چشم انداز مدیریت صنعتی

هدف این پژوهش، طراحی مدل بهینه سازی دوسطحی برای زنجیره تأمین است؛ به طوری که تصمیم گیری غیرمتمرکز کمّی و کیفی را در سطوح استراتژی و تاکتیکی ادغام کند. کارخانه تولیدی در نقش تصمیم گیرنده سطح بالا با ارائه تخفیف مقداری، به دنبال ترغیب مشتریان به سفارش خرید بیشتر است. در سطح پایین، مشتریان به عنوان تصمیم گیرنده سطح پایین تمایل دارند با ادغام مقادیر سفارش از طریق خرید مشارکتی، به مقیاس اقتصادی دست یابند. این مدل یکی از نخستین پژوهش هایی است که با هدف یافتن راه حل های بهینه برای مسئله زنجیره تأمین تجهیزات پزشکی در ایران، مدل توقعات مشتریان را با مدل بهینه سازی تولیدکننده ها به طور هم زمان با داده های واقعی از زنجیره تأمین بررسی کرده است. طبق بررسی های به عمل آمده تاکنون هیچ مطالعه ای انجام نشده است که استراتژی های تخفیف مقداری برای فروشنده و نحوه تصمیم خرید مشتریان را به طور هم زمان به عنوان یک مسئله برنامه ریزی دوسطحی در نظر بگیرد. تحلیل ها حاکی از آن است که مدل طراحی شده دوسطحی در مقایسه با مدل تک سطحی برای مشتری و تولیدکننده از طریق کاهش هزینه ها، انطباق بیشتری با دنیای واقع دارد و به ایجاد رابطه بلندمدت بین طرفین از طریق مشارکت مشتری ها منجر خواهد شد.

به دلیل عدم قطعیت های شناختی، تصادفی و محدودیت های انعطاف پذیر، در این مطالعه مدل جدیدی از برنامه ریزی محدودیت شانس انعطاف پذیر، امکانی، تصادفی استوار مختلط بر مبنای تئوری اعتبار برای طراحی شبکه زنجیره تامین حلقه بسته توسعه داده شد. نگرش های متفاوت تصمیم گیرندگان با اندازه گیری انعطاف پذیرتر پارامترهای خوش بینانه و بدبینانه در قالب معیار اعتبار پاسخ داده شد. حداقل سطح رضایت محدودیت های انعطاف پذیر با حل مدل بهینه گردید. مدل پیشنهادی، قادر به کاهش انحرافات امکانی، انحرافات تصادفی، عدم تحقق محدودیت های مربوط به تقاضا و ظرفیت و نقض محدودیت های انعطاف پذیر بوده است که بطور همزمان عدم قطعیت های شناختی و تصادفی و انعطاف پذیری محدودیت ها در مدل لحاظ شده است. برای کاربرد مدل پیشنهادی، مطالعه ای موردی به منظور طراحی شبکه زنجیره تامین حلقه بسته کاغذ سنگی چند محصولی، چند دوره ای انجام شد. نتایج پیاده سازی مدل پیشنهادی در مورد مطالعاتی نشان داد که در شرایط مختلف و با توجه به اهمیت نظرات تصمیم گیرندگان، با استفاده از محدوده خوش بینانه و بدبینانه، می توان تعداد، محل تسهیلات، جریان بهینه محصولات و مواد را بین مراکز در شبکه زنجیره تامین کاغذ سنگی تعیین کرد. رویکرد پیشنهادی قادر به ارائه راه حل های واقع بینانه ای بر اساس سناریوها و ترجیحات تصمیم گیرندگان بود. مدل پیشنهادی با استفاده از تحلیل استواری و تحلیل حساسیت بررسی شد و عملکرد آن با استفاده از داده های اسمی در مدل تحقق ارزیابی شد که نتایج بررسی ها، نشان دهنده کارایی مناسب مدل بود.

اخیراً داده ها در سازمان ها به دارایی ارزشمندی تبدیل شده اند و حاکمیت داده به یکی از اولویت های سازمان ها تبدیل شده است. بررسی مطالعات پیشین نشان می دهد که سنجش استقرار حاکمیت داده در سازمان ها به صورت کیفی انجام می شود و سازمان ها نمی توانند بر اساس این نوع سنجش برنامه ای را برای بهبود وضعیت خود تعیین کنند. هدف این پژوهش، ارائه روشی کمّی برای سنجش سطح استقرار حاکمیت داده ها در یک سازمان و متعاقباً برنامه ریزی برای بهبود وضعیت موجود است. با توجه به ماهیت کیفی عوامل تأثیرگذار در سنجش میزان استقرار از مفاهیم فازی برای مدل سازی و تحلیل استفاده شده است؛ همچنین به منظور درنظر گرفتن چگونگی تأثیرگذاری عوامل بر یکدیگر از تکنیک نقشه شناختی فازی برای مدل سازی روابط علّی بین عوامل استفاده شد. سپس عوامل تأثیرگذار شناسایی شده و با استفاده از روش بهترین - بدترین فازی و روش دیمتل وزن دهی و اولویت بندی شدند و متعاقباً سناریوهای بهبود وضعیت سازمان به منظور برنامه ریزی برای تخصیص مؤثر منابع محدود سازمان طراحی شدند. مدل سازی های انجام شده در این پژوهش بر اساس نظر خبرگان است. این پژوهش برای سازمان هایی که قصد استقرار چنین نظامی را دارند یا در مراحل میانی استقرار بوده و به دنبال راهکاری برای یافتن برنامه بهبود وضعیت هستند، پیامدهای عملی زیادی دارد.

ارتقای بازدارندگی دفاعی مستلزم تولید گسترده و متنوع محصولات و تجهیزات نظامی است که نیازمند به کارگیری ظرفیت ها و قابلیت های وسیع و متنوع صنعتی است. ازآنجاکه تصدی و تملک همه این قابلیت ها منطقی و اقتصادی نیست، بخشی از فعالیت های تولیدی در صنایع دفاعی، برون سپاری می شود که به ایجاد شبکه گسترده و بزرگی از تأمین کنندگان منجر شده است. گستردگی این شبکه، تعاملات همکارانه و بهبود عملکرد زنجیره تأمین صنایع دفاعی را به یک چالش جدی برای مدیران تبدیل کرده است. گستردگی زنجیره تأمین سازمان های امروزی، مدیران را ترغیب می نماید که به روش ها و فناوری های نوین برای بهبود عملکرد زنجیره تأمین روی آورند. فناوری جدید بلاکچین با توجه به ویژگی های کلیدی مانند جعل ناپذیری، تمرکززدایی و شفافیت، از جمله فناوری هایی است که اخیراً موردتوجه قرار گرفته است؛ بنابراین این پژوهش با هدف بررسی نقش به کارگیری این فناوری در بهبود تعاملات همکارانه و عملکرد زنجیره تأمین صنایع دفاعی تدوین شده است. مدل سازی معادلات ساختاری برای بررسی فرضیه های پژوهش به کار رفت. نتایج نشان داد که به کارگیری فناوری بلاکچین به ترتیب با ضریب 851/0 و 439/0 دارای اثری مثبت و معنادار بر تعاملات همکارانه و عملکرد زنجیره بوده و ایجاد تعاملات همکارانه نیز با ضریب 469/0 به بهبود عملکرد زنجیره تأمین صنایع دفاعی منجر می شود.

با رشد سریع فناوری اطلاعات، تولیدکنندگان که در گذشته فقط به صورت سنتی و از طریق خرده فروشان محصولات خود را عرضه می کردند، می توانند به صورت مستقیم و آنلاین نیز محصولات خود را عرضه کنند. این پژوهش، یک زنجیره تأمین دو کاناله شامل یک تولیدکننده و یک خرده فروش را در نظر گرفته است که در آن تولیدکننده می تواند محصولات خود را از طریق دو کانال سنتی و آنلاین به فروش برساند. فرض می شود تولیدکننده محصول را در کانال آنلاین با دو روش حمل و درنتیجه دو زمان تحویل متفاوت عرضه می کند که قاعدتاً روی تقاضای یکدیگر تأثیر می گذارد. زنجیره تأمین موردنظر ابتدا در حالت غیرمتمرکز با فرض رهبری تولیدکننده و با استفاده از رویکرد استکلبرگ مدل سازی شده و متغیرهای تصمیم کلیدی شامل قیمت کانال های سنتی و آنلاین و زمان های تحویل کانال های آنلاین تعیین می شود؛ سپس فرض می شود که تولیدکننده و خرده فروش تصمیمات خود را به طور یکپارچه و متمرکز اتخاذ کنند. آنچه موجب نوآوری و منحصربه فرد شدن این پژوهش می شود، وجود دو کانال فروش آنلاین و رقابت بین آن ها و همچنین کانال فروش سنتی است. مثال های عددی ارائه شده نشان می دهد که یکپارچگی و هماهنگی تولیدکننده و خرده فروش به نفع تمام اعضای زنجیره تأمین است و به میزان زیادی سود کل زنجیره تأمین را افزایش می دهد.

امروزه توسعه سیستم های کارآمد و اثربخش بهداشت و درمان به یکی از نگرانی های اصلی دولت ها و تصمیم گیرندگان بهداشت و درمان تبدیل شده است. تأمین به موقع دارو و کارایی سیستم موجودی و توزیع، نقشی حیاتی در زنجیره تأمین بیمارستانی دارند و برای افزایش کارایی این فعالیت ها، فرآیند تصمیم گیری مناسب در مدیریت موجودی ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش یک مدل دوهدفه به صورت برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط برای مدیریت جریان دارو و اطلاعات ارائه شده است. اهداف این مدل حداقل کردن هزینه های خرید، نگهداری، نیروی انسانی و انقضای دارو و نیز حداقل کردن کمبود دارو است. عدم قطعیت پارامترها مربوط به تقاضا، ظرفیت ذخیره سازی و تأمین و نیز سطح تمایل هر آرمان است. مدل اولیه ابتدا به مدل برنامه ریزی آرمانی فازی عدد صحیح مختلط تبدیل شده، آنگاه مدل حاصل با استفاده از روش ترابی و هَسینی به مدل تک هدفه تبدیل و با نرم افزار گمز حل شد. برای تشریح رویکرد پیشنهادی از زنجیره تأمین «بیمارستان شهید بهشتی کاشان» استفاده شده است. بررسی نتایج نشان داد که تصمیمات مربوط به خرید و لجستیک دارو، اثر زیادی بر کمبود دارو و کنترل هزینه های مختلف موجودی دارو در بیمارستان دارد.

در این مقاله یک مدل ریاضی برای مسئله سیستم تولیدی همکارانه ساخت بر اساس سفارش با رعایت انصاف برای تخصیص بار های تولید طراحی شده است. اهداف اصلی مدل، کمینه سازی هزینه های کل تولید و حداکثر استفاده از منابع به منظور تخصیص عادلانه بار های تولید در شرایط عدم قطعیت است. برای کنترل پارامتر های غیرقطعی از روش برنامه ریزی فازی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد با افزایش نرخ عدم قطعیت، هزینه های سیستم تولید افزایش می یابد. ازآنجاکه ظرفیت کارخانه ها ثابت است، با افزایش مقدار تقاضا، مقدار تولید افزایش و حداکثر استفاده از منابع هر کارخانه نیز افزایش می یابد؛ همچنین بر خلاف روند تغییرات هزینه سیستم، با افزایش تعداد کارخانه ها، حداکثر استفاده از منابع در دسترس کاهش یافته است. برای حل مسائل نمونه با اندازه بزرگ از الگوریتم NSGA II با یک کروموزوم مناسب برای جست وجوی فضای مسئله استفاده شده است. نتایج عددی از حل 15 مسئله نمونه، نشان از کارایی بالای الگوریتم NSGA II در حل مسئله سیستم تولیدی همکارانه در زمان بسیار کوتاه دارد.

مراقبت سلامت خانگی، ارائه مجموعه ای از خدمات مراقبتی در منزل از پیشگیری تا توان بخشی و از مراقبت های اولیه تا خدمات حرفه ای پرستاری است. در این پژوهش یک مدل ریاضی دو هدفه بر اساس رویکرد برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط برای مسئله مسیریابی و زمان بندی مراقبت سلامت خانگی با اهداف حداقل سازی هزینه های سفر پرستاران و حداقل سازی حداکثر تفاوت های زمان کاری بین پرستاران ارائه شده است. درنظرگرفتن حالت های دوگانه حمل ونقل عمومی و خصوصی، مراکز درمانی آغازین و پایانی  و پنجره های زمانی بیمار و پرستار از ویژگی های مهم مدل ریاضی مسئله موردمطالعه است. پس از ارائه مدل ریاضی، مسائل اندازه کوچک با استفاده از روش محدودیت اپسیلون و با بهره گیری از نرم افزار گمز حل شد؛ همچنین با توجه به پیچیدگی بالای مسئله از دو روش فراابتکاری الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات چند هدفه برای حل مسئله در ابعاد متوسط و بزرگ بهره گرفته شد. نتایج آماری حاکی از عملکرد بهتر الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب در دو شاخص متوسط فاصله از نقطه ایده آل و تعداد جواب های پارتو نسبت به الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات چند هدفه در مسائل متوسط و بزرگ است. درمجموع نتایج شاخص ها نشان می دهد که الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب دارای عملکردی کارا و اثربخش در حل مسائل با اندازه های مختلف است.

پیوند اعضا از ارکان مهم سیستم های سلامت است و به درمان بسیاری از بیماری های صعب العلاج کمک شایانی کرده است. روزانه 7 تا 10 نفر از بیماران نیازمند به پیوند در ایران به علت نرسیدن به موقع عضو پیوندی از دنیا می روند. با توجه به بحرانی بودن زنجیره پیوند عضو برای سلامتی انسان، مدیریت و برنامه ریزی این زنجیره از اهمیت فراوانی برخوردار است. انتقال به موقع عضو و بیمار از یک بیمارستان به بیمارستان محل پیوند با توجه به تأثیر ثانیه ها بر کیفیت عضو مورد انتقال و موفقیت پیوند، بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش، مدلی ریاضی برای زمان بندی برداشت و تحویل اعضای پیوندی و مسیریابی آمبولانس های حامل اعضاء و بیماران پیوندی، به عنوان حلقه پایانی زنجیره تأمین پیوند اعضاء در شهر تهران ارائه شده است. مسئله در قالب یک برنامه ریزی غیرخطی عددصحیح مختلط فرموله شده و در ادامه با استفاده از روش های دقیق به یک مدل ریاضی خطی معادل تبدیل شده است. مدل ارائه شده به دنبال یافتن زمان بندی و توالی بهینه برداشت و تحویل اعضا و بیماران، با توجه به محدودیت های عملیاتی نظیر زمان ایسکمی سرد، ترافیک شهری و نیز محدود بودن ناوگان حمل است. مدل پیشنهادی با استفاده از نرم افزار CPLEX12.8 بصورت بهینه حل شده و نتایج محاسباتی بر کاربردپذیری آن صحه می گذارد.

تأخیرهای طولانی در تکمیل واحدهای مسکونی، ناشی از عدم تأمین منابع مالی کافی و به موقع یکی از مشکلات سازندگان در فرآیند تولید مسکن است؛ بنابراین پژوهش حاضر با توجه به چالش هایی که مانع پیش فروش مؤثر واحدهای مسکونی برای تأمین منابع مالی هستند، بر آن است تا با ارائه مدلی بر اساس رویکرد پویایی سیستم، سیاست های پیش فروش مسکن را در راستای تأمین منابع مالی مکفی و به موقع، کاهش تأخیر در تکمیل، کاهش هزینه فرصت ازدست رفته و حصول توازن بین سود سازنده و سود خریدار تعیین کند. پس از ایجاد مدل دینامیکی و اعتبارسنجی آن، 48 سناریو متشکل از حالت های پنج متغیر اهرمی، شبیه سازی شده و پس از تحلیل نتایج، سیاست های بهبود مشتمل بر چهار راهکار استخراج شد. نتایج نشان می دهد برای تولید واحدهای مسکونی با قیمت متوسط، چنانچه درصد متراژ ارائه شده برای پیش فروش اولیه 30 درصد، ضریب تخفیف پیش فروش اولیه نسبت به قیمت واحد تکمیل شده 6 درصد، ضریب پیش پرداخت 30 درصد، ضریب قسط پیش از تحویل 30 درصد و عملکرد در تصمیم پیش فروش جبرانی در حالت عدم تأخیر قرار گیرد، به کاهش قابل توجه تأخیر در تکمیل و هزینه فرصت ازدست رفته و ایجاد توازن بین سود سازنده و خریدار منجر می شود.