چشم انداز مدیریت صنعتی

امروزه ارزیابی عملکرد بر مبنای کارآیی در سیستم های چندبخشی- چنددوره ای بطور فزاینده ای در اخذ تصمیمات مدیریتی و سرمایه گذاری دارای اهمیت شده است. در این مقاله رویکرد فرموله سازی جدیدی برای تحلیل پوششی داده های شبکه ای پویا بر مبنای تفکر سیستمی ارائه شده که به دنبال اندازه گیری و تجزیه کارآیی کل سیستم های چندبخشی- چنددوره ای است. اگرچه مدل های سنتی تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی کارآیی در شرایط چندین ورودی و چندین خروجی ایده مدل سازی پیشرفته ای را ارائه می دهد اما در خصوص فرآیند انتقال پویای سیستم های چندبخشی- چنددوره ای واحدهای تصمیم گیرنده با محدودیت مواجه بوده و شاخص هایی به صورت جعبه سیاه برای امتیازات کارآیی آنها ارائه می دهد که با نادیده گرفتن اطلاعات مربوط به عملیات های درونی سیستم باعث می گردند تا امتیازات کارآیی واحدها بصورت نادرست تخمین زده شوند. این پژوهش بعنوان یک مطالعه موردی با در نظر گرفتن فرایند نوآوری به عنوان یک سیستم چند بخشی شامل دو زیر فرایند تحقیق و توسعه و بکاریری نتایج، مدل معرفی شده را برای اندازه گیری این فرآیند در دانشگاه های سطح یک کشور در بازه زمانی سال های 93 تا 95 بکار برده است و میزان نوآوری را با توجه به هر بخش، هر دوره زمانی و همچنین نوآوری کل اندازه گیری نموده است.

رقابت فزاینده موجب شده تا تولیدکنندگان به دنبال راهی برای جذب بیشتر مشتریان باشند، در این بین اطمینان دادن به مشتری که کالای خریداری شده وی کیفیت لازم را دارد و آنطور که انتظار دارد کار می کند، عنصری حیاتی به شمار می آید. یکی از روش های اطمینان دادن به مشتریان ارائه وارانتی هایی است که نه تنها ریسک خرابی محصول را کم کند، بلکه مطابق با خواسته ها و نیازهای وی نیز باشد. این پژوهش به دنبال درک تصمیم گیری های متفاوت مشتریان بازار وارانتی و تاثیرات آن بر روی نتایج کوتاه مدت و بلند مدت ارائه کنندگان وارانتی است. مشتریان این بازار ترجیحات متفاوتی از نظر ریسک دارند و برای تمدید قرارداد خود ممکن است دو نوع عقلایی و اجتماعی تصمیم بگیرند. نتایج حاصل از تصمیم گیری متفاوت مشتریان ناهمگون در بازه کوتاه مدت و بلندمدت روی سودآوری و مشتریان باقیمانده ارائه کنندگان وارانتی تحلیل شده است. این مقاله از رویکرد عامل محور استفاده می کند. نتایج نشان می دهد که تعداد مشتریانی که مایل به تمدید قرارداد هستند، و نیز سودآوری ارائه کنندگان خدمات متاثر از جامعه مشتریان و نوع تصمیم گیری آنان خواهد بود. همچنین با در نظر گرفتن کلیه حالت ها، در کوتاه مدت، ارائه کننده اول و در بلند مدت ارائه کننده دوم قادر به حفظ مشتریان و کسب سودآوری بیشتر خواهد بود.

در این مقاله مساله ی زمانبندی تولید کارگاهی چندهدفه همراه با یک مرحله مونتاژ و جریان محموله مورد بررسی قرار گرفته است. جریان محموله، فرآیندی است که طی آن، یک کار (محموله) به تعدادی کار کوچکتر (زیر محموله) تقسیم شده تا بتوان هم پوشانی در انجام عملیات مختلف را ایجاد نمود. هدف این مساله، زمانبندی و تعیین توالی عملیات به نحوی است که ضمن برقراری محدودیت های مورد نظر، دو تابع هدف حداکثر دوره ساخت و هزینه وزنی زودکردها و دیرکردها کمینه گردد تا با صرفه جویی در زمان و هزینه بتوان به مدیریتی کارآمدتر در واحدهای صنعتی پیشرفته دست یافت. ابتدا به منظور تشریح مساله، مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط ارائه گردید. از آن جایی که مسأله مورد بررسی در گروه مسائل NP-hard می باشد، جهت حل مسأله از الگوریتمی پیشنهادی مبتنی بر جستجوی هارمونی استفاده شد. به منظور بررسی کارایی الگوریتم پیشنهادی، از چندین معیار عملکرد استفاده گردید. نتایج محاسباتی، عملکرد مناسب الگوریتم پیشنهادی را نسبت به الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب در کسب جواب های با کیفیت نشان داد.

مدیریت زنجیره تامین سبز یک مدل مدیریتی مدرن بر پایه توسعه هماهنگ منافع اقتصادی و زیست محیطی است و نیازمند در نظر گرفتن فاکتور های گوناگونی از قبیل سطح اقدامات سبز، اثربخشی مالی و عملکرد زیستمحیطی زنجیره است.از طرفی عوامل مختلفی بر تقاضای زنجیره تامین موثر میباشند از جمله قیمت محصول، سطح کیفیت عملکردی محصول، سطح کیفیت زیستمحیطی محصول و همچنین تلاشهای بازاریابی/تبلیغاتی که همگی در مدل ارایه شده در این مقاله موردتوجه قرار گرفتهاند. در این تحقیق، هماهنگی در زنجیره تامین سبز و تاثیر تصمیم گیری مشارکتی بر تصمیمات کلیدی زنجیره تامین در حالتیکه تقاضا متاثر از چهار فاکتور (1) قیمت، (2) تبلیغات/بازاریابی (3)کیفیت عملکردی و (4) کیفیت زیست محیطی محصول است، تحت شرایطی که مصرف کنندگان سطوحی از آگاهی زیست محیطی را دارا هستند، بررسی می شود. در این زنجیره تامین خردهفروش در مورد قیمت و تبلیغات تصمیمگیری میکند و تولیدکننده در مورد کیفیت عملکردی و کیفیت زیست محیطی محصول تصمیمگیری میکند؛ بنابراین مدل ارایه شده دارای چهار متغیر تصمیم در دو سطح زنجیره تامین است. مدل ارائه شده تحت سه سناریوی تصمیمگیری غیرمتمرکز، متمرکز و مشارکتی بررسی می شود و مقدار بهینه متغیر های تصمیم محاسبه می شوند و نشان داده می شود که تصمیم گیری مشارکتی چگونه انگیزه لازم جهت مشارکت اعضا در این شیوه تصمیم گیری را ایجاد می نماید.

در محیط کسب و کار معاصر، زنجیره تامین رقابتی نقش کلیدی در بقای آن ایفا می کند. پارادایم های مختلفی در زنجیره تامین از ابتدا تا کنون ظهور کرده اند که از میان آنها چهار پارادایم ناب، چابکی، تاب آور و سبز اهمیت بسزایی در عملکرد زنجیره تامین و رقابت پذیری آن دارند که از آنها به عنوان زنجیره تامین لارج یاد می شود. هر یک از این پارادایم ها رسالت و اهداف خاصی را در زنجیره تامین دنبال می کنند. انتخاب تامین کننده در هر زنجیره بر اساس شاخص های مختلف تصمیم گیری انجام می شود که وزن هر شاخص در اولویت بندی تامین کنندگان متفاوت است. هدف از این تحقیق ارائه مدل ترکیبی تصمیم گیری چند معیاره برای انتخاب تامین کننده در پارادایم های لارج صنعت کاشی و سرامیک است. در این تحقیق، ابتدا شاخص های انتخاب تامین کننده شناسایی و سپس با روش تصمیم گیری بهترین-بدترین وزن دهی می شوند. در ادامه تامین کنندگان با استفاده از تابع خطی قطعه ای و تکنیک تصمیم گیری چند معیاره TODIM رتبه بندی می شوند. این سیستم می تواند در تصمیم گیری موثر مدیران در فرآیند انتخاب تامین کننده نقش بسزایی در بهبود عملکرد زنجیره تامین داشته باشد و نتایج منطبق بر واقعیت ارائه دهد.

این پژوهش با هدف ارائه مدل زنجیره ارزش پایدار با بهره گیری از توسعه مدل پورتر و کارت امتیازی متوازن انجام و از آن جا که بومی سازی این الگوی توسعه یافته، نیازمند بررسی عمیق یک صنعت و یا بنا به نیاز یک بنگاه اقتصادی نیز هست، شرکت تضامنی سیاح فر و خانداداش با نشان تجاری پرمیوم باند، فعال در صنعت ورق های کامپوزیت آلومینیومی، به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. استراتژی پژوهش حاضر با توجه به اهداف تحقیق و همچنین پوشش دادن مراحل اشاره شده، از نوع کیفی، از حیث هدف، توسعه ای-کاربردی و از منظر متغیرها، از نوع آمیخته اکتشافی است که نتایج با استفاده از بررسی مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه باز با کارشناسان، ارائه شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک های کمّی تصمیم گیری چند معیاره مانند روش بهترین-بدترین گزینه و روش تاپسیس در کنار نرم افزار اکسل 2013 صورت گرفته است. در پایان، براساس نتایج حاصل، م دل زنجی ره ارزش توسعه یافته پیشنهادی، م دل زنجی ره ارزش جدید برای شرکت پرمیوم باند و شمای اکوسیستمی زنجیره ارزش در نمونه مورد مطالعه همراه با سهم هر مولفه ارزش آفرین ارائه شده است و در نتیجه، مولفه های توسعه تکنولوژی و محصول و نوآوری و همچنین بازاریابی و فروش، بیش ترین و حوزه تهیه و تامین، کم ترین سهم ها را به خود اختصاص داده اند.

سازمان های امروزی که در یک دنیای حساس به مسائل اجتماعی و زیست محیطی بسر می برند، لازم است علاوه بر رضایت مشتریان، به سلامتی و رفاه کارکنان و همچنین حفاظت از محیط زیست اهمیت ویژه ای دهند. یکی از مهمترین مواردی که شرکت ها را به سمت استقرار و بهبود سیستم های ایمنی، بهداشت و محیط زیست ترغیب می کند، بروز انتظارات اساسی از طرف ذینفعان سازمان در حوزه های ایمنی، سلامتی و بخصوص محیط زیست است. صنایع نفت و گاز یکی از مهمترین صنایع در کشورمان می باشد که به بحث بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) توجه ویژه ای داشته و تعیین نقاط ضعف و قوت HSE در این سازمان ها از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از این پژوهش ارائه مدل بلوغ HSE برای صنایع نفت و گاز می باشد تا سازمان با استفاده از این مدل نقاط ضعف خود را شناسایی و در جهت رفع آنها قدم اقدام کنند. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و خبره های HSE پالایشگاه سرخون و قشم می باشد. این مدل همانند مدل تعالی سازمان (EFQM) دارای دو بخش توانمندسازها و نتایج می باشد. به منظور تعیین ابعاد بخش توانمندسازها و نتایج به ترتیب از مدل های HSE-MS و HSEE استفاده شده است. شاخص های بلوغ HSE از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان سازمان و نیز پیشینه تجربی پژوهش شناسایی شده و به منظور تعیین اهمیت ابعاد و شاخص ها از ترکیب تکنیک های دیمتل فازی و ANP فازی استفاده شده است و با در نظر گرفتن امتیاز 500 برای هر کدام از قسمت های توانمندسازها و نتایج، در قسمت توانمندسازها ابعاد استراتژی و خط مشی با امتیاز 97 ، ارزیابی و مدیریت ریسک با امتیاز 85 و رهبری،تعهد و فرهنگ با امتیاز 80 اولویت های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند؛ در بخش نتایج نیز ابعاد ایمنی با امتیاز 172 ، بهداشت با امتیاز 142 و محیط زیست با امتیاز 137 دارای اولویت های اول تا سوم هستند. در مدل EFQMو یا سایر مدل های بلوغ، شاخص های دارای امتیاز و وزن نبوده و اهمیت همه شاخص ها یکسان در نظر گرفته می شود؛ ولی در مدل بلوغ ارائه شده شاخص های هر یک از ابعاد دارای امتیاز بوده و تاثیر شاخص های با اهمیت در سنجش بلوغ HSE بیشتر می باشد. در نهایت سطح بلوغ HSE شرکت پالایش گاز سرخون و قشم با استفاده از مدل ارائه شده در پژوهش مورد سنجش قرار گرفت که شرکت با کسب 80.2% کل امتیازات در جایگاه 3 (سطح رشد یافته) قرار گرفت.