۱.
کلیدواژه‌ها:
بارش خودهمبستگی فضایی موران محلی و جهانی لکه های داغ ایران
به منظور دست یابی به تغییرات فصلی بارش از روش های نوین آمار فضایی مانند خودهمبستگی فضایی موران جهانی، تابع K رایپلی، شاخص انسلین محلی موران، و لکه های داغ با استفاده از قابلیت های نرم افزارهای و بهره گرفته شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تغییرات بارش در ایران دارای الگوی خوشه ای بالا می باشد. در این بین بر اساس شاخص محلی موران و لکه های داغ، بارش در کرانه های ساحلی دریای خزر و بخش های غرب و جنوب غرب کشور (عمدتاً زاگرس) دارای خودهمبستگی فضایی مثبت و بخش هایی از نواحی مرکزی و همچنین بخش هایی از جنوب شرق کشور و نواحی مرکزی دارای خودهمبستگی فضایی منفی بوده است. در سایر مناطق کشور (کمتر از یک چهارم مساحت کل کشور) بارش هیچ گونه الگوی معناداری یا خودهمبستگی فضایی نداشته است. بروندادهای آماره های مورد مطالعه بیانگر این امر بوده است الگوهای پربارش در مناطق جنوبی در حال عقب نشینی بوده و تنها به کانون های عمده در زاگرس و کرانه های دریای خزر در حال محدود شدن می باشد.
۲.
کلیدواژه‌ها:
تفکیک اراضی زمین ارزش منطقه ای زمین مدیریت شهری تبریز
اکثر فعالیت های بشر بر روی زمین شکل می گیرد، و عاملی موثر در حیات بشری می باشد. بر این اساس هدف اصلی پژوهش، ارزیابی تفکیک اراضی مسکونی و تجاری از منظر شاخص های تفکیک زمین در منطقه یک و سه شهر تبریز می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت کاربردی می باشد، که جهت جمع آوری داده از روش میدانی با ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. ساخت پایگاه اطلاعاتی برای قطعات زمین، برمبنای شاخص های پژوهش در نرم افزار 10.4 ArcGIS صورت گرفت. جهت تجزیه تحلیل داده های پرسشنامه از آزمون های آماری ویلکاکسون، یومن ویتنی، کروسکال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن در نرم افزارSPSS 24 بهره گرفته شد. پرسشنامه طراحی شده در قالب شاخص های هندسی با مولفه های مساحت، تناسب و شکل با 8 سوال، دسترسی با 4 سوال، ارزش منطقه ای با 4 سوال و شاخص انسانی- مدیریتی با 4 سوال در چارچوب طیف لیکرت پنج تایی طراحی گردید. اعتبار سئوالات به صورت اعتبار صوری برآورد شد. پایایی پرسشنامه برابر با ضریب قابل قبول 76/0 بود. جامعه آماری را مجموع جمعیت منطقه یک و سه برابر با 448121 نفر تشکیل می دهد که با استفاده از فرمول کوکران در سطح اطمینان 95 درصد و ضریب خطای 5 درصد نمونه 384 نفری برآورد شد. یافته های پژوهش نشان داد که براساس شاخص های تفکیک زمین، کاربری های مسکونی و تجاری دارای تفکیک مناسب نمی باشند؛ که در این مسئله نقش معابر پررنگ تر از سایر موارد است. نتایج سنجش هم راستایی نظرات کارشناسان، بنگاهیان، صاحبان املاک و مردم عادی در مورد کیفیت تفکیک زمین با وضعیت آن در وضع موجود برپایه شاخص های پژوهش، نشان داد که نظرات کارشناسان با بیشترین فراوانی در شش مورد در منطقه یک و در هفت مورد در منطقه سه دارای هم راستایی است. در ادامه براساس نظرات سه طیف مذکور، عامل ارزش منطقه ای زمین در منطقه یک و عامل انسانی - مدیریتی در منطقه سه به عنوان بخشی از عوامل موثر در تفکیک نامناسب اراضی ارزیابی شد.
۳.
کلیدواژه‌ها:
مهاجرت معکوس پیراشهری روستا - شهر کلانشهر تبریز
یکی از پدیده های نوظهور دوره شهرنشینی معاصر که تاثیر زیادی در بروز انواع معضلات مناطق کلانشهری گذاشته ، مهاجرت معکوس شهری به روستاهای پیرامونی شهرها می باشد. مهاجرت های معکوس، باعث تنزل کیفیت زندگی و فشار مضاعف بر محیط روستاها شده است. خزش شهری تبریز باعث توسعه لجام گسیخته سکونتگاه های روستایی گردیده و نوعی از حاشیه نشینی جدید را پدید آورده است. هدف این تحقیق، مشخص نمودن تاثیر عوامل مختلف در بروز مهاجرت از شهر تبریز به روستاهای اطراف الحاقی به تبریز می باشد . روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی و ماهیت آن از نوع کاربردی است و از ابزار اسنادی- کتابخانه ای و مطالعات میدانی (پرسشنامه) برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردیده است. جامعه آماری این مطالعه، مهاجران بازگشتی از شهر تبریز به روستاهای مورد مطالعه (هفت روستا) هستند. تعداد 114 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند. برای تعیین پایایی پرسشنامه ها از روش ضریب آلفایِ کرونباخ استفاده شده است و مجموع میانگین پایایی به دست آمده از گویه ها 7/. محاسبه گردید. متوسط رشد جمعیت روستایی کشور در طی ده سال اخیر (1395- 1385) 69/.- درصد می باشد؛ در حالی که متوسط رشد جمعیت روستاهای مورد مطالعه در این فاصله زمانی 83/43+ درصد می باشد. این امر بیانگر پرتاب توسعه فیزیکی متصل شهر تبریز به روستاهای اطراف (منطقه کلانشهری) می باشد و اینگونه از مهاجرت های روستا - شهری در سال های اخیر به دلیل گرانی زمین و مسکن در شهر تبریز فزونی گرفته است. بر اساس مدل تحلیل عاملی، عامل اقتصادی و مسکن با مقدار ویژه 753/3، بیش از ده درصد واریانس متغیرهای مهاجرت معکوس را به خود اختصاص داده است و مهمترین علت تاثیرگذار در مهاجرت معکوس به روستاهای الحاقی تبریز می باشد. بالا بودن هزینه زندگی شهری، پایین بودن درآمد، گرانی زمین در شهر، پایین بودن قیمت خرید و اجاره مسکن در روستا از متغیرهای موثر عامل اقتصادی در مهاجرت معکوس محسوب می گردند.
۴.
کلیدواژه‌ها:
بازآفرینی شهری بافت تاریخی توسعه ی گردشگری تبریز
بازآفرینی شهری با هدف پایداری فضاهای شهری به دنبال رفع مشکلات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی و زیست محیطی بافت های ناکارآمد می باشد. از طرفی بازآفرینی شهری با محوریت گردشگری به عنوان رویکردی جهت حفاظت از ارزش های بافت تاریخی و حل مشکلات آن مطرح بوده است. بافت تاریخی تبریز علی رغم برخورداری از ارزش های فراوان فرهنگی و هویتی، دچار ناکارآیی، فرسودگی، مشکلات زیست محیطی و بحران های اقتصادی گردیده است. هدف این مقاله بررسی تاثیر توسعه ی گردشگری بر بازآفرینی بافت تاریخی در شهر تبریز می باشد. در این تحقیق پس از شناسایی معیارها و شاخص های بازآفرینی شهری و توسعه پایدار گردشگری در چهار بعد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی، زیست محیطی پرسشنامه ای، برای تحلیل ارتباط بازآفرینی شهری و توسعه ی گردشگری از نظر ساکنین بافت تاریخی شهر تبریز تنظیم گردید. جامعه ی آماری این پژوهش 383 نفر از ساکنان بافت تاریخی شهر تبریز در سال 1398 می باشد. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار spss و با آزمون خی دو انجام گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که گردشگری عاملی در راستای رشد اقتصادی است و از بعد اجتماعی- فرهنگی، حس مکان و امنیت فضا را افزایش می دهد. در مورد بعد کالبدی، توسعه گردشگری با از بین بردن فضاهای مخروبه، اتصال و پیوند در بافت تاریخی را موجب شده و کیفیت خدمات عمومی و منظر شهری را ارتقا داده و از نظر زیست محیطی، کاهش آلودگی های محیطی و افزایش سرانه ی فضای سبز را در پی دارد.
۵.
کلیدواژه‌ها:
توسعه اقتصادی توسعه منطقه ای رویکردهای توسعه ایران
امروزه با توجه به روندها و تحولات فراگیر جهانی و سرعت فزاینده آن ها، اهمیت مطالعات منطقه ای بیش ازپیش ضروری تلقی می شود. شناخت وضعیت موجود مناطق و برنامه ریزی در راستای توسعه منطقه ای هم راستا با شرایط نوین جهانی امری اجتناب ناپذیر است که در کشور ایران مورد غفلت قرار گرفته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. شاخص های مورد نیاز پژوهش از بررسی سالنامه آماری (1395) در قالب 30 شاخص استخراج و تحلیل شده اند. جهت تحلیل نتایج از تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره از جمله از آنتروپی شانون، ضریب تغییرات و ویکور استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از عدم توسعه متوازن و متعادل اقتصادی بین استان های ایران هست. استان های اصفهان، خراسان رضوی، تهران، کرمان، فارس، آذربایجان شرقی در بالاترین سطح توسعه اقتصادی قرار دارند و استان های آذربایجان غربی، مازندران، مرکزی، سمنان، یزد، خراسان جنوبی، خوزستان در سطح توسعه متوسط؛ استان های گیلان، زنجان، کردستان، البرز، لرستان، همدان، گلستان، خراسان شمالی، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان در سطح توسعه پایین و استان های اردبیل، قزوین، قم، کرمانشاه، ایلام، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد در پایین ترین سطح توسعه اقتصادی قرار دارند.
۶.
کلیدواژه‌ها:
روند تغییرات دمای سه ساعته دمای شبانه و روزانه آزمون من-کندال و سن استیمیتور تبریز
در این پژوهش به منظور تعیین روند و شدت تغییرات دما، آماره سینوپ های سه ساعته در طول روز و شب در مقیاس فصلی و سالانه برای ایستگاه سینوپتیک تبریز(با 195768 برداشت داده) طی دوره آماری (1951-2017) استخراج و مورد بررسی قرار گرفت. سری های زمانی دما برای هرکدام از سینوپ ها در مقیاس فصلی و سالانه تهیه گردید. سپس جهت تهیه سری های زمانی دمای شبانه و روزانه داده های سه ساعته دما(سینوپ ها) به دو گروه دمای شبانه (شامل میانگین دمای سینوپ های 00:00 ، 03:00 ، 18:00 و 21:00) و دمای روزانه(شامل میانگین دمای سینوپ های 06:00 ، 09:00 ، 12:00 و 15:00) تبدیل شدند. جهت شناسایی روند و معنی داری روند تغییرات از روش تحلیل ناپارامتریک من-کندال و نیز برای تعیین شیب خط روند هرکدام از این واحد های زمانی از آزمون تخمینگر شیب سن استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در بین تمامی سینوپ های مورد بررسی سینوپ 03:00(ساعت 06:30 به وقت محلی) دارای تغییرات شدید تری نسبت به سایر سینوپ ها است که در فصل تابستان دارای افزایش 0.66 درجه سانتیگرادی دما در هر دهه می باشد. بیشترین تغییرات سالانه نیز مربوط سینوپ 00:00 (افزایش 0.47 درجه سانتیگراد در هر دهه) است. بررسی تغییرات فصلی دمای شبانه و روزانه نیز نشان دهنده آن است که بیشترین تغییرات دمای شبانه مربوط به فصل تابستان (افزایش 0.62 درجه سانتی گراد در هر دهه) و بیشترین تغییرات دمای روزانه نیز مربوط به فصل بهار و تابستان(افزایش 0.3 درجه سانتی گراد در هر دهه) است.
۷.
کلیدواژه‌ها:
RS & GIS گسل قوشاداغ زلزله ارسباران شمالغرب ایران
تکتونیک فعال منطقه آذربایجان، هم چون سایر نقاط ایران از همگرایی پوسته های قاره ای اوراسیا و عربی نشأت گرفته است. این پویایی منجر به گسلش بخش عمده ای از آن و در نتیجه وقوع زمین لرزه های ویرانگر شده است. شناسایی و استخراج این گسل ها تا حد زیادی می تواند به روشن شدن رفتار تکتونیکی منطقه کمک کند. از این طریق پراکنش فضایی مخاطرات ژئومورفیک شناسایی، پیش بینی و مدیریت می شود. در این راستا، شناسایی گسل های پهنه قوشاداغ و شواهد ژئومورفیک آن ها در شمال غرب ایران هدف کلی این پژوهش انتخاب گردید. این سامانه گسلی به دلیل فقر مطالعاتی تاحدودی ناشناخته مانده بود اما با آغاز فعالیت لرزه ای دوگانه 21 مرداد 1391 مسبب تلفات جانی و مالی زیادی شد. برای استخراج گسل های منطقه، باند 8 تصویر ماهواره لندست 8 سنجنده OLI با ردیف 33 و گذر 168، با باند پانکروماتیک آن (15متر) فیوژن شد. جهت مشاهده بهتر خطواره ها از تکنیک های RGB، PCA، فیلترهای جهت دار و نسبت باندی استفاده گردید سپس خطواره ها از تصاویر Pan Sharp شده در محیط نرم افزار ژئوماتیکا و با اعمال الگوریتم Lineament Extraction استخراج گردید. این فرایند در سه روش دستی، اتوماتیک و نیمه اتوماتیک و با استفاده از نرم افزارهای Envi5.1 و ArcGIS10.4.1 انجام شد. جهت حصول اطمینان از تصاویر سنتینل 2B و اسپات نیز به لحاظ برخی ویژگی ها استفاده شد و در نهایت گسل های استخراجی، با عملیات میدانی، پیمایش زمینی و مشاهدات پدیده های ژئومورفولوژیک مقایسه و تدقیق گردید. نتیجه پژوهش نشان از دقت بالای آن دارد به طوری که با ترکیب روش ها برای اولین بار برخی از گسل های جدید نیز شناسایی شدند.
۸.
کلیدواژه‌ها:
ایوان مدائن جغرافیای انسانی چشم انداز فرهنگی خاقانی شروانی ساسانیان
چشم اندازهای فرهنگی، در حکم آینه ها و کتاب هایی اند که با دیدن و مطالعه آنها، می توان به اطلاعات گرانبهایی در زمینه های اجتماعی، تاریخی، جغرافیایی، زبان شناسی، سیاسی، فرهنگی، معماری و هنری حاکم بر روزگار تألیفشان دست یافت. سئوال اساسی این نوشته آن است که خاقانی، بعنوان یک شاعر، در تفسیر «ایوان مدائن» - بعنوان باشکوه ترین و بزرگ ترین چشم انداز فرهنگی بازمانده از عصر ساسانیان- تا چه اندازه ای، مؤفّق عمل کرده است؟ این مطالعه به روش اسنادی- تحلیلی و به شیوه کتاب خانه ای انجام پذیرفته است. یافته های این پژوهش، نشان می دهد خاقانی با باز نگری در این «آینه عبرت»، و بیان جنبه های قابل رؤیت و غیر قابل رؤیت این چشم-انداز فرهنگی، اطلاعات با ارزش زیادی را برای مخاطبان شعرش بازگو کرده است. این مطالعه، می تواند خاقانی را در مَقام یک جغرافیدان فرهنگی، ایوان مدائن را در ردیف یک چشم انداز فرهنگی و قصیده ایوان مدائن را در حکم یک سند با اهمیّت تاریخی در بحث چشم انداز فرهنگی و ادبیّات را بعنوان یک همتای احساسی برای دانش عینی جغرافیا، مطرح کند.
۹.
کلیدواژه‌ها:
توسعه پایدار تاب آوری سکونتگاه های غیررسمی شهر سنندج
سکونتگاه های غیررسمی محل سکونت حدود یک میلیارد نفر از جمعیت جهان هستند. پیدایش این سکونتگاه ها گویای وجود موانع ساختاری و ناکارآمدی سیاست های کنونی در تأمین مسکن و خدمات-رسانی لازم مرتبط با آن برای اقشار کم درآمد شهری در سطح کلان است. امروزه تلاقی بحران های زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و رشد سکونتگاه های خودانگیخته شهری در مقیاس جهانی توجه را به رهیافت تاب آوری شهری در این سکونتگاه ها جلب کرده و در دستور کار جهانی مد نظر قرار داده است. نوع این پژوهش کاربردی و شیوه دریافت اطلاعات کتابخانه ای- میدانی است. برای استخراج شاخص ها از مطالعات کتابخانه ای استفاده شد و شاخص های ابعاد مختلف جهت تعیین میزان اهمیت با عنوان پرسشنامه کارشناسان در اختیار 30 نفر از کارشناسان در رشته های مختلف قرار گرفت. اطلاعات با استفاده از آزمون تحلیل سلسله مراتبی در نرم افزار Expert Choice مورد تحلیل قرار گرفت. بر این اساس بیشترین وزن با 593/0 به بعد انسانی و کمترین وزن با 113/0 به بعد طبیعی مربوط می شود. همچنین برای تعیین میزان تاب آوری با توجه به جامعه آماری 30539 خانواری محدوده و براساس فرمول کوکران 379 پرسشنامه در سطح محلات محدوده تکمیل شد. داده های پرسشنامه خانوار در نرم-افزار SPSS وارد و با استفاده از آزمون T- test میزان تاب آوری در ابعاد مختلف استخراج گردید. یافته ها نشان می دهد میزان تاب آوری در محدوده 11/3 بوده و محدوده سکونتگاه های غیررسمی تاب آور نمی-باشد. از لحاظ ابعاد مورد بررسی، فقط بعد اجتماعی- فرهنگی با 76/3 تاب آور می باشد. کمترین تاب آوری مربوط به بعد اقتصادی (47/2) و پس از آن بعد مدیریتی (87/2) بوده است. بعد کالبدی نیز با میانگین (35/3)، تاب آور نمی باشد. برای تعیین تأثیر ابعاد بر تاب آوری از معادلات ساختاری در نرم افزار LISREL استفاده شد. تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر تاب آوری نشان می دهد که عوامل اجتماعی با ضریب 81/0 بیشترین تأثیر را بر تاب آوری محدوده مورد مطالعه داشته اند. کلیدواژه ها: توسعه پایدار، تاب آوری، سکونتگاه های غیررسمی، شهر سنندج.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
کیفیت محیط زیست پذیری بعد ذهنی تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) کلانشهر تبریز
مساله عدم توجه به قابلیت زندگی در بافت های شهری دغدغه اصلی در جغرافیا و سیاست شهری است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی زیست پذیری بافت های شهری تبریز گام به عرصه تحقیق نهاده است. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و به حیث روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. ابزار سنجش پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش بر اساس دیدگاه تجربی بررسی کیفیت محیط شهری، ساکنین بافت های شهری قدیم و جدید می باشند؛ که بر اساس جدول مورگان به تعداد 1558693 نفر بوده است؛ که با توجه به حجم جامعه و بر اساس جدول مورگان برابر با 384 نفر می باشد، که به شیوه نمونه گیری خوشه ای و با تخصیص متناسب به هر یک ازمحلات کم-برخوردار، نیمه برخوردار و برخوردار به ترتیب 39، 70 و 42 (نمونه در بافت قدیم) و 100، 71 و 62 (نمونه در بافت جدید) اختصاص داده شده است. همچنین ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده از بررسی پایایی ابزار اندازه گیری (913/0) در سطح قابل قبولی بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد به طور کلی زیست پذیری در بافت های شهر تبریز از حد متوسط پایین تر بوده به طوریکه با توجه به نتایج تحلیل واریانس چند متغیری مشخص گردید، میزان زیست پذیری شهری در انواع بافت های شهر تبریز متفاوت است؛ به طوریکه میزان زیست پذیری در بافت قدیم به دلیل کسب میانگین رتبه بیشتر در ابعاد خدمات و زیرساخت های شهری، اجتماع شهری، تاریخ شهری، اقتصاد-شهری و مدیریت شهری بیشتر از بافت جدید بوده است. همچنین مشخص گردید بعد مدیریت-شهری و اجتماع شهری در بافت قدیم (بیشتر) و بعد محیط شهری در بافت جدید (بیشتر) تفاوت معنا داری داشته است.
۱۱.
کلیدواژه‌ها:
تحلیل فضایی نیم تغییرنما رگرسیون جغرافیایی موزون شمال غرب ایران
مؤلفه های مکانی از عوامل مؤثر در بروز تغییرات رفتار بارش در یک محدوده می باشند و این امر ضرورت استفاده از علم زمین آمار در مطالعات بارش را نشان می دهد. در پژوهش حاضر تلاش شده تا با استفاده از فراسنج های نیم تغییرنما و رگرسیون جغرافیایی موزون، الگوی بارش های 121 ایستگاه هواشناسی شامل 27 ایستگاه همدید،7 ایستگاه اقلیم شناسی و 87 ایستگاه باران سنجی سازمان هواشناسی کشور در دوره آماری 2014-1994 برای فصل بهار مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از آماره نیم تغییر نما نشان داد که ساختار مکانی بارش از ماه آوریل به سمت ماه ژوئن کاهش یافته است ؛ که نشان دهنده کاهش وسعت عمل سیستم های بزرگ مقیاس در بارش محدوده مطالعاتی و افزایش توان عوامل محلی در وقوع بارش است. بر اساس مدل رگرسیون جغرافیایی موزون مشخص گردید که در تمام منطقه، ناهمواری ها بیشترین اثر را در کنترل بارش دارد و علاوه بر آن در کردستان و جنوب آذربایجان غربی جهت شیب، در اردبیل و شمال آذربایجان شرقی عامل شیب بر بارش اثر گذار هستند. همچنین اثرات عامل عرض جغرافیایی منطبق بر حضور بادهای غربی در محدوده بوده و در ماه آوریل در کردستان و در ماه های می و ژوئن در آذربایجان شرقی بیشترین اثرات را داشته است.
۱۲.
کلیدواژه‌ها:
حمل ونقل بار درون شهری هوشمندسازی معیارهای توسعه پایدار چندبازیگره-چندمعیاره
ناوگان حمل ونقل بار درون شهری با اینکه فقط 20 درصد از خودروهایی که درون شبکه شهری تردد میکنند را شامل میشود، 40 درصد از انتشار آلایندهها و آلودگی صوتی و 35 درصد از تصادفات را به خود اختصاص داده است. یکی از راه کارهای مدیریت و ارتقا سطح کیفیت سیستم حمل ونقل بار و کالا، به کارگیری ابزار و سامانه های هوشمند در سیستم حمل ونقل بار و کالا است. لذا هدف اصلی در این تحقیق یافتن بهترین راه کار جهت هوشمندسازی حمل ونقل بار و کالای درون شهری با توجه به معیارهای توسعه پایدار است. با استفاده از مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه، ابتدا روشهای هوشمندسازی حمل ونقل بار درون شهری و گروههای ذینفع شناسایی شدند. سپس معیارهای توسعه پایدار مربوط به هر یک از گروههای ذینفع و مرتبط با هوشمندسازی حمل ونقل بار درون شهری تعیین شد. همچنین از طریق طراحی پرسشنامه های جداگانه برای هر گروه، میزان اهمیت این معیارها سنجیده شد. بعد از مشخص شدن هر معیار و میزان اهمیت نزد گروههای ذینفع، با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه به روش تحلیل چندبازیگر-چندمعیار بهترین راه کار به منظور هوشمندسازی سیستم حمل ونقل بار درون شهری تعیین گردید. نتایج نشان داد طراحی اپلیکیشن جهت سفارش خودروهای باربر به عنوان مطلوبترین راه کار انتخاب شد و بعد از آن به ترتیب هوشمندسازی خودروهای باربر، هوشمندسازی معابر شهری و هوشمندسازی انبارها قرارگرفت.
۱۳.
کلیدواژه‌ها:
بررسی فرم کالبدی – فضایی مدل های کمی سردرود
رشد شهری در نفس خود خصلتی سرکش دارد. لذا نیازمند مهار و هدایت است سیاست گذاری رشد شهری مسئولیتی خطیر است؛ زیرا ازیک طرف باید به زدودن نابسامانی های بپردازد و از طرف دیگر با هدایت عقلایی ساخت وسازها از بروز و پیدایش ناهنجاری ها به ویژه از ابعاد کالبدی آن جلوگیری نماید. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق شهر سردرود و روش تحقیق تحلیلی – تطبیقی است که داده ها و اطلاعات موردنیاز به صورت اسنادی و میدانی تهیه گردیده است. در روش تحلیل داده ها از مدل های کمی آنتروپی نسبی،ضریب گری، موران وضریب جینی استفاده شده نتایج به دست آمده از اندازه گیری مدل های فضایی – کالبدی نشان دهنده این است که فرم شهر الگوی تجمع تصادفی تک قطبی بوده که به سمت پراکنش شهری پیش رفته و می رود و مقادیر شاخص ها در سال 1378 و 1390 به ترتیب بدین صورت است: (آنتروپی نسبی =85/0، جینی= 35/0، موران =03/0، گری =05/0) و (آنتروپی نسبی= 91/0، جینی= 36/0، موران =01/0، گری =99/1). در کل، این مقادیر نشان می دهد که شهر به سمت الگوی پراکندگی پیش رفته است و موجب از بین رفتن زمین های کشاورزی و باغات شده است، به طوری که در شهر سردرود در سال 1378 سهم باغات و اراضی کشاورزی 2/65 درصد از کاربری ها بوده درحالی که در سال 1390 به 35/26 درصد رسیده است و به تبع آن ساختار فضایی و کالبدی شهر در طول زمان تغییریافته است.
۱۴.
کلیدواژه‌ها:
فرسایش خاک مناطق کارستی پهنه بندی مدلSMLRK حوضه الوند
فرسایش خاک پدیده مخربی است که نتایج زیانباری چون بیابان زائی، کاهش حاصلخیزی خاک، افزایش سیلاب ها و بار رسوب آنها و تاثیرگذاری بر سازه های هیدرولیکی را به دنبال خواهد داشت. رخداد این پدیده در مناطق حساس و شکننده کارستی منجر به بیابان زائی سنگی، تاثیر بر سیکل هیدرولوژی کارست و کاهش کیفیت و کمیت منابع آب کارست می شود. حوضه رودخانه الوند در غرب استان کرمانشاه از تیپیک ترین مناطق کارستی ایران بوده که ژئومورفولوژی کارست بخش وسیعی از سطح این حوضه را تشکیل می دهد و فرسایش تهدیدی جدی برای منابع آب و خاک این حوضه است. در این پژوهش با استفاده از مدل SMLRK و با در نظرگرفتن شرایط ژئومورفولوژی کارست حوضه به ارزیابی و پهنه بندی فرسایش خاک در سطح حوضه پرداخته شده است. از مدل SMLRK برای تهیه نقشه فرسایش خاک در دو حالت دخیل کردن پارامتر نفوذ (کارست) و عدم دخالت آن استفاده شده است. نتایج نشان داد در حالت عدم دخالت و حالت دخالت پارامتر نفوذ در مدل، به ترتیب حدود 55% و 61% مساحت حوضه الوند در طبقات فرسایشی متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار می گیرند. نتایج مدل SMLRK در حالت دخالت پارامتر نفوذ و شرایط کارستی حوضه، از تطبیق بیشتری با وضعیت طبیعی حوضه برخوردار بوده و این مناطق دارای میزان فرسایش خاک بیشتری می باشند. شیب و بارش زیاد و خاک کم ضخامت، مهمترین دلایل فرسایش زیاد خاک در نواحی کارستی حوضه بوده است.
۱۵.
کلیدواژه‌ها:
موتور گوگل ارث توسعه فیزیکی شهر پرسپترون چند لایه سنجش از دور
امروزه ارزیابی توسعه فیزیکی شهری با استفاده از تکنیک های نوین سنجش از دور می تواند اطلاعات پایه ای را در اختیار برنامه ریزان قرار دهد و از این طریق نقشی مؤثر در مدیریت و بهبود کاربری اراضی شهر ایفا کند. هدف از این پژوهش، پایش و ارزیابی توسعه فیزیکی شهر تبریز در دوره 42 ساله (2014-1972) با استفاده از سامانه جدید (GEE) Google Earth Engine و پیش بینی تغییرات گسترش فیزیکی شهر تبریز با استفاده از مدل شبکه عصبی (MLP) است. نتایج این پژوهش نشان از قابلیت بالای فناوری GEE در استخراج پهنه های شهری طی دوره های مختلف دارد، بطوریکه این فناوری بخوبی توانست توسعه فیزیکی شهر تبریز را طی دوره 40 ساله ارزیابی کند. نتایج پیش بینی تغییرات حاصل از مدل MLP نشان دهنده ی این است که توسعه فیزیکی شهر تبریز در آینده رو به شمال شرقی و جنوب شرقی است و مدل اجرا شده از سال 1975 تا 2014 در قالب GEE و برای بیست سال آتی با استفاده از مدل تجربی شبکه عصبی مبتنی بر پرسپترون چندلایه اقدام به شبیه سازی و مدلسازی روند آتی توسعه کلانشهر تبریز نمود.
۱۶.
کلیدواژه‌ها:
ارزیابی سرانه فضای ورزشی کاربری ورزشی مدل ویلیامسون شهر ایذه
کاربری ورزشی در زمره ی کاربری هایی است که از اهمیت بالایی برخوردار بوده و لزوم توجه به آن در فضای شهرها بسیار حائز اهمیت است. استقرار مناسب فضاهای ورزشی و ایجاد آنها متضمن سلامت افراد جامعه و همچنین در دسترس بودن این فضاها برای همه شهروندان به عنوان یک ضرورت اساسی به شمار می رود. تحقیق حاضر به تحلیل وضعیت اماکن و کاربریهای ورزشی در شهر ایذه می پردازد. روش تحقیق از نظر نوع کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای، پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش،کارشناسان خبره در حوزه شهری و ورزش این شهر می باشد، حجم نمونه از طریق روش تخمین شخصی و27نفر در نظر گرفته شده است، جهت تحلیل داده ها از مدل ویلیامسون و آزمونone Sample-Test استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد:میانگین شاخص ویلیامسون برای شهر ایذه عدد 21/0 می باشد که کمبود و توزیع نامناسب کاربری و فضای ورزشی را در این شهر نشان می دهد. همچنین بر اساس آزمون t ؛ وضعیت تعداد اماکن ورزشی (سالن) با 819/2- ، وضعیت برگزاری مسابقات ورزشی در سطح محلات با 787/2- ، توزیع مناسب کاربری های ورزشی در سطح شهر با 767/2- ، وضعیت ادوات ورزشی در سطح پارک ها و بوستان های شهر با 760/2- به ترتیب دارای شدیدترین عدم رضایت بوده درحالی که مولفه های؛ وضعیت استقبال خیرین در جهت ساخت اماکن ورزشی در سطح شهر با 01/1- ، وضعیت همکاری مالی دوایر دولتی و نیمه دولتی با بخش ورزشی شهر با 023/1- ، وضعیت فعالیت های ورزشی از بعد سلامت در سطح داویر دولتی و نیمه دولتی شهر با 03/1- ، در این زمینه شدت کمتری در عدم رضایت داشتند.
۱۷.
کلیدواژه‌ها:
بلندمرتبه سازی شهر فشرده رضایتمندی ارومیه
در جهان امروز که به سبب رشد و انفجار جمعیت، فرایند توسعه شهرها و ایجاد شهرهای جدید با سرعت ناشی از تحول در صنعت و فن آوری ادامه دارد، لزوم حفاظت از اراضی منابع طبیعی و کشاورزی و نیز یادمان های تاریخی؛ گسترش بلندمرتبه سازی و رشد عمودی و فشرده شهرها را در سرلوحه استراتژی ها و سیاست های شهرسازی و توسعه شهری قرار داده است. هدف این پژوهش بررسی رضایت شهروندان از افزایش بلندمرتبه سازی در منطقه یک شهر ارومیه می باشد. الگوی حاکم بر تحقیق به لحاظ هدف، شناختی؛ از نظر ماهیت و روش، ارزیابی - مقایسه ای؛ به لحاظ زمان، مقطعی؛ و به لحاظ نوع داده، کمّی است. فضای پژوهشی دربرگیرنده منطقه یک ارومیه؛ جامعه آماری شامل شهروندان ساکن در واحدهای بلندمرتبه منطقه یک ارومیه و ابزار سنجش پرسش نامه است که ابعاد و متغیرهای مرتبط، در آن مشخص گردید و براساس فرمول کوکران برای تعداد 384 نفر تعیین حجم شد. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه با نظرخواهی از اساتید و متخصصان؛ و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ به میزان 81/0 برآورد و مورد اعتماد قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و بطور مشخص از آزمون های تی تست تک نمونه و فریدمن استفاده شده است. براساس اطلاعات حاصل از آزمون های یادشده وضعیت چهار بعد اجتماعی (به سبب مناسب بودن وضعیت امنیت و نرخ پایین درگیری بومیان)، اقتصادی (ناشی از سودآوری در ساخت و ساز و وجود مشاغل فصلی)، محیط زیستی (به دلیل وضعیت نسبتاً مناسب بهداشت) و کالبدی (به علت کیفیت مناسب شبکه آب و گاز و تلفن) متوسط به بالا می باشد.
۱۸.
کلیدواژه‌ها:
باززنده سازی بافت تاریخی - فرهنگی شاخص های فضایی - عملکردی توریسم شهری تبریز
بافت تاریخی شهرها به عنوان یک میراث گران بها و با ارزش می تواند در زمینه ی توسعه ی آینده ی شهر خصوصاً از لحاظ گردشگری و جذب گردشگر دارای اهمیت فراوان باشد؛ که این امر نیازمند ساماندهی و احیای این مراکز تاریخی به خصوص در شاخص های فضایی – عملکردی به منظور ارتقای کیفی فضاهای مربوطه و تجهیز مناسب آن ها می باشد. با توجه به اهمیت موضوع هدف این تحقیق سنجش اثرات فضایی – عملکردی باززنده سازی بافت تاریخی – فرهنگی کلان شهر تبریز بر توسعه ی توریسم می باشد.روش تحقیق در پژوهش حاضر از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی است که برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون رتبه ای فریدمن، آزمون تی تک نمونه ای، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. همچنین جامعه آماری تحقیق مسئولان و کارشناسان مسائل شهری منطقه ی 8 و سایر مناطق شهرداری تبریز (1400 نفر) می باشد که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 220 نفر بدست آمده است.
