گسل قوشاداغ

در این تحقیق، حساسیت زمین لغزش با استفاده از دو مدل فرآیند تحلیل شبکه (ANP) و رگرسیون لجستیک (LR) در سامانه گسلی قوشاداغ پهنه بندی گردید و مناسب ترین مدل معرفی شد. جهت این مطالعه از تصویرOLI ماهواره لندست8 و سنتینل2a 2017 استفاده شد. 14 فاکتور مؤثر در وقوع زمین لغزش (شیب، جهت دامنه، کاربری زمین، فاصله از گسل و رودخانه و جاده، طبقات ارتفاعی، لیتولوژی، اقلیم، بارندگی، خاک، شاخص رطوبت توپوگرافیک (TWI)، شاخص طول شیب (LS)، شاخص قدرت آبراهه ای(SPI)) در محیط GIS آماده شد و در محیط نرم افزار Super Decision وزن هریک مشخص گردید و دوباره در ArcGIS نقشه های نهایی پهنه بندی به دست آمد. در وقوع زمین لغزش ها، عامل فاصله از گسل و بارش بیشترین و کاربری زمین کمترین نقش را داشته اند. وقوع حدود 2/62 و 1/71درصد لغزش ها در کلاس های خطر زیاد و خیلی زیاد به ترتیب در ANP و رگرسیون لجستیک، نشان دهنده دقت قابل قبول نقشه های پیش بینی شده برای زمین لغزش می باشد. نتایج ارزیابی صحت روشها با شاخص ROC، نشان داد که درصد مساحت زیر منحنی (AUC) نقشه ها، به ترتیب در مدل رگرسیون لجستیک 52/85 درصد و در مدل تحلیل شبکه 35/81 درصد با میزان خطای استاندارد062/0 به دست آمدند که هردو نشانگر قدرت پیش بینی خیلی خوب همراه با برتری نسبی مدل رگرسیون لجستیک می باشد. نتایج مطالعه نشان دهنده آسیب پذیری بالای مناطق لرزه خیز از حرکات دامنه ای دارد و ضرورت شناسایی و پایش مخاطرات ژئومورفولوژیکی و مقایسه آنها در قبل و بعد از زلزله و اجرای عملیات محافظتی را بیشتر می کند.

تکتونیک فعال منطقه آذربایجان، هم چون سایر نقاط ایران از همگرایی پوسته های قاره ای اوراسیا و عربی نشأت گرفته است. این پویایی منجر به گسلش بخش عمده ای از آن و در نتیجه وقوع زمین لرزه های ویرانگر شده است. شناسایی و استخراج این گسل ها تا حد زیادی می تواند به روشن شدن رفتار تکتونیکی منطقه کمک کند. از این طریق پراکنش فضایی مخاطرات ژئومورفیک شناسایی، پیش بینی و مدیریت می شود. در این راستا، شناسایی گسل های پهنه قوشاداغ و شواهد ژئومورفیک آن ها در شمال غرب ایران هدف کلی این پژوهش انتخاب گردید. این سامانه گسلی به دلیل فقر مطالعاتی تاحدودی ناشناخته مانده بود اما با آغاز فعالیت لرزه ای دوگانه 21 مرداد 1391 مسبب تلفات جانی و مالی زیادی شد. برای استخراج گسل های منطقه، باند 8 تصویر ماهواره لندست 8 سنجنده OLI با ردیف 33 و گذر 168، با باند پانکروماتیک آن (15متر) فیوژن شد. جهت مشاهده بهتر خطواره ها از تکنیک های RGB، PCA، فیلترهای جهت دار و نسبت باندی استفاده گردید سپس خطواره ها از تصاویر Pan Sharp شده در محیط نرم افزار ژئوماتیکا و با اعمال الگوریتم Lineament Extraction استخراج گردید. این فرایند در سه روش دستی، اتوماتیک و نیمه اتوماتیک و با استفاده از نرم افزارهای Envi5.1 و ArcGIS10.4.1 انجام شد. جهت حصول اطمینان از تصاویر سنتینل 2B و اسپات نیز به لحاظ برخی ویژگی ها استفاده شد و در نهایت گسل های استخراجی، با عملیات میدانی، پیمایش زمینی و مشاهدات پدیده های ژئومورفولوژیک مقایسه و تدقیق گردید. نتیجه پژوهش نشان از دقت بالای آن دارد به طوری که با ترکیب روش ها برای اولین بار برخی از گسل های جدید نیز شناسایی شدند.