مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی (مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت سابق)

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه ارتباطات اثربخش و عملکرد سازمانی (بر اساس مدل اچیو) به روش توصیفی- همبستگی در میان کارکنان واحدهای ستادی شرکت ملی گاز ایران در سال 1388 انجام شد. نمونه مورد بررسی بر اساس فرمول نمونه گیری شامل 250 نفر بود. فرضیه های اصلی این پژوهش ناظر بر این مساله بود که بین ارتباطات اثربخش و عملکرد سازمانی مبنی بر مولفه های مدل اچیو در شرکت ملی گاز ایران رابطه معناداری وجود دارد. ابزار سنجش برای گرد آوری داده ها پرسشنامه ای با 6 مولفه برای ارتباطات اثربخش و 7 مولفه برای عملکرد سازمانی بود. در نهایت، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین ارتباطات اثربخش و عملکرد سازمانی در جامعه مورد مطالعه رابطه معناداری وجود دارد

امروزه در جوامع مختلف شواهد فراوانی از موفقیت های چشمگیر کارگروهی وجود دارد. بسیاری از سازمان ها نیز به پیروی از این تجارب، اقدام به انجام فعالیت هایی در راستای تشکیل گروه های کاری نموده اند. اما نتایج بیانگر این حقیقت است که برخی از سازمان ها در اجرای کار گروهی با شکست مواجه شده و یا حداقل تشکیل گروه، نیازهای اصلی آنها را برآورده ننموده است. در سازمان ها کارها، وظایف و پروژه ها با دو رویکرد «بهبود» و «جاری» انجام می شوند. نگاه گروه های کاری در انجام موارد فوق از نوع رویکرد جاری است، در حالی که گروه های کنترل کیفیت، دارای نگرش و رویکرد بهبود هستند. بنابراین در نظر است با لحاظ کردن متغیر ها و عوامل موجود در گروه های کنترل کیفیت، نوع رویکرد گروه های کاری نیز از رویکرد جاری به رویکرد بهبود تغییر داده شود. پژوهش حاضر با طرح دو فرضیه آغاز گردید. پس از آشنایی کامل با ماهیت مساله و شرایط حاکم بر پژوهشگاه صنعت نفت، پرسشنامه ای طراحی، تکمیل و جمع آوری شد و در نهایت با تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آن، شاخص های اصلی ارزیابی کار گروهی با توجه به ویژگی های مختلف سازمانی، گروهی و فردی استخراج و رتبه بندی شدند. در بخش ویژگی های سازمانی عامل استراتژی سازمان با بیشترین درجه اهمیت در رتبه اول قرار گرفت. در بخش ویژگی های گروهی و ویژگی های فردی نیز به ترتیب عوامل اعتماد بین اعضای گروه و هوش عاطفی اعضای بالاترین درجه اهمیت را به خود اختصاص داده اند

مقاله حاضر به مقایسه و بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و عملکرد سازمانی میان شرکت های مناطق دو و چهار عملیات انتقال گاز می پردازد. نوع پژوهش، کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده ها، از نوع پژوهش های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت های مذکور بودکه بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی، حجم نمونه، 146 نفر تعیین گردید. ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه کیفیت زندگی کاری با 27 گویه برمبنای 8 مولفه مدل والتون و پرسشنامه عملکرد سازمانی با 42 گویه مبتنی بر 7 مولفه مدل اچیو بود. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، نشان داد که میان چهار مولفه پرداخت منصفانه و کافی، محیط کار ایمن و بهداشتی، فرصت رشد و امنیت مداوم و وابستگی اجتماعی در زندگی کاری با عملکرد سازمانی در شرکت های مناطق دو و چهار عملیات انتقال گاز رابطه معناداری وجود دارد، اما میان مولفه های قانون گرایی در سازمان، فضای کلی زندگی، انسجام اجتماعی زندگی کاری و توسعه قابلیت های انسانی با عملکرد سازمانی در این شرکت های رابطه معناداری یافت نشد

در مقاله حاضر تلاش شده رابطه بین هوش احساسی و رهبری تحول آفرین در مدیران شرکت های گاز استانی شرکت ملی گاز ایران مورد بررسی قرارگیرد. برای این منظور هوش احساسی بر اساس مدل دانیل گلمن و رهبری تحول آفرین بر اساس مدل بس و آوولیو تعریف گردیده و بر این مبنا چهار فرضیه اصلی و بیست فرضیه فرعی تنظیم شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، دو پرسشنامه شامل پرسشنامه هوش احساسی با 67 سوال و پرسشنامه سبک رهبری تحول آفرین با 20 سوال است که پس از سنجش روایی و پایایی، در اختیار نمونه آماری (شامل 494 نفر) که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده (قرعه کشی) و روش نمونه برداری احتمالی پیچیده (سیتماتیک)، از سطوح مختلف مدیران (عالی، میانی و عملیاتی) بدست آمده بود و قرار داده شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات حاصله تلخیص و طبقه بندی و برای تجزیه و تحلیل آنها از روش آمار استنباطی (آزمون همبستگیr پیرسون) استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها، کلیه فرضیه های تحقیق را تایید نموده که این امر بیانگرآن است که بین هوش احساسی و رهبری تحول آفرین در مدیران شرکت های گاز استانی رابطه معنی داری وجود دارد

تعهد کاری مهمترین مولفه ذاتی منابع انسانی است. ترکیب پویای توانایی و تعهد کاری، پایداری، کارآمدی و اثربخشی سازمان های نوین را به دنبال خواهد داشت. یکی از چالش های مدیریت در قرن بیست و یکم نیز به سازوکارهای تعهد کاری ""کارکنان فرهیخته"" مربوط است. این پژوهش، به طرح، تحدید و تدقیق موضوع و ابعاد آن، به شیوه ای روش مند پرداخته است.سپس در سطح بینشی و نظری، روابط بین تعهد کاری و انگیزش، نیازها، نگرش ها به نیروی انسانی (برداشت از کار و کارکن)، شیوه مدیریت و بهره وری بیان شده است. روش تحقیق، جامعه آماری و نمونه آماری نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یک متغیری، شاخص سازی و آماره ها چندمتغیری ارایه گردیده است و با مقایسه و تحلیل واریانس درونی و برون سازمانی یافته های ترکیبی گزارش شده است. بالا بودن سطح تعهدکاری بخصوص در بعد حرفه ای آن و اختلاف معنی دار (0.0001=a) بین سلسله مراتب نیازها در پژوهشگاه صنعت نفت با سلسله مراتب نیازهای ارایه شده در نظریه و همچنین تفاوت آماری معنی دار بین عوامل موثر بر واریانس تعهد کاری از جمله نتایجی است که با پژوهش تفصیلی ممکن است به طرح دیدگاه های نوینی منجر شود. این مقاله، تلاش دارد تا عوامل موثر بر تعهدکاری را در پژوهشگاه صنعت نفت تبیین و موقعیت این سازمان را در مقایسه با وضعیت مطلوب نشان دهد. در این مقاله که برگرفته از نتایج یک تحقیق میدانی است، پس از ارایه چکیده، واژه های کلیدی و مقدمه، به بیان مساله، اهداف پژوهش، ضرورت انجام تحقیق، فرضیه ها و روش تحقیق پرداخته شده است. در ادامه جامعه آماری، مبانی نظری، مقوله تعهدکاری در شاخص های مختلف تبیین و پس از تحلیل متغیرها و آزمون فرضیات، رابطه عوامل مختلف با تعهدکاری تحلیل شده و جداول مرتبط با تجزیه و تحلیل ارایه شده است

تناسب شغلی (تناسب بین شغل و شاغل) یکی از مباحث بنیادین مدیریت منابع انسانی است، و ثابت شده که وجود این تناسب برای بهره وری نیروی انسانی یک ضرورت سازمانی به منظور است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تناسب شغلی و رابطه آن با تعهد سازمانی کارکنان ستاد مرکزی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات به منظور سنجش تعهد سازمانی، پرسشنامه 15 سوالی آلن و می یر و برای سنجش تناسب شغلی پرسشنامه های دانش، مهارت و توانایی شغلی بانک اطلاعات شغلی بین المللی (O*NET) است،که هریک از پرسشنامه ها بطور میانگین شامل 21 سوال می باشد. پایایی پرسشنامه تعهد سازمانی 0.89 و پایایی پرسشنامه سنجش تناسب شغلی 0.87 به دست آمد. با توجه به اینکه آلفای کرونباخ هر دو پرسشنامه بیش از 0.7 بوده و می توان نتیجه گرفت هر دو پرسشنامه از پایایی لازم برخوردار بوده اند. حجم جامعه آماری مورد نظر 150 نفر بوده که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از بین آنها 80 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و در نهایت 78 پرسشنامه جمع آوری گردید. به منظور تعیین نرمال بودن داده های از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شده و نتایج آزمون نرمال بودن داده ها را تایید نمود. فرضیات تحقیق با انجام آزمون T مستقل آزموده نشده و تاثیر معنی دار و مثبت آن ها به اثبات رسید، به این معنی که کارکنانی دارای تناسب شغلی بوده اند از تعهد سازمانی بیشتری برخوردار بوده اند. نتیجه دیگر این پژوهش حاکی از آن است که فقط حدود 40 درصد از کارکنان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی از لحاظ شغلی کاملا متناسب بوده و از این لحاظ این شرکت در وضعیت ضعیفی قراردارد

تغییر و پویایی از ویژگی های مهم دنیای کنونی است. نشانه چنین پویایی را می توان در ورود رقبای جدید، معرفی محصولات و خدمات جدید و معرفی تکنولوژی های جدید در فرآیند تولید محصولات و مواردی از این دست دانست. حال به اعتقاد محققان یکی از ابزارهایی که سازمان ها برای برخورد با این پویایی می توانند بکارگیرند، استفاده از خلاقیت و بالطبع نوآوری های منابع انسانی است. اما بر سر راه این مقوله موانعی جدی وجود دارد که شناسایی و حذف آنها بسیار مهم است. لذا هدف این مطالعه شناسایی و رده بندی مهمترین موانع خلاقیت سازمانی و همچنین ارتباط سنجی موانع مزبور با برخی از متغیرهای جمعیت شناختی از دیدگاه مدیران واحد عملیات غیرصنعتی پالایشگاه گاز ایران است. نتایج این پژوهش نشان داد که مهمترین موانع خلاقیت سازمانی عبارتند از: ریسک گریزی و فشار زمانی و همچنین وجود قوانین دست و پاگیر سازمانی. از سوی دیگر نتایج ارتباط سنجی موانع با متغیرهای جمعیت شناختی حاکی از آن است که مدیران مرد این سازمان نارضایتی بیشتری نسبت به مدیران زن در برابر موانع خلاقیت سازمانی نشان می دهند. همچنین در ارتباط با سطح تحصیلات مدیران، نتایج تحلیل ها مشخص کرد که تفاوت معناداری بین مدیران تحصیل کرده و غیرتحصیل کرده مشاهده می شود