مطالعات انقلاب اسلامی

مطالعات انقلاب اسلامی

مطالعات انقلاب اسلامی سال هفتم زمستان 1389 شماره 23 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

موج اسلامی دموکراسی؛تاثیر انقلاب اسلامی در روند دموکراتیزاسیون کشورهای اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت سیاسی دموکراسی انتخابات انقلاب اسلامی حزب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۹ تعداد دانلود : ۹۱۶
تنوع کیفی دموکراسیها در عرصه عملی موجب شده است تا نگرش نسبت به دموکراسی در مفهوم حداکثری به سمت نظریات «تنوع فرهنگی دموکراسیها » حرکت کند. تولد نهادهای دموکراتیک پس از انقلاب اسلامی نیز در قالب این نظریات قابل فهم است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مردم سالاری دینی به عنوان نظریه دموکراتیک انقلاب ایران دنبال شد که در عین اینکه دموکراتیک بود از ویژگی های فرهنگی خاصی نیز برخوردار بود. تاثیرات این نظریه علاوه بر ایران به تقویت روند اصلاحات دموکراتیک در کشورهای اسلامی منطقه کمک شایانی کرد. قرابت فرهنگی کشورهای اسلامی با ایران، موجی از دموکراسی خواهی را در ملت های مسلمان ایجاد کرد که ویژگی هایی را که هانتینگتون از موج های دموکراسی برمی شمارد برخوردار بود. ابعاد این فرایند را می توان در سه سطح کلان، میانه و خرد، تبیین و مورد بررسی قرار داد.
۲.

دلایل ناکارآمدی تئوری پردازی در تحلیل انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی اصول نظریه پردازی انقلاب مبانی علوم انسانی غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۹۴
پیروزی انقلاب اسلامی، ضعف و ناکارآمدی نظریه های انقلاب در غرب را آشکار کرد. این ناکارآمدی علاوه بر ماهیت متفاوت انقلاب اسلامی، به اصول و مبانی علوم انسانی غرب برمی گردد. تئوری پردازان غربی با تبعیت از مبانی علوم انسانی غرب، یعنی تعین گرایی، عقل گرایی، عمل گرایی، عرفی گرایی و اروپامحوری، به بررسی و تحلیل انقلابی پرداختند که در قالب تنگ و محدودکننده این تئوری ها نمی گنجید. به عبارت دیگر انقلاب اسلامی ناکارآمدی این اصول و نظریه پردازی را آشکار کرد. بنابراین، مقاله ضمن بررسی اصول و مبانی نظریه پردازی انقلاب در غرب با ارائه مصادیق، مدعی است که برای تحلیل مناسب انقلاب اسلامی نیاز به علم بومی است، علمی که با مبانی نظام ارزشی و فرهنگی ما سازگار باشد.
۳.

تاثیرات انقلاب اسلامی ایران بر شیعیان لبنان با تاکید بر جنبش حزب الله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی ایران شیعیان لبنان جنبش حزب الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸۶ تعداد دانلود : ۱۶۶۲
انقلاب اسلامی ایران به عنوان نقطه آغاز خیزش بیداری اسلامی در نیمه دوم قرن بیستم، نویدبخش دوره جدیدی از ظهور اسلام بود که سایر ملت های اسلامی از جمله شیعیان لبنان را به تکاپو وادشته و شیعیان این کشور و به خصوص جنبش حزب الله، به برکت انقلاب اسلامی، به تدریج نقش فزاینده ای را در تحولات سیاسی اجتماعی ایفا کرده اند. انقلاب اسلامی ایران با تاثیرگذاری در عرصه فرهنگی (تقویت هویت شیعی)، سیاسی (سهم بیشتر در قدرت) و اجتماعی (بهینه شدن وضعیت شهروندی)، سهم بسزایی در رشد و پیشرفت و انجام اقدامات سیاسی ـ اجتماعی و کسب موفقیت های شیعیان لبنان به خصوص جنبش حزب الله داشته است.
۴.

مردم سالاری دینی در آرای فقهی اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مردم سالاری اهل سنت مشروعیت استخلاف اجماع قهر و غلبه ولایتعهدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۱۴
آیا مقوله مردم سالاری دینی مختص نظریه های فقهی شیعه است یا میان اهل سنت نیز طرفدارانی دارد و موضع علمی و فقهی اهل سنت درخصوص این مقوله چیست؟ این نوشتار درپی بررسی این قبیل سؤالات ـ هرچند به طور اجمالی ـ از منظر فقه سیاسی است. در این مقاله، نظریه های علمای اهل سنت در باب مشروعیت حکومت همچون: قهر و غلبه، استخلاف (نصب به وسیله حاکم و خلیفه پیشین)، میراث و ولایتعهدی و نصب از جانب خدا و رسول| ـ که در تقابل با مردم سالاری هستند ـ و در نهایت، نظریه اجماع ـ که هماهنگ با آن است ـ مورد بحث و بررسی قرار می گیرند و در پایان اثبات می شود که نظریه اجماع نیز، هم از جهت ثبوتی و هم اثباتی مخدوش و غیرقابل اتکاست
۵.

جریان شناسی تحولات سیاسی فکری در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اصلاحات دفاع مقدس سازندگی دوران گذار اصولگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۲۷۳
نویسنده در این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که جریانات سیاسی کشور طی ادوار پنج گانه گذار، دفاع مقدس، سازندگی، اصلاحات و اصولگرایی چه تحولات فکری سیاسی را پشت سر گذارده است؟ در این راستا به جریان شناسی تحولات فکری سیاسی جمهوری اسلامی ایران پرداخته، طیف بندی ها و چالش های عمده جناح های سیاسی حاکم را بررسی و تحلیل کرده ایم. این مقاله می کوشد ضمن ارائه نمایی از تحولات سیاسی فکری و چالش های فراروی جریانات سیاسی در هر دوره سیاسی، نقاط عطف و چرخش های فکری سیاسی جریانات سیاسی درون نظام را بررسی و تحلیل کند.
۶.

مؤلفه های اساسی گفتمان ایثار و شهادت در انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گفتمان ایثار و شهادت تولیدکنندگان گفتمان مخاطبان گفتمان منابع تولید گفتمان انقلاب اسلامی و امام خمینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۱۷۴
مؤلفه های اساسی گفتمان ایثار و شهادت در فرآیند انقلاب اسلامی کدامند؟ برای پاسخ به این سؤال و به منظور شناسایی و تحلیل توصیفی مؤلفه های اساسی گفتمان ایثار و شهادت از روش تحلیل گفتمان بهره گرفته شده است. چارچوب نظری این مقاله و مبنای بررسی مؤلفه ها، نظریه های گفتمانی «وسنو» و «دایک» است. بر این اساس مؤلفه های اساسی گفتمان ایثار و شهادت از دیدگاه وسنو و دایک، یعنی تولیدکنندگان، موضوع، مخاطبان، منابع تولید و کنش های پیشنهادی، در فرآیند شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته اند.
۷.

راهکارهای تحول فرهنگی در سازمان های ایمان محور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحول فرهنگی روش دلفی دانشگاه تهران سازمان ایمان محور بسیج دانشجویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۸ تعداد دانلود : ۱۲۱۸
اثربخشی ارتباطات بسیج دانشجویی و مدیریت آن، ارتباط تنگاتنگی با میزان اصلاح پذیری فرهنگی این مجموعه و انطباق آن با اصول انقلاب اسلامی دارد که از طریق شناسایی راهکارهای تحول در فرهنگ این مجموعه میسر می شود. سؤال اصلی این است که چه راه هایی برای تحول فرهنگی در بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران به عنوان یک سازمان ایمان محور وجود دارد؟ نتایج این پژوهش که از طریق روش دلفی انجام گرفته است، حاکی از آن است که راهکارهایی می توانند در این مجموعه مؤثر باشند که در سطح بالایی از انعطاف قرار داشته باشند و متناسب با سازمان های غیررسمی باشند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۹