مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
بسیج دانشجویی
حوزههای تخصصی:
اثربخشی ارتباطات بسیج دانشجویی و مدیریت آن، ارتباط تنگاتنگی با میزان اصلاح پذیری فرهنگی این مجموعه و انطباق آن با اصول انقلاب اسلامی دارد که از طریق شناسایی راهکارهای تحول در فرهنگ این مجموعه میسر می شود. سؤال اصلی این است که چه راه هایی برای تحول فرهنگی در بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران به عنوان یک سازمان ایمان محور وجود دارد؟ نتایج این پژوهش که از طریق روش دلفی انجام گرفته است، حاکی از آن است که راهکارهایی می توانند در این مجموعه مؤثر باشند که در سطح بالایی از انعطاف قرار داشته باشند و متناسب با سازمان های غیررسمی باشند.
ارائه الگوی عملکرد برای تشکل های دانشجویی بر اساس بیانات مقام معظم رهبری (دام ظله)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله، الگویی برای فعالیت تشکل های دانشجویی به منظور نیل به اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی ایران ارائه شده است؛ لذا هدف مقاله طراحی الگوی مطلوب برای عملکرد تشکل های دانشجویی است. نوع تحقیق کیفی بوده و روش تحلیل داده ها استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد می باشد. بدین منظور تمامی سخنرانی های مربوط به مقام معظم رهبری از آغاز دوران رهبری ایشان تا آخر مردادماه ۱۳۹۵٫ مورد مطالعه قرار گرفته و مفاهیمی که مرتبط با موضوع موردنظر می باشد، جمع آوری شده است؛ سپس در ادامه از طریق کدگذاری های باز، محوری و انتخابی، الگویی از فعالیت های موردنظر ایشان برای تشکل های دانشجویی طراحی شده است. بررسی بیانات مقام معظم رهبری منجر به استخراج 228 مضمون، 78 مفهوم، 31 مقوله فرعی شد که درنهایت در قالب 13 مقوله اصلی جای گرفت. نتایج به دست آمده از تحلیل داده و کدگذاری انجام گرفته در قالب 6 دسته به صورت مقوله محوری (خاصیت تحرک، تربیت و تعالی بخشی تشکیلات)، مقوله علی یا زمینه ساز (توجه به بعد اندیشه ای و نظری در تشکیلات و عرصه های فعالیت تشکیلات)، مقوله واسطه ای (خودباوری و هم افزایی تشکل ها)، مقوله محیطی (روحیه نظم و قانون مداری و ویژگی های روحی و اخلاقی حاکم بر تشکل و روحیه مطالبه گری همراه باانصاف و عوامل اثرگذار خارجی)، مقوله راهبردی (چارچوب اندیشه ای و تحلیلی صحیح و آرمان خواهی؛ عامل تحرک تشکیلات)، مقوله پیامدی (شناخت نیازهای کشور، مسئولیت پذیری و اثرگذاری، توجه به عرصه پیکار با باطل و دفاع از ارزش ها در مقابل دشمنان و اثرگذاری بر افراد خارج از مجموعه) دسته بندی شده است.
شناسایی قابلیت های لازم برای رهبری در سازمان های ایمان محور؛ مورد مطالعه بسیج دانشجویی دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در میان سازمان های غیرانتفاعی، سازمان هایی که با رسالت و انگیزه های دینی و مذهبی تشکیل می شوند، با نام «سازمان های ایمان محور» شناخته می شوند. تعاریف، شناسایی وجوه اصلی و نوع شناسی های گوناگونی از این سازمان ها صورت گرفته و درباره مدیریت، رهبری، منابع مالی و موارد دیگر آن ها پژوهش های بسیاری انجام شده است. در ایران علی رغم وجود فرهنگ اسلامی و به ویژه تشکیل سازمان های مبتنی بر ایمان پس از انقلاب اسلامی، پژوهش علمی بر روی این سازمان ها و شناسایی و حل مسائل آن ها به میزان پژوهش های متداول دنیا نرسیده است. یکی از مهم ترین سازمان های انقلابی و ایمان محور، «بسیج دانشجویی» است که با رسالت و انگیزه دینی تشکیل شده است. بسیج دانشجویی بر اساس فرمان تشکیل آن، یکی از ضرورت های انقلاب اسلامی است و وظیفه پاسداری از اصول اسلام ناب محمدی(ص) را در دانشگاه بر عهده دارد. ویژگی های دانشجویی بودن و داوطلبانه بودن این مجموعه، اهمیت پژوهش علمی درباره این سازمان مهم انقلاب اسلامی را از نظرها دور داشته است. بر این اساس در این تحقیق تلاش شده است تا مرور تفصیلی بر ادبیات سازمان های ایمان محور انجام شود. سپس به مدل «قابلیت های رهبری» به عنوان یکی از تئوری های کاربردی برای شناسایی و پرورش رهبران پرداخته شده و رهبری در سازمان های ایمان محور با رویکرد قابلیت های رهبری بررسی شده است. آنگاه بسیج دانشجویی دانشگاه تهران به عنوان نمونه ای برجسته از بسیج دانشجویی های کشور مورد بررسی قرار گرفته است. هدایت چنین مجموعه ای همانند غالب سازمان های ایمان محور متکی بر تقویت باورهای ایمانی و نفوذ رهبری مبتنی بر انگیزه های دینی است. در این تحقیق بر پایه مصاحبه با مسئولان این مجموعه تلاش شده است اصلی ترین شایستگی های لازم برای رهبری این سازمان استخراج شود.
ارائه الگوی مدیریت در تشکلهای مردمی؛ مطالعه موردی بسیج دانشجویی
منبع:
اسلام و مدیریت سال هشتم بهار-زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۵ و ۱۶
71 - 91
حوزههای تخصصی:
انقلاب اسلامی بهعنوان یک پدیده زنده و در حال رشد، همانگونه که با حضور و نقشآفرینی مردم به وجود آمده، با حضور مؤثر مردم است که استوار میماند و تکامل مییابد. بسیج دانشجویی از جمله تشکلهای مردمی است که همواره پیشگام در نقشآفرینی مردمی مهمی در راستای حضور نیروهای مردمی در عرصههای اجتماعی داشته است، از این رو پژوهش حاضر به دنبال شناخت الگوی مدیریتی این تشکل بوده است تا هم بتواند باعث بهرهوری هرچه بیشتر آن شود و هم زمینه تکمیل، تصحیح و پیشرفت دانش مدیریت و نظریههای سازمان را فراهم سازد. این پژوهش از طریق انجام مصاحبه عمیق با 18 نفر از مسئولان بسیج دانشجویی و انجام تحلیل محتوای کیفی بر دادههای حاصل از این مصاحبهها به 23 مفهوم اصلی در این زمینه دست یافته است که در گام بعدی این مفاهیم در ذیل 4 مقوله اصلی «اصول مدیریت»، «مقدمات مدیریت»، «مقومهای مدیریت» و «ابزارهای مدیریت» دستهبندی و تبیین شده است. در تشکل بسیج دانشجویی، هر فرد براساس انگیزههای درونی خود و برای انجام وظیفهای که از درون خود را متعهد بدان میداند در تشکل حضور مییابد از اینرو خبری از تعارض اهداف میانفردی و اهداف فردی و سازمانی وجود ندارد.
بررسی عملکرد سازمان بسیج دانشجویی در مقابله با تهدیدات نرم (مورد مطالعه: استان لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)
این تحقیق به بررسی عملکرد سازمان بسیج دانشجویی با مطالعه موردی استان لرستان در مقابله با تهدیدات نرم می پردازد. برای بررسی این موضوع، فعالیت های فرهنگی، اعتقادی، سیاسی، علمی، مطالعاتی و پژوهشی بسیج دانشجویی این استان در مقابله با تهدیدات نرم مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای گردآوری اطلاعات در بخش نظری با بهره گیری از کتابخانه، اسناد و مدارک، ادبیات تحقیق تدوین گردیده و در بخش میدانی از تکنیک پرسشنامه براساس مقیاس طیف پنج گزینه ای "لیکرت" استفاده شده است. در این نوشتار، کل جامعه آماری 23928n= نفر از دانشجویان بسیجی، اساتید و کارکنان در حال فعالیت در بسیج دانشجویی دانشگاه های این استان بوده اند. حجم نمونه 239n= نفر بوده که تعداد 260 پرسشنامه توزیع و 243 عدد از آنها جمع آوری شد. از این تعداد نیز 5 پرسشنامه به علت نقص باطل و تنها 238 عدد مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. داده های حاصل از تحقیق براساس روش تحلیل محتوایی و به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و در نتیجه گیری کلی می توان اینگونه بیان دشت که عملکرد این سازمان در همه فعالیت های فوق به استثنای فرهنگی، اعتقادی مناسب نبوده است که در این راستا پیشنهادهایی به مسئولین و دست اندرکاران ارائه گردیده است.
راهبردهای لازم برای ارتقای اثربخشی و کارامدی بسیج دانشجویی(مقاله علمی وزارت علوم)
تحقق هدف ها، کارامدی و اثربخشی فعالیت های بسیج دانشجویی در عرصه های علمی، فرهنگی، تربیتی و آموزشی دانشگاه ها مستلزم بهره گیری از راهبردهای کارامد است. پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای مؤثر در ارتقای کارامدی و اثربخشی بسیج دانشجویی و اولویت بندی آن ها انجام گرفته است. مطالعه اسناد بالادستی، بررسی تحقیقات پیشین و مقایسه تطبیقی سازمان های مشابه در داخل و خارج از کشور و نیز استفاده از نظرات کارشناسی، از جمله گام های اجرایی این پژوهش است. استخراج عوامل و متغیرهای محیطی و تجزیه و تحلیل آن ها با استفاده از مدل دیوید صورت گرفته، سپس متناسب با تحلیل وضع موجود، جهت گیری راهبردی تعیین شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که اگرچه طراحی راهبرد و تنظیم اسناد راهبردی در مرحله برنامه ریزی به عنوان یک طرح تلقی می شود، اما یکی از الزام های اثربخشی برنامه ریزی راهبردی، به روزرسانی مستمر آن مبتنی بر پویایی نظام سازمانی و محیط است. براساس نتایج حاصل از تحقیق حاضر، می بایستی از طریق تدوین راهبردهای ذیل، نقاط ضعف را به قوت و تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد تا زمینه های کارامدی بیشتر و ارتقای اثربخشی بسیج دانشجویی در کشور (وضعیت مطلوب) فراهم شود: شبکه سازی فراگیر بین اعضا، فرهیختگان، نخبگان و استادان ارزشی، تشکل ها و نهادهای همسو (مبتنی بر ظرفیت فناوری های نوین با کارکردهای مختلف نظیر مدیریت دانش و انتقال تجربه های هم افزایی، آموزش و توانمندسازی، بانک اطلاعاتی، تولید محتوا و...)؛ ایفای نقش محوری در تشکیل جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی از طریق ایجاد اتحاد و تعامل بین تشکل ها و نهادهای همسوی دانشگاهی؛ اجرای برنامه های مشترک و بهره گیری از ظرفیت فرهیختگان، نخبگان و استادان ارزشی در راستای بازتولید گفتمان حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و فرهنگ تفکر بسیجی، به منظور تأثیرگذاری در منطقه و جهان اسلام و تحقق تمدن نوین اسلامی؛ و....
سنجش میزان خلاقیت مدیران فرهنگی بسیج دانشجویی بر اساس مدل تورنس (مطالعه موردی دانشگاه های استان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)
این مقاله با هدف سنجش میزان خلاقیت مدیران فرهنگی بسیج دانشجویی بر پایه ی مدل تورنس انجام شده است. روش پژوهش پیمایشی بوده و برای سنجش خلاقیت مدیران فرهنگی از مدل سنجش خلاقیت تورنس که دربردارنده ی بعدهای سیالی، بسط، ابتکار و انعطاف پذیری است، استفاده گردیده است. بر پایه ی این مدل با استفاده از ابزار پرسشنامه 60 سؤالی تورنس، اطلاعات موردنیاز از جامعه آماری 60 نفری مدیران فرهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه های استان همدان به دست آمد. روایی پرسشنامه صوری بوده و دیدگاه اساتید روش و روان شناسی نیز در آن ها لحاظ شده است. پایایی آن ها ناشی از آلفای کرونباخ می باشد که سیالی 705/.، بسط 774/.، ابتکار 746/. و انعطاف پذیری 657/. بوده است. ابرای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار spss، از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون t تک نمونه ای) بهره برده شده است. نتیجه های به دست آمده بیانگر آن است که میزان خلاقیت مدیران، در بعدهای چهارگانه در حد مناسبی قرار دارد و مدیران فرهنگی ازنظر بعد سیالی، بسط، ابتکار و انعطاف پذیری از خلاقیت خوبی برخوردار هستند. وضعیت مدیریت فرهنگی بسیج دانشجویی نبز خلاقانه بوده است.
مأموریت راهبردی جنبش اجتماعی بسیج دانشجویی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بسیج دانشجویی به عنوان یکی از مهم ترین جنبش های اجتماعی که نقشی مؤثر در تحولات گوناگون علمی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور بر دوش دارد، نیازمند هدف گذاری دقیق، تعیین استراتژی ها و برنامه هایی مشخص است که توان عظیم دانشجویان را در عرصه های مختلف علمی و عملی به کار گیرد و ظرفیت های آنان را در مسیر ایفای رسالت های تعیین شده الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هدایت نماید. ماهیت این جنبش دانشجویی مبین ویژگی های سازمانی غیرانتفاعی است، فلذا ادبیات مقاله بر اساس ادبیات سازمان های داوطلبانه غیرانتفاعی سامان یافته است. در سازمانهای غیرانتفاعی مفهوم مأموریت به عنوان اساسی ترین رکن در آغاز فرآیند برنامه ریزی استراتژیک مورد توجه قرار می گیرد. در سازمان هایی که در بدو تأسیس قرار دارند، این مفهوم به شکل تدوین مأموریت و در سایر سازمان ها به صورت اصلاح مأموریت موجود و دستیابی به مأموریت مطلوب تعبیر می گردد. مقاله حاضر به بررسی مأموریت موجود بسیج دانشجویی پرداخته و مبتنی بر روشی کیفی، بر اساس مطالعه تطبیقی با سازمان های داوطلبانه بین المللی، تحلیل سیستمی و نظرات خبرگان و ذی نفعان، مأموریت مطلوب آن را ارائه کرده است. مدل کلی در نظر گرفته شده ترکیبی از مدل های برایسون و هکس بوده که در قسمت های مختلفی تغییرات لازم به منظور بومی سازی آن در بسیج دانشجویی اعمال شده است. بر این اساس، مأموریت های چهارگانه تربیت نیرو، نقش آفرینی عمومی، رشد تخصصی و نقش آفرینی تخصصی برای بسیج دانشجویی پیشنهاد گردیده است.
ارائه تصویر مطلوب بسیج دانشجویی تراز مبتنی بر بیانات مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و پنجم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۹۶
189 - 217
حوزههای تخصصی:
بسیج دانشجویی با بهره مندی از ویژگی های خاص در نیروی انسانی فرهیخته و نخبه، چرخه کامل نقش آفرینی از مساله شناسی تا اقدام میدانی، گستره جغرافیایی کل کشور و جامعیت موضوعات مرتبط، به عنوان قشری پیشبرنده ناظر به سایر اقشار جامعه از اهمیت ویژه ای ناظر به اهداف عالی انقلاب اسلامی برخوردار است اما عدم ترسیم وضعیت ایده آل کنشگری و نقش آفرینی این تشکل دانشجویی با اتکاء به منبعی متقن و واحد می تواند منجر به حرکت های غیر هدفمند و عدم تجمیع ظرفیت های این قشر در مسیر مسائل اولویت دار انقلاب اسلامی و در نتیجه انحراف این قشر از مأموریت اصلی خود شود. پژوهش حاضر با هدف ارائه تصویر مطلوب بسیج دانشجویی تراز مبتنی بر نظام فکری مقام معظم رهبری به بررسی 128 سخنرانی از بیانات ایشان پرداخته که از این میان 34 سخنرانی کاملا مرتبط با موضوع، 50 سخنرانی دارای ارتباط کم و 44 سخنرانی دارای مضامین تکراری بوده که در مسیر تحلیل قرار نگرفت. پژوهش از نوع کیفی و روش مورد استفاده در آن تحلیل مضمون می باشد. پس از بررسی 38 سخنرانی مرتبط، 86 شناسه استخراج گردید که در قالب 48 مضمون پایه و 13 مضمون سازمان دهنده و 4 مضمون فراگیر شامل «فلسفه وجودی، رسالت و اهداف»، «بستر تحقق رسالت و اهداف»، «فرهنگ و ویژگی های متمایز کننده» و «عناصر مقوّم تشکل دانشجویی» سازماندهی شد و الگوی جامع نقش آفرینی ایده آل و مطلوب بسیج دانشجویی مبتنی بر نظام فکری مقام معظم رهبری استخراج گردید.