درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از پژوهش حاضر بررسی عوارض و تبعات زندگی با همسران معتاد در زنان بود. در این پژوهش مقطعی (علی – مقایسه ای) 200 زن دارای همسر معتاد و 200 زن دارای همسر سالم مطالعه شدند. زنان همسر دارای معتاد در میان سه گروه از زنان دارای همسرِ (زنانی که همسر معتاد آن ها به مراکز درمانی مراجعه می کردند و زنانی که همسر معتاد آن ها در زندان بود، به روش تصادفی و زنان دارای همسر معتاد خیابانی به روش گلوله برفی با پرسش از دو گروه مذکور ) انتخاب شدند. زنان دارای همسر سالم نیز به صورت تصادفی از ساکنان همان مناطقی برگزیده شدند که گروه زنان دارای همسر معتاد انتخاب شده بودند و با درنظر گرفتن همتا بودن آن ها از نظر منطقه محل سکونت، سطح تحصیلات و سن، پرسشنامه در میان آن ها اجرا شد تا حجم نمونه تکمیل شود. نمونه گیری از چک لیست حاوی ویژگی های دموگرافیک و صفات بارز در زنان، پرسشنامه اضطراب و افسردگی (HADS) و پرسشنامه عزّت نفس روزنبرگ در کلیه شرکت کنندگان ثبت شد. نتایج نشان داد که زنان دارای همسر معتاد و گروه شاهد از لحاظ متراژ منزل مسکونی ، بعد خانوار ، متراژ منزل مسکونی پدری فرد ، سطح درآمد خانواده و وضعیت مالکیت منزل مسکونی تفاوت معنادار دارند. زنان دارای همسر معتاد نمرات بالاتری در مقیاس های مربوط به اضطراب، افسردگی و اختلال کلی روانی و نمرات پایین تری در مقیاس مربوط به عزّت نفس نسبت به زنان دارای همسر سالم کسب کردند. همچنین آن ها مشکلات و مسائل رفتاری بیش تری ازجمله مصرف مواد، ارتباط جنسی با فردی غیر از همسر، درگیری عاطفی با مردی غیر از همسر، تجربه خشونت فیزیکی از سوی همسر، افکار خودکشی و اقدام به خودکشی نسبت به گروه شاهد را گزارش کردند. زنان دارای همسر معتاد نسبت به زنان دارای همسر سالم با مشکلات و مسائل رفتاری بیش تری مواجه هستند، پیشنهاد می شود سیاستگذاران در خصوص تدوین برنامه هایی با رویکرد پیشگیری ویژه زنان دارای همسر معتاد اهتمام ورزند.

این پژوهش بر آن است که به تعیین اثربخشی آموزش گروهی خودکارآمدی بر چه گونگی زندگی و رفتار کارآفرینانه زنان دچار ناتوانی جسمی ­ حرکتی شهر اصفهان بپردازد، به همین منظور، پس از انتخاب تصادفی 40 نفر از زنان 18 تا 35 ساله جامعه معلولین شهر اصفهان، به عنوان نمونه پژوهش، و اجرای پرسش نامه کیفیت زندگی، 20 نفر از آن ها، که کیفیت زندگی شان از دیگر آزمودنی ها پایین تر بود، به عنوان نمونه نهایی انتخاب، و به گونه یی تصادفی، به گروه آزمایشی و گروه گواه تقسیم شدند. برگزاری 9 نشست هفتگی 120 دقیقه یی آموزش گروهی خودکارآمدی برای گروه آزمایشی و اجرای پس آزمون بر روی هر دو گروه، به وسیله همان پرسش نامه های پیش آزمون، افزون بر استفاده از مقیاس رفتار کارآفرینانه و پرسش نامه مشخصات جمعیت شناختی، و نیز تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مانکووا نشان داد که تاثیر آموزش یادشده بر کیفیت زندگی و رفتار کارآفرینانه این زنان و نیز بر نمره های زیر مقیاس سلامت روانی پرسش نامه کیفیت زندگی معنادار است، اما تاثیر آن بر سلامت جسمانی و سلامت محیط کیفیت زندگی معنادار نیست.

توانمند سازی زنان، یکی از مباحث بسیار حساس در سال های اخیر بوده است که آگاهی از پیامدهای آن، سیاست گذاران را یاری می کند تا به تقویت هر چه بیشتر پیامدهای مثبت آن بپردازند. در این مقاله تلاش می شود پیامدهای مثبت و منفی توانمند شدن زنان ایرانی، بررسی شود. روش تحقیق از نوع پیمایشی است و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 405 نفر پرسشنامه تحقیق را تکمیل کرده اند. با استفاده از داده های حاصل از پرسش نامه، 6 فرضیه تحقیق مورد آزمون قرار گرفته است و نتایج تحقیق نشان می دهد که از نظر زنان، توانمندسازی زنان اثرات مثبتی روی نهادهای خانوادگی، اقتصادی، سیاسی دارد و این تاثیرات مثبت در مورد نهادهای مذهبی کمتر است. ولی از نظر مردان، یافته ها حاکی از این است که توانمند شدن زنان به عنوان پدیده اجتماعی نو ظهور اثرات معنی داری روی نهادهای مذهبی، اقتصادی و سیاسی ندارد و برای نهادهای خانوادگی به طور همزمان پیامدهای مثبت و منفی به بار می آورد

فرآیند انتخاب همسر یکی از حساس ترین رویدادهای دوران جوانی است و معمولاً فرد را در تعیین ملاک های معتبر و لازم و تطبیق ملاک ها بر فرد مورد نظر و تصمیم گیری نهایی دچار نوعی بحران و تعارض می کند. معیار ها، ملاک ها و ویژگی هایی که در انتخاب همسر باید در نظر گرفته شود دو دسته اند: ملاک هایی که جزء ارکان یک زندگی سعادت مندانه و خانواده کارآمد می باشند و ملاک هایی که شرط کمال اند. ملاک هایی که در این نوشتار به توضیح آن ها پرداخته شده است عبارتند از: ایمان و باورهای صحیح، تقوی، خلق نیکو، سلامت جسمانی و روانی، اصالت خانوادگی، زیبایی ظاهری و میل و علاقه، برخورداری از علم و دانش، تناسب زن و شوهر و صفات ویژه دختر.

تناسب بین حق و تکلیف وقتی دربارة نظام حق و نظام تکلیف بحث می‏شود، مراد از حق، حق واجب است؛ یعنی هر انسانی حقوقی دارد که عقل و شرع او را برای پیگیری و استیفای آن‏ها محق می‏دانند؛ به گونه‏ای که اگر «من علیه الحق» کوتاهی کند، امکان اقامة دعوی برای شخص بوده و می‏تواند با استفاده از مجاری قانونی، حق خود را بستاند. در برابر این حق نیز تکالیف الزامی وجود دارند که هر انسانی ملزم به رعایت آن‏ها است. واضح است که هر تکلیفی، مبتنی بر توانایی انجام آن است و عقل و شرع، دربارة محال بودن تکلیف غیرمقدور، با یکدیگر موافقند. مهم این است که دایرة توانایی هر انسانی، گسترده‏تر از دایرة تکالیف الزامی برعهده او است.از این رو، در این مقاله این بحث،را طی دو محور پی می گیریم: • اول آن که بین حقوق و تکالیف موجود، تناسب لازم باشد. • دوم آن که برای انسانی که دایرة توانایی‏اشگسترده تر از دایرة تکالیف الزامی او است نیز فکری بشود.

حکم تعدد زوجات از احکام قطعی و اجماعی میان همة فرقه ها و گروه های اسلامی است. در قرآن این حکم در آیة سوم سورة نساء بیان شده است. با این حال، این آیه به دلیل ساختار و هم چنین مقید شدن حکم در آن به دو شرط، ابهاماتی دارد که مفسران فریقین نظرات گوناگونی در حل آن ها ارائه داده اند. از جملة این ابهامات، ارتباط فقرة اول این آیه، که در قالب شرط بیان شده، با فقرة دوم و جزاء است. در این نوشتار، پس از تبیین دیدگاه های گوناگون در تفسیر این آیه، با بررسی روایات، قراین لفظی و دیگر دلایل، تفسیر جدیدی از آیه ارائه شده است که بر اساس آن، حکم تعدد زوجات از حالت مطلق و بدون قید و شرط خارج شده، محدود به شرایط خاص و ضرورت های اجتماعی می شود.

هدف از اجرای این پژوهش بررسی تأثیر آموزش آمادگی برای ازدواج بر انتظارات زناشویی و مؤلفه های آن در دختران عقد کرده شهر اصفهان بود. روش این تحقیق نیمه تجربی بوده و از طرح پیش آزمون– پس آزمون با گروه گواه استفاده شده است. جامعه آماری کلیه دختران مراجعه کننده به یکی از فرهنگسراهای شهر اصفهان و نمونه 60 نفر از دختران عقد کرده بودند که از بین داوطلبان ثبت نام کننده در این طرح انتخاب (این افراد نمرات بالاتری نسبت به سایر افراد در پرسشنامه انتظارات زناشویی کسب کردند) و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری مورد استفاده در پژوهش، پرسشنامه انتظارات زناشویی بود. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که آموزش آمادگی برای ازدواج بر انتظارات زناشویی دختران و مؤلفه های آن شامل: انتظار از همسر به عنوان دوست و حامی، انتظار از زندگی زناشویی و انتظار از یک رابطه ایده آل، در مرحله پس آزمون به صورت معناداری اثر گذار بود (p<0/005). بنابراین می توان گفت آموزش آمادگی برای ازدواج در جهت بهبود انتظارات زناشویی و ابعاد آن مؤثر است.

عالمتاج قائم مقامی، مشهور به ژاله، از ادبا و شاعران زن نازک اندیش و آرمان گرا در عصر مشروطه است. او در عصری می زیست که نگاه جامعه به زن و فعالیت های اجتماعی اش بسیار محدود و بسته بود و همین امر ژاله را بر آن داشت تا صدای اعتراض زنان را از دریچة اشعار خود بازتاب دهد. او بانوان هم عصر خود را به برگرفتن بند حقارت و اسارت از پای خویش فرا می خواند و نگرانِ پای مال شدن روح انسانیِ آن ها در برابر عقاید نظام مردسالار آن زمان است. این مقاله با رویکردی نو به سروده های ژاله قائم مقامی، می کوشد باورها و اندیشه های او در حوزة دفاع از حقوق زنان را بررسی و تحلیل کند.

حقوق اقلیتهای مذهبی جز لاینفک حقوق بشر تلقی می شود و با توجه به آسیب پذیر بودن حقوق اقلیت های مذهبی ، رعایت حقوق آن ها برای دولت ها ناشی از الزامات داخلی و بین المللی است که امروزه بسیاری آن ها را با چالش هایی رو به رو کرده است . در واقع امروزه ، این مبحث یکی از مهم ترین موضوعات حقوق بشری در عرصه بین الملل محسوب می شود که جمهوری اسلامی ایران نیز با آن به صورت تنگاتنگی در ارتباط است. اگرچه جمهوری اسلامی ایران از معدود کشورهایی است که صراحتاً موضع خود را نسبت به حمایت از اقلیت ها اعلام کرده است و طبق قانون اساسی نیز بالاترین جایگاه مدنی- سیاسی را برای افراد در نظر گرفته است؛ اما همواره از سوی برخی کشورها به نقض حقوق اقلیت ها متهم می شود که در این میان تضییع حقوق بهاییان ساکن در ایران همچنان به صورت مکرر مطرح می شود . این پژوهش در واقع قصد دارد با نگاهی واقع بینانه به واکاری حقوق اقلیت ها در حقوق بین الملل ، اسلام و قوانین جمهوری اسلامی ایران بپردازد.

زنانگی مفهومی است که هر دو بعد جنسی و جنسیتی را شامل می شود و متأثر از فرهنگ قرار دارد. عضویت در گروه قومی نیز به مثابه یک عامل فرهنگی بر شکل گیری زنانگی مؤثر است. در این پژوهش با استفاده از روش های کیفی مصاحبه، داستان زندگی، تحلیل محتوا و شناسایی طبقه های متعارف، شاخص های زنانگی و گونه شناسی آن بین زنان متأهل 22-19 ساله در سه گروه قومی مشخص شد؛ در این پژوهش اقوام آذری و کُردی و مازندرانی و موضوع ها و طبقه های فکری متعارف شناسایی شده است. براساس نتایج شاخص های زنانگی مشترک در هر سه گروه قومی تقریباً مشابه و شامل پنج مورد نقش های مراقبتی، شخصیت احساس محور، رقابت درون جنسی، نقش های خانگی و زیبایی ظاهری است. سنخ های چهارگانه زنانگی شناخته شده در سه گروه قومی عبارتند از: منفعل، سنتی، مستقل و فعال؛ این سنخ شناسی برمبنای نگرش نسبت به شاخص های پنج گانه صورت گرفته است. سنخ منفعل در گروه قومی کُرد و آذری، سنخ سنتی و مستقل در هر سه گروه قومی کرد و آذری و مازندرانی و سنخ فعال فقط در گروه قومی مازندرانی دیده شده است. در حالی که به نظر می رسد برداشت از زنانگی در گروه قومی مازندرانی دستخوش بازتعریف از نگرش سنتی شده است، تمایز اساسی در برداشت گروه های قومی آذری و کرد مشاهده نشد. طبقه های متعارف فکری شناسایی شده در این پژوهش شامل تفکر «ذات گرایانه» و «تمایل های مادرانه» است.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه کارآفرینی اجتماعی و اثر بخشی عملکرد در سازمانهای غیر دولتی زنان است. روش پژوهش، توصیفی از نوع عمبستگی است. نمونه آماری شامل، 70 سازمان فعال غیردولتی زنان است که دفتر مرکزی آنها در شهر تهران مستقر است و از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و تعداد آنها به کمک فرمول گیری نمونه گیری جامعه محدود به دست آمده است. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استاندارد تهیه شده به وسیله اندرولیوایز و پرسشنامه محقق ساخته اثربخشی عملکرد استفاده شده است. ضریب پایایی پرسشنامه ها بترتیب 0.84 و 0.86 براورد شده است. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد که: بین کارآفرینی اجتماعی و اثربخشی عملکرد (فرضیه اهم) و نیز سه شاخص از شاخصهای کارآفرینی اجتماعی (وجود برنامه های کارآفرینانه، وجود فرهنگ سازمانی کارآفرینانه، وجود عوامل حیاتی موفقیت در کارآفرینی اجتماعی) و اثر بخشی عملکرد ارتباط معناداری وجود دارد. با توجه به تحلیل واریانس فریدمن اولویت بندی شاخصها، بترتیب به این صورت نشان داده شد: وجود عوامل حیاتی موفقیت در کارآفرینی اجتماعی، وجود برنامه های کارآفرینانه، وجود فرهنگ سازمانی کارآفرینانه.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی وضعیت مقالات منتشر شده در نشریه تحقیقات زنان از سال 1386 تا 1389 است که از روش تحلیل محتوایی و استنادی انجام شده است. اهداف جزئی دیگر این پژوهش عبارتند از: تعیین پراکندگی موضوعی، نوع روش استفاده شده، وضعیت زبانی و میزان استناد به منابع مختلف. ابزار گردآوری داده ها مشاهده اسنادی و تهیه فهرست اولیه است. جامعه آماری این مطالعه شامل 9 شماره از فصلنامه تحقیقات زنان از سال 88-1386 که نمونه آماری آن شامل 60 مقاله موجود در این شماره های فصلنامه است. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 14 تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که بیش ترین روش استفاده شده، روش توصیفی و بیش ترین پوشش موضوعی، اشتغال و کارآفرینی بوده است. هم چنین بین میزان مشارکت مردان نسبت به زنان در این نشریه تفاوت معناداری وجود ندارد. پر استنادترین مولفان نیز در این پژوهش مشخص شدند

امر به معروف و نهى از منکر دو واجب مؤکد کفایی است که در حوزه ی زندگی اجتماعی انسان تأثیری عمیق و گسترده دارد. بر این اساس، هر کس به حسب توانایی موظف است واجبات را اقامه و از وقوع محرمات جلوگیری کند. این تکلیف اختصاص به صنف خاص ندارد و همه از جمله حکومت اسلامی مورد خطاب آیات و روایات هستند. در حوزه ی حجاب این ادله می تواند بهترین دلیل بر مسئولیت حکومت اسلامی باشد. در این مقاله ضمن بررسی واژه ی معروف و منکر و تطبیق آن با موضوع مورد بحث، به شرایط و مراتب این فریضه در رابطه با حکومت اسلامی پرداخته شده که بیانگر گستره ی مسئولیت حکومت هم در حوزه ی فرهنگی و هم در حوزه ی جزایی است.