درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹٬۸۴۱ تا ۹٬۸۶۰ مورد از کل ۷۶٬۷۷۵ مورد.
۹۸۴۱.

پدیدارشناسی امید مشتریان به خدمات بانکی در بانک کشاورزی با رویکرد اخلاق گرایی ، نوآوری و نظام مدیریت کیفیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 5-30

کلیدواژه‌ها: امید مشتری اخلاق گرایی پدیدارشناسی مدلسازی معادلات ساختاری بانک کشاورزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۷۶
مشتریان به عنوان شرکای استراتژیک کسب و کارها نقش انکارناپذیری در رشد و بالندگی آنها داشته لذا شناخت همه جانبه مشتریان از ابعاد مختلف همواره مورد تاکید می باشد.در این میان پدیده امید مشتریان هم در مباحث تئوریک و مشخصا" در صنعت بانکداری به عنوان اصلی مهم در تدوام ارتباط با مشتریان ، و از منظر درک صحیح و دقیق معانی ، مفاهیم و لایه های پنهان مفهومی آن مغفول مانده است . بر این اساس در این پژوهش با هدف توصیف تجربه زیسته امید مشتریان به خدمات بانک کشاورزی به دنبال شناخت ابعاد و مولفه های امید مشتریان بوده و در ادامه نیز نسبت به ارائه مدل مفهومی و ساختار حاصل از بررسی اقدام می گردد.این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، از منظر رویکرد اکتشافی و به لحاظ نوع تحقیق آمیخته اکتشافی است .در فاز اول و کیفی با رویکرد پدیدارشناسی ، نسبت به انتخاب هدفمند و انجام مصاحبه عمیق با 9 نفر از مشتریان بانک به روش مصاحبه سیدمن اقدام گردید و نتایج حاصل به روش کولایزی تحلیل شد.
۹۸۴۲.

اعتبارسنجی احادیث شهر ری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰شماره ۱۴ 300 - 325

کلیدواژه‌ها: حدیث اعتبارسنجی روایات شهرها ری زوراء مذمت مکان ها نقدالحدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۱۹۳
روایات مذمت و مدح شهرها امروزه یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در عرصه حدیث پژوهی است. بررسی و نقد روایات مربوط به شهر ری مسئله این پژوهش می باشد. روایات مربوط به شهر ری در کتاب ها و پژوهش های مختلف مورد استفاده قرار گرفته، اما صرفا به وجود برخی از این روایات اشاره کرده و غالباً بدون بررسی مصدری و دلالی، پیش داوری هایی انجام داده اند. با وجود اهمیت نقد و بررسی این روایات، ابعاد سبب صدور و نسبت این روایات به معصومانD کاویده نشده است. از آنجا که برخی روایات مرتبط به ری تبعات نادرستی درباره این شهر را به همراه داشته، ضرورت بررسی و اعتبارسنجی این روایات را دو چندان کرده است. این نوشتار به ارزیابی و نقد سندی و متنی روایات ری که در برخی از آن ها این شهر با نام «زوراء» یاد شده، می پردازد. گرچه در برخی از کتب تاریخ و جغرافیا مدح هایی درباره شهر ری ذکر شده، اما روایاتی نیز به مذمت این شهر و تحولات ری در آخرالزمان اشاره کرده است. بررسی ها نشان داد بیشتر روایات ری از کتب تاریخ و جغرافیای اهل سنّت وارد تراث حدیثی شیعه شده است. برخی از این روایات از نظر صحت و نسبت به معصوم دچار ضعف سندی و متنی هستند. دسته ای از آن ها نیز سخنان مشهور و ساختگی هستند که بنا بر اوضاع اجتماعی زمانه جعل شده و به ائمه نسبت داده شده است.
۹۸۴۳.

کاربرد علم مناسبت در تفسیر سوره های سوگند دار قران کریم

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 190 - 171

کلیدواژه‌ها: مناسبت سوگند جواب سوگند تفسیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۱۶۰
یکی از مواضعی که در تفسیر قران کریم مورد اختلاف شدیدی واقع شده و دیدگاه های مختلف و گاه متعارضی در آن مطرح شده است ،آیاتی است که در آنها به برخی پدیده های زمینی و آسمانی سوگند یاد شده است ،که لازم است برای رفع ابهام از آنها قاعده و روشی اصولی پیشنهاد شود و بر اساس آن ها به تعیین یا ترجیح برخی احتمالات پرداخته شود.بر این اساس لزوم وجود تناسب بین قسم و جواب آن و یافتن یک محور مشترک بین مجموعه قسم ها (در سوره هایی که دارای چندین قسم متوالی هستند)می تواند بسیار به فهم صحیح این آیات کمک کند.همچنین دقت در هدف کلی سوره و لزوم هماهنگی قسمها و جواب آنها با این هدف کلی می تواند ما را در این راه یاری دهد. این مقاله با روش تحلیلی –انتقادی قاعده پیشنهادی خود را در نه سوره از سوره های سوگند دار قران کریم به مرحله اجرا در آورده است.
۹۸۴۴.

الگویی برای تربیت زیبایی شناسانه بر اساس مبانی «زیبایی» در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۶ 83 - 113

کلیدواژه‌ها: قرآن زیبایی مبانی زیبایی مبانی زیبایی در قرآن تربیت زیبایی شناسانه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۲۵۰
هدف اصلی این پژوهش تدوین الگویی برای تربیت زیبایی شناسانه بر اساس مبانی زیبایی در قرآن است. مساله پژوهش حاضر عدم کارایی و جذابیت کافی در فعالیت های تربیتی به ویژه در تعلیم و تربیت اسلامی و ایده آن در رفع این مساله، ورود مفهوم سرشار، کارا و منحصر بفرد زیبایی در اسلام در فعالیت های حوزه تعلیم و تربیت است. روش پژوهش حاضر، تحلیل مفهومی، تحلیل (شبه) استعلایی و استنتاج به صورت قیاس عملی بوده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مسیر تربیت زیبایی شناسانه، از تحقق زیبایی در باور و اندیشه و امیال و اراده آغاز و در عمل فرد تحقق می یابد. اتقان عمل، در این عرصه، به معنای حضور همه شروط زیبایی اعم از تعادل، تناسب، کارایی و هدفمندی، به عنوان اصول تربیت زیبایی شناسانه، در تحقق امر زیباست. در این الگو، آنچه در نهایت، موجبات تحقق زیبایی های حقیقی را به وجود می آورد، توجه به هدف غایی تربیت زیبایی شناسانه یعنی ربوبی شدن، خداگونگی یا تشبه به زیبایی مطلق است.
۹۸۴۵.

بررسی تطبیقی حج گزاری در حکومت فاطمیان مغرب و مصر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۹ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۶) 93 - 112

کلیدواژه‌ها: فاطمیان آیین های اجتماعی حج مغرب اسلامی مشروعیت نگاه جهانی و اقدام راهبردی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۹
فاطمیان (567 297ق) خلافتی شیعی بودند که پس از فعالیت های تشکیلاتی مخفی توسط سازمان دعوت اسماعیلیان و با استفاده از ظرفیت های موجود درمیان قبایل بربر شمال آفریقا دولتی تشکیل داده و با فتح مصر و بنای شهر قاهره چشم انداز خود را در فتح شرق اسلامی آشکار کرده و به رقابت با خلافت عباسیان پرداختند. نگاه و عملکرد فاطمیان در دوره مغرب (297-362ق) و مصر(632-567ق) از چند جهت متفاوت بود. این تحقیق با روش تحلیلی و رویکرد تاریخی و با استفاده از منابع کتابخانه ای درصدد پاسخ به این پرسش است که فاطمیان در دوره مغرب و مصر درخصوص حج گزاری و آیین های مربوط به حج و حرمین چه تفاوت هایی داشتند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که حج به عنوان نقطه اشتراک امت اسلامی و حرمین به عنوان مناطق مورد احترام همه مسلمانان بود؛ ولی این موضوع برای فاطمیان مغرب به عنوان حکومتی محلی دور از مرکز جهان اسلام و فاطمیان مصر به عنوان یک خلافت، امپراطوری رقیب عباسیان در یک پایه نبود. فاطمیان مغرب مشکلات اجتماعی و درگیری هایی که با امویان اندلس داشتند و حج و حرمین در اولویت مسائل این دولت نبود؛ فاصله جغرافیایی از مرکز جهان اسلام نیز آن را تشدید می کرد. در مقابل، فاطمیان مصر به دلیل تثبیت در مرکز جهان اسلام و رقابت با عباسیان به تسلط سیاسی برحج وحرمین و برگزاری آیین های اجتماعی مربوط به آن اهتمام داشتند. نگاه جهانی واقدامات راهبردی ناشی از آن نیز در توجه به این مسأله مؤثر بود. از طرفی ضرورت مرزبندی با قرامطه و نزدیک شدن به افکار عمومی امت اسلامی بویژه اهل سنت نیز ایجاب می کرد به مسأله حج وحرمین اهمیت زیادی نشان دهند. 
۹۸۴۶.

جایگاه و چگونگی تأثیر تکریم در تربیت اخلاقی در دوره کودکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۱ ۱۱۵-۱۲۸

کلیدواژه‌ها: رشد اخلاقی تربیت کودک تربیت اخلاقی تکریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۳۲۲
هدف این پژوهش تبیین جایگاه تکریم در تربیت اخلاقی و تحلیل چگونگی سازوکار تأثیر آن در رشد اخلاقی در دوره کودکی است. این پژوهش با استفاده از روش های توصیفی، تحلیلی و استنتاجی به واکاوی متون اسلامی و تربیتی در رابطه با تکریم پرداخته است. نتیجه بررسی ها گویای آن است که تکریم از جهت آنکه سبب ایجاد احساس ارزشمندی می گردد زمینه شکل گیری خود پنداره مثبت در دوره کودکی می گردد. و خودپنداره مثبت عامل پذیرش ارزش های اخلاقی، تکلیف پذیری در برابر خدا، قانون پذیری در رابطه با جامعه و شجاعت و مسئولیت پذیری در دوره های نوجوانی وجوانی است. برای عملیاتی کردن اصل تکریم در اولین مرحله توانمندسازی مربیان و والدین، براساس مثلث افکار، احساس و رفتار است که ازجمله مهم ترین توانمندی های مربیان در سطح شناختی، انتظار واقع بینانه داشتن و در سطح عاطفی، پذیرش و عاطفه مثبت و در سطح رفتاری تعامل مثبت با توجه به ابعاد رشدی است.
۹۸۴۷.

تحلیل الخطاب النقدی لروایه"أبناء الریح" للیلى الأطرش على ضوء نظریه فیرکلف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی السردانیة العربیة جلد ۳ الخریف و الشتاء ۱۴۴۳ شماره ۱ (پیاپی ۵) 158-192

کلیدواژه‌ها: تحلیل نقدی للخطاب نورمن فیرکلف لیلى الأطرش روایه أبناء الریح السردانیه العربیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۳۱
تسعی هذه الدراسه فی مجملها للکشف عن مفهوم الخطاب النقدی وآلیته فی روایه "أبناء الریح" للیلی الأطرش. وقد جاءت النظرهُ إلی الخطاب الروائی متراوحه بین المضمون السردی ومکوناته السردیه من خلال وجهه النظر النقدیه التی یَبثّها الروائی علی شکل خطاب فی عمله تجاهَ الواقع الّذی یعیش فیه. إنّ دراسه العلاقات بین الخطاب والسلطه أو بین الخطاب والمجتمع علی العموم، هی أساس دراسات الخطاب النقدیه وتعدّ من مسلّمات مشاریع بحثها الخاصه. ونظریه نورمن فیرکلف هی نموذج اجتماعی معرفی یقوم بتحلیل النصوص بشکل نقدی ویتعاملُ مع النصِ بوصفه نصا أدبیاً، وبوصفه خطاباً متأثراً بالسیاق الاجتماعی وموثّرا فیه. فبناء علی ذلک، حاولت هذه الدراسهُ أن تصلَ العرضَ بالتحلیل من خلال منهج تحلیل الخطاب النقدی لفیرکلاف الذی یری بأنّ استعمالَ اللغه هو حدثٌ تواصلی ینطوی علی ثلاثه أبعاد، البعد الأول: هو النصی و یرتکزُ علی السمات اللغویه والشکلیه التی یتحقّق بها خطابُ الروایه. البعد الثانی: هو الخطابی الذی یحتوی علی عملیه الإنتاج والانتشار وتوظیف النص وأمّا البعدُ الثالثُ فهو الاجتماعی الثقافی الذی یرتکزُ علی التفسیرات وعلاقتها بالسیاق الاجتماعی عند إنشاءِ النص، ومن خلاله یُحلَّل السیاقُ الخارجی الذی یؤثّرُ علی النص؛ والنتائجُ التی تم الحصولُ علیها من هذه الدراسه بعدَ تطبیق معاییر نظریه فیرکلاف علی روایه "أبناء الریح" هی أنَّ اللغه؛ أی الألفاظ والأفعال والتراکیب لها وجهه خطابیه وأنّ الخطابَ فی هذه الروایه من خلال تنظیم المفردات والتراکیب وبنیه النص والتماسک النصی اتّجه نحو التغییر فی القیم الموجوده فی المجتمع وفرضِ قیم جدیده بدیله عنها تُعارضُ سوءَ التصرف مع أولاد دار الرعایه من قِبل الجهات المعنیّه وأفراد المجتمع محاوله تغییر القوانین الجافه والقاسیه فی وزاره التنمیه؛ خاصه فی مرحله التفسیر والتنفیذ، وقد وصفت الروائیهُ الجوَّ المهیمن فی المجتمع من خلال خطابها المصرّحِ المنطبق علی أیدیولوجیتها. وفی مرحله الشرح ُتبیّن أنّ ظروفَ حیاهِ أولادِ دار الرعایه والمشاکل التی یُعانون منها فی المجتمع من العوامل المؤثّره فی تشکیلِ الخطاب الرئیسی للروایه.
۹۸۴۸.

هویّه إیران وسیاستها الخارجیّه إزاء الکیان الصهیونیّ

نویسنده:
منبع: المصطفی المجلد ۲ ربیع و صیف ۲۰۲۱ العدد ۲ (ملف العدد: المقاومة الإسلامیة) 189 - 213

کلیدواژه‌ها: إیران الشرق الأوسط البنائیه السیاسه الخارجیه المعاییر الهویه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۲۴۱
بعد انتصار الثوره الإسلامیّه فی إیران تغیّرت السیاسه الخارجیّه الإیرانیّه تجاه الکیان الصهیونیّ رأسًا على عَقب، ویأتی هذا التغیّر الجذریّ نتیجهً للتغیّر الکبیر فی هویه الحکومه الإیرانیّه بعد الثوره الإسلامیّه. یحاول کاتب المقال البحث فی اختلاف السیاسه الخارجیّه الإیرانیّه إزاء الکیان الصهیونیّ فی المراحل التاریخیّه المختلفه بسبب تغیّر هویّه الحکومه. وللخوض فی هذا الموضوع یسعى بأسلوب المستوى الواحد البنائیّ (Constructivism) إلى بیان أنّ تغیّر المعاییر الداخلیّه المؤثّره فی تکوین هویه الحکومه الإیرانیّه هی السبب فی تغیّر السیاسه الخارجیّه لإیران مقابل الکیان الصهیونیّ فی مختلف الأزمنه الماضیه. یبحث القسم الأوّل من المقال بأسلوبٍ بنائیٍّ فی العلاقات الدولیّه، ویناقش القسم الثانی دور ذلک الأسلوب فی تحلیل السیاسه الخارجیّه، أمّا القسم الثالث فیتناول تغیّر السیاسه الخارجیّه الإیرانیّه منذ الثوره الإسلامیّه، وأخیرًا یحلّل القسم الرابع تغیّر السیاسه الخارجیّه الإیرانیّه إزاء الکیان الصهیونیّ بعد انتصار الثوره الإسلامیّه من خلال مقاربه المستوى الواحد البنائیّه.
۹۸۴۹.

تحلیل مفهومی واژه نور در قرآن بر پایه الگوهای شناختی استعاره مفهومی و استعاره زنجیری دونگاشتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰۷ 31 - 58

کلیدواژه‌ها: نور نظریه استعاره مفهومی استعاره زنجیری دونگاشتی کلان استعاره مفهوم سازی چندوجهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۳۸
یکی از مشخصه های مشترک متون دینی و مذهبی بسامد بالای مفاهیم انتزاعی و متافیزیک در آن هاست. این متون از استعاره هایی سرشارند که بین حوزه های مفهومی انتزاعی و ناشناخته و حوزه های ملموس و آشناتر پیوند برقرار می کنند. یافته های زبان شناسان شناختی نشان می دهد که برقراری این پیوند موجب سهولت در درک مفاهیم انتزاعی و ناشناخته می شود. در این پژوهش با اتخاذ رویکرد معنی شناسی شناختی و با استفاده از دو الگوی شناختی نظریه استعاره مفهومی و استعاره زنجیری دونگاشتی، کاربرد استعاری واژه نور در قرآن بررسی شد. مصداق های این واژه با استفاده از آرای مفسران در ده تفسیر قرآن به قرآن، عقلی، عرفانی، روایی و ادبی مشخص شدند. نتایج این بررسی نشان می دهد که از 43 واژه نور به کار رفته در قرآن، 40 مورد آن به صورت استعاری به کار رفته است. با توجه به مصداق های متعدد مطرح شده در تفاسیر بررسی شده، 63 استعاره مفهومی با حوزه مبدأ نور شناسایی شدند که خرده استعاره های چندین کلان استعاره در سه سطح هستند. علاوه بر آن، هفت مورد استعاره دونگاشتی نیز شناسایی شدند که در آن ها واژه نور، در یک مفهوم سازی چندوجهی، هم به عنوان حوزه مبدأ و هم به عنوان حوزه مقصد به کار رفته است.
۹۸۵۰.

اصول اخلاق کنشگری اجتماعی روحانیون در آموزه های شیعی و آیین کاتولیک(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۳ (پیاپی ۶۶) 11 - 44

کلیدواژه‌ها: اخلاق کنشگری اجتماعی روحانیت کاتولیک شیعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۹۹
کنشگری اجتماعی در زمره فعالیت های اختیاری آدمی است که در قالب و چارچوب نظام اخلاقی واقع می شود و سمت وسویی مناسب به خود می گیرد. در تمام ادیان، روحانیون از جمله مهم ترین کنشگران اجتماعی هستند که فعالیت آنان نیز ضرورتاً باید در قالب اخلاقی دیده شود. در این نوشتار، نخست، اصول و بایسته های اخلاقی کنشگری در دو مذهب کاتولیک در مسیحیت و شیعه دراسلام بررسی شده و سپس، با مقایسه آن اصول به شباهت ها و تفاوت های آنان نظر شده است. بایستگی شأن و ارزش انسان، رعایت خیر عمومی، بایستگی اخلاقی هم بستگی، گزینه ترجیحی فقرا، بایستگی مباشرت، اصل مشارکت، اصل رعایت حقوق و مسئولیت ها، بایستگی عدالت اقتصادی و اصل لزوم ایجاد صلح در آیین کاتولیک، و اصول عدالت، امین بودن، تعاون، نیکوکاری، محبت و رأفت، امربه معروف و نهی ازمنکر، خیرخواهی و وفای به عهد در مذهب تشیع بررسی و تحلیل شدند.
۹۸۵۱.

نقش ابن قتیبه دینوری در گسترش علوم اسلامی قرن سوم هجری

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخ اسلام سال ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 147 - 162

کلیدواژه‌ها: ابن قتیبه دینوری علوم اسلامی المعارف قرن سوم هجری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۷۲
ابن قتیبه دینوری(213-276ق)، یکی از دانشمندان و نویسندگان قرن سوم هجری است که تألیفات زیادی از خود به جای نهاده است. کثرت این نگاشته ها موجب توجه محققان غربی و شرقی به وی شده و نظرها و تحلیل های گوناگونی درباره او و آثارش ارائه گردیده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، به بررسی نقش ابن قتیبه دینوری در گسترش علوم در قرن سوم هجری پرداخته است. نتایج به دست آمده، نشان دهنده آن است که وی در گسترش محتوایی علومی همچون: علوم قرآنی، شعر، لغت، کلام، فقه و تاریخ، نقش مثبتی ایفا کرده است. ابن قتیبه هرچند نتوانسته در تألیفاتش، ابداع کننده سبک جدید یا خالق اثری نو و خلاقانه باشد، اما مهم ترین خدمت علمی او به متأخرین، حفظ بسیاری از مطالب تاریخی، کلامی، لغوی و ادبی بود. او با جمع آوری و کتابت آن، موجب بقا و انتقال آن به آیندگان شده است.  
۹۸۵۲.

Swinburne, the Gift of Life, and the Soul

نویسنده:
منبع: Theosophia Islamica, Vol ۱,No ۲, Issue ۲, (۲۰۲۱) 125 - 146

کلیدواژه‌ها: Atonement Christianity Swinburne Richard Dualism

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۶
In his attempt, to make plausible the Christian doctrine of Atonement, Richard Swinburne faces many objections. One objection has been that no sense can be made of the belief that life is a gift. This is because humans have no responsibility to God and no subsequent need to atone to God for wrongdoing. One way out of this objection requires belief in a soul. This paper, based on descriptive analytics, outline Swinburne’s Atonement theory to give a flavor of what depends on the belief that life is a gift from God. Then categorize and present the objections Swinburne faces. As for the objection it will focus on, and also provide its remedy and suggest that the remedy is quite digestible from an Islamic perspective.
۹۸۵۳.

تحلیل نشانه شناختی زاهد در زبان عرفانی عطار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۰ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: عطار نشانه شناسی محور جانشینی محور همنشینی تقابل ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۲۴
هر عارفی با توجه به مقامی که در آن قراردارد و احوالی که بر او واردمی شود، مواجید عرفانی و دریافت های درونی ویژه ای دارد، هنگامی که این دریافت ها را در قالب زبان می ریزد، زبان او متناسب با همان دریافت ها شکل می گیرد، که این امر، زبان آن عارف را با دیگر عارفان متفاوت می کند و حتی زبان خود این عارف نیز در بافت های موقعیتیِ گوناگون، متفاوت می شود. بنابراین زبان عرفانی دارای بافت های گوناگون است که در هر بافت نشانه ها کارکرد و بارِ ارزشی ویژه ای دارند که با کارکرد و بارِ ارزشی همان نشانه در بافت های دیگر متفاوت است. به همین دلیل برای بررسی دقیق و علمی زبان ادبی عرفانی باید نشانه ها و کارکرد آن ها را شناخت. نشانه شناسی یکی از روش های نوین نقد ادبی است که به تحلیل نشانه ها در کلیت متن می پردازد. این قلم می کوشد واژه زاهد را به عنوان یک نشانه در زبان عرفانی عطار با استفاده از روش نشانه شناسی بررسی کند. برای این منظور ابتدا نشانه زاهد را بر روی محور جانشینی تحلیل کرده و سپس نشانه های متقابل آن را یافته و شبکه هم تراز آن را تشکیل داده است و از این طریق به تفسیرهای مختلف این نشانه در بافت های گوناگون زبان وی رسیده است.این پژوهش نشان می دهد که نشانه زاهد در زبان عرفانی عطار در سه گفتمان متفاوت جای گرفته است. عطار در هر یک از این گفتمان ها، رویکرد خاصی نسبت به این نشانه داشته و بارِ ارزشیِ متفاوتی به آن داده است که نشان دهنده حضور عطار در منازل گوناگون عرفانی است.
۹۸۵۴.

نقد صورت گرایانه غزلی عرفانی از مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۰ 401 - 418

کلیدواژه‌ها: مولانا فرمالیسم غزل عرفانی نقد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۸۸
اشعار مولانا به عنوان یکی از ستون های اصلی نظم فارسی، جایگاهی ویژه دارد و اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. تا کنون پژوهش های بسیاری راجع به غزلیات شمس صورت گرفته است اما بررسی این غزلیات با نگاه  فرمالیستی و صورت گرایانه می تواند ابعاد دیگری از این اشعار را آشکار سازد. در نقد فرمالیستی، فرم وشکل اثر مبنای تحلیل زیبایی شناسانه قرار می گیرد تا به معنای نهفته در اثر برسد. معنایی که حتی در مواقعی مورد نظر خالق اثر هم نیست. یکی از غزلیات زیبای دیوان شمس؛ غزلی است با مطلع «ای دل چه اندیشیده ای در عذر آن تقصیرها»که در این پژوهش تلاش شده است گوشه ای از زیبایی ها و ظرافت های این غزل به تصویر کشیده شود. زیبایی های که در ظاهر سخن و ترکیب نحوی و چیدمان واژه ها و موسیقی کلام نهفته و به غزل عمق و غنای خاصی بخشیده است.
۹۸۵۵.

چگونگی سلوک عرفانی از منظر ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال بیست و یکم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۷ 133 - 154

کلیدواژه‌ها: ابن سینا سلوک عرفان مقامات مشاهده مراحل سیر وسلوک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۶۲
روش سلوک عرفانی و چگونگی وصول عارفان بدان یکی از مباحث مهم و از دغدغه های عمده و اساسی اهل عرفان است. روش سلوک بر خلاف حالت جذبه که به صورت آنی بر عارف عارض می گردد، مبتنی بر مجاهدت، تلاش و کوشش فراوان است و از طریق ریاضت نفس به روش تدریج حاصل می شود و عارف سالک در راه به دست آوردن آن سختی و رنج ها را بر خویش هموار می کند. هدف اصلی این مقاله این است که با استناد به متون و آثار ابن سینا و با بهره گیری از تحلیل گفتار برخی از شارحان وی اثبات کنیم که وی علاوه بر پایبندی به سیر وسلوک عقلی که مقتضای روش فلسفی وی است، در اواخر عمر خویش و در برخی از آثارش از روش رسمی مشاییان که روش بحثی وعقلی محض است، عدول کرده است و به روش شهودی و اشراق حضوری که بعدها سهروردی آن را گسترش داد؛ روی آورده است. شاهد این ادعا، آثار بر جای مانده اوست. البته چنانچه اثر نفیس او با عنوان «حکمت المشرقیین» به طور کامل باقی می ماند، با شفافیت بیشتری می توانستیم درباره بعد عرفانی او گفتگو کنیم. یافته های ما از آثار ابن سینا اثبات می کند که آن حکیم بزرگ علاوه بر مشی مشایی، اهل سیر وسلوک و ریاضت هم بوده است و برخی از اعمال ناشایستی که به وی نسبت داده اند، از سوی دشمنان و مخالفانش می باشد. روش به کار رفته در این پژوهش، روش تحلیلی توصیفی و بعضا پدیدار شناسی است. 
۹۸۵۶.

تأویل در اندیشه ابن عربی و ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال بیست و یکم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۶ 85 - 102

کلیدواژه‌ها: تأویل ابن سینا عارف حقیقت دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۳۵
نویسنده این اثر در مقام طرح اندیشه ابن سینا(416- 359 ق) در باب چیستی، چرایی، مبانی، قلمرو و چگونگی تأویل و تبیین عرفانی آن است. نزد ابن سینا تأویل بر عمل زدودن حجاب از چهره حقیقت برای رسیدن به چهره ناب آن اطلاق می شود که در خواب و دین پیاده می شود. چرایی تأویل را ذات پیچیده حقیقت و نیاز انسان به شکافتن آن موجه می کند. عارف بر اساس آموزه عوالم و ولایت، همزبانِ ابن سینا است. عمل تأویل بر مبانی هستی شناسانه(لایه های عمیق هستی) انسان شناسانه( قدرت و شأن آدمی در درک این حقایق) و معرفت شناسانه(لایه های متنوع در معرفت آدمی) استوار است. عارف با آموزه ظهور و بطون و سخن از سلوک پذیری نفس آدمی، همراهِ ابن سیناست. چگونگی تأویل، در افقِ رمزین بودن دین و رمزگشایی از حقایق آن قابل فهم است. اینجا تفکر مشایی ابن سینا غالب می شود و عارف ناخرسندانه به آن می نگرد. هدف نویسنده، استنطاق این اندیشه، توسع بخشیدن به آن و فهم نقاط قوت و کاستی احتمالی اش در ساحت مسائل جدید و رویکرد فرافلسفیِ عرفان نظری است و روش او تدقیق و تحلیل فلسفی عقلی در واژگان و گزاره هاست. 
۹۸۵۷.

طریقیت یا موضوعیت روش اجرای مجازات های سالب حیات (قسمت اول)

نویسنده:
منبع: رسائل سال ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) 111 - 148

کلیدواژه‌ها: اعدام مجازات های سالب حیات قصاص نفس حدود مجازاتهای جایگزین روش اعدام ابزارهای اعدام موضوعیت مماثلت در قصاص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۵۸
یکی از مهم ترین سؤالاتی که در رابطه با شیوه اجرای احکام سالب حیات؛ اعم از حدود و قصاص نفس مطرح است، طریقیت یا موضوعیت روش های اجرای این احکام است. در قانون مجازات جمهوری اسلامی ایران مصوب 1392 احکام سالب حیات حدی با تبعیت از فقه امامیه به سه بخش تقسم شده است: بخش اول شامل حدودی است که در مرتبه چهارم به مجازات اعدام منجر می شوند. بخش دوم شامل همه حدود باقیمانده به جز صلب و رجم می شود که این دسته نیز خود، به دو قسمت تقسیم می شوند؛ چراکه در یک قسم از آن، شمشیر به عنوان وسیله استیفای حد معین شده و در قسم دیگر هیچ گونه وسیله ای معیّن نشده است. در بخش سوم نیز صلب و رجم مورد بررسی قرار می گیرد. این پژوهش، با بررسی قول فقها و ادله روائی و قرآنی در نهایت اثبات می کند که به جز صلب و رجم، در قصاص و سایر حدود، ابزارها و وسایل اجرای احکام طریقیت داشته و قابل تبدیل به ابزارهای جایگزین است. البته طریقیت داشتن به این معنا نیست که هر روشی را بتوان استفاده کرد؛ بلکه باید با توجه به سایر ادله، از جمله غرض شارع و امور یقینی، از جمله نفی مثله، محدوده و میزان طریقیت را روشن کرد. در بحث صلب و رجم نیز طبق ادله این دو جرم، ابزار و وسایل ذکرشده موضوعیت دارند. در این شماره از مجله رسائل به بخش اول مقاله در جرایم حدی پرداخته شده است و در شماره بعد قصاص نفس پرداخته خواهد شد.
۹۸۵۸.

تبیین معارف توحیدی دعای عرفه امام حسین علیه السلام در مقایسه با شطحیات منصور حلاج

نویسنده:
منبع: کلام و ادیان سال ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵) 55 - 78

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) أنا الحق دعای عرفه شطحیات معارف توحیدی منصور حلاج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۴۳
توحید، وجه اشتراک فرقه صوفیه و تمام مذاهب اسلامی ازجمله تشیع است که درباره آن بسیار سخن گفته شده است. این مقاله با بررسی دو متن دعای عرفه و شطحیات توحیدی حلاج به ویژه «أنا الحق» در نظر دارد توحید را در دو اندیشه تشیع و تصوف بررسی کند. منشأ نظریه توحید حلاج، که با عناوین اتحاد و حلول و وحدت وجود، می توان درباره آن سخن گفت، به بی نیازی انسان در برابر خداوند مرتبط است. سالک، در این اندیشه پس از وصول به حقیقت و فنای در ذات و بقای بالله، دیگر نیازمند خدا نیست که بخواهد او را عبادت کند. انحراف توحید به وجه عینیت با ذات هم همین است که انسان به استغنا می رسد؛ اما در مقابل، امام حسین علیه السلام در دعای شریف عرفه، این احساس نیازمندی به معبود را با بهترین عبارات نشان داده است. در واقع، نتیجه توحید به وجه تباین ذاتی با خداوند همین استکه انسان در پی کسب مقامات والای انسانی می رود که همان نیاز انسان به خالق هستی در تمام مراحل زندگی ا ست. این پژوهش، با جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی و نقد نگاه توحیدی حلاج، به این نتیجه رسیده است که راه شناخت خداوند، تفکر در ذات حق نیست؛ بلکه تفکر در آثار فعل خدا یعنی مخلوقات اوست؛ زیرا ثمره تفکر در ذات، فنا و بقای در ذات است و ثمره تفکر در آثار فعل خدا، جدایی از ذات حق است. منابع دینی مانند دعای شریف عرفه نیز به این جدایی و دوئیت خالق و مخلوق با صراحت اشاره کرده است.
۹۸۵۹.

رویکرد شیخ صدوق و شیخ مفید درباره اعتبار اخبار آحاد ضعیف در حوزه اعتقادیات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 5-44

کلیدواژه‌ها: شیخ صدوق شیخ مفید رویکرد حدیث شناختی اخبارواحد اخبارضعیف اعتقادیات قرائن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۰ تعداد دانلود : ۷۲۰
اعتبار اخبار آحاد در اعتقادیات از بحث برانگیزترین مسائل در میان عالمان در حوزه معرفت دینی است. حجیّت این قبیل اخبار در نگاه اصولی با دو مشکل اساسی روبروست: عدم کاشفیّت ذاتی در روایات آحاد که این دسته روایات را در مقابل متواترات در طبقه ظنون قرار می دهد و فقدان اثر عملی در عقاید. پژوهش حاضر که با بهره مندی از روش توصیفی - تحلیلی انجام شده، در پی بررسی عوامل رویکرد اختلافی شیخ صدوق و شیخ مفید، پیرامون عمل برپایه خبرهای واحد ظنّی (ثقه)، در حوزه اعتقادیات است که در ظاهریکی به حجیّت این گونه خبرباور دارد و دیگری هیچگونه اعتباری برای آن قائل نیست. در این راستا برخی عوامل، زمینه ساز تفاوت رویکرد شیخین در رویارویی با حدیث آحاد و در پی آن حدیث ضعیف و اعتبار آنها محسوب می شود: 1. شیخ صدوق به مستنداتی در باب مفهوم و مصادیق خبر آحاد دست یافته که بر شیخ مفید، مجهول مانده است. 2. شیخ مفید نیز برای اخبار آحاد، اعتبار قائل بوده، مگر اخبارآحادی که از سوی عامّه وضع شده بود. 3. شیخ صدوق نظیر متکلّمان شیعی زمان خود خبر واحد را علم آور نمی دانسته و اعتقادی به خبر آحاد نداشته است. 4. یکی از مفاهیم خبر آحاد ثقه، خبر ضعیف است و این مفهوم در منظر شیخین به سبب قرائن مورد توجه شیخین متفاوت بوده و بدیهی است، این رویکرد اختلافی در مفهوم حدیث ضعیف در پذیرش اعتبار و یا عدم اعتبار خبر آحاد از سوی ایشان تأثیر گذار خواهد بود.
۹۸۶۰.

مؤلفه های تربیت جنسی کودک از منظر فقه تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 223-242

کلیدواژه‌ها: تربیت جنسی فرزند پروری احکام فقهی واجب عینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۵ تعداد دانلود : ۶۷۴
تربیت جنسی یکی از مباحث اساسی در عرصه ی فرزند پروری محسوب می گردد ،لذا اهتمام به این موضوع وآموزش وبکار گیری شیوه های تربیتی صحیح از منظر قرآن و روایات اهل بیت (ع) در این خصوص، می تواند به حفظ عفت و استحکام خانواده ها کمک شایانی نموده و مانع بروز برخی از ناهنجاری های اخلاقی در دوران نوجوانی و بلوغ فرزندان گردد. برای دسترسی به این مهم خانواده ها وظیفه دارند؛ علاوه بر آگاهی داشتن از شیوه های تربیتی صحیح،در گام نخست، خود به آموختن دستورات الهی و احکام شرعی و عمل به آن در این حوزه مبادرت نمایند و سپس، به آموزش صحیح باید و نبایدهای شرعی به فرزندان خود بپردازند تا در نهایت به تامین سلامت جامعه ودستیابی به سعادت اخروی منجر گردد. این مقاله با هدف تبیین مسائل جنسی کودک با تکیه بر آیات و روایات اهل بیت(ع) وبراساس روش تحلیل محتوا،به بررسی برخی از احکام فقهی در تربیت جنسی کودک پرداخته و روش های تربیت صحیح را مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از این پژوهش ، نشان می دهد که تربیت جنسی فرزندان و قرار دادن غریزه ی جنسی در مسیر صحیح کنترل و ارضاء، بر والدین واجب است؛ گرچه پیش از بلوغ فرزندان تکلیفی در مسائل جنسی ندارند، اما برای تثبیت و نهادینه شدن آموزش ، والدین باید اقدامات مراقبتی و تربیتی خود را پیش از بلوغ فرزندان ترتیب دهند و این مسئولیت، به صورت واجب عینی بر عهده ی پدر و مادرگذارده شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان