درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۱۲۱ تا ۷٬۱۴۰ مورد از کل ۷۶٬۰۳۳ مورد.
۷۱۲۱.

نگاهی معرفت شناختی به غذای نور و نورخواری در آثار منظوم مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال ۵۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 64 - 43

کلیدواژه‌ها: تجلی غذای نور مثنوی مولانا نور الله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۱ تعداد دانلود : ۲۴۸
در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ماهیت غذای نور و نورخواری در آثار منظوم مولانا و اهمیت آن در درک ماهیت معرفت صوفیانه پرداخته ایم. مسئله تحقیق ماهیت غذای نور و نور خوردن از دیدگاه پدیدارشناسی و هستی شناسی عرفانی، جایگاه آن در نظام خاص معرفتی مولانا و اهمیت آن در توصیف و تبیین ماهیت معرفت صوفیانه است. یافته های تحقیق نشان می دهد که هرچند چشیدن و نوشیدن نور تجلی الله، در آثار صوفیان قبل از مولانا، با اصطلاحاتی مانند «ذوق»، «شُرب» و «رَیّ» بیان شده است، غذای نور و نور خوردن تجربه خاص صوفیانه مولوی هستند که نباید به آن ها با نگاه ادبی- زیبایی شناختی مبتنی بر تخیل خلاق نگریست، بلکه باید به آن ها، به عنوان حقایق و پدیده های خاص روحانی و معنوی نگریست که در بستر و زمینه خاص صوفیانه شان قابل بررسی و تحلیل و از منظر توصیف معرفت صوفیانه مهم هستند.
۷۱۲۲.

بحثی در شناخت مثنوی محمد کریم خان کرمانی و اندیشه های عرفانی مصنف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال ۵۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 88 - 65

کلیدواژه‌ها: شیخیه عرفان و تصوف مثنوی محمد کریم خان کرمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۲۳۳
محمد کریم خان کرمانی، رهبر گروه شیخیه کرمان و از جانشینان شیخ احمد احسائی و پیشوای بزرگ مکتب عقیدتی-عرفانی شیخیه است. یکی از آثار وی مثنوی ای است که بر وزن مثنوی مولوی و در بیش از هزار و نهصد بیت سروده شده است. هدف نگارندگان در پژوهش حاضر، نقد و تحلیل اثر مذکور از منظر عرفان و اندیشه های مکتبی شاعر (شیخیه) است. این پژوهش مبتنی بر سندکاوی و روش توصیف و تحلیل محتوای کیفی است. مهمترین خصیصه اثر، یادکرد مبانی شیعی است که به صراحت و صورتی منتقدانه طرح شده اند. زبان اثر در بسیاری از مواضع کهن و البته جزیل و ادبی است. محمد کریم خان کرمانی در سرودن مثنوی اش، هماره به مثنوی مولانا نظر دارد و ابیات نسبتاً متعددی در استقبال از ابیات مثنوی سروده است. ساختار روایی اثر مانند مثنوی مولوی است و مبتنی بر حکایات اصلی و فرعی است. در اغلب قصه ها، پیام حکایت ها به صورت مستقیم بیان شده است.
۷۱۲۳.

An Analytical Approach to the Issue of Distortion in the Holy Qur’an and the Testaments

نویسنده:
منبع: Quran and Religious Enlightenment, Volume ۱, Issue ۲, October ۲۰۲۱ 37 - 50

کلیدواژه‌ها: : Distortion Analytical Approach Holy Quran the Testaments

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۰
One of the important principles when studying religious texts, and especially interpreting sacred texts, is to pay attention to the historical debates on whether or not the sacred text has been distorted in the course of history. In other words, to what extent are these texts valid? Shiite and Sunni scholars have raised the issue of the Qur'an's immunity from distortion and falsification in their interpretations, which is in opposite to the view of Western scholars on the issue of distortion in the Testaments. Based on a qualitative method with a content analytical approach, this research examined the reasons for the distortion or non-distortion of the Holy Qur’an and the Testaments, in line with an investigation into the issue of distortion and its dimensions. Findings show that the distortion of the Qur’an may be considered only in terms of meanings while it is completely different in the Testaments. In fact, the problem of making Testaments by humans and the historic disappearance of the Torah and the divine Bible prove that we should speak of their falsification, not distortion.
۷۱۲۴.

تعدیل تفاوت های حقوقی زنان با تنقیح مناط والغای خصوصیت از مستندات فقهی تعدیل مهریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) سال ۲۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۵ 129 - 154

کلیدواژه‌ها: تعدیل حق استیفای حق تنقیح مناط حقوق زنان مهریه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۹۱
با هدف شناسایی و شناساندن امکان تعدیل حقوق زن و جایگاه قاعده تنقیح مناط و الغای خصوصیت در تعدیل تفاوت های حقوقی زنان به بررسی مستندات فقهی تعدیل مهریه پرداخته شده و تعدیل در مهریه که توسط قول غالب در فقه و حقوق ایران پذیرفته و مستندسازی شده است، معیاری فرض شده که تنقیح مناط و الغای خصوصیت در مستندات آن می تواند امکان تعدیل در تفاوت های حقوقی زنان را نتیجه دهد. در این نوشتار، سعی شده است تا با استفاده از تنقیح مناط و الغای خصوصیت، اصل امکان تعدیل دیگر تفاوت های حقوقی زنان بررسی شود که در روش اسنادی کتابخانه ای و در نوع توصیفی تحلیلی و جامعه تحقیق آن منابع فقه و حقوق و اصول فقه می باشد؛ مسئله اصلی عبارت است از اینکه مستنداتی که در تعدیل مهریه به آنها استدلال شده، اختصاص به مهریه دارند یا اینکه عمومیت و اطلاق دارند و می توان در دیگر تفاوت های حقوقی میان زنان و مردان از این ادله استفاده کرد؟ مستندات تعدیل مهریه عبارت اند از قاعده لاضرر، نفی حرج، غبن حادث، شرط ضمنی، اصالت بقا، قیاس اولویت، جمع مهما امکن اولی من الطرح و تعذر وفا به مضمون عقد که مورد بررسی از ناحیه تنقیح مناط قرار گرفته و اصل پذیرش تعدیل تفاوت های حقوقی زنان از منظر مستندات فقهی به اثبات رسیده است و به این نتیجه رسیدیم که با تنقیح مناط و الغای خصوصیت، امکان تعدیل تفاوت های حقوقی زنان در حقوق اسلامی، خصوصاً حقوق مادی، وجود دارد.
۷۱۲۵.

بررسی تطبیقی عقلانیت باور دینی در پرتو فرزانگی نزد سهروردی و زگزبسکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت معاصر سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 247-279

کلیدواژه‌ها: فضایل عقلانی عقلانیت شهود و اشراق فرزانگی سهروردی و زگزبسکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۲۳۳
یکی از الگوهای معرفت شناسی باور دینی معرفت شناسی فضیلت گرا است. این نظریه با تمرکز بر فضایل عقلانی بویژه فرزانگی و ویژگی منشی باورمند به ارزیابی باور دینی می پردازد. زگزبسکی در نظریه معرفت شناسی فضیلت ناب با تکیه بر فضایل عقلانی بویژه فرزانگی به تبیین باورهای دینی پرداخته است. آراستگی باورمند به فضایل عقلانی موجب اعتبار معرفتی باور است. سهروردی نیز در نظام الهیاتی اشراقی خود با تکیه بر فضایل اخلاقی و عقلانی و علم حضوری و بهره مندی از فرزانگی به تبیین عقلانیت باورهای دینی اقدام کرده است. با پایه قرار دادن شهود و اشراق با خوانشی فضیلت گرایانه می توان به ارزیابی باورهای دینی پرداخت. شهود و اشراق فرآیند رسیدن به شکوفایی عقلانی در پرتو بهره مندی از فرزانگی است. با بهره مندی از فرزانگی می توان به عقلانیت باورهای دینی بویژه یکتایی، هستی و صفات ویژه خدا دست یافت. لذا پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی عقلانیت باور دینی در پرتو فرزانگی نزد سهروردی و زگزبسکی می پردازد.
۷۱۲۶.

موقعیت اقدام راهبردی گام نخست تدوین سیاست همسایگی بهینه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۰) 82 - 114

کلیدواژه‌ها: ایران همسایگان سیاست همسایگی موقعیت اقدام راهبردی SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۹۰
در سیاست خارجی فعال و پویا شناخت صحیح و مبتنی بر رهیافت های علمی، رکنی غیر قابل بحث است، از این رو مسائل سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران در محیطی با ویژگی های منحصربه فرد ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچری، خارج از این چارچوب نخواهد بود. همسایگان ایران مشتمل بر 15 کشور در حدود27409کیلومتر مربع وسعت، 707میلیون نفر جمعیت و  3238 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی است که نشان از ظرفیتی شگرف در صورت شناخت الزامات راهبردی مبتنی بر تعیین موقعیت اقدام است. چنین ظرفیتی، اهمیت سیاست همسایگی پویا و اثرگذار را برای کشورمان آشکار می سازد. در فضای پیرامونی ایران روسیه در شمال، ترکیه در غرب، عربستان در جنوب و پاکستان در شرق قابلیت بیشتری برای اثرگذاری بر تعاملات و مختصات روابط منطقه ای دارند. از این رو لازم است موقعیت اقدام ایران مبتنی بر نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها متناسب با هر یک از بازیگران مورد بررسی قرار گیرد. این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از روش SWOT  در پی شناخت نقاط ضعف، قوت، تهدید ها و فرصتهای ایران در مواجهه با قدرتهای اصلی منطقه و تعیین موقعیت اقدام راهبردی در راستای سیاست گذاری همسایگی بهینه است. یافته ها نشان می دهد متاثر از شرایط مختلف داخلی و خارجی و در  وضعیت کنونی ایران در سپهر همسایگی خود و به ویژه در ارتباط با کشورهای اصلی منطقه بیشینه در موقعیت تدافعی  است.
۷۱۲۷.

دراسه فی أصاله عدم الزیاده(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اصولی سال هشتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 11 - 20

کلیدواژه‌ها: أصاله عدم الزیاده بناء العقلاء التعارض

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۲
إذا ورد نصّ بنقل زیاده و نصّ بنقل نقیصه، فهل بناء العقلاء علی تعارض النقلین و تساقطهما، أو علی الأخذ بجانب الزیاده؟ الحقّ الثانی، و تم الاعتماد فی الوصول الی النتیجه على منهج توصیفیّ تحلیلی کما تم الترکیز على تطبیقات المسأله و استشکفاف خفایاها فکانت حصیله ذلک الوقوف علی شروط جریان أصاله عدم الزیاده و علی صور جریانها الذی یعتدّ بها و لم أجد من تعرض لذلک.
۷۱۲۸.

اندازه های شرعی، تطبیق دقیق یا تسهیل در تطبیق؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 435 - 459

کلیدواژه‌ها: اندازه شرعی تحدیدات دقت عرفی مقدرات شرعی مسامحه عرفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۲۸۰
ابواب مختلف فقه، دربردارنده احکام شرعی بسیاری است که به اندازه های شرعی معینی مقیدند. در این موارد، یکی از مسائل، تشخیص صحیح تحقق اندازه شرعی و نحوه اجرای آن توسط مکلف است. از بیان فقیهان، در این خصوص چهار نظریه قابل استخراج است که عبارت اند از: دقت عقلی، دقت عرفی، مسامحه عرفی و قول به تفصیل که در صورت موضوعیت تحدید، دقت عرفی در تشخیص تکلیف ملاک است، ولی در فرض طریقیت آن، مسامحه عرفی قابل پذیرش است؛ ضمن آنکه، در تشخیص مفهوم اندازه، تسامح عرفی را بی ضرر دانسته، اما در تطبیق مصادیق بر مفاهیم، آن را نپذیرفته است. در کنار این موارد دقت علمی و تجربی نیز قابل بررسی است. در نگاه این نوشتار، ضمن بیان و نقد اقوال، قول به تفصیل ترجیح دارد. در بیان شرع، در غالب موارد، نوعی تعمد و اصرار در رعایت دقیق محدوده های تعیین شده دیده می شود که بیانگر موضوعیت مقدار خاصی در نظر شارع است و تسامح در آن، مردود دانسته می شود. اگرچه در برخی موارد، از لسان دلیل یا دیگر قرائن، طریقیت تحدید کشف می شود و اینکه تحقق مقدار خاص، کاشف از تحقق واقعی موضوعِ حکم شرعی است. بنابراین، در آن موارد، دقت، مطالبه نشده است.
۷۱۲۹.

تحلیل محتوای کتاب هدیه های آسمان دوره ابتدایی، براساس مؤلفه های عاطفه دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال سی ام شهریور ۱۴۰۰ شماره ۲۸۵ 29-40

کلیدواژه‌ها: عاطفه دینی کتاب درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۲۷۳
پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه مؤلفه های عاطفه دینی در کتاب های هدیه های آسمان دوره ابتدایی و با روش تحلیل محتوا (کمّی) انجام شد. حجم نمونه منطبق بر جامعه آماری و شامل همه کتاب های درسی هدیه های آسمان پایه دوم تا ششم ابتدایی در سال تحصیلی 1398 1399 بود. برای گردآوری داده ها از روش سندکاوی (کتاب های درسی) استفاده شده و ابزار آن، سیاهه تحلیل محتوای ساخته پژوهش گر است که براساس مؤلفه های عاطفه دینی، مبتنی بر مطالعه خدایاری فرد و همکاران، (1391) تنظیم شد. روایی ابزار پژوهش براساس داوری متخصصان تعلیم و تربیت قابل قبول بود، و اعتبار آن براساس فرمول هولستی مورد محاسبه قرار گرفت و ضریب 83/. به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که مؤلفان، بیش ترین اهتمام را به دو مؤلفه محبت به خدا و محبت به اولیای خدا داشته اند. فراوانی مؤلفه بیزاری از دشمنان خدا و بیزاری از دشمنان اولیای خدا، کم تر از حد انتظار بوده است. همچنین، در شکل ارائه محتوا بیش ترین استفاده از کلمات و گزاره های متن و کم ترین استفاده از تصاویر صورت گرفته است. بیش ترین توجه به مؤلفه های عاطفه دینی در کتاب پایه ششم دیده شد.
۷۱۳۰.

شرایط غیرمصرح صحت و اعتبار شرط (در قانون مدنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 313 - 340

کلیدواژه‌ها: شرط ضمن عقد شرایط صحت شرط شرایط اعتبار شرط احکام زیربنائی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۳ تعداد دانلود : ۴۵۷
ماده 190 قانون مدنی ایران درباره شرایط اساسی صحت معامله و راجع به توافقات مستقل و اصلی بوده و قانون گذار در سرایت این شرایط به شروط ضمن عقد تصریح ندارد. سکوت قانون مدنی در دامنه شمول ماده 190 نسبت به شروط ضمن عقد، موجب اختلاف نظر بین حقوق دانان گردیده است. از طرفی مواد 232 و 233، شرایط اختصاصی صحت شرط را بازتاب داده است؛ اما این شرایط نسبت به زمان حاضر کامل و کافی نبوده، پاسخ گوی مسائل نوظهور در این عرصه نیست. تغییر شرایط و ظهور پدیده های تازه اجتماعی، ضرورت توسعه و بازنگری در شرایط صحت شرط را می طلبد. در طرح پیشِ روی با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، شرایط اختصاصی صحت شرط با تأسیس دو شرط اجتهادی و بدیع یعنی لزوم سازگاری شرط با قواعد زیربنایی و مرور زمان تکمیل و تشریح شده است. همچنین در شرایط عمومی صحت شرط (اعتبار شرط)، نظریات تازه بر مبنای فقه امامیه و حقوق مدنی ایران، کانون مطالعه قرار گرفته است؛ به نحوی که شرط ضمن عقد در شرایط اساسی (به کلی یا در برخی عناوین) تابع قواعد عمومی قراردادها می باشد.
۷۱۳۱.

نگاهی به تاریخچه مدرسه ادب طهران

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۲ خرداد و تیر ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۸) 261 - 278

کلیدواژه‌ها: مدرسه ادب تهران مدارس جدید قاجاریه آموزش و پرورش در قاجار نسخه خطی انجمن ملی معارف یحیی دولتآبادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۵۷۲
نوشتار پیشرو با هدف معرفی برخی اسناد و مدارک پیرامون مدرسه ادب تهران و نگاهی گذرا به تاریخچه آن مدرسه فراهم شده است. مدرسه ادب  در سال 1316ق. (1277ش.) به همت یحیی دولتآبادی در محله چاله میدان تهران تأسیس شده و در سال 1333ق. (1294ش.) به وزارت معارف وقت، واگذار و به صورت مدرسه دولتی درآمده است. نظام آموزشی مدرسه ادب، معرفی برخی از معلمین آن، کتابهای درسی این مدرسه، شیوه برگزاری امتحانات، مبالغ شهریه دانشآموزان، تأثیرگذاری معلمان آن در نظام آموزشی وقت، اسامی برخی محلات قدیمی تهران در اطراف مدرسه ادب از جمله موضوعاتی است که در این نوشتار مورد اشاره قرار گرفته است. پیشنهاد تغییر خط فارسی به وزارت معارف و مجلس شورای ملی از سوی یکی از مدیران مدرسه ادب از دیگر اسناد معرفی شده است. طبق اسناد موجود مدرسه ادب تهران تا ابتدای حکومت پهلوی همچنان دایر بوده و از آن پس اطلاعاتی از این مدرسه حاصل نشد. گرچه پیرامون مدارس و نظام آموزش و پرورش در ایران آثار فاخر و ارزشمندی توسط اساتید اهل تحقیق صورت نثر یافته است، اما همچنان اسناد و مدارک و مخطوطاتی در کتابخانههای مختلف ایران وجود دارد که معرفی و دسترسی به آنها میتواند فصل جدیدی در این زمینه موضوعی ایجاد کند، یا گرههای کور را از پژوهشهای قبلی بگشاید، یا در تکمله پژوهشهای انجام شده، قرار گیرد. مأخذ اسناد معرفی شده در این نوشتار کتابخانه ملی ایران، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، و کتابخانه آیتالله العظمی بروجردی (کتابخانه مسجد اعظم قم) میباشد.
۷۱۳۲.

اثربخشی درمان شناختی رفتاری با رویکرد اسلامی بر اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) ۳۰-۷

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی رفتاری اسلام اضطراب اجتماعی دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۵۱۰
هدف: در این پژوهش اثربخشی درمان شناختی رفتاری با رویکرد اسلامی بر اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر متوسطه اول و دوم شهر کرمان در سال تحصیلی 1399-1398 مورد بررسی قرار گرفت. روش: روش تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی و کمی) بود. بخش اول پژوهش (تهیه بسته مداخله ای شناختی رفتاری با رویکرد اسلامی) به روش کیفی و با استفاده از تحلیل گزاره های دینی انجام شد. جهت بررسی روایی محتوایی بسته از کارشناسان مذهبی در خواست شد در دو زمینه صحت برداشت های روایی توسط پژوهشگران و مطابقت فنون پیشنهادی بسته شناختی رفتاری اسلامی با اهداف هر جلسه نظر دهند. بخش کمی، از نوع نیمه آزمایشی شامل دو گروه شناختی رفتاری با رویکرد اسلامی و گروه گواه بود. از بین افرادی که در سال 99-98 با شکایت اضطراب اجتماعی به مرکز مشاوره آموزش و پرورش کرمان مراجعه کرده بودند، 36 نفر به روش نمونه گیری در دسترس مورد مطالعه قرار گرفته و با بهره گیری از گمارش تصادفی 18 نفر در هر گروه بررسی شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه هراس اجتماعی کانور و همکاران (2000) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آمار توصیفی، تحلیل کوواریانس تک متغیره و توسط نرم افزار SPSS22 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد درمان شناختی رفتاری با رویکرد اسلامی به طور معنی داری موجب کاهش اضطراب اجتماعی دانش آموزان شد (001/0> P). نتیجه گیری: بر این اس اس می توان پیش نهاد کرد که از این درمان در جهت کاهش اضطراب اجتماعی دانش آموزان استفاده شود.
۷۱۳۳.

بررسی پدیدارشناسانه پیشران ها و چالش های رعایت عفاف در دانشجویان پسر دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۰) ۶۰-۳۷

کلیدواژه‌ها: عفاف جنسی روابط جنسی پیش از ازدواج پیشرانِ رعایت عفاف چالشِ رعایت عفاف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۳۱۱
هدف: هدف مطالعه حاضر، واکاوی چگونگی روابط پیش از ازدواج پسران دانشجو و کشف پیشران ها و چالش های رعایت عفاف است. روش: این پژوهش کاربردی، با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناختی انجام گرفت. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بود و 48 دانشجوی پسر مقطع کارشناسی با نمونه گیری هدفمند «باحداکثر تنوع»، مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند و به روش کدگذاری سه مرحله ای استراوس و کوربین تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: عبارت های بیان شده از سوی مشارکت کنندگان، در قالب 858 مفهوم، 62 مقوله و 14 مضمون دسته بندی شدند. با بررسی تجارب زیسته افراد، یافته ها با اندکی اغماض، در سه محور دلایل ورود به روابط نامشروع، دلایل ترک روابط نامشروع و دلایل دوری از روابط نامشروع جای گرفتند. مضامین استنباط شده در محور اول شامل مذهب اباحه گری، افول هویت بومی، غلبه نیاز جنسی، مسائل روانشناختی، بستر اجتماعی رسانه ای محرک، خودفریبی و رؤیای دست نیافتی ازدواج و مضامین محور دوم مشتمل بر معنویت گرایی، غیرت ورزی و پیامداندیشی بودند. آسیب زا بودن روابط نامشروع، تأمین نیاز جنسی از سایر روش ها، نبودن شرایط روابط نامشروع و انتخاب مسیر عفاف نیز، چهار مضمون محور سوم مشخص شدند. نتیجه گیری: عمده ترین چالش های رعایت عفاف و عوامل درگیری در روابط نامشروع (موانع عفاف)، وجود توأمان چهار عامل «نیاز جنسی»، «عدم امکان برآورده ساختن مشروع»، «روحیه اباحه گرانه و روشنفکرمآب» و «فضای اجتماعی و رسانه ایِ محرک» شناخته شد و پیشران های عمده عفاف در جمعیت مطالعه شده نیز، ایمان و وجدان های اخلاقی «هنوز بیدار»، جوّ خانوادگی دینی_اخلاقی و نظارت اجتماعی بوده است.
۷۱۳۴.

بررسی میزان و عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی طلاب سطح یک حوزه علمیه مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۰) ۸۰-۶۱

کلیدواژه‌ها: انگیزش انگیزش تحصیلی طلاب عوامل انگیزش تحصیلی طلاب دانشجویان علوم دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۳۹۵
هدف پژوهش حاضر بررسی میزان و عوامل مؤثر بر انگیزش طلاب برادر سطح یک شهر مشهد می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه طلاب برادر سطح یک مشهد مقدس در سال تحصیلی 99-98 است که از این جامعه به طور تصادفی خوشه ای 139 نفر از طلابِ مشغول به تحصیل از پایه اول تا پنجم انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه انگیزش پیشرفت تحصیلی ISM و مصاحبه نیمه ساختار یافته با اساتید، مدیران مدارس و مسئولین آموزش حوزه علمیه مشهد استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای و آزمون رتبه بندی فریدمن و تحلیل واریانس استفاده شده. نتایج پژوهش نشان داد که 5/6 درصد از طلاب دارای انگیزش کم، 5/88 درصد دارای انگیزش متوسط و 5 درصد دارای انگیزش زیاد بودند. از بین مؤلفه های انگیزش تحصیلی، میانگین گرایش به کار و تحصیل، گرایش به پیشرفت، هدف مداری، عزت نفس، اتکابه نفس، پاداش های معنوی و همیاری اجتماعی در حد مطلوب است. همچنین نتایج مصاحبه های صورت گرفته با مدیران و اساتید سطح یک نشان داد که جهل به هدف و آینده شغلی، حجم زیاد دروس و در برخی موارد نامتناسب بودن دروس و انتخاب دوست بی انگیزه و نامناسب، از مهم ترین عوامل کاهش انگیزه و ارائه کاربردی دروس، دادن شخصیت و کرامت به طلاب، الگوی مناسب و توجه به امور معنوی و توسل، از مهم ترین عوامل افزایش انگیزش طلاب از نظر اساتید است.
۷۱۳۵.

بررسی تحلیلی حقوق نسل های آینده از منظر قرآن کریم

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 85-96

کلیدواژه‌ها: حقوق نسل فعلی نسل آینده قرآن کریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۸۰
یکی از مباحث عدالت بین نسلی، حقوق نسل های آینده است که به موجب آن مواهب الهی که از نسل قبل به نسل فعلی به ارث رسیده است، به نسل آینده منتقل گردد و هر نسلی حق استفاده از مواهب الهی را دارد بدین معنا که طبیعت و منابع موجود درآن متعلق به همه انسان ها و نسل ها است و برای برطرف کردن نیازهای آنان آفریده شده است و هیچ دلیلی مبنی بر تعلق مواهب الهی بر نسل فعلی و برتری آنان به نسل های آینده وجود نداردآیات قرآن کریم مشتمل بر آموزه های مهمی در این زمینه است و خطابات عام قرآنی مبنی بر اینکه آنچه در آسمان و زمین است متعلق به همه انسان ها در هر نسلی می باشد و بدلیل اینکه آیات الهی به صورت قضایای حقیقی بیان شده، علاوه بر نسل کنونی(موجودین)، شامل نسل آینده(معدومین) نیز می شود و بر ضرورت حفاظت از حقوق نسل های آینده و مواهب الهی تاکید دارد و در کنار توجه به بعد معنوی، بشریت را به رعایت حقوق نسل های آینده تشویق نموده و اصول و ضوابطی را برای حفاظت از این امر مقرر نموده است .
۷۱۳۶.

کارکرد قواعد اخلاقی در نظریه حقوقی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 171 - 208

کلیدواژه‌ها: رابطه اخلاق و حقوق اخلاق عرفی اخلاق اسلامی حکم حکومتی تئوری مصلحت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۱۳
مقاله پیش رو در پی پاسخ به دو سوال اساسی است. اول اینکه رابطه میان حقوق و اخلاق چگونه است؟ هر چند اصل وجود رابطه میان این دو حوزه مهم اجتماعی روشن به نظر می رسد اما کیفیت نسبت این دو با یکدیگر واضح نیست. نسبت میان اخلاق و حقوق از دیرباز محل مناقشه فلاسفه اخلاق و حقوقدانان بوده است. دلیل این اختلاف، تفاوت در میان مکاتب فکری مختلف حقوقی و اخلاقی است. در دیدگاه اسلامی منشاء هر دو حوزه اخلاق و حقوق به خواست شارع بر می گردد و به همین جهت مکتب اخلاقی اسلام رابطه ای متفاوت از سایر مکاتب اخلاقی با حقوق پیدا خواهد کرد. سوال دوم این است که اخلاق به عنوان حوزه ای متفاوت و در عین حال مرتبط با حقوق چگونه می تواند در روند قانون گذاری تاثیر گذار باشد؟ آیا قانونگذار می تواند احکام اخلاقی را که طبعاً فاقد ضمانت اجرای حقوقی اند از پشتبانی قهری حاکمیت برخوردار سازد؟ با مراجعه به آثار فقها در حوزه اختیارات حاکم اسلامی، به نظر می رسد اگر تئوری مصلحت امام (ره) را مبنا بگیریم، قانونگذار می تواند هر مصلحت مورد تایید کارشناسان را به عنوان قانون وضع کند بنابر این احکام اخلاقی هم اگر مصلحت جامعه اقتضا کند توان تبدیل به قانون را خواهند داشت.
۷۱۳۷.

نگاهی به فعالیت های علمی – پژوهشی محمدابراهیم آیتی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۲ مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۹۰) 147 - 166

کلیدواژه‌ها: محمدابراهیم آیتی فعالیتهای علمی فعالیتهای پژوهشی معرفی پژوهشگران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۳۰۶
هدف نویسنده از نگارش مقاله پیش رو، واکاوی فعالیت های علمی – پژوهشی محمدابراهیم آیتی است. وی در راستای این هدف، پس از بیان زندگینامه مختصری از این پژوهشگر، دیدگاه شخصیت هایی چون پروین گنابادی، ایرج افشار، مرتضی مطهری، علی اکبر غفاری، و ابوالقاسم گرجی را در مورد آیتی بیان می دارد. نویسنده در نهایت، نوشتار را با ذکر نام برخی از کتب ترجمه ای آیتی از قبیل کتاب آیینه اسلام، تاریخ یعقوبی، افکار جاوید محمد، و جهان در قرن بیستم، به پایان می رساند.      
۷۱۳۸.

بازخوانی پاداش اخروی مومنان در خوانش تفاسیر عصری

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 170 - 151

کلیدواژه‌ها: بازخوانی موضوعی پاداش های اخروی مؤمنان تفسیرعصری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۵۱
تفسیر آیات متشابه مخصوصاً حوزه پاداش های مؤمنان همواره یکی از دغدغه های مفسران بوده است. مفسران دیدگاه های متنوعی را ارائه داده اند. بازخوانی موضوعی آیات این حوزه در نگاه مفسرعصری باعث فهمی عمیق می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی یافته های ذیل درباره پاداش های مؤمنان حاصل گردید: ضمانت خداوند بر تحقق پاداش مومنان، پاداش ها وبرکاتی اختصاصی برای مؤمنان، امید بخش ترین وعده ها وحیرت انگیزترین پاداش ها مخصوص مؤمنان، عدم زوال پاداش های مؤمنان، رضایت خداوند نهایت پاداش ها، مؤمنان شاهدان روز قیامت، و امنیت، هدایت، آرامش قلبی و ثبوت قدم نتیجه ایمان مؤمنان، بهشتی به وسعت آسمان ها و زمین پاداش مؤمنان و دعاى ملائکه حامل عرش براى مؤمنان. خداوند پاداش هایی به مؤمنان می دهد که اختصاص به آنها دارد وایشان را به سعادت در دنیا و عزت درآخرت می رساند که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده است.
۷۱۴۰.

بررسی مشروعیت انتخاب جنسیت جنین در فقه امامیه و اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و اصول سال پنجاه و سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲۵ 49 - 29

کلیدواژه‌ها: انتخاب جنسیت جنین امامیه اهل سنت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۲۹۶
فقهای امامیه و اهل سنت در مشروعیت انتخاب جنسیت جنین به سه نظر قائل هستند: معتقدان به جواز معتقدند که اشکال های وارد بر بهره گیری از این تکنیک دفع شدنی است؛ قائلان به حرمت بر این باورند که دست بردن در ژن های جنین برای تغییرات غیرضروری، خطا و ناروا است؛ باورآورندگان به تفصیل، استفاده از این تکنیک را فقط برای پیشگیری از انتقال ناهنجاری های ژنتیکی یا درمان بیماری ها صحیح دانسته اند. در این پژوهش، با روش کتابخانه ای و تحلیلی توصیفی، ادله مشروعیت انتخاب جنسیت در فقه فریقین و دلائل مخالفان آن ها تبیین شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که انتخاب جنسیت به دلایل غیرپزشکی و صرفاً براساس علاقه والدین به جنسی خاص، جایز نیست. تنها در فرضی که برای حفظ سلامت مادر یا جنین، راهی جز استفاده از تکنیک های انتخاب جنسیت نباشد، عقلاً در تزاحم بین نجات بیمار و اخذ سلول از جنین، اولی مقدم است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان