نظری به روابط فرهنگی ایران باستان با شرق و غرب (بقیه)
حوزه‌های تخصصی:
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۸۱ تا ۳۰۰ مورد از کل ۱٬۴۰۲ مورد.
تنگ بلاغی؛ نخچیرگاهی (؟) در دوره هخامنشی
حوزه‌های تخصصی:
مرگ در بین النهرین باستان بر اساس متون کهن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
یادداشتهایی بر تاریخ و باستان شناسی ماد
حوزه‌های تخصصی:
کتیبه سارگن دوم آشوری در تنگی ور
حوزه‌های تخصصی:
از اِآناتوم سومری تا اردشیر پارسی: نفرین در نبشته های شاهی میان رودانی و هخامنشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تأثیر میان رودان بر ساختار نهادهای سیاسی و فرهنگی شاهنشاهی هخامنشی امری نیست که بتوان از آن چشم پوشید. یکی از جنبه هایی که این تأثیرات در آن نمود یافته است، ایدئولوژی شاهی هخامنشیان است. نبشته های شاهی، یکی از موثق ترین منابع برای بررسی ایدئولوژی شاهی می باشند. در این راستا، حضور نفرین به عنوان یک بن مایه فرهنگی و نیز یکی از عناصر موجود در نبشته های مزبور، به خوبی نشان از یک سنت پیوسته فرهنگی و ادبی می دهد که به مدت دو هزاره، از مرحله سوم دوره ی دودمان های آغازین در سومر باستان تا پایان حیات سیاسی میان رودان در نبشته های شاهی به کار می رفت.
پس از فتح میان رودان توسط هخامنشیان، نفرین نیز به همراه سایر بن مایه های سیاسی و فرهنگی توسط آن ها برای نشان دادن مفاهیم مربوط به قدرت، به کار گرفته شد. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی مفهوم، گستره و انواع نفرین در خاور نزدیک باستان، سیر تحولات نفرین در نبشته های شاهی میان رودان، تداوم و تحول بن مایه مذکور در نبشته های پارسی باستان و سرانجام کارکردهای آن در نبشته های شاهی میان رودانی و هخامنشی نشان داده شوند.
ساسان خُوَدای؛ چهره ای تاریخی یا افسانه ای؟(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
بیشتر پژوهندگان تاریخ دوره ساسانیان در دهه های گذشته، همداستان با شماری از بزرگ ترین تاریخ نویسان دوره اسلامی که در گزارش تاریخ ساسانیان، محتوای خداینامه تاریخ ملّی ایرانیان باستان را بازتاب می دهند، پذیرفته اند که ساسان، نگهبان آتشکده آناهیتا در اصطخر فارس، پدر بابک و نیای اردشیر یکم (240 ـ 224م.)، بنیان گذار شاهنشاهی ساسانی بوده است. از سوی دیگر، شاپور یکم (270 ـ 240م.) در سنگ نوشته کعبه زردشت، بابک را پدر اردشیر و نیای خود می خواند و در آنجا در آوردن نام ساسان به روشنی از نسبت او در تبارنامه دودمان خویش، سخن به میان نمی آید. از این رو، پاره ای از پژوهندگان با کنجکاوی ها و حتی خیالبافی های گوناگون کوشیده اند که به عقیده خود، هویّت واقعی ساسان را نشان دهند. این پژوهش بر آن است که با تجزیه و تحلیل ساختار و الگوی نوشتاری سنگ نوشته های ساسانیان و مطالعه مهم ترین گزارش های تاریخی درباره پیوند خویشاوندی نخستین هموندان دودمان حکومتی ساسانی، به این پرسش پاسخ دهد که ساسان چهره ای تاریخی بوده است، یا افسانه ای و حتی ایزدی؟ دستاورد این پژوهش نشان می دهد که ساسان خُوَدای، نه یک ایزدِ کهن، و یا چهره ای افسانه ای، بلکه چهره ای کاملاً تاریخی ـ پدر بابک و نیای اردشیر یکم ـ بوده است.
قلعه باستانی ایزدخواست و آثار تاریخی آن
حوزه‌های تخصصی:
وجه تسمیه تخت جمشید
حوزه‌های تخصصی:
هنرهای زیبای خوراک پزی و خوان آرایی در ایران باستان
حوزه‌های تخصصی:
کهن ترین میهن پارسیان در ایران: بررسی دیدگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هرچند نام پارس از دوره هخامنشی به سرزمینی در جنوب ایران گفته می شود، ولی بر پایه پژوهش های زبانی در مدارک آشوری، پیش از آن چندین ناحیه در ایران به این نام یا صورت های دیگر آن(پارسوا، پارسواش، پارسوماش) خوانده می شدند.از این نواحی احتمالاً باید از پیرامون دریاچچه اورمیه، پیرامون کرمانشاه، و پیرامون ایلام یاد کرد.حتی پژوهش های نو، نشان داده اند که واژه پارت، نام کهن خراسان، گونه دیگری از همین نام و هم ریشه آن، و همه آن ها به یک معنی و آن «مرز» یا «پهلو» است.نخستین بار که این نام در تاریخ می آید، به گونه پارسوا در گزارش های آشوریِ سده 9 پ.م است و از آن پس پیوسته در نوشته های دیگر آشوری از آن هم چون سرزمینی فرمان بردار یاد می شود.از آن جا که نام نخستین پارسوایِ تاریخ در گزارش های مربوط به لشکرکشی های آشوریان به زاگرس شمالی و مرکزی می آید و در کنار آن نام جاهایی در شمال غربی ایران نیز ذکر می شود، از این رو پژوهندگان از دیرباز جایگاه این پارسوا را جایی در پیرامون دریاچه اورمیه شناسایی کرده بودند.هرچند پژوهندگان بعدی پارسوا را در زاگرس مرکزی شناسایی کرده اند، ولی پذیرش این فرضیه نمی تواند به معنی مستثنی دانستن دامنه پارسوا تا دریاچه اورمیه باشد و از این رو، شماری از پژوهندگان امروزی، پارسوا را سرزمینی گسترده می دانند نه یک واحد جغرافیایی خاص.در کنار این دیدگاه، هنوز هم شماری از تاریخ دانان هم چنان سرزمین کنونی جنوب آذربایجان یا شمال کردستان را یکی از نخستین زیست گاه های پارسیان در ایران می دانند.
علل برجسته شدن ایزد اَناهیتا در زمان اردشیر دوم هخامنشی(405-359 پ.م)
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله با در نظر گرفتن چه گونگیآب و هوایفلات ایران و نیز با بررسیکتیبه هایدوران هخامنشیو آبان یشت اوستا و همچنین با استناد به نوشته هایمورخان یونانی، سعیدارد تا خشک سالیرا که محتملا در زمان اردشیر دوم هخامنشیرخ داده و باعث شده تا ایزد اَناهیتا در آن مقطع از زمان برجسته شود مورد بررسیقرار دهد.
مقالات جمعیت پیش از تاریخ ایران (نتایج مقدماتی پژوهشهای دیرین انسان شناسی ایران در منطقه یزد، دماوند
حوزه‌های تخصصی:
هنر سفالگری عصر آهن در گورستان مسجد کبود تبریز
حوزه‌های تخصصی:
سفال های پیش از تاریخی دروغین از جنوب ایران
حوزه‌های تخصصی:
وضع مالی و اقتصادی شاهنشاهی پارت
حوزه‌های تخصصی:
نامه یزدگرد دوم به عیسویان ارمنستان
حوزه‌های تخصصی:
موسی خورنی «تاریخ نگار ارمنی عهد ساسانی»
حوزه‌های تخصصی: