درخت حوزه‌های تخصصی

توجه گروه طراحی West8 به منظر و زندگی شبانه از ویژگی های متمایزکننده پروژه های این شرکت در میان پروژه های سایر شرکت های معماری منظر به شمار می رود. در این میان وجه تمایز، طراحی ویژه جزییات و تجهیزات نورپردازی در مقیاس میانه و خرد منظر است. اتخاذ دو رویکرد متفاوت هویتی و عملکردی در آن دو طیف مختلف تجهیزات نورپردازی را در مجموعه پروژه های این شرکت شکل داده است. نخستین گروه از پروژه ها براساس زمینه گرایی و استفاده از نماد و نشانه ها با موضوعی ویژه در بستری خاص طراحی شده است؛ این گونه مناظر که با نام «طبیعت دوم» شناخته می شوند با طرح نورپردازی منظرین در پایین ترین حالت، به عنوان یک نماد هویت بخش در کنار دیگر مؤلفه های کمی در ساخت منظر مشارکت دارد و در بالاترین حالت به عنوان تنها عنصر هویت بخش و بدون حضور دیگر مؤلفه های کمی، در جایگاه ایده اصلی طرح استفاده شده است. بخش دیگری از پروژه ها، طراحی موضوعی جزییات نورپردازی با هدف تولید و استفاده انبوه در مکان های مختلف است. در این پروژه ها رویکرد عملکردی در درجه اول اهمیت و به ترتیب دو رویکرد زیبایی شناسی و هویتی در درجات بعدی قرار گرفته و تعلق طرح به مکان مورد نظر مطرح نیست. این نوشتار با تحلیل رویکردهای گروه طراحی West8در زمینه طراحی نورپردازی در دو مقیاس میانه و خرد، به تحلیل نحوه تأثیر رویکرد منظرین این گروه در طراحی ابزارهای نورپردازی شهری می پردازد.

ایمنی عبارتی است که دارای گستره وسیعی از مفاهیم نظری است که نشان دهنده عوامل عینی و ذهنی است و استفاده مطلوب از فضای سبز شهری و پارک ها زمانی صورت می گیرد که استفاده کنندگان در این فضاها احساس آرامش و ایمنی کنند. نابرابری در مکانیابی فضایی خدمات شهری و همچنین نابرابری در ایجاد و رعایت ملاحظات طراحی در این مکان ها خود باعث استفاده غیر موثر شهروندان، افزایش هزینه ها و عدم مطلوبیت خواهد شد. بنابراین ، در این مقاله به بررسی و تحلیل شاخص های ایمنی در پارک های شهری مشهد (کوهسنگی و وحدت) بر اساس 5 شاخص ایمنی پرداخته شده است. محدوده مورد مطالعه، دو پارک کوهسنگی در منطقه توسعه یافته شهر و پارک وحدت در منطقه کمتر توسعه یافته است. این تحقیق از نوع کاربردی به روش توصیفی – تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات به دو روش اسنادی ( کتابخانه ای ) و میدانی بوده است. تعداد پرسشنامه از طریق فرمول کوکران 384 به دست آمد که برای هر پارک 190 پرسشنامه تکمیل شد. روایی پرسشنامه ها هم با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 0.866 به دست آمد که نشان دهنده روایی مطلوب است. نتایج تحقیق نشان می دهد که به طور کلی وضعیت ایمنی پارک وحدت نزدیک به متوسط ارزیابی شده و شاخص های ایمنی پارک کوهسنگی بالاتر از متوسط هستند. شاخص های ایمنی روشنایی و ایمنی بهداشتی در پارک کوهسنگی، مطلوب ارزیابی شده اند و در مقابل، پارک وحدت میانگین های پایینی نسبت به این شاخص ها داشته است. با توجه به نتایج آزمون T مستقل، پارک وحدت و کوهسنگی از لحاظ شاخص های ایمنی با یکدیگر تفاوت معناداری داشته اند. همچنین در هر دو پارک، ویژگی های فردی پرسش شوندگان مانند جنسیت و سطح تحصیلات با شاخص های ایمنی روشنایی و ایمنی فیزیکی، همبستگی داشته اند.

رشد و تحولات عظیم جمعیتی ، اقتصادی و اجتماعی در جوامع رو به رشد و ضرورت هدایت و کنترل ساختار فضایی شهر، روستا و منطقه منجر به تأسیس دوره های شهرسازی به عنوان شاخه مستقلی از علوم و دانش های نوین شده است. در قالب فرایند چنین برنامه ای ، ضروری است ارزیابی لازم از میزان نیل به اهداف و نیز شناخت نقاط قوت و ضعف به عمل آید. نظر به نوبودن رشته شهرسازی در ایران و نیز فقدان تحقیقات در زمینه ارزیابی نتایج حاصل از تأسیس رشته، مفید دانسته شد تا از تجربه سایر کشورها بهره گرفته شود. مقاله حاضر از جمله معدود تحقیقات انجام شده در زمینه ارزیابی آموزش شهرسازی در تعدادی از کشورها می باشد که ضمن معرفی روش های آموزشی ، مقاطع و گرایش ها ، بازدهی دوره ها را ارزیابی نموده و مسائل موجود در زمینه کمبودها را نیزتجزیه و تحلیل می کند.

در ادبیات برنامه ریزی و طراحی شهری معاصر، پرداختن به مقیاس های خرد شهری در سلسله مراتب نظام تقسیمات شهری، به عنوان مهم ترین مقیاس سکونتی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. اهمیت این موضوع به همراه ویژگی های پایدار واحدهای سنتی، در همه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی باعث شده است که الگوهای ارائه شده در نظریه های غربی به گونه ای بر پایه بسیاری از اصول واحدهای سنتی همان کشورها باشد. معادل واحد همسایگی، شاخص ترین مقیاس سکونتی در ایران، یعنی محله است. بررسی مطالعات موجود در تحلیل مفهوم و ساختار محله های سنتی ایران نشان می دهد که از یک سو، عمده این مطالعات و نتایج آن ها توصیفی بوده و از سوی دیگر، بر پایه های روش شناختی روشنی، استوار نیستند. ازاین رو تاکنون نظریه ای درخور که با فرهنگ و شرایط زندگی معاصر در ایران هماهنگ باشد، ارائه نشده است. این پژوهش بر این نکته تکیه دارد که از طریق موردکاوی محلات در شهرهای تاریخی ایران، مبتنی بر تحلیل های کیفی و کمی، می توان به ابعاد جدید از ماهیت محلات دست پیدا کرد. لذا با توجه به تمرکز عمده مطالعات ایرانی، بر مناطق کویری و همچنین ساختار شناخته شده و موجود شهر تاریخی نایین متشکل از 7 محله در فلات مرکزی ایران، نایین به عنوان نمونه مطالعاتی پژوهش انتخاب شده است. در این پژوهش از روش های تفسیری-تاریخی، توصیفی-تحلیلی، تحلیل محتوا و موردپژوهی استفاده شده است. این مطالعات به کمک اسناد تاریخی، مشاهدات میدانی، مصاحبه مبتنی بر تاریخ شفاهی محلات و بهره گیری از نرم افزار تحلیلی Arc Gis، امکان تدوین مدلی ویژه جهت تحلیل محله های شهر نایین در قالب مؤلفه های کمی و کیفی را فراهم آورده است. مؤلفه های کمی و کیفی در کنار هم واقعیت ها را می سازند، اما در این پژوهش به دلیل بررسی دقیق تر و همچنین اهمیت و کمبود مطالعات در زمینه ابعاد کمی محله ها، این دو بعد به صورت جداگانه در محله های شهر نایین مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی این مؤلفه ها در بخش کیفی مشخص می سازد که شکل گیری و تغییرات شهر و محلات آن به صورت مستمر و تدریجی در راستای همسازی مناسب بافت موجود با تغییرات و نیازهای جدید تا دوره قاجار و پیش از پهلوی ادامه داشته است. در این میان آداب ورسوم و ارزش های اجتماعی ازجمله مذهب نقش تعیین کننده ای در نوع عناصر، ویژگی ها، کیفیت روابط، نحوه شکل گیری و هویت محله ای و شهری داشته است. از سوی دیگر، وضعیت سخت اقلیمی و محدودیت منابع آبی نیز سبب فشردگی بالای کالبدی و همچنین محدودیت جمعیت و وسعت محله ها و شهر نایین شده است. یافته های این پژوهش در بعد مؤلفه های کمی نشان می دهد که مساحت کوچک ترین محله نایین 3/2 هکتار و بزرگ ترین آن ها 2/8 هکتار است. این ارقام بسیار کمتر از حدود شناخته شده برای یک واحد همسایگی معاصر در غرب است. همچنین میانگین فاصله خانه ها در هر محله به ترتیب از میدانچه ها 131 متر، از بازار 171 متر، از مسجد 81 متر بوده است که به وضوح، نشانگر سازگاری فواصل با توان عابر پیاده و اهمیت مسجد در بافت به دلیل تعداد زیاد آن هاست.