تاریخ عثمانی

نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۰ مورد.

۲۱.

روابط سیاسی شیوخ برزنجی کردستان عراق با دولت عثمانی (1154 1335 ه . ق)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حسن حضرتی صباح قنبری

منبع: تاریخ اسلام سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۶۳)

کلیدواژه‌ها: دولت عثمانی دولت‎های محلی کردستان عراق شیوخ برزنجی فرقة قادریه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ عثمانی

تعداد بازدید : ۱۰۱۰ تعداد دانلود : ۹۲۶

شیوخ برزنجی وابسته به فرقه قادریه از مشهورترین طریقت های صوفیه هستند که فعالیت خود را از نیمه اول سده دوازدهم هجری قمری آغاز کردند. بررسی منابع تاریخی نشان می دهد که این شیوخ به کمک تشکیلات منظم درویشی خود توانستند روابطی منسجم با دولت عثمانی برقرار کنند و با وجود فراز و نشیبهایی در این روابط به بالاترین مراتب سیاسی و اجتماعی در کردستان عراق دست یابند؛ هر چند رویکرد غالب قوم گرایانه در تاریخ سیاسی معاصر کردستان موجب شده است نقش فعال آنها در تحولات کردستان به خوبی دیده نشود. این مقاله می کوشد ضمن ارائه گزارشی مستند از روابط سیاسی حاکمان محلی برزنجی با دولت مرکزی عثمانی، عوامل و زمینه های به وجود آمدن جایگاه و اعتبار سیاسی و اجتماعی این دولت محلی را در کردستان عراق تبیین نماید.

۲۲.

واکاوی روابط ایران و عثمانی در دوره صفویه با تکیه بر قراردادهای تاریخی

نویسنده: میثم اسدی سید محی الدین خلخالی داوود قربانی

منبع: تاریخ نو پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: قرارداد صفویه پیمان عثمانی معاهده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۹۴ تعداد دانلود : ۲۳۱۱

روابط سیاسی ایران با کشورهای همسایه در طول تاریخ این کشور از ارزش بالایی برخوردار بوده است. با روی کار آمدن حکومت صفویه رخدادهای مهمی در عرصه روابط خارجی این سلسله با همسایگانش به وجود آمد. از جمله این رویدادها، قراردهای تاریخی بود که بین دولت صفویه و دولت عثمانی به دنبال یک سری نزاع های مرزی بسته شد. اهمیت و ارزش این عهدنامد ها از آنجا بیشتر آشکار می شود که مرزهای سیاسی ایران در غرب کشور تا حدودی بر اساس همان عهدنامه های عصر صفوی به حیات خود ادامه داده است. بنابراین در این تحقیق بر آن هستم که ضمن بررسی این قراردادها، با روش تحلیلی- توصیفی، چرایی بستن این عهدنامه های تاریخی را بررسی کنیم.

۲۳.

نقش امپراتوری عثمانی بر تدوین جنبش مشروطه ایران

نویسنده: عبدالرضا شهریاری نبی الله زارعی

منبع: پارسه بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: واگرایی انقلاب مشروطه امپراتوری عثمانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۲۹۰

تحولات عثمانی وجوه اشتراک و تشابهات فراوانی با تحولات ایران داشته و به نظر می رسد هرآنچه که در آنجا اتفاق افتاده با فاصله اندکی در ایران نیز به وقوع پیوسته است و این مسئله ما را به موضوع دیگری نیز رهنمون می سازد و آن تأثیراتی است که تحولات عثمانی و ایران بر یکدیگر داشته اند. در روند انقلاب مشروطه ایران عوامل داخلی و خارجی چندی نقش داشته است. عواملی که ریشه های درونی و فکری و بعضی دیگر ریشه های سیاسی و اجتماعی داشته اند. این مقاله در پی بررسی نقش حکومت عثمانی در تحولات فکری و سیاسی جنبش مشروطه خواهی ایران است. براساس نتایج تحقیق، دولت عثمانی هم در زمینه سازی فکری جنبش مشروطه در ایران تأثیر گذار بوده و هم در فرآیند وقوع آن از طرق مختلف نقش آفرینی کرده است که می توان آن ها را به عواملی از جمله رجال، نخبگان، روشنفکران، آزادیخواهان، حوزه نجف، عتبات عالیات، تجار، نویسندگان، انجمن ها و سفارت عثمانی در ایران از آن جمله بوده است.

۲۴.

بررسی اسنادی اختلاف دولت ایران و عثمانی بر سر خزائن عتبات عالیات در دورة احمدشاه قاجار بر اساس اسناد آرشیوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید مسعود سیدبنکدار

منبع: گنجینه اسناد سال بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۹۶)

کلیدواژه‌ها: ایران عتبات عالیات عثمانی جواهرات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۲ تعداد دانلود : ۷۰۱

هدف پژوهش: اختلافات دولت ایران و عثمانی بر سر تصاحب خزائن عتبات عالیات در دورة احمدشاه قاجار و اقدامات دولت ایران برای مقابله با آن بررسی شده است. روش/ رویکرد پ ژوهش: از اسناد آرشیوی با منابع کتابخانه ای در این پژوهش استفاده شده است. یافته ها: دولت ایران به عنوان دولت شیعه، با توسل به دیپلماسی و جلب پشتیبانی علمای شیعة عراق موفق شد تلاش دولت عثمانی برای تصاحب خزائن را خنثی کند..

۲۵.

ملکم و نقش آفرینی در تنظیمات عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامعلی پاشازاده

منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۴ (پیاپی ۱۱۴)

کلیدواژه‌ها: Malkum Ottoman Tanzimat the constitution of the First Ottoman Constitutional Era Foad Pasha Aali Pasha Medhat Pasha

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۶۶ تعداد دانلود : ۷۸۱

Mirza Malkum Khan Nazem al-Dowleh, the famous Iranian thinker and politician of the nineteenth century, spent about ten years in the Ottoman Empire during the period of Tanzimat and was associated with important figures in Tanzimat and the First Ottoman Constitutional Era such as Foad Pasha, Aali Pasha and Medhat Pasha. Later, he claimed that he had written the important Tanzimats figure, Foad Pasha’s will and had proposed a plan to the Ottoman court which the constitution of the First Ottoman Constitutional Era had been written based on that plan. Also, writing Aali Pasha’s will has been ascribed to him. The compliance of these claims with reality is the issue which is studied in this research using descriptive and analytic method as well as Malkum’s writings and documents and credible historical sources. And this fundamental question is answered whether his claims comply with the available facts in this regard.

۲۶.

نقش مدارس و اسلام مدرسی در سیاست مذهبی دولت عثمانی (مطالعه موردی: دوره شکل گیری تا پایان دوره مراد اول)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی عبادی

منبع: تاریخ و فرهنگ پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۹۳

کلیدواژه‌ها: علما مدارس سیاست مذهبی دولت عثمانی جریان اسلام مدرسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ عثمانی

تعداد بازدید : ۱۰۴۹ تعداد دانلود : ۶۶۵

نگرش فرمانروا محوری در گزارش های تاریخ نگاری دوره عثمانی موجب شده است تا در تصویر ارائه شده از مناسبات میان دولت عثمانی با نهاد مدرسه، دولت نهاد تأثیرگذار و مدرسه، به مانند اکثر نهادهای دیگر جامعه، تأثیرپذیر جلوه داده شود. در پژوهشهای صورت گرفته نیز به دلیل عدم توجه به این نکته، همین نگاه رسمی تاریخ نگاری سنتی عثمانی پذیرفته شده است. حال آنکه، از زمان تأسیس مدارس در قلمرو عثمانی از اواسط نیمه اول قرن هشتم هجری/چهاردهم میلادی و شکل گیری جریان علمی مذهبی برخاسته از آن (جریان اسلام مدرسی) و حضور آن در عرصه سیاست، به تدریج تغییر قابل توجهی در رفتار و سیاستهای این دولت پدید آمد. فارغ التحصیلان مدارس در کنار بسط حضور خود در جامعه، بسیاری از مناصب سیاسی، اداری و قضایی مهم را به انحصار خود درآوردند و با نقش آفرینی در سیاست گذاری های دولت عثمانی، به عنوان عامل مهم تأثیرگذار در این زمینه درآمدند. بنابر یافته های پژوهش حاضر، می توان گفت برخلاف انگاره مذکور، تأثیر دولت و مدرسه در دوره عثمانی (اوایل دوره شکل گیری مورد بحث در این مقاله)، دو سویه بود و نهاد مدرسه نیز به نوبه خود هم بر ساختار دولت و هم بر سیاستهای آن تأثیر ملموسی داشت.

۲۷.

جودت پاشا: پیوند تاریخ نگاری و اندیشه سیاسی با مبانی غربی- اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامعلی پاشازاده

منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری عثمانی اندیشه سیاسی جودت پاشا سدة نوزدهم میلادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۵۸ تعداد دانلود : ۴۲۶

احمد جودت پاشا، مورخ، حقوق دان و دولتمرد عثمانی در سدة نوزدهم میلادی بود. او به دنبال گسترش اصلاحات به سبک غربی در عثمانی، سر منشأ تحول در تاریخنگاری عثمانی شد، وی، از یک سو، با به کارگیری روش و بینشی جدید، تاریخ نگاریِ نوین عثمانی را بنیان نهاد، و از سوی دیگر، با قرار دادنِ مفهوم دولت به عنوان محورِ تاریخ نگاری، مبانیِ نظریِ اندیشه سیاسی خود را در ضمن تاریخ نگاری به قلم آورد و در تدوین مبانیِ نظریِ اندیشه سیاسی خود، از مبانی نظری دولت و حکومت در اسلام و غرب همزمان بهره برد. نحوه استفاده همزمانِ جودت پاشا از اندیشة سیاسی غربی و اسلامی در مبانی نظریِ اندیشه سیاسی، مسئله پژوهش حاضر است که با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از آثار جودت پاشا و منابع تاریخی آن زمان مورد بررسی قرار گرفته و به پرسش زیر پاسخ داده شده است: جودت پاشا چه پیوندی میان مبانی نظری اسلامی و غربی در مورد منشاءِ دولت برقرار کرده است؟

۲۸.

نسل کشی یا تراژدی بزرگ ارامنه در سال1333ق/1915م: استدلال های مخالفان

نویسنده: علی امیدی فاطمه رضایی

منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت جنگ جهانی اول امپراتوری عثمانی پان ترکیسم نسل کشی ارامنه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ عثمانی

تعداد بازدید : ۲۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۳۸

بررسی حوادث دردناک مربوط به ارامنه، در سال 1333ق/ 1915م که ترک ها آن را «تراژدی بزرگ» می نامند و ارامنه از آن، به عنوان «نسل کشی» یاد می کنند همچنان توجه برخی از محققان را جلب کرده است. این موضوع به عللی، مانند حساسیت های سیاسی و دسترسی محدود محققان به آرشیوهای اسناد دولت عثمانی و ارمنستان و روسیه، با ابهاماتی روبه رو بوده است. در هر دوره ای، محققان با دستیابی به اطلاعات تاریخی و اسنادی در این رابطه، به تحقیق و ارزیابی این مسئله پرداخته اند. در مقاله حاضر، ابتدا به تعریف فنی مفهوم نسل کشی پرداخته ایم و نیز تلاش کرده ایم تا با بررسی غیرمستقیم اسناد موجود، در آرشیو امپراتوری عثمانی و همچنین تحقیقات صورت گرفته توسط مخالفان نظریه نسل کشی، به بررسی علمی این مسئله تاریخی بپردازیم. این مقاله قصد تطهیر عاملان این واقعه دردناک را ندارد و صرفاً هدفش روشنگری، با استناد به استدلال مخالفان فرضیه نسل کشی ارامنه است. در این مقاله به صورت توصیفی تحلیلی، مسائل و تحولات رخ داده طی سال های 1333ق/1915 و1334ق/ 1916م، در سرزمین عثمانی را که در رابطه با مهاجرت اجباری و کشتار و مرگ ومیر ارامنه است بررسی می کنیم. در تدوین اطلاعات مربوط به تحقیق، علاوه بر منابع مکتوب از منابع معتبر و جدید اینترنتی نیز استفاده شده است.

۲۹.

تحلیلی برجایگاه علمای ایرانی در برنامه پان اسلامیسم عثمانی از منظر اسناد و روایت های عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رسول عربخانی

منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: تشیع عتبات عالیات علمای ایرانی پان اسلامیسم سلطان عبدالحمید دوم عثمانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۹ تعداد دانلود : ۶۴۱

اتحاد اسلام یا پان اسلامیسم مهمترین اصل سیاست داخلی و خارجی امپراطوری عثمانی در قرن نوزدهم مصادف با عصر عبدالحمید دوم را تشکیل می داد. پس از ناکامی نظریه عثمانیت یا ایجاد ملت واحد عثمانی که اساس حرکت های اصلاح طلبانه از تنظیمات تا مشروطه اول را به خود اختصاص می داد، نگاه دولتمردان و روشنفکران عثمانی معطوف به سیاست پان اسلامیسم شد. از نظر دولتمردان عثمانی، اتحاد شیعه و سنی در تحقق این سیاست و به عنوان بخشی از آن، از جایگاه مهمی برخوردار بود. بسیاری از ایرانیان، چه روشنفکران و علمای ساکن سرزمینهای امپراطوری نظیر استانبول و عتبات عالیات، چه آن دسته از علمای داخل ایران، به دلایل مختلف سیاسی اجتماعی و گاه مذهبی از اندیشه و دیپلماسی پان اسلامیسم به محوریت خلافت عثمانی پشتیبانی می کردند. تمایلات و فعالیت های نخبگان ایرانی در جهت رهایی از سیطره استعمار خارجی و مبارزه علیه استبداد داخلی دو عامل مهمی بود که نخبگان ایرانی را به همسویی با اندیشه اتحاد اسلام و تأیید خلافت سلطان عثمانی بر می انگیخت. هدف این مقاله بررسی اهمیت و جایگاه نخبگان ایرانی اعم از روشنفکران و علمای مذهبی در برنامه پان اسلامیسم عثمانی از منظر منابع و اسناد عثمانی می باشد.

۳۰.

موقوفة اود(سدة هجده تا بیست میلادی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلی اکبری بهناز کیباخی

منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: موقوفة اود هدایای نقدی علمای کربلا و نجف پدیدة فرهنگی و مذهبی ابزار سیاسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۸۱ تعداد دانلود : ۶۶۸

ارسال هدایای نقدی به آستان ائمة معصومین (علیهم السلام) در شهرهای نجف و کربلا از جملة رسوم فرهنگی مذهبی مهمی بود که نه تنها شیعیان هند بلکه پادشاهان و سلاطین آن ها با اهداف و نیات عمدتاً مذهبی و معنوی، انجام می دادند. موقوفه یا تنخواه اود (Awadh/Oudh) که به نواب و پادشاهان اود/ اوده یا عوده، ایالتی در شمال هند منتسب بود، از سدة دوازده هجری/هجده میلادی با ارسال وجوهی توسط آصف الدوله جهت کمک به آبرسانی نجف که در معرض خشکسالی قرار گرفته بود، تعین تاریخی یافت. این موقوفه به تدریج در روند تحولات تاریخی، دستخوش دگرگونی شد به نحوی که از نیمة سدة نوزده میلادی، بریتانیا با توزیع آن در میان علمای کربلا و نجف از آن به عنوان ابزاری سیاسی در جهت منافع خود استفاده کرد. مسئلة اصلی پژوهش حاضر این است که موقوفة اود که یک پدیدة فرهنگی- مذهبی بود در چه مراحل تاریخی در نیمة سدة نوزده میلادی به یک ابزار سیاسی تبدیل شد؟ این پژوهش به روش تاریخی با استفاده از منابع کتابخانه ای و آرشیو اسناد و مدارک در ایران و بریتانیا انجام شده است.

۳۱.

بازخوانی و بررسی اسنادی تاریخی درباره نقش طایفه بابان در روابط ایران و عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا علی صوفی صالح امین پور

منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۳)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۷ تعداد دانلود : ۱۲۱۰

۳۲.

مقایسه ای میان نیروی نظامی دولت عثمانی و صفوی

نویسنده: وحید باصری

منبع: تاریخ نو پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: صفویه نیروی نظامی عثمانی جنگ چالدران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۰۴۱ تعداد دانلود : ۲۲۵۹

یادآوری نام صفویه و عثمانی قبل از هر چیز بیانگر ستیز و عدم همسازگاری آن هاست، تاریخ همزمان این دو دولت بزرگ و مسلمان بیشتر با رقابت و دشمنی همراه بود، این رقابت و دشمنی ها در تمامی ابعاد گسترده و روابط دو دولت تحت شعاع آن قرار داشت، هر کدام از طرفین دارای نهادهای مهمی بودند که نیروهای نظامی از اساسی ترین آن ها است. بویژه عثمانی ها در پرتو سپاهی که بی شک در دوران اقتدار عثمانی ها بزرگترین و مجهزترین نیروی نظامی در قیاس با رقیبان خود بود، توانستند بخش های وسیعی از سه قاره اروپا و آفریقا و آسیا را در اختیار خود بگیرند. اما در تهاجم به شرق با مانع صفویان برخورد کردند و در برخورد و کشمکش طولانی با این دولت شیعی که با پیروزی و شکست همراه بود به این نتیجه رسیدند که حتی با وجود نیروی نظامی برتر و سیاست تهاجمی نسبت به صفویان هیچ گاه نمی توانند بر فلات اصلی ایران چیره شوند و اقتدارشان بر مناطق فرعی ایران چون عراق عرب هم متزلزل است و سرانجام هم در حدود مرزهای فعلی ایران متوقف شدند. توقف امپراطوری عثمانی در مواجهه با صفویان از زاویه های مختلفی قابل بررسی است که این نوشتار با بررسی ویژگی های نیروی نظامی طرفین و مقایسه آن ها با یگدیگر، عامل نظامی را مورد توجه قرار داده است.

۳۳.

نقاشان صفوی و انتقال هنر نگارگری ایرانی به عثمانی ( اوایل قرن دهم هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ولی دین پرست

منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۷۷ تعداد دانلود : ۷۹۱

۳۴.

توجه به اعلامیة حقوق بشر در ایران و عثمانی قرن نوزدهم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامعلی پاشازاده

منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۰۲ تعداد دانلود : ۶۹۹

۳۵.

مهاجرت هنرمندان ایرانی به عثمانی: اواخر دوره تیموریان و اوایل دوره صفویه (932-811ه/1528-1409م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا شعبانی ولی دین پرست

منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید تابستان ۱۳۸۹ شماره ۶ (پیاپی ۸۵)

کلیدواژه‌ها: ایران هرات مهاجرت تبریز عثمانی تیموریان استانبول ه‍ن‍رم‍ن‍دان صنعتگران اهل حرف

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۱۹ تعداد دانلود : ۲۱۳۹

تیمور با کشورگشایی های خود عالمان و هنرمندان را از مناطق ایران، آناتولی، شامات و عراق جمع آوری کرد و به سمرقند انتقال داد. در دوره تیموریان، سمرقند و هرات به مراکز علمی و هنری تبدیل شدند. عالمان و هنرمندان زیادی در این شهرها گرد آمدند. با گسترش مناسبات فرهنگی میان ایران و آناتولی به تدریج برخی از عالمان و هنرمندان به عثمانی مهاجرت کردند. حمایت سلاطین عثمانی از مهاجران و اوضاع نابسامان داخلی ایران پس از الغ بیگ، که موجب کاهش حمایت های مادی و معنوی فرمانروایان تیموری از اهل علم و هنر شده بود، در این مهاجرت نقش موثری داشت. هر چند پیش از این هم، ایرانیان به آناتولی مهاجرت می کردند، این مسئله در دوره تیموریان با سرعت بیشتری ادامه یافت. در این مقاله روند مهاجرت عالمان و هنرمندان ایرانی به عثمانی و نقش آن ها در انتقال فرهنگ و هنر تیموری به عثمانی و در نهایت، تأثیری که این مهاجران در توسعه هنر استانبول و اعتلای آن داشتند، بررسی خواهد شد.

۳۶.

بررسی تحلیلی استملاک دو جانبه اتباع ایران و عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی نورایی

منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید بهار ۱۳۸۹ شماره ۵ (پیاپی ۸۳)

کلیدواژه‌ها: ایران اتباع بیگانه عثمانی تملک محاکم کارگزاری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ عثمانی

تعداد بازدید : ۱۱۴۶ تعداد دانلود : ۵۲۴

مطالعه روابط ایران با کشورهای همسایه در مدار دیپلماسی قابل تحقیق نیست.به ویژه در رفتار متقابل ایرانیان با عثمانی ها در خاک یکدیگر مسائل دیگری اهمیت می یافت که در پاره ای موارد سکان دیپلماسی دو کشور را به سمت و سوی دیگری هدایت می کرد.حجم آمد و شد اتباع دو کشور به خاک یکدیگر و علایق ایرانیان به زیارت و کار در آن سامان نمایشی از عمق روابط دو کشور در سطوح مردم معمولی دارد.مطالعه چگونگی رفتار این مردم در خاک دو کشور در اسناد موجود نشان از داد و ستد عمیق در همه جوانب زندگی روزمره است.آنجا که این داد و ستدها منجر به کشمکش های حقوقی می شد، جهت حل و فصل امور خود، ناگزیر از مراجعه به مقامات رسمی بودند.در این مسئله ی استملاک که جزو مبانی پایه ای حقوق شهروندی بود، پیوسته دارای کش وقوس های زیادی می شد.این مقاله بر اساس منابع آرشیوی حول محور ذیل، سعی در ابهام زدای در این زمینه را دارد: - جغرافیای تملک اتباع بیگانه؛ - چگونگی تملک و ثبت؛ - انواع و تعدد مالکیت؛ - مشکلات استملاک.

۳۷.

مزارات مشترک و برخی تشابهات باوری مسیحیان و علویان و بکتاشیان در قلمرو عثمانی

نویسنده: محمدتقی امامی خویی

منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال اول زمستان ۱۳۸۸ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: مسیحیان بکتاشیان عثمانی علویان باورها و مزارات مشترک

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۵۸ تعداد دانلود : ۷۱۹

مقاله حاضر درصدد است تا تاملاتی در این میراث مشترک یعنی مزارات و برخی تشابهات موجود در باورهای مسیحیان، علویان و بکتاشیان داشته باشد. نتیجه حاصله از این قرار است که پیران و شیوخ طریقت ها با تلفیق معتقدات خود با باورهای ساکنین محل و هم آهنگ نمودن آنها با اساطیر و آئین های مورد پرستش آنان، پس از مدتی مجادله از طرف ساکنین پذیرفته شده و در کنار هم به زندگی خود ادامه دادند و بعضاً با یکی کردن زیارتگاه ها از طرف دارندگان هر دو باور در روزهای خاص تنها با عوض نمودن بعضی از تصاویر از طرف زوار زیارت می شدند که به زیارتگاه های دو طرفه مشهور بودند.

۳۸.

اندیشه ی عثمانی گرایی در تاریخ اصلاحات عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رسول عربخانی

منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۷۹)

کلیدواژه‌ها: اصلاحات امپراطوری عثمانی عثمانی گرایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۳۰ تعداد دانلود : ۱۰۱۵

همزمان با آغاز زوال اقتدار سیاسی اقتصادی دولت عثمانی طی قرن نوزدهم، ظهور اولین نشانه های بیداری ملی در میان اقلیت های درون امپراطوری عثمانی که خواستار استقلال و خودمختاری بودند، دولتمردان نظام را با چالشی جدی و در عین حال جدید و بی سابقه مواجه ساخت.چگونه می توان تمامیت ارضی عثمانی را حفظ کرد و آن را از خطر تجزیه رهانید؟مهمترین و در عین حال اولین ایدئولوژی سیاسی که تلاش کرد به این سؤال پاسخ دهد و راه حلی برای مسأله ی فوق بیاید، اندیشه ی «عثمانی گرایی» بود.رویکرد این سیاست که محور عمده ی اصلاحات سیاسی اجتماعی سراسر قرن نوزدهم عثمانی از تنظیمات تا پایان مشروطه ی دوم به شمار می رود، ایجاد وحدت و همبستگی میان اتباع ساکن امپراطوری از طریق اعطای تساوی حقوقی به آنها و مشارکت دادنشان در اداره ی امور کشور بود.هدف مقاله ی حاضر بررسی ماهیت و ابعاد این سیاست و در عین حال میزان کارآیی آن در حل مسایل امپراطوری می باشد.

۳۹.

مدحت پاشا و نوگرایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن حضرتی

منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۷۹)

کلیدواژه‌ها: نوگرایی مدحت پاشا ایرانیان نظریه پخش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۷۲ تعداد دانلود : ۷۱۸

مدحت پاشا یکی از رجال سیاسی برجسته عثمانی در قرن نوزدهم میلادی است. از او با عنوان پدر مشروطه اول و واضع قانون اساسی 1876 م. یاد می کنند در این مقاله با استفاد از نظریه پخش هاگراستراند بازتاب عمل و اندیشه او در نزد دولتمردان و روشنفکران ایرانی مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتیجه حاصله این است که عمل و اندیشه مدحت پاشا اگرچه مورد توجه رجال سیاسی و روشنفکران ایرانی بوده اما به سبب وجود موانع ساختاری در حکوم ایران هیچ نتوانست مبنای تغییر و دگرگونی های اساسی در فضای سیاسی ایران بشود با این وجودو اقدامات مدحت پاشا همواره مورد توجه دولتمردان اصلاح طلب و یا محافظه کار قاجاری بوده و به صورت جدی اخبار او پی گیری می شد

۴۰.

رویارویی سنت و تجدد در تدوین قانون اساسی عثمانی

نویسنده: حسن حضرتی

منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال اول پاییز ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: عثمانی سنت گرایان قانون اساسی مشروطه اول عثمانی تجددگرایان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ عثمانی

تعداد بازدید : ۷۷۲ تعداد دانلود : ۵۱۲

در این نوشتار سعی بر آن است تا با نگاهی به تحولات مربوط به تدوین نخستین قانون اساسی در جهان اسلام، تقابل دو جریان قدرتمند سنت گرا و تجددگرا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. مقاله، با رویکردی توصیفی به موضوع، تلاش می کند اندیشه های نمایندگان برجسته دو جریان مذکور را با استناد به مذاکرات صورت گرفته در کمیسیونهایی که به دستور عبدالحمید دوم به همین منظور تشکیل شده بود، تبیین کند. آنچه به عنوان نتیجه و حاصل پژوهش در بخش پایانی مقاله ارائه شده، ناظر بر این است که قانون اساسی مشروطه اول عثمانی، به سبب اینکه از مؤلفه های دو تفکر متعارض سنت گرایی و تجدد گرایی ترکیب یافته بود، تناقضهایی درونی داشت و به همین سبب، خیلی زود در ساختار سیاسی امپراتوری عثمانی با موانع کارکردی و مشروعیتی روبرو گردید.

درخت حوزه‌های تخصصی