فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۶۴۱ تا ۸٬۶۶۰ مورد از کل ۲۹٬۵۴۵ مورد.
حوزههای تخصصی:
بررسی مولفه های عاطفی-هیجانی و محتوای شناختی موجود در آثار نمایشی بخشی از تحقیقات علوم اعصاب را در قالب یک حوزه میان-رشته ای نوین تشکیل می دهد. حوزه فوق تحت مجموعه ای با عنوان علوم اعصاب هنر به مطالعه ی همبستگی بین فعالیت مغز و کارکردهای ذهن (یا شناخت) هنگام مواجهه ی مخاطب با هنرهای نمایشی می پردازد و علاوه بر کمک به خالق اثر جهت چینش بهینه ی عوامل و تاثیرگذاری هدفمند بر گروه مخاطبین، پژوهشگر علوم اعصاب را در کشف سازوکار مرتبط با پردازش محرک های عاطفی و شناختی پیچیده توسط مغز یاری می کند. از آنجا که ادراک محرک های حسی بیش از آنکه تحت کنترل آگاهی فرد باشد بطور ناخودآگاه یا نیمه آگاه بر جلب توجه و ثبت اطلاعات در حافظه تاثیرگذار است، لذا استفاده از روش-های معتبر عصب شناختی جهت بررسی مستقیم ارزش عاطفی محرک برای مخاطب -به جای بررسی غیرمستقیم، نظیر مصاحبه و اخذ پرسشنامه- و ثبت تاثیر محرک بر سیستم عصبی خودکار مخاطب فارغ از اراده و آگاهی وی اهمیت دارد. در این مقاله، به عنوان نخستین کار از گروه نویسندگان، مقدمه ای بر روش های عصب شناختی رایج جهت سنجش هیجانات مخاطب و کارکردهای شناختی وی نسبت به آثار نمایشی بیان می شود تا زمینه پژوهش آتی در حوزه تحلیل کارکرد مغز مخاطبین هنگام مشاهده اثر، با هدف ارتقاء کیفی هنر نمایش و تاثیرگذاری آن در جامعه فراهم آید.
به کارگیری مولفه های طراحی ترغیبی در ساختار محصولات آموزشی کودکان (مطالعه موردی: آموزش نگهداری گیاهان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴
113 - 125
حوزههای تخصصی:
طراحی اشیا می تواند افراد را به انجام فعالیتی ترغیب نماید. در دوران کودکی، محیط نقش مهمی را در انگیزه فعالیت و یادگیری حین فعالیت ایفا می کند. امروزه به دلیل تغییر شیوه و محل زندگی کودکان در فضاهای شهری، امکان تجربه طبیعت به ندرت برایشان فراهم است. از سوی دیگر نگهداری از گیاهان، فعالیتی است که در حیطه مسئولیتهای بزرگسالان گنجانده شده است. در این پژوهش نحوه یادگیری پرورش گیاهان با استفاده از اصول طراحی ترغیبی برای کودکان مورد مطالعه قرار گرفته است. در این راستا مدرسه پیش دبستانی مفید در منطقه ستارخان تهران به مدت هشت ماه مورد مطالعه موردی قرار گرفت. روش شناسی مورد استفاده در این پژوهش از نوع کاربردی– کیفی می باشد. بر پایه متد هشت گامه مطرح شده توسط فاگ، معیارهای اصلی طراحی استخراج و پس از بررسی های انجام شده بر اساس ارزش گذاری پارامترها، بسته ای بازی گون برای ترغیب کودکان پیش دبستانی به پرورش گیاهان ارائه گردید. پس از ارزیابی های صورت گرفته از سوی ده کارشناس آموزشی و سه کارشناس کشاورزی و آزمون های انجام شده با چهل و شش دانش آموز، نتایج معنادار نشان داد که استفاده از اصول طراحی ترغیبی و انضمام عناصر بازی گون، میزان علاقمندی و مهارت یادگیری کودکان در پرورش گیاهان را افزایش می دهد.
خوانشی بر نقاشی های دیواری حمام مهدی قلی بیگ مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
39 - 52
حوزههای تخصصی:
حمام شاه مشهد عصر صفوی بواسطه دیوارنگاره هایش قابل تامل است. هدف، مطالعه بصری و مضمونی نقاشی های سربینه حمام و نمود عناصر اجتماعی بر آنست و دنبال پاسخ در چیستی شکل و محتوای آثار نقاشی ها ،بازخورد فضای فکری حاکم بر جامعه دوران قاجار می باشد. رویکرد تحقیق کیفی و روش، توصیفی-تحلیلی است. پس از توصیف معماری بنا،موضوع و محتوای نقاشی های سربینه ، از نظر جامعه شناسی مورد واکاوی و مطالعه قرار گرفته است. جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی ،با عکاسی میدانی انجام شده است. یافته ها در دو بخش قابل طرح اند: اول محتوای نقاشی های سربینه در شش حیطه طبقه بندی شده اند، کتیبه های مذهبی، صحنه های اسطوره ای، داستان های ادبی و عاشقانه، زندگی عامیانه مردم، پهلوانان و ورود مدرنیسم. دوم، عصر قاجار کشاکش میان سنت و تجدد را به نمایش می گذارد. هنرمندان در کنار نقاشی هایی که ماحصل ورود دنیای مدرن به ایران است، عناصر فرهنگی غربی در پوشش انسان ها چون کراوات و زنان سرلخت؛ عناصر سنتی از مضامین پهلوانی و صحنه های عاشقانه تا پوشش سنتی را تصویر کرده اند. علیرغم سنگینی کفه ی ذوق درباری، اما هنرمند بن مایه های فرهنگی خود را داشته. نقاشی های سربینه حمام، نوع نگاه اجتماعی هنرمندان به محیط بوده و توانسته نماینده وضع جامعه و دغدغه مردم آن روزگار را در قالب نقاشی نمایان کند.
مطالعه نقوش سفال و منسوجات دوره سامانی و آلبویه در تطبیق با هنر ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
73 - 82
حوزههای تخصصی:
هم زمانی تاریخی حکومت سامانی و آل بویه، نوزایی فرهنگی و هنری عمده ای را سبب شد. در این دوران، سامانیان و آلبویه در آثار هنری خود از هنر ساسانی تأثیر پذیرفتند، لکن تأثیرات آن ها از جهاتی با یکدیگر متفاوت است. هدف پژوهش حاضر مطالعه شباهت ها و بیان علل تفاوت ها در تأثیر پذیری هنر سامانی و آل بویه از هنر ساسانی است. از آنجا که هنر دوره سامانی و آل بویه در تحولات هنر دوره های بعدی سهم بسزایی دارند، شناخت خصوصیات هنری حاکم بر این دوره ها در مطالعه تاریخ هنر ایران امری ضروری است. لذا در راستای اهداف پژوهش، به این پرسش اساسی پرداخته شد که دلیل اصلی تأثیرپذیری متفاوت هنر سامانی و آل بویه از هنر ساسانی چیست؟ در این راستا، شاخص ترین هنر هر دوره، یعنی سفالگری سامانی و منسوجات آل بویه با یکدیگر و نیز با نمونه های هنر ساسانی به روش ترکیبیِ تاریخی و توصیفی و با رویکرد تطبیقی مطالعه شدند. نتایج حاکی از آن است که تأثیرپذیری هنر سامانی از هنر سغدی-ساسانی و هنر آل بویه از هنر عرب-ساسانی، یکی از دلایلی است که تأثیرپذیری متفاوت این دو دوره را از هنر ساسانی منجر شده است. در عین حال تلاش این دو حکومت برای کسب مشروعیت ملی نزد توده مردم، عامل اصلی بروز تفاوت در تأثیرپذیری آن ها از هنر ساسانی است.
تدوین نظام صفحه آرایی حاکم بر سه نمونه از قرآن های تیموری محفوظ در موزه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲
79 - 86
حوزههای تخصصی:
برخی پژوهش های معاصر نشان داده اند صفحه آرایی نسخ خطی ایرانی با تکیه بر اصل تقسیم متوالی چهارچوب یک صفحه به بخش های برابر صورت گرفته است. با این وجود نسخه های ایرانی بسیاری وجود دارند که روش صفحه آرایی آن ها به الزامات شیوه یادشده پاسخ نمی دهند. پژوهش پیش رو کوشیده است با استفاده از رویکرد کمّی و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی موردی، چگونگی صفحه آرایی سه نمونه از قرآن-های تیموری محفوظ در موزه ملی ایران را بکاود. ویژگی مشترک این نسخه ها آن است که نه تنها صفحه-آرایی هیچ یک از آن ها بر اساس اصل تقسیم متوالی چهارچوب یک صفحه به بخش های برابر قابل توجیه نیست؛ بلکه در تمامی این نُسخ، به رغم ابعاد و تناسبات گوناگون ، فاصله سطح حروف تا عطف نصف طول حاشیه سرصفحه ، پاصفحه و یا هر دو است. به طوری که با در نظر گرفتن شیوه ساخت کتاب در قرون میانه اسلامی که مبتنی بر دوبرگه بوده، می توان حدس زد هنرمندان صفحه آرا پس از تقسیم طول دوبرگه به n قسمت برابر ، 1⁄n آن را از وسط به حواشی عطف و به همین مقدار از بالا یا پایین کادر به حواشی سرصفحه یا پاصفحه اختصاص داده اند. آن گاه با استفاده از روش های هندسی، محل قرار گرفتن سایر ابعاد قاب تذهیب یا قالب متن را تعیین کرده اند.
Future Studies and Strategic Planning to Achieve Resilient Cities
حوزههای تخصصی:
Every year, crises cause extensive and occasionally irreversible damage to countries and human societies affecting communities, economies, and environments. Identifying, proper planning, and optimum managing of crises are among the priorities of government programs and procedures. With the expansion and complexity of the societies and variety and innumerability of crisis-making factors, mere use of traditional methods of reinforcement and crisis management would not be efficient. One of the most important ideas brought about in the present decade for crisis management and urban planning is creating resilient cities in the face of various crises by increasing their capacity in all aspects. The significance of this standpoint is the comprehensive look at crisis-making factors, controlling crises, and reduction of vulnerability, particularly in human resources, which speeds the resilience process. Although all infrastructural or environmental, economic, social-cultural, and organizational or institutional aspects have been taken into consideration in resilience, the focus on social and cultural capacitating in each and every citizen would be greatly effectual in a developing country such as Iran. This land endures weak infrastructures and structures, but enjoys a rich cultural and national support from the citizens’ creativity and participation that can help us with achieving the goal of flexibility in crisis management by spending the least amount of time and money. In the present paper, the experiences of other nations and novel concepts such as creative cities, resistant development, principles of futures study and planning, and process-oriented strategic management have been studied along with the current state of Iran. Finally, the method of “Strategic Futures Study and Planning based on GIS” is suggested as a suitable approach in crisis management planning. In the author’s point of view, complete use of this method could help us significantly reduce the losses of disasters and pioneer in the field of crisis management among developing countries.<br /> <strong> </strong>
بررسی نگاره ای از نگاره پردازی های هزارویک شب صنیع الملک با نظریه «ادراک دیداری» مکتب گشتالت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نگره بهار ۱۳۹۷ شماره ۴۵
72 - 87
حوزههای تخصصی:
اصول کلی مکتب گشتالت، به معنای «کل واحد»، توسط گروهی از روان شناسان آلمانی نیمه اول سده بیستم میلادی تدوین گردیده است. این دیدگاه، مبنی بر نظریه های مربوط به چگونگی سازماندهی بیننده از مجموعه عنصر های دیداری ساده است که وقتی طبق قانون های مشخص به کاربرده می شود، به صورت گروه هایی در قالب یک مجموعه واحد تعریف شده و به کلیت نظام ادراک دیداری می انجامد. پویش و رواج این نوع مطالعه ها در عرصه هنرهای تجسمی با نام «رودلف آرنهایم»، نظریه پرداز و روان شناس هنر (2007- 1904) م. گره خورده است. مقاله پیش رو بر اساس اصل ساده سازی نظریه «ادراک دیداری» مکتب گشتالت، به روایت «رودلف آرنهایم»، به بررسی و تحلیل یک نگاره مربوط به مجلس شب نودودوم از نگارگری های هزارویکشب، اثر صنیع الملک (1283/ 1886- 1229/1813) می پردازد. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی با بهره گیری از نمودهای مستند در نگارگری های صنیع الملک با این هدف انجام می گیرد که در عین برجسته سازی عنصرهای اصلی داستان «علی بن بکار و شمس النّهار» با هم تراز نمایی ساختار پنج پاره این نگاره، چگونگی بازشناسی مؤلّفه های تصویری در تجسم مفهوم واحد را مورد بررسی قرار دهد. گرچه در پردازش این نگاره دقت نظرکافی به چشم نمی خورد، اما یافته ها نشان می دهد که بیننده (به صورت دریافت ذهنی) می تواند حتی بدون آشنایی با متن داستان، به صورت خودانگیخته، از طریق ساده سازی تصویر به دریافت مفهوم کلّی و بازپروری آن از راه ادراک دیداری گشتالت اقدام نماید و درنتیجه به عنصر های اصلی تصویر و دریافت کلی مفهوم داستان، دست پیدا کند. همچنین در پهنه گسترده تر، با مقایسه هر پنج قسمت تصویر مقاله با یکدیگر (به عنوان ابزار پژوهش) می توان به گشتالت یک «کل واحد» یعنی یگانگی شکل شخصیت ها و تفکیک فضاهای اصلی داستان پی برد. در مجموع با این نتیجه، به نظر می رسد که این پژوهش به گونه معنی داری با ادراک دیداری مکتب گشتالت در زمینه روان شناسی هنر هم سویی دارد.
مطالعه نقش مایه انسان در کاشی های مجموعه کاخ گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جلوه هنر سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)
7 - 16
حوزههای تخصصی:
مجموعه کاخ گلستان، یادگاری به جای مانده از ارگ تاریخی تهران، محل اقامت شاهان سلسله قاجار و از زیباترین و کهن ترین بناهای پایتخت دویست ساله ایران به حساب می آید. این کاخ دارای مجموعه ای از بناهای گوناگون است که در محوطه ای بزرگ در کنار هم قرار گرفته اند. محوطه باستانی کاخ گلستان پوشیده شده از تزیینات فراوان کاشیکاری است. کاشی ها، مجموعه ای تصویری از نقش های متنوع با مضامین ملی و تاریخی می باشند که همگی ویژگی ها و شرایط اجتماعی، سیاسی در دوره قاجاریان را به نمایش درآورده اند. تلاش نگارندگان در مقاله حاضر بر آن بوده تا ویژگی نقوش کاشی های محوطه باستانی کاخ گلستان را بررسی نمایند. آن چه در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است، حضور نقش انسان به عنوان یکی از نقوش اصلی قاجار در این بنا می باشد. بر این اساس، پرسش های این مقاله به این ترتیب است: در کاشیکاری محوطه باستانی کاخ گلستان از چه نقوشی استفاده شده است؟ نقوش انسانی در کاشی های محوطه کاخ گلستان چگونه تصویر شده است؟ روش تحقیق صورت گرفته تاریخی _ تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات، اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی می باشد. نتیجه بررسی ها نشان می دهد که از جمله نقوش قابل توجه در این بنا، نقوش انسانی زن و مرد است که در قالب های مختلف واقع گرایانه و انتزاعی به نمایش درآمده اند. نقش مرد بیش از نقش زن دیده می شود و شیوه ترسیم نقوش انسانی و پوشش شخصیت ها با تاثیرپذیری از شیوه های غربی شکل گرفته است. علاوه بر غرب گرایی، نقوش در قالب موضوعی، اصالت فکری ایرانی را حفظ کرده اند. از این رو شاهد پیوند هنر ایران و اروپا در نقوش انسانی محوطه باستانی کاخ گلستان می باشیم.
مطالعه ی تطبیقی پرندگان اسطوره ای در ایران و تمدن های مجاور؛ مطالعه موردی: سیمرغ و عنقا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جلوه هنر سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)
55 - 66
حوزههای تخصصی:
در داستان ها، اسطوره ها و افسانه های ملل مختلف می توان نقاط مشترک و مولفه های یکسانی را جستجو نمود، این اسطوره های مشترک، به تشابه در نقش مایه ها نیز منتهی می شود، از این رو می توان با بررسی این مولفه ها به بن مایه ی مشترک و اصلی آنها دست یافت. در تحقیق پیش رو به بررسی اسطوره ی سیمرغ در ایران و پرندگان اسطوره ای مشابه در تمدن های همجوار براساس نقش مایه ی آنها در آثار فلزی، سفالی، نقاشی، کاشی کاری و مجسمه پرداختیم؛ تا به شناخت جامعی درباره ی افسانه های پیرامون آنها و نقش مایه هایشان دست یابیم. در این نوشتار ابتدا به مبانی نظری این اسطوره ها با تکیه بر منابع تاریخی، ادبی و آثار هنری باقی مانده پرداخته شد؛ روایات مربوط به تولد، زندگی و مرگ آنان استخراج و سپس مشهورترین نقش مایه ی آنان بررسی شد. تا به ردیابی این فرضیه پرداخته شود که میان این اساطیر چه نقاط مشترک مهمی وجود دارد. بنابر یافته های حاصل از مطالعات و مقایسه ها که به شیوه ی تحلیلی و توصیفی انجام شده است، این اسطوره ها در برخی از ویژگی ها نقاط اشتراک بارزی دارند که می توان به نامیرایی، عمر جاویدان، دشمن بدی، تولد دوباره، خودکشی، نداشتن جفت و کمک رسانی اشاره نمود؛ همچنین در نقش مایه ها داشتن هیبت قوی، بال های پرندگان، پنجه های قوی و زیبایی از ویژگی های مشترک آنهاست.
بررسی حس تعلق به مکان در بناهای مذهبی-تاریخی در راستای افزایش تعامل ساکنین محله با بنا (نمونه موردی: مسجد جامع اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معماری و شهرسازی ایران دوره ۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۶
85 - 100
حوزههای تخصصی:
حس تعلق به مکان سطح بالاتری از حس مکان است که منجر به محیط های با کیفیت می شود و انسان خود را جزئی از آن می داند و به آن احترام می گذارد. حس تعلق در معماری برآیند سه عامل فرد، دیگران و محیط می باشد که این حس شامل عواملی چون ادراک فرد از محیط، متغیرهای اجتماعی همچون نمادها، نشانه ها و کالبد بنا است و دارای سطوح مختلفی می باشد که شامل "رضایتمندی"، "رجحان مکانی"، "شناخت مکانی"، "نمادگرایی"، "تعلق مکانی"، "دلبستگی به مکان" و "تعهد به مکان" است. در راستای شناخت میزان حس تعلق افراد به مساجد تاریخی، مسجد جامع اصفهان به عنوان نمونه ای شاخص انتخاب شده است. این مسجد یکی از شاهکارهای معماری در دوران مختلف می باشد و در طول ایام دستخوش تغییراتی گشته است امّا همچنان به عنوان فضایی مناسب برای عبادت مورد استفاده افراد زیادی قرار می گیرد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی-پیمایشی می باشد که با استفاده از پرسشنامه و توزیع آن در مسجد جامع اصفهان، سطوح مختلف حس تعلق به مکان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که نمادگرایی بیشترین رتبه و شناخت مکانی پایین ترین رتبه را در میان سطوح مختلف دارد و در میانه این دو، مابقی سطوح حس تعلق قرار می گیرند امّا رجحان مکانی در میان پاسخ آزمودنی ها را نمی توان به عنوان یک عامل تأثیرگذار در نظر گرفت. لازم به ذکر است تفاوت معنا داری در زمینه رجحان مکانی در میان مردان و زنان نسبت به مسجد جامع اصفهان وجود دارد و همچنین نمادگرایی به عنوان مهمترین عامل در میان قشر تحصیل کرده و متخصص شناخته می شود.
ارائه مدل ارزشیابی پروژه های طراحی معماری دانشجویان با استفاده از تکنیک DEMATEL(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هویت شهر سال دوازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۳
75 - 88
حوزههای تخصصی:
یکی از مهم ترین اهداف آموزش معماری، ارزش یابی طراحی بر اس اس معیارهای دقیق است. س ؤالات اصلی که در این راستا مطرح می شود عبارت اند از: معیارهای مناسب برای ارزشیابی پروژه های طراحی کدم اند؟ میزان اثرگذاری هر یک از معیارها به چه صورت خواهد بود؟ بدین منظور معیارهایی ش امل تمام کیفیات تأثیرگذار در ابع اد طراحی در دو گروه فرآیند طراحی و محصول طراحی انتخاب ش ده و طبق نظرات خبرگان آموزش معماری، ضریب اثرگ ذاری معیارها تعیین می گردد. میزان اثرگذاری معیارها که یکی از انواع DEMATEL در ارزش یابی نهایی پروژه های طراحی معماری با تأثیر دادن ضرایب به دس ت آمده و ب ا تکنیک روش های تصمیم گیری گروهی بر اساس مقایسه های زوجی و قضاوت کارشناسان است، تعیین می گردد. نتایج رتبه بندی معیارهای پژوهش نش ان می دهد که معیارهای گروه دانش طراحی و گروه مقدمات طرح به ترتیب دارای بیش ترین و کمترین اثرگذاری در ارزشیابی نهایی پروژه ها می باشند.
اثرات اجتماعی و اقتصادی پیاده راه سازی در شهر تهران از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: پیاده راه 17 شهریور)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هویت شهر سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶
19 - 34
حوزههای تخصصی:
پیاده راه ها برای تبدیل فضاهای سکونتگاهی به مکان امن و لذت بخش برای پیاده روی بدون حضور وسایط نقلیه اختصاص داده شده اند. عرصه هایی که خود به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محوری در ارتقای سطح ارتباطات و تعاملات اجتماعی بین شهروندان ایفا می کنند. پژوهش حاضر به بررسی اثرات اجتماعی و اقتصادی پیاده راه 17 شهریور تهران پرداخته است که از حیث هدف کاربردی و و به لحاظ روش توصیفی – تحلیلی است. در پژوهش حاضر سه نوع پرسش نامه برای ساکنین، عابرین و شاغلین محدوده پیاده راه 17 شهریور طراحی و پخش شد. برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه از آزمون های کولموگروف - اسمیرینوفT تی تک نمونه ای و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از نظر سه گروه مورد مطالعه احداث پیاده راه در بعد اجتماعی مثبت بوده است ولی در بعد اقتصادی تاثیر مثبتی نداشته است.
تبیین ارتباط رضایتمندی ساکنان با اقدامات نوسازی شهر تهران در فاصله سال های 1388-92 (محلات مقدم، هاشمی و تختی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هویت شهر سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶
61 - 76
حوزههای تخصصی:
نوسازی نواحی ناکارآمد شهری علاوه بر بهبود شرایط عینی محیط می بایست ارتقاء رضایتمندی ساکنان این نواحی را در نظر داشته باشد. هدف این مقاله تبیین ارتباط میان رضایتمندی سکونتی ساکنان محلات ناکارآمد شهر تهران با اقدامات نوسازی صورت گرفته است. مبتنی بر روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی و K-Means محلات تختی، مقدّم و هاشمی به عنوان نمونه های مطالعاتی انتخاب شدند و مبتنی بر فرمول کوکران مجموعاً 325 پرسشنامه به روش سیستماتیک در محلات پر شدند. اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از روش های آماری تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل رگرسیونی بررسی و تحلیل شدند. مبتنی بر نتایج تحلیل عامل اکتشافی هفت عامل به عنوان عوامل معرف رضایتمندی سکونتی در محلات معرفی شدند. با توجه به فعالیتهای نوسازی صورت گرفته در محلات و نتایج تحلیل رگرسیونی، فعالیتهای اجتماعی، تجمیع و نوسازی و بهسازی محیطی با تأثیرگذاری بر عوامل رضایتمندی سکونتی بر رضایتمندی ساکنان در سطوح مختلف از ارتباط معنادار برخوردار بوده است.
Neighborhood Environment Quality Improvement with Community Participation Approach by Participation, Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM) (Case study: Cyrus Neighborhood, Tehran, Iran)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
One of the mos t significant concerns of urban planners, at metropolitan cities, especially in old and worn out textures, is the reduction of the quality of life and the environment, so they are always seeking for a way to improve these qualities. Low level of available services and amenities, besides physical and social disorders, have caused numerous problems and have totally become as important factors of unsus tainability in such a metropolitan area. In this article, we aimed to identify those effective factors which contribute to environmental quality of neighborhoods, such as Cyrus in the city of Tehran, which have experienced urban decayed. A research method that was employed in this paper is descriptive – analytical. Data were obtained from ques tionnaires dis tributed to a randomly selected sample of 384 respondents also the interview technique was applied to gather data from residents. After that ques tionnaire was developed using the identified external and internal factors, and determined s trategies adminis tered to 30 experts in the field of urban planning. Further, experts participated in the formal group discussion in order to weight SWOT factors and prioritize the identified s trategies, respectively. The results of this s tudy sugges t that according to the perspective of residents, experts reflected in the s trategic analysis plan by using the SWOT, Internal and External (Matrix IE) and QSPM matrix; one of the key factors and the mos t preferred s trategy to improve environmental quality in Cyrus is considering social factors such as maintaining local and original residents, increasing safety/security, keeping identity of neighborhoods and creating open spaces and decent leisure places.
امکان سنجی افزایش تراکم ساختمانی با توجه به ظرفیت شبکه معابر مطالعه موردی: محله بهار کلان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش شهرسازی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴
95 - 109
حوزههای تخصصی:
در قرن حاضر تشدید مسائلی از قبیل افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی، تقاضای مردم برای سکونت و یا کار در محل خاص و جلوگیری از گسترش شهرها و... جز عواملی محسوب می شوند که افزایش تراکم ساختمانی در شهرها را مورد تاکید قرار داده اند. لذا این روند بایستی به صورت تدریجی صورت پذیرد تا به موازات آن زیرساخت های لازم برای این امر مهیا گردد. اما در کلان شهر تبریز تعیین تراکم بدون توجه به زیر ساخت های شبکه معابر صورت پذیرفته است به گونه ای که این مسئله موجب عدم پاسخگویی نیازهای ترددی جمعیت و وجود ترافیک سنگین در این کلان شهر شده است. در این پژوهش، امکان سنجی افزایش تراکم ساختمانی با توجه به ظرفیت پذیرش شبکه معابر در محله بهار کلان شهر تبریز مورد بررسی قرار گرفته است. برای رسیدن به این هدف با برآورد حجم ترافیک در هر یک از معابر محدوده مورد مطالعه، به شناسایی و تعیین نقاطی از شبکه معابر که با کمبود یا مازاد ظرفیت قابل پذیرش روبرو هستند، پرداخته شده است تا نواحی دارای مازاد تراکم و نواحی دارای پتانسیل افزایش تراکم در محدوده مورد مطالعه مشخص گردد. داده های این پژوهش با استفاده از مطالعات میدانی جمع آوری شده و جهت تجزیه و تحلیل این داده ها نیز از نرم افزارهای AIMSUN و ARCGIS استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش در وضعیت موجود، معابر اصلی محدوده مورد مطالعه دارای مشکل ترافیکی می باشند، به طوری که حجم ترافیک عبوری در محدوده مورد مطالعه، به تنهایی سطح سرویس معابر را در آستانه سطح سرویس C (سطح سرویس مطلوب شهری) قرار می دهد. بار ترافیک تولیدی نیز به تنهایی و جدای از بار ترافیک عبوری سطح سرویس C را تأمین می کند از آنجایی که تفکیک ترافیک عبوری و تولیدی در کوتاه مدت و بدون توسعه شبکه شریانی و اصلاح شبکه معابر اطراف محله امکان پذیر نیست. لذا محله بهار از نظر ظرفیت پذیرش معابر اشباع شده و قابلیت افزایش تراکم ساختمانی را ندارد.
تبیین و ارزیابی معیارهای آسایش و آرامش در حمل ونقل همگانی درون شهری، مورد مطالعه: خط 28 اتوبوس رانی کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش شهرسازی دوره ۲ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
105 - 121
حوزههای تخصصی:
پژوهش ها نشان داده است که گرایش بیش از اندازه شهروندان به حمل ونقل شخصی می تواند پیامدهای ناگواری را برای شهر و شهروندان به همراه داشته باشد. در مقابل این نوع گرایش، پژوهشگران و سیاست گذاران گرایش به حمل ونقل عمومی را به عنوان راهکار اساسی کاستن از پیامدهای گرایش به حمل ونقل شخصی معرفی نموده اند. آنچه موجب ترغیب شهروندان به استفاده از ناوگان حمل ونقل عمومی می گردد، آسایش و آرامش آن ها در سفرهای شهری است. هدف این مقاله، بازخوانی دو مقوله آسایش و آرامش سفر در بحث حمل ونقل همگانی می باشد. اینکه آسایش و آرامش در سفرهای درون شهری که به وسیله حمل ونقل عمومی انجام می شود، در قالب چه معیارها و شاخص هایی قابل تبیین است، پرسش اساسی این پژوهش را شکل می دهد. در این راستا، ابتدا مفاهیم آسایش، آرامش و آسایش و آرامش در سفرهای درون شهری مطرح گردیده و سپس شاخص های (18 متغیر) مربوطه در قالب مدلی مفهومی ارائه شده است. مورد مطالعه این مقاله خط 28 اتوبوس رانی کلان شهر اصفهان است. جهت ارزیابی متغیرها از مدل F'ANP استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که آسایش و آرامش در سفرهای درون شهری توسط ناوگان حمل و نقل عمومی متأثر از پنج عامل 1- کیفیت ارائه خدمات و امکانات، 2- ظرفیت مسافر و زیبایی محیط، 3- کارایی حمل ونقل عمومی، 4- کارآمدی سفر 5- ایمنی و امنیت می باشد. همچنین متغیرهایی که بیشترین تأثیر را در برهم زدن آسایش و آرامش در مورد مطالعه داشته اند، به ترتیب عبارت اند از «کیفیت وسایل گرمایشی، سرمایشی و تهویه هوا»، «تمهیدات در نظر گرفته شده برای معلولین»، «پاکیزگی محیط ایستگاه ها و داخل اتوبوس ها» و «امکانات ایستگاه (جان پناه و صندلی ها)» و در مقابل متغیرهایی که بیشترین تأثیر را در تأمین آسایش و آرامش سفر داشته اند، به ترتیب شامل «امکان نشستن در طول زمان سفر»، «زیبایی محیط سفر»، «فاصله مناسب ایستگاه ها از مبدأ مسافرین» و «فاصله ایستگاه های اتوبوس خط مورد نظر تا ایستگاه های اتوبوس سایر خطوط» می باشند.
استقراریابی بهینه سایبان های نماهای دوپوسته با هدف دس تیابی به آسایش حرارتی در اقلیم گرم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نقش جهان سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳
171-177
حوزههای تخصصی:
بازخوانی کیفیت فضایی و عملکرد موزه آب یزد از منظر کاربران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
موزه ها به مثابه گنجینه هایی از خاطرات و حافظه بشری ، به واسطه نمایش نسل های گذشته و آموزش از آن ، انسان امروز را به تأمّل دعوت می کنند. بنابراین رجوع به آنها جهت بهبود زندگی آینده، ضرورت دارد. با عنایت به مسئله بحران آب در ایران، امروزه توجه به فضای معماری و عملکرد مناسب موزه های آب و برنامه ریزی به منظور استقبال گسترده مردم از این نوع فضا ضروری به نظر می رسد. از آنجا که یکی از مشکلات موزه های ایران تکیه بر شیء محوری، نمایش و حفاظت است؛ شاید بهره گیری از دیدگاه کاربران، جهت آشنایی با معیارهای مطلوبیت فضا و عملکرد موزه، مؤثر واقع شده و به تعامل و اقبال شایسته تر کاربر و رونق هرچه بیشتر موزه منجر شود. بدین منظور، موزه آب یزد به عنوان نمونه موردی انتخاب شد، سپس با استفاده از پرسش نامه های نیمه باز، پیرو روش تحقیق «Q» اهداف، انتظارات ، علایق بازدیدکنندگان و نقاط ضعف و قوت این موزه، مشخص و بصورت منطقی تحلیل گردید. همچنین اطلاعات دفتر انتقادات و پیشنهادات موزه کدگذاری و طبقه بندی شده و دیدگاه کاربران مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت با بهره گیری از دیدگاه های مستخرج ، راهکارهای طراحی فضای معماری و فعالیت در موزه های آب ، پیشنهاد شدند. نتایج حاصل از پژوهش می کوشد افزون بر بهبود عملکرد موزه آب یزد، الگویی باشد برای سایر موزه های کشور تا بتوانند با طرح فضای مناسب و عملکردی مؤثر، مورد استقبال تعداد بیشتری از بازدیدکنندگان فعال قرار گیرند.
فرم گرایی نگاره های نسخه ثواقب المناقب شاهکار نگارگری مکتب بغداد قرن دهم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات هنر اسلامی سال چهاردهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۹
144 - 171
حوزههای تخصصی:
ثواقب المناقب، شرح حال عارفان و صوفیان به خصوص مولانا جلال الدین محمد بلخی است که با کمی چاشنی، اغراق شده است. این اثر اولین بار توسط احمد بن محمد و بار دیگر توسط عبدالوهاب بن جلال الدین محمد همدانی در سال 947 هجری تلخیص و در سال 998 هجری به دستور سلطان مراد سوم عثمانی به ترکی ترجمه شد. از نسخه ثواقب المناقب، دو کپی مصور متعلق به مکتب نگارگری بغداد که در دوران استیلای حاکمان عثمانی در بغداد (اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری) تولید گردید، موجود است. تمرکز این پژوهش بروی فرم گرایی نسخه مصور ثواقب المناقب موجود در کتابخانه مورگان نیویورک است که به عنوان یکی از شاهکارهای مکتب نگارگری بغداد قرن دهم هجری شناخته شده است. این پژوهش با تکیه بر آراء کلایو بل، از مشهورترین و صریح ترین نظریه پردازان انگلسیی اوایل قرن بیستم میلادی، در حوزه فرم شناسی انجام خواهد شد. فرم شناسی رویکردی است به هنر که به جای تاکید بر محتوا، بر اهمیت شکل به منزله سرچشمه ی جاذبه ی ذهنی اثر هنری پا می فشارد. بررسی شکل گرایانه ی اثر هنری در درجه ی نخست به تاثیر زیبایی شناسانه ی اجزای تشکیل دهنده ی طرح اشاره دارد. نتایج کلی تحقیق بر غلبه فرم های ساده، بهره گیری از فرمت و الگوهای قراردادی، پالت رنگی متوسط، ترکیب بندی پویا و الگوپذیری از شاخصه های مکاتب نگارگری ایران و عثمانی دلالت دارند. کنکاش این تحقیق از حیث ماهیت بنیادین و از نظر روش، تاریخی تحلیلی است.
ارزیابی کیفیت آموزش معماری از منظر مدرسان (مطالعه موردی: دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هویت شهر سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶
47 - 60
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی اولویتها و راهکارهای کیفی سازی در دانشکده هنر و معماری است. با توجه به رشد و توسعه کمّی در دانشکده، نیاز به توجه به کیفیت آموزش به عنوان ضرورت مطرح گردید. لذا اقدام به یافتن شناسه های سنجش کیفیت آموزش معماری و بررسی میزان تاثیر آن ها برای شناسایی اولویتها و راهکارها گردید تا بتوان به وضعیت موجود از لحاظ کیفی پرداخت. متغیرهای تحقیق بر پایه بررسی پژوهشهای متعدد شکل گرفت که نتیجه آن طراحی پرسشنامه ای بود که توسط اساتید دانشکده مورد مشارکت قرار گرفت. پایایی و روایی پرسشنامه در آزمونهای متعدد از قبیل ضریب روایی واگرا، روایی همگرا و پایایی ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت و حدنصاب را بدست اورد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که از میان 26 متغیر که مفروض بر تاثیر بر کیفیت آموزش بودند، 19 متغیر مورد قبول واقع شدند. نهایتاً، ده اولویت اساسی مورد شناسایی و راهکارهای لازم ارائه گردید.