درخت حوزه‌های تخصصی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
صنعت و تجارت کتاب علوم اطلاع رسانی علوم کتابداری کتاب کتابخانه ها کتابخانه ها(به طور عام) کتابخانه های الکترونیکی مراکز اطلاع رسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۷۶۱ تا ۵٬۷۸۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
۵۷۶۱.

بازاندیشی در مفهوم شناسی «میان رشتگی» و تاریخچه ادبیات نظری آن در ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال ششم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 113 - 142

کلیدواژه‌ها: تلفیق چندرشته ای سیستم پیچیده مفهوم شناسی میان رشته ای میان رشتگی میان رشته ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۰ تعداد دانلود : ۵۰۸
میان رشتگی، رویکردی جدید در عرصه پژوهش، آموزش و طبقه بندی علم است که از منظرهای کاربردی مختلف، ضرورت فراوان دارد، بااین حال، فقر ادبیات نظری آن، از موانع رواج و توسعه آن محسوب می شود تا آنجا که حتی میان رشته ای پژوهان، به ابهام مفهومی خود این اصطلاح، تصریح دارند. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی با بهره گیری از نظریه معاصر استعاره و با استفاده از منابع کتاب خانه ای می کوشد با استخراج مؤلفه های اصلی «میان رشتگی»، انگاره ای روشن از مفهوم آن ارائه داده و تاریخچه ادبیات نظری این حوزه نوپدید در ایران را شناسایی و معرفی کرده است. مطابق بررسی این پژوهش، عمر ادبیات رویکرد میان رشته ای و تلفیقی در ایران، همگام با خط مشی گذاری علم در این زمینه، کمی بیش از دو دهه است. موضوع مطالعات میان رشته ای، مسئله ای «پیچیده» بوده و پیچیدگی را می توان به «مطالعه رفتار سیستم ها» تعریف کرد و راه میان رشتگی از رشته های تخصصی می گذرد. شبکه معنایی «میان رشتگی» متشکل از شش مفهوم «تلفیق و ترکیب»، «استفاده از چند دانش تخصصی»، «دیالکتیک و جمع گرایی پویا»، «موضوع پیچیده»، «فرآیند بودن» و «ارزش افزوده معرفتی داشتن» است. از میان این مؤلفه ها، «تلفیق و ترکیب» نقشی محوری و اساسی دارد. بر اساس همین مؤلفه است که طیف میان رشتگی ترسیم می گردد و میان رشته ای نماها از میان رشته ای واقعی تمایز پیدا می کند.
۵۷۶۲.

تأثیر ویژگی های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات بر سواد اطلاعاتی در افراد مادرزاد دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 208 - 228

کلیدواژه‌ها: سواد اطلاعاتی مادرزاد دیجیتال دانشجویان فناوری اطلاعات و ارتباطات فاوا دانشگاه بین المللی امام خمینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۳۶۱
مقدمه: برخی پژوهشگران افراد مادرزاد دیجیتال را دارای توانایی های طبیعی همپوشان با قابلیت های سواد اطلاعاتی دانسته اند. هدف از این پژوهش ارزیابی میزان تأثیر ویژگی های افراد مادرزاد دیجیتال (از قبیل مالکیت بر ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)، تجارب فاوا، اعتماد به نفس اینترنتی، و تعداد شرکت در دوره های فاوا) بر سطح سواد اطلاعاتی آنان بود. روش شناسی: جامعه آماری این پیمایش کاربردی، 2610 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین در مقاطع تحصیلات تکمیلی بود که 336 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و 255 نفر به طور کامل در آزمون شرکت و پرسشنامه ای 75 گویه ای مربوط به متغیرهای تحقیق را تکمیل کردند. برای بررسی فرضیه های تحقیق از روش معادلات ساختاری و تحلیل مسیر در نرم افزارهای SPSS 22.0  و SmartPLS 3.0 استفاده شد. یافته ها: مالکیت بر/کاربرد ابزار فاوا به طور مستقیم و همچنین به صورت غیرمستقیم از طریق اعتمادبه نفس اینترنتی، بر سواد اطلاعاتی تأثیری معنا دار ندارد؛ ولی از طریق تجارب فاوا دارای تأثیر معنا داری بر سواد اطلاعاتی است. گذراندن دوره های فاوا به صورت مستقیم بر سواد اطلاعاتی تأثیر دارد؛ ولی از طریق تجارب فاوا و نیز از طریق اعتماد به نفس اینترنتی بر سواد اطلاعاتی تأثیری ندارد. تجارب فاوا از طریق اعتماد به نفس اینترنتی دارای تأثیر معنا داری بر سواد اطلاعاتی است و اعتمادبه نفس در استفاده از اینترنت به صورت مستقیم بر سواد اطلاعاتی تأثیر معنا دار دارد. نتیجه : نتایج حاصل از تحلیل داده ها، ضمن تأیید نسبی برخی از وجوه روابط متغیرهای مورد پژوهش، نشان داد که نمی توان ویژگی های افراد نسل مادرزاد دیجیتال را عامل ارتقای سواد اطلاعاتی آنان دانست. از این رو، لازم است برنامه های درسی با مباحث سواد اطلاعاتی به کمک افراد متخصص تلفیق و به این نسل آموزش داده شود.
۵۷۶۳.

ارزیابی ساختاری و محتوایی بانک مستندات ایران براساس مدل مفهومی فراد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۸ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۱)

کلیدواژه‌ها: مارک ایران انطباق ساختاری انطباق محتوایی بانک مستندات کتابخانه ملی ایران مدل ملزومات کارکردی داده های مستند (فراد)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۳۷۸
هدف: ارزیابی بانک مستندات ایران براساس مدل فراد از منظر انطباق ساختاری و محتوایی است. روش شناسی: برای انجام این مطالعه ترکیبی از روش مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی استفاده شد. برای کمّی سازی خصیصه های فراد نیز رویکرد امتیاز وزنی به کار رفت. یافته ها: میانگین انطباق ساختاری و محتوایی ""بانک مستندات ایران"" با مدل فراد به ترتیب 48/80 و 13/22 امتیاز است. بیشترین و کمترین میانگین انطباق ساختاری به ترتیب مربوط به نقش کاربری ""توجیه"" با 18/93 و ""یافتن"" 33/67 امتیاز است. بیشترین و کمترین میانگین انطباق محتوایی در نقش های کاربری مربوط به ""یافتن"" با 36/25 و کمترین مربوط به نقش کاربری ""بافتارنمایی"" با 11/21 امتیاز است. نتیجه گیری: وجود تفاوت معنادار بین میانگین انطباق ساختاری و محتوایی پیشینه های مستند مارک ایران با مدل فراد دیده می شود. مارک ایران توانسته است ساختار بالقوه مناسبی را برای پیاده سازی مدل فراد مهیّا کند، اما به کار نگرفتن این ساختار در تولید داده های مستند سبب شده است که در حال حاضر محتوای لازم برای اجرای مدل فراد وجود نداشته باشد. لذا ایجاد الگویی برای افزایش کارکرد داده های مستند کتابخانه ملی در جهت اف.آر.بی.آر. سازی ضروری است.
۵۷۶۵.

تحلیل مسائل و چالش های حق مؤلف منابع دیجیتالی متنی از دیدگاه مدیران کتابخانه های دیجیتالی دانشگاهی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۷) 29 - 59

کلیدواژه‌ها: حق مؤلف کتابخانه دیجیتالی منابع متنی چالش ها کتابخانه های دانشگاهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۱ تعداد دانلود : ۳۰۳
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی، تعیین و اولویت بندی مسائل و چالش های حق مؤلف منابع دیجیتالی متنی از دیدگاه مدیران کتابخانه های دیجیتالی دانشگاه های شهر تهران بود. روش شناسی: پژوهش از نوع کاربردی و با روش پیمایشی-تحلیلی انجام شد و جامعه آماری این پژوهش، 31 نفر از مدیران کتابخانه های دیجیتالی دانشگاه های شهر تهران است. به منظور گردآوری داده ها از دو روش مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی استفاده شد. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و از نرم افزارهای «اس پی اس اس» و «اسمارت پی ال اس» برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: مسائل و چالش های حق مؤلف منابع دیجیتالی متنی از دیدگاه مدیران کتابخانه های دیجیتالی دانشگاهی شهر تهران به ترتیب اهمیت و اولویت عبارتند از: کاستی های قانونی، استثنائات و استفاده منصفانه، ماهیت فضای دیجیتالی، فعالیت کتابخانه ها، فناوری های حفاظتی، سیستمی و شبکه ای، اقتصاد، قراردادها و مجوزها و ملاحظات اخلاقی. نتیجه گیری: مسائل و چالش های متعددی در حوزه حق مؤلف منابع دیجیتالی متنی وجود دارد؛ اما در این میان کاستی های قانونی تأثیرگذارترین مؤلفه بر حق مؤلف منابع دیجیتالی متنی است. در حالی که امروزه با گسترش استفاده از آثار دیجیتالی، نیاز مبرمی به حل مسائل و چالش های مربوط به کاستی های قانونی وجود دارد. بنابراین، نیاز است قانون حق مؤلف مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. همچنین، توجه به شاخص های این بعد از جمله محدودیت های حقوق کتابخانه به علت مسائل حقوقی، مستعد تغییر بودن حق مؤلف آثار در قالب های متفاوت و در طول زمان، ابهام در نحوه و اجرای قوانین و پیگیری آن ها در محیط دیجیتالی، فقدان قرارداد نشر بین ناشر و پدیدآورندگان و عدم تنظیم قرارداد نشر یا عرضه اثر مطابق عرف حقوقی ایران به صورت شفاف، نبود ماده واحده ای در خصوص آثار دیجیتالی در قانون حق مؤلف و آئین نامه ها، برای رفع چالش ها ضروری است.
۵۷۶۶.

مدیریت هنری و کتابخانه های دوره ایلخانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۹۴) 221 - 249

کلیدواژه‌ها: مدیریت هنری کتابخانه های ایلخانی ارزشهای آیینی ارزشهای گفتاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۸ تعداد دانلود : ۴۳۷
هدف: هدف از این پژوهش بررسی ساختار کتابخانه و سایر نهادهای فرهنگی، چگونگی مدیریت آن، گزینش و به کارگیری منابع انسانی در آن ها در دوره ایلخانی است.روش پژوهش: در این پژوهش از تئوری مدیریت هنری استفاده شده تابه روش استقرایی، عملکردهای ایلخانان، مدیریت و برنامه ریزی کتابخانه ها و مراکز فرهنگی آن دوره مورد ارزیابی قرار گیرد و موفقیت آن ها در تبدیل ایده به عمل یا از تعریف ارزش ها و اهداف به مرحله اجرا از خروجی کتابخانه ها (آثار) تثبیت شود. منابع این پژوهش کتابخانه ای و تصاویر از منابع دیجیتال موزه ها تهیه شده است.یافته ها:در دوره ایلخانان سازمان فرهنگی هنری با عناوین کتابخانه، دارالمصحف و محلات هنرمندان با ساختار و وظایفی معین به وجود آمدند. این سازمان در رابطه با مؤسسات فرهنگی- هنری یوان و بر اساس ارزش ها و اهداف ایلخانان مدیریت راهبردی هنری داشته و هنرمندان، مترجمان و مؤلفانی را جذب کرده که توانایی اجرای آن ارزش ها را داشتند. ارزش ها برای دستگاه اجرایی از زمان غازان تعریف شد و آن ها نیز به نوبه خود ساختار سازمانی ایجاد کردند و برای منابع انسانی بر طبق آن ارزش ها برنامه ریزی نمودند. ایلخانان با تغییر دین متوجه تاریخ اسلام شدند و مباحث به وجود آمده باعث مصورسازی قصص و وقایع اسلامی شد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد ارزش های گفتاری به صورت مدون درآمده اند. موضوعات مورد علاقه چون ستاره شناسی، هندسه، حکمت، طب و تاریخ مورد حمایت قرار گرفت. ارزش های آیینی بصری در تزئینات معماری به کار رفت، سپس در دوره اسلامی در تذهیب و نگارگری وارد و با مفاهیم اسلامی تلفیق شد.
۵۷۶۷.

مهارت های فنی کتابداران دیجیتال کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال سوم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱۲ 79 - 108

کلیدواژه‌ها: مهارت مهارت های فنی مهارت های کتابداران کتابداران دیجیتال مهارت های فنی کتابداران دیجیتال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۹۰۹
هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مهارت های فنی کتابداران دیجیتال کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران بود. در این پژوهش از رویکرد کمی با روش پیمایشی، توصیفی استفاده شد. جامعه آماری آن 108 نفر از کتابداران دیجیتال کتابخانه های مرکزی 14 دانشگاه دولتی شهر تهران بود که از بین بیش از 200 نفر از کتابداران شناسائی و به روش سرشماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی پژوهشگر ساخته بود. روایی ابزار، صوری و محتوایی، براساس نظرات متخصصان کتابخانه های دیجیتالی و پایایی آن با آلفای کرونباخ 883/0 مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها با آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف و آزمون t تک نمونه و t گروه های مستقل انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان داد بیشترین میانگین ها در سخت افزار، مهارت کار با انواع پرینترها (44/3)، در نرم افزار، عامل مهارت در تبدیل فرمت فایل ها (89/3)، در اینترنت و شبکه، عامل توانایی در بهره گیری از اینترانت (91/3)، در مجموعه سازی، عامل توانایی در نحوه دانلود منابع و استفاده از دانلود منیجر (77/3)، در پردازش اطلاعات دیجیتالی، عامل بهره گیری از نظام های رده بندی (48/3)، در خدمات دیجیتالی، عامل توانائی در ارائه خدمات بازیابی تعاملی (80/3) و در حفاظت و نگهداری، عامل توانائی در انجام پشتیبان گیری (21/3) است. نتایج پژوهش نشان داد درهیچ یک از دانشگاه های موردبررسی مهارت های فنی کتابداران دیجیتال دانشگاه های دولتی شهر تهران، در وضعیت مطلوبی قرار ندارد.
۵۷۶۸.

عوامل موثر بر استفاده از منابع الکتریکی و چاپی در بین دانشجویان دانشگاه رازی و آزاد اسلام کرمانشاه

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال پنجم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۷ 91 - 124

کلیدواژه‌ها: منابع الکترونیکی منابع چاپی دانشجویان دانشگاه رازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۷ تعداد دانلود : ۴۰۵
هدف: هدف این پژوهش، تعیین میزان استفاده از منابع الکترونیکی و چاپی و عوامل موثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه رازی و آزاد کرمانشاه است.<br /> روش شناسی: این پژوهش،به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است، و جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه رازی و آزاد کرمانشاه در سال تحصیلی 96-95 است، که تعداد آنها35014 نفر و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر برآورد شده است. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای استفاده شده است، و آزمون های آماری توصیف، میانگین، انحراف معیار، و آمار استنباطی کا اسکوار،واریانس، وآنالیز واریانس بکار گرفته شد.<br /> یافته ها:یافته های پژوهش نشان داد که 45/63 درصد دانشجویان از منابع الکترونیکی و 55/36 درصد از منابع چاپی.استفاده کرده اند. از بین منابع الکتونیکی پایگاه های اطلاعاتی با 6/92 درصد بیشترین و میزان استفاده از منابع الکترونیکی در حد خیلی زیاد، و منابع چاپی در حد متوسط ارزیابی شده اند. میزان برآورده شدن نیازهای اطلاعاتی توسط پایگاه های اطلاعاتی با میانگین 66/4 در بالاترین سطح قرار دارد و وب سایت ها با میانگین 37/2 دارای کمترین سطح در برآورده کردن نیاز اطلاعاتی دانشجویان قرار دارد <br /> نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که با وجود اینکه استفاده از منابع الکترونیکی به دلیل مزایایی که دارند، نسبت به منابع چاپی بیشتر است، اما منابع چاپی همچنان به میزان قابل توجهی مورد استفاده قرار می گیرند، بنابراین منابع الکترونیکی نمی توانند به طور کامل جایگزین منابع چاپی شوند، بلکه به عنوان مکمل همدیگر مورد استفاده قرار می گیرند.
۵۷۶۹.

علم اطلاعات و دانش شناسی: ریشه در فلسفه و شاخه در علوم اجتماعی دارد

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹۵) 495-499
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۷ تعداد دانلود : ۵۴۲
یکی از مسائل محوری در هر علم تعریف و تعیین جایگاه آن در درختواره علم است. بدون تعریف، گویی با مجسمه ای بی سر و یا درختی بی ریشه روبه رو هستیم. این مسئله با میان رشته ای بودن که این روزها به شدت مطرح است هم به حاشیه نمی رود زیرا بین رشته ای بودن اصل رشته را از بین نمی برد (فدائی، 1389). در این زمان و بلکه همه زمان ها کلیه رشته ها به نوعی میان رشته ای هم هستند منتها درجه آنها با هم فرق می کند. بعضی بیشتر و بعضی کمتر و این به این دلیل است که همه علوم برای بشر هستند و بشر خود ذو اَبعاد است. بعضی رشته ها دقت بیشتری را برای اجرا طلب می کنند و لذا باید جهات زیادتری را در نظر گرفت.
۵۷۷۰.

تحلیل ملزومات ایجاد آرشیو شخصی هنرمندان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۸۹) 54 - 74

کلیدواژه‌ها: آرشیو شخصی ه‍ن‍رم‍ن‍دان چرخه حیات اسناد و مدارک تحلیل محتوا شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۷ تعداد دانلود : ۳۵۰
هدف : پژوهش حاضر با هدف تحلیل ملزومات ایجاد آرشیو شخصی هنرمندان شهر تهران انجام شد. روش شناسی : روش پژوهش حاضر به صورت آمیخته و ترکیبی از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، مصاحبه، تحلیل محتوای جهت دار و پرسشنامه انجام شده است. جامعه پژوهش شامل هنرمندان شهر تهران در سه زمینه فعالیت نقاشی، مجسمه و حجم و گرافیک که حداقل دو نمایشگاه انفرادی برگزار کرده باشند، است که به دلیل مشخص نبودن جامعه آماری از روش گلوله برفی برای تعیین جامعه آماری استفاده شد و حجم نمونه برابر 271 نفر تعیین شد. اطلاعات مصاحبه به وسیله نرم افزار MAXQDA تحلیل شد و ملزومات به زیرمعیارها و زیرمعیارها به مقوله هایی دسته بندی شدند. از مقوله های مستخرج شده پرسشنامه ای طراحی شد و میزان آلفای کرونباخ 0/893 محاسبه شد. اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری و از آمار توصیفی میانگین برای توصیف داده ها و آمار استنباطی آزمون خی دو، رگرسیون چندمتغیره، آزمون F و معادلات ساختاری برای تحلیل فرضیه های پژوهش با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها : نتیجه آزمون خی دو بر اساس درجه آزادی هر عامل به صورت جداگانه نشان داد که بین عوامل ذکر شده و ایجاد آرشیو شخصی هنرمندان رابطه معنی داری وجود دارد. میانگین عامل حفاظت 3/679 با بار عاملی 0/94، میانگین عامل ذخیره سازی 0/636 با بار عاملی 0/92، میانگین عامل فراهم آوری 447/3 با بار عاملی 86/0، میانگین عامل بازیابی و دسترسی 17/3 با بار عاملی 81/0 و میانگین عامل سازمان دهی 2/791 با بار عاملی 0/79 بود. نتیجه گیری : بر اساس چرخه حیات اسناد و مدارک ثبت شده، ملزومات ایجاد آرشیو شخصی هنرمندان به ترتیب اهمیت شامل: حفاظت، ذخیره سازی، فراهم آوری، بازیابی و دسترسی و سازمان دهی است. از نظر هنرمندان حفاظت فیزیکی و دیجتالی از آرشیو اهمیت زیادی دارد. حفاظت از آرشیو فیزیکی سخت تر از حفاظت از آرشیو دیجیتالی است.
۵۷۷۱.

شناخت عوامل مشوّق و بازدارنده تسهیم دانش در شبکه های اجتماعی علمی پیوسته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۳ بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۹۳) 967-988

کلیدواژه‌ها: اشتراک دانش عوامل مشوق عوامل بازدارنده پژوهشگران دانشگاه شیراز دانشگاه خلیج فارس شبکههای اجتماعی علمی پیوسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۷ تعداد دانلود : ۴۷۴
هدف پژوهش حاضر توسعه راهبردهای بهبود تسهیم دانش در شبکه های اجتماعی علمی پیوسته از طریق شناخت عوامل مؤثر و بازدارنده بر تمایل به اشتراک دانش در این شبکه هاست. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی و با روش نمونه گیری خوشه ای انجام شده است. جامعه پژوهش را کلیه پژوهشگران (اعضای هیئت علمی) دو دانشگاه «شیراز» و «خلیج فارس بوشهر» تشکیل می دهند که با توجه به جمعیت 900 نفری، 269 نفر از این جامعه بر مبنای جدول «مورگان» به عنوان نمونه تعیین گردید. گردآوری داده ها بر مبنای پرسشنامه بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش در جوامع مجازی «ژائو» انجام گرفت. یافته ها نشان داد که از بین عوامل مؤثر بر تمایل پژوهشگران به اشتراک دانش، به ترتیب، عوامل «چشم انداز مشترک» با اختلاف میانگین 82/4، «عمل متقابل» با اختلاف میانگین 04/4 و «اطمینان در تمایل به اشتراک گذاری» با اختلاف میانگین 34/3 دارای بیشترین سهم در افزایش تمایل پژوهشگران به اشتراک دانش هستند. در این بین «وابستگی اجتماعی» با میانگین 42/0- و نمره t ، 48/4- و با توجه به معنادار شدن رابطه، تأثیر بازدارنده بر تمایل به اشتراک دانش داشته است. با توجه به تأثیر مثبت «چشم انداز مشترک»، «عمل متقابل» و «اطمینان در تمایل به اشتراک دانش» می توان با ایجاد شبکه های اجتماعی علمی-تخصصی، امکان حضور پژوهشگران هم رشته و با قلمروهای مشابه را فراهم کرد تا بدین طریق به تبادل دانش تخصصی با یکدیگر بپردازند. همچنین، با ایجاد زمینه های آشنایی بیشتر پژوهشگران با این شاهراه های ارتباط علمی، می توان علاوه بر تشویق آنان به استفاده و اشتراک دانش بیش از پیش در شبکه های اجتماعی علمی پیوسته، سرعت تولید علم را نیز بالا برد.
۵۷۷۳.

قابلیت تبدیل اصطلاح نامه به هستی شناسی (مرور نظام مند)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 105 - 127

کلیدواژه‌ها: اصطلاح نامه هستی شناسی مرور نظام مند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۳۴۱
مقدمه : مشکلات و کاستی های اصطلاح نامه ها و روند رو به رشد استفاده از هستی شناسی ها در امر بازیابی اطلاعات منجر به تولید پژوهش های متعددی در خصوص طراحی و ساخت هستی شناسی و یا تبدیل اصطلاح نامه به هستی شناسی شده است. مطالعه حاضر به روش نظام مند و با هدف ارائه خلاصه ای از اطلاعات موجود درباره تبدیل اصطلاح نامه به هستی شناسی به تحلیل مطالعات انجام شده در این باره پرداخت. روش شناسی : مطالعه به روش مرور نظام مند و با پروتکل کیچنهام انجام شد. 5 سؤال پژوهش، شامل: شباهت(های) اصطلاح نامه و هستی شناسی چیست؟، تفاوت(های) اصطلاح نامه و هستی شناسی چیست؟، روش های تبدیل اصطلاح نامه به هستی شناسی چیست؟، فواید استفاده از اصطلاح نامه در ایجاد هستی شناسی چیست؟ و چالش های تبدیل اصلاح نامه به هستی شناسی چیست؟، بر اساس تحلیل های انجام شده، پاسخ داده شد. یافته ها : 71 رکورد در بر اساس استراتژی جستجو بازیابی و سپس با معیارهای ورود و خروج تطابق داده شد. در نهایت 57 مدرک با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج از مجموعه حذف و 14 مدرک مرتبط برای پاسخ به سؤالات پژوهش مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. نتیجه : نتایج نشان داد که هر دو ابزار در سازمان دهی به کار رفته و اصطلاحات یک حوزه موضوعی خاص را پوشش می دهند و تفاوت عمده آنها در میزان پرداخت به روابط معنایی بین مفاهیم است. تعریف طبقات بر اساس مفاهیم موجود در اصطلاح نامه، تعریف روابط میان مفاهیم و استفاده از یک زبان رسمی وجه مشترک تمام روش های پیشنهادی بود. صرفه جویی در زمان و پرهیز از دوباره کاری از فواید و نیاز به متخصص موضوعی در فرایند انجام کار از چالش های تبدیل اصطلاحنامه به هستی شناسی است.
۵۷۷۴.

بررسی تأثیر سرمایه فکری بر مدیریت دانش در سازمان های دانش بنیان (مطالعه موردی: سازمان انرژی اتمی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: سرمایه فکری مدیریت دانش سازمان دانش بنیان سازمان انرژی اتمی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۴۶۴
هدف: این مقاله به بررسی نقش و تأثیر سرمایه فکری بر فرآیند مدیریت دانش در سازمان انرژی اتمی ایران می پردازد. روش: روش پژوهش توصیفی همبستگی، از نوع نظرسنجی است که از لحاظ زمانی یک پژوهش مقطعی به حساب می آید. جامعه آماری این پژوهش را تمامی کارکنان سازمان انرژی اتمی ایران تشکیل داده است. نمونه آماری پژوهش با استفاده از جدول مورگان، ۹۳ نفر به دست آمد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استاندارد سرمایه فکری بنتیس، پرسش نامه استاندارد مدیریت دانش کوئینگ استفاده شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش های آماری تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS نسخه ۱۹ استفاده شده است. یافته ها: براساس یافته های این پژوهش، سرمایه فکری می تواند در فرآیند خلق و تسهیم دانش موجود در یک سازمان دانش بنیان، بسیار تأثیرگذار باشد. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این امر است که بین سرمایه فکری و ابعاد آن با مدیریت دانش رابطه مثبت معناداری وجود دارد
۵۷۷۵.

طراحی مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال چهارم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۳ 107 - 140

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات شکاف دیجیتالی ارزیابی آمادگی الکترونیکی مدل ارزیابی کتابخانه های دانشگاهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۵۰۱
هدف: فعالیت کتابخانه های دانشگاهی همچون سایر حوزه ها و زمینه های کاری، از فناوریهای جدید بسیار اثر پذیرفته اند. بنابراین نیاز هست که در سطح مناسبی از آمادگی الکتروینیکی قرار داشته باشند تا بتوانند خدمات موثری و متناسب با عصر حاضر ارائه نمایند. این پژوهش با هدف توسعه مدلی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی انجام شده است. <br /> روش: در اجرای این پژوهش در ابتدا با مطالعه عمیق و دقیق ادبیات آمادگی الکترونیکی و همچنین فناوری اطلاعات و ارتباطات در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، شاخصهای مناسب برای آمادگی الکترونیکی کتابخانههای دانشگاهی شناسایی شدند. شاخصها با چندین مرحله پالایش و اصلاح به تعداد 66 شاخص محدود شدند. در مرحله ای دیگر، این شاخصها در سطح بعد و مولفه طبقه بندی شدند. ابزار پرسشنامه نظرات خبرگان برای اهمیت شاخصها و همچنین تعیین اوزان آنها استفاده شد. برای روایی ابزار اندازه گیری از مدل های معادلات ساختاری (تحلیل عاملی تاییدی) استفاده شد.<br /> یافته ها: این مدل شامل چهار بعد، دوازده مولفه و شصت و چهار شاخص است که بر اساس ادبیات تحقیق و نظرات خبرگان ایجاد شد. این مدل برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان مورد مطالعه اجراء شد و گزارش تحلیلی شکاف دیجیتال در این کتابخانه ها نشان داده شد. <br /> اصالت: در ادبیات آمادگی الکترونیکی، مدل جامعی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی و تعیین شکاف دیجیتالی آن کتابخانه ها وجود نداشت، بنابراین، توسعه چنین مدلی نتیجه پژوهش حاضر بود. با تعیین شکاف دیجیتال با استفاده از این مدل، آگاهی از دلایل این شکاف و رهنمودهایی برای توسعه و بهبود شاخصهای آمادگی الکترونیکی در کتابخانه های دانشگاهی ممکن می شود.
۵۷۷۶.

بررسی نگرش کتابداران در پیاده سازی و اجرای راهبردهای حاکمیت داده در برنامه ریزی سازماندهی منابع اطلاعاتی در کتابخانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 44 - 64

کلیدواژه‌ها: حاکمیت داده سازماندهی منابع اطلاعاتی کتابخانه های دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۲۷۱
مقدمه: حجم انبوه داده و اطلاعات از یک سو و اهمیت یافتن روزافزون نقش داده و اطلاعات در کتابخانه ها از سویی دیگر، مدیریت داده و اطلاعات را اجتناب ناپذیر می کند. حکمرانی داده برای مدیریت بهتر داده ها در سازماندهی اطلاعات کتابخانه ها امری لازم و ضروری است. هدف پژوهش مطالعه نگرش کتابداران در پیاده سازی و اجرای راهبردهای حاکمیت داده در برنامه ریزی به منظور سازماندهی منابع اطلاعاتی کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی است. روش شناسی: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری عبارت است از 155 نفر از مدیران و کتابداران کتابخانه های مرکزی واحدهای مراکز استانی دانشگاه آزاد اسلامی. ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. پرسشنامه مورد استفاده در پژوهش حاضر از 38 گویه بر پایه مؤلفه های حکمرانی داده تشکیل شده است. برای سنجش روایی از روش اعتبار محتوا و جهت پایایی از آزمون آلفای کرونباخ (941/0) استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که نگرش کتابداران در خصوص مؤلفه های هفت گانه: کیفیت داده، کاربرد داده، فرایند داده، استاندارد داده، یکپارچگی داده، امنیت داده و مدل سازی داده درباره سازماندهی اطلاعات در کتابخانه های مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، به جز عنصر یکپارچگی داده با سطح معناداری 08/0 مابقی مؤلفه ها در ارتباط با سطح تحصیلات، رشته تحصیلی و سابقه کاری مدیران و کتابداران ارتباط معناداری ندارد. بالا بردن کیفیت سازماندهی اطلاعات، آموزش نیروی انسانی، بهره گیری از ابزارهای استاندارد در کنار برنامه ریزی راهبردی کتابخانه از عوامل مهم پیاده سازی حاکمیت داده است. نتیجه: تدوین برنامه مدون حاکمیت داده بر اساس اجزاء و عناصر اصلی هر یک از مؤلفه های شناسایی شده و استفاده از نظر کارشناسان و مدیران کتابخانه در نهایی ساختن این برنامه نقش مهمی در موفقیت پیاده سازی حاکمیت داده دارد. تأثیرگذاری حاکمیت داده در موضوع سازماندهی منابع اطلاعاتی، به برنامه ریزی مناسب در کتابخانه های دانشگاهی منجر می شود.
۵۷۷۷.

هنرمندان طراح تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۸۹) 28 - 53

کلیدواژه‌ها: خمسه نظامی شاه تهماسب تشعیر نگارگران مکتب تبریز طراح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۴۹۳
هدف: هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب و تطبیق آن با نگاره ها و تشعیرهای این دوره، ابتدا به منظور تشخیص نوع قلم پردازی و شیوه طراحی آثار و سپس مشخص کردن نگارگران این تشعیرهاست. روش پژوهش: این پژوهش به روش استقرایی بوده و جزئیات آثار و شیوه های تثبیت شده هر هنرمند برای رسیدن به نتیجه کلی درباره او استفاده شده است. منابع این پژوهش، کتابخانه ای و از وبگاه موزه های بریتانیا و دیگر موزه های ذکر شده در متن است. یافته ها: تشعیرهای خمسه نظامی به عنوان آخرین اثر مکتب تبریز دوم نشانگر اوج پیشرفت طراحی با آب مرکب و پرداز است. این اثر الهام بخش هنرمندانی بوده که تشعیرهای مرقع گلشن را در مکتب گورکانی کار کرده اند. در این پژوهش از بحث های کلی آرتور پوپ بر اساس جملات صادقی بیگ افشار و عالی افندی درباره آقامیرک، فراتر رفته و بر تصور این که این آثار توسط یک هنرمند و شاگردانش کار شده، خاتمه می دهد. تطبیقات و مطالعات جزئیات آثار ویژگی های قلم و شیوه هنرمندان آن عصر را به گونه ای بارزتر نمایانگر می کند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد نگارگرانی چون میرزا علی، سلطان محمد، قدیمی، میر سید علی، مظفرعلی و آقامیرک در انجام این تشعیرها نقش عمده داشته اند. برخی از تشعیرها رابطه معنی داری با نگاره ها به ویژه جزئیاتی که در پس زمینه نگاره ها استفاده شده اند، دارند.
۵۷۷۸.

آینده علم اطلاعات و دانش شناسی: مروری نظام مند بر مطالعات انجام شده در ایران و جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۸) 186 - 225

کلیدواژه‌ها: آینده علم اطلاعات و دانش شناسی مرور نظام مند کتابخانه کتابدار آموزش پژوهش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۴ تعداد دانلود : ۳۲۶
هدف: رشته علم اطلاعات و دانش شناسی برای انطباق و همگام شدن با تحولات روز و رویارویی مؤثر با آن ها و حفظ موقعیت و بقای خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به مطالعاتی نظام مند درباره آینده دارد. در این راستا، پژوهش حاضر بر آن است تا با مرور مطالعات مربوط به آینده علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران و جهان، پژوهشگران آینده را در جهت توسعه پژوهش در این زمینه سوق دهد. روش پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند انجام گرفته است. بدین منظور، پژوهش های مرتبط در پایگاه های اطلاعاتی بین المللی و داخلی بدون در نظر گرفتن محدودیت زمانی مورد جستجو قرار گرفتند. در مجموع، 114 اثر مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مروری بر مطالعات نشان داد که 14 پایان نامه، 25 مقاله همایش، 65 مقاله نشریه و 10 یادداشت وبگاه به مسئله آینده علم اطلاعات و دانش شناسی پرداخته اند. این پژوهش ها در چهار محور مورد مطالعه قرار گرفتند: 1. کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی در آینده؛ 2. کتابداران و متخصصان علم اطلاعات در آینده؛ 3. آینده آموزش در علم اطلاعات و دانش شناسی؛ و 4. آینده پژوهش در این حوزه. نتیجه گیری: رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، کتابخانه ها و کتابداران در آینده همچنان به ایفای نقش خود ادامه خواهند داد؛ اما، برای این که بتوانند با وجود رقبایی نظیر اینترنت، ابرموتورهای جستجو، شبکه های اجتماعی و سایر ابزارهای نوین جایگاه خود را حفظ و ارتقا دهند، لازم است خدمات خود را متناسب با نیازهای روز و فناوری های نوین متحول سازند.  
۵۷۷۹.

رابطه میان هوش معنوی کتابداران و کیفیت خدمات (مطالعه موردی: کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۳ بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۸۸)

کلیدواژه‌ها: هوش معنوی کیفیت خدمات کتابداران کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۴ تعداد دانلود : ۳۷۷
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه میان اَبعاد هوش معنوی کتابداران و کیفیت خدمات در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی انجام پذیرفته است. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کتابداران و مراجعان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی تشکیل دادند که تعداد 46 نفرکتابدار و 384 نفر مراجعه کننده به شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه هوش معنوی آمرام و درایر و نیز پرسشنامه محقق ساخته کیفیت خدمات بود که پایایی و روایی آن مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین هوش معنوی کتابداران و کیفیت خدمات آنها رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. علاوه بر آن بین اَبعاد هوش معنوی کتابداران شامل خوبی، جهت گیری درونی، معنا و مفهوم، حقیقت و صداقت و تمامیت و کلیت با کیفیت خدمات نیز رابطه مستقیم و معنی داری وجود داشت. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن این نکته است که علیرغم اینکه هوش معنوی کتابداران کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی پایین تر از حد متوسط بود ولی کیفیت خدمات آنها بیش از حد متوسط قرار داشت و بین این دو متغیر همبستگی مثبت و معنادار وجود داشت. بنابراین احتمالاً می توان انتظار داشت با افزایش هوش معنوی، در کیفیت خدمات نیز تغییر مثبتی صورت بگیرد.
۵۷۸۰.

کانون ها و ویژگی های کتابت در خراسان بزرگ: دوره تیموریان و صفویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۸ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۲) 193 - 206

کلیدواژه‌ها: استنساخ تیموریان صفویان خراسان بزرگ نسخه خطی کتابت تاریخ نسخه نویسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۴ تعداد دانلود : ۵۱۲
هدف:شناخت کانون ها و آداب کتابت نسخه های خطی خراسان بزرگ در دوره های تیموری و صفوی که از مهم ترین کانون های کتابت و استنساخ در ادوار مختلف تاریخی ایران است. روش شناسی:به روش سندی کتابخانه ای و  نسخه پژوهی، انجامه (رقم کاتب)45000 نسخه خطی فهرست شده در کتابخانه آستان قدس رضوی، نسخه هایی که محل و تاریخ کتابت آنها در خراسان بزرگ و در دوره های تیموری و صفوی بود شناسایی شد که شامل 44 نسخه خطی گردید. سپس براساس هدف و محل کانون های کتابت و استنساخ خراسان بزرگ ویژگی های مربوطه مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: از میان جامعه مورد بررسی تعداد 28 نسخه (64%) مربوط به کانون دانشمندان، همچنین 10 نسخه (23%) مربوط به کانون دیوانی، و 6 نسخه (13%) مربوط به کانون وراقان بود. در کانون دانشمندان حاشیه نویسی 89% و تصحیح92%؛ در کانون دیوانی زیبانویسی 90% و کیفیت خط (عالی و ممتاز) 70% و تزیینات 80%؛ و در کانون وراقان زیبانویسی 67%، کیفیت خط (خوش) 67%، و غلط املایی 100% دیده شده است. نتیجه گیری: با مطالعه ویژگی ها و آداب کتابت هر کانون می توان به اهداف، علل شکل گیری، و محل کتابت نسخ پی برد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان