درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله در حوزه کلی موفقیت و ارزیابی کتابخانه های دیجیتال به بررسی مدل های غالب آن می پردازد و در پی یافتن رابطه ای بین آنها و مدل های مولد آنهاست. برای این منظور ابتدا اهمیت کتابخانه های دیجیتال و چارچوب نظری مقاله مطرح می شود. سپس مدل های اساسی کتابخانه دیجیتال به عنوان سازه بررسی می شود. آنگاه مدل های مدیریتی به کار رفته برای ساختن مد ل های ارزیابی و موققیت کتابخانه دیجیتال به طور مختصر معرفی می شود و در قسمت بعد رابطه بین مدل های اساسی، مدل های مدیریتی و مدل های موفقیت و ارزیابی کتابخانه های دیجیتال با ارائه نقشه رابطه آنها مورد تحلیل قرار می گیرد. پنج مدل اصلی و یک مقوله فرعی به عنوان حاصل این قسمت عرضه می شود. سرانجام در جمع بندی و نتیجه گیری، سه مقوله نگاه عمل گرای کتابداران، دیدگاه پژوهشی متخصصان رایانه و لنز مفهومی مدل های مدیریتی معرفی می شود. همچنین این مقاله پیش بینی می کند که لنز مفهومی مدل های مدیریتی در آینده غنای بیشتری را به مدل های موفقیت کتابخانه های دیجیتال خواهد داد. پیشنهاد مقاله برای پژوهش های آینده استفاده از مدل «نهادگرایی» است.

نظام دانشگاهی، به مفهوم نوین آن، در ایران پیشینه درازی ندارد. از اواخر دهه 1310 و بعد از تأسیس دانشگاه تهران، به منزله نخستین دانشگاه نوین در ایران، به تدریج دانشگاه های دیگری مانند دانشگاه تبریز و دانشگاه مشهد و دانشگاه اصفهان آغاز به کار کردند. دو موج دیگر تأسیس دانشگاه ها در ایران یکی از دهه 1340 و دیگری از دهه 1370 آغاز شد و طی آن تعداد دانشگاه های کشور افزایش یافت. اکنون در حوزه علوم پزشکی و غیرپزشکی بیش از 100 دانشگاه وجود دارد. افزون بر آنها، تعداد قابل توجهی از مراکز دانشگاه آزاد و دانشگاه پیام نور و مؤسسه های آموزش عالی آغاز به کار کرده اند که روی هم رفته جامعه بزرگی را تشکیل می دهند. بدیهی است هر یک از این دانشگاه ها و مؤسسه های آموزش عالی دارای زیرمجموعه ای شامل دانشکده های گوناگون هستند و باز بدیهی است که هر یک از این دانشکده ها باید دارای یک کتابخانه مناسب باشند. به جز دانشکده های دارای پیشینه دیرینه، بسیاری از دانشکده های جدید و نیز مؤسسه های آموزشی از کتابخانه مناسبی برخوردار نیستند و یا در اصل، کتابخانه ای ندارند. بازدیدهای نگارنده که طی ارزیابی رسمی از دانشگاه ها و مؤسسه های آموزش عالی در چهار سال گذشته صورت گرفته است حاکی از آن است که بسیاری از این مراکز توجه کافی و بایسته به کتابخانه ندارند و جایگاهی برای آن قائل نیستند. فاصله کتابخانه آنها با استانداردها و شاخص های موجود کتابخانه های دانشگاهی بسیار زیاد است. دلایل زیادی برای این وضعیت نابسامان وجود دارد که از گستره این گفتار کوتاه بیرون است، اما نکته مهم، نگاه مدیریتی ضعیف به کتابخانه ها در این مراکز است

پژوهش حاضر در نظر دارد با رویکردهای علم سنجی به مطالعه رابطه محتوایی بین مدارک علم و فناوری از طریق مقایسه واژگان مقالات و پروانه های ثبت اختراع در زمینه برق زیر سطحی های هوشمند (AUV) بپردازد. روش پژوهش توصیفی است. برای انجام پژوهش، ابتدا پروانه های ثبت اختراع از وبگاه های Google Patent و Lens و مقالات از پایگاه IEEE Xplore بازیابی شدند. برای یافتن پروانه های مرتبط، از روش جستجوی دوگانه کلیدواژه رده استفاده شد. به این صورت که در جستجو دستور داده شد تا پروانه ها بازیابی شود که حاوی کلیدواژه ""Autonomous Underwater Vehicle"" هستند. هم چنین، جستجو به رده H محدود شد. این پروانه ها و مقاله ها با توجه به عنوان و چکیده، با روش نیمه خودکار نمایه سازی شدند. حاصل نهایی این نمایه سازی، تعداد 195 کلیدواژه برای پروانه های ثبت اختراع و 114 کلید واژه برای مقاله ها بود. ماتریس هم رخدادی این کلیدواژه ها، با نرم افزار راور ماتریس ایجاد شد. نقشه روابط سلسه مراتبی این کلیدواژه ها با نرم افزار SPSS رسم شد. طبق یافته ها، 65 درصد از کلیدوازه مقالات همان اصطلاحاتی هستند که در پروانه های ثبت اختراع وجود دارد، اما تنها 23 درصد از کلیدواژه های پروانه های ثبت اختراع شبیه به مقالات است. همچنین مقایسه ساختاری خوشه بندی های حاصل از پروانه های ثبت اختراع و مقالات نشان داد که از لحاظ ساختار هم جواری بین خوشه ها، شباهت در حد صفر است. یافته دیگر نشان داد که شباهت بین اعضای شبکه های خصوصی(اگو) موضوعات پر نفوذ در هر دو نوع مدرک در دو مورد صفر و در بقیه موارد به جز Data زیر 15 درصد است. در کل می توان گفت در حوزه برق AUV ، علم از فناوری متأثر می شود.

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر سیستم های اطلاعات منابع انسانی بر اشتراک دانش با اثر میانجی فرهنگ سازمانی در شعب بانک ملت شیراز است.در این پژوهش ابتدا شاخص های کلیدی هر یک از متغیرهای اصلی پژوهش(سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی، اشتراک دانش و فرهنگ سازمانی دانش محور)معین شد، سپس توسط اساتید و کارشناسان در حوزه ی سیستم های اطلاعاتی و مدیریت دانش موردبررسی قرار گرفت.ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه است که پرسشنامه بعد از نمونه گیری تصادفی، بین 118 نفر از 168 نفر از مدیران و معاونان شعب، توزیع و جمع آوری شد و درنهایت با کمک تحلیل مسیر آزمون فرضیات پژوهش صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که سیستم های اطلاعات منابع انسانی تأثیر معناداری بر اشتراک و توزیع دانش دارد و هم چنین فرهنگ سازمانی دانش محور نیز بر اشتراک و توزیع دانش تأثیر بسزایی دارد.به علاوه یافته های این تحقیق نشان داد که سیستم های اطلاعات منابع انسانی با کمک به مدیران در انتخاب به موقع بهترین فرد برای آموزش به بهبود اشتراک دانش در سازمان کمک می کند و فرهنگ سازمانی دانش محور با بهبود اعتماد متقابل بین اعضا در بهبود اشتراک دانش در سازمان تأثیر دارد.

هدف این پژوهش شناسایی عوامل ساختاری لازم برای تحقق حکمرانی دانش بوده است. برای تحقق این هدف از یک راهبرد دومرحله ای استفاده شد. در مرحله اول، روش فراترکیب انجام شد. با جست وجو در پایگاه های داده 319 مقاله یافت شد که در مراحل ارزیابی در نهایت، 25 مقاله مورد تأیید قرار گرفت. با مطالعه کامل این مقالات، 25 کد و هشت مفهوم (شامل ساختاری برای مدیریت دانش، سیستم تشویقی، سیستم ارتباطات، رسمیت، تمرکزگرایی، ساختار حامی مدیریتی، فرهنگ، و رویّه های کاری) برای سؤال پژوهش استخراج گردید. پس از تأیید روایی و پایایی نتایج، در مرحله دوم به منظور دریافت نظر خبرگان از روش «دلفی» استفاده شد. به همین منظور، از خروجی فراترکیب محتوای لازم برای طراحی پرسشنامه «دلفی» تأمین شد و تا جایی فرایند «دلفی» ادامه یافت که نظرات خبرگان در مورد پاسخ به سؤالات به اجماع رسید. 10 نفر از خبرگان بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و روش «دلفی» تا سه مرحله انجام شد. در نهایت، برای پاسخگویی به سؤال عوامل ساختاری برای تحقق حکمرانی دانش در سازمان، 14 اصل راهنما در قالب اصول ساختاری و سیستمی ارائه گردید. میانگین نظر خبرگان «دلفی» نشان داد که به منظور تحقق حکمرانی دانش بایستی نقش ها و مسئولیت های دفتر مدیریت دانش را تعریف کرد، ساختار مشوق خلاقیت و چابکی ایجاد نمود، سیستم های ارتباطی مؤثر برای دفتر مدیریت دانش ایجاد کرد، سیستم تعامل با ذینفعان را ایجاد نمود، دفتر مدیریت دانش را با هویتی مستقل به وجود آورد، ساختار تیم محور و مشوق همیاری ایجاد کرد، نقش مدیر ارشد دانش را در سلسله مراتب سازمان تعریف و مشخص نمود، اختیارات مربوط به مدیریت دانش را تفویض کرد، ساختاری مدیریتی برای پشتیبانی از مدیریت دانش (مانند کمیته حکمرانی دانش یا شورای مدیریت دانش) ایجاد نمود، ساختار دفتر مدیریت دانش را به صورت رسمی شکل داد، به سیستم ها و فرایندها رسمیت بخشید، سیستم های تشویق و پاداش مرتبط با مدیریت دانش ایجاد کرد، روابط کاری با سایر واحدهای کسب وکار تعریف و ایجاد نمود، فرهنگ سازمانی مشوق خلق و تسهیم دانش ایجاد کرد. طبق بررسی پژوهشگر هیچ مقاله ای که تمهیدات ساختاری برای ایجاد حکمرانی دانش را با این روش فراترکیب و «دلفی» شناسایی نماید، یافت نشد. به همین دلیل، پژوهش حاضر دارای نوآوری در موضوع و روش مورد استفاده برای آن است.