درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی قابلیت های کارآفرینی کتابداران کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی می باشد. روش: پژوهش حاضر، از نوع توصیفی پیمایشی می باشد. جامعه ی آماری، شامل کلیه ی کتابداران کتابخانه ی مرکزی آستان قدس رضوی (67 ) می باشد، و به منظور انتخاب نمونه ی آماری، از روش سرشماری استفاده شد. در این پژوهش ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته ی سنجش قابلیت های کارآفرینی بود. تحلیل داده های گردآوری شده در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که قابلیت های کارآفرینی کتابداران در زمینه ی خلاقیت، ریسک پذیری، توفیق طلبی، مرکز کنترل درونی و تحمل ابهام بالاتر از حد میانگین است، اما نمرات استقلال طلبی کتابداران از متوسط نمره معیار پایین تر می باشد. این یافته ها همچنین نشان می دهد که بین قابلیت های کارآفرینی کتابداران با کارآفرینی آنان رابطه ی مستقیم و معناداری وجود دارد. در نهایت یافته های پژوهش نشان می دهد که بین قابلیت های کارآفرینی کتابداران برحسب جنسیت، سابقه ی کاری و سطح تحصیلات تفاوت معناداری وجود ندارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که کتابداران مورد بررسی، قابلیت های کارآفرینی را دارا هستند، این می تواند به عنوان فرصتی استثنائی برای سیاست گذاران حوزه کتابداری به منظور بهره برداری و برنامه ریزی توسعه کارآفرینی در جامعه ی کتابداری و اطلاع رسانی مورد استفاده قرار گیرد.

تغییر نام رشته از علوم کتابداری و اطلاع­رسانی به علم اطلاعات و دانش­شناسی مبتنی بر پیشینه­ای از زمینه­های فکری و عملی است که سرانجام این تغییر نام را رقم زده است؛ و از دیگر سو، متضمن ویژگی­های جدیدی است که نام و عنوان جدید بر آنها دلالت دارد. تشریح این مبانی، هدف این نوشتار است. تلاش نویسندگان بر آن است تا با اتخاذ رویکردی قیاسی و استدلالی به تحلیل سرشت و جنبه­های دانش­مداری رشته، در قیاس با جنبه­های اطلاع­مداری آن، در شرایط جدید پرداخته شود. بخش نخست نوشتار به مفهوم دانش و دانش­شناسی می­پردازد و تمایزات و تشابهات دانش­شناسی با معرفت­شناسی و نیز مدیریت دانش با مدیریت اطلاعات را تشریح می­کند. بخش دوم بر چرایی ترکیب نام جدید رشته (علم اطلاعات و دانش­شناسی) متمرکز است؛ و بخش پایانی دربرگیرنده تشریح پیامدهای مورد انتظار برای رشته و نیز حرفه (متأثر از تغییر نام) است. نویسندگان مقاله بر این نظرند که حل دوگانه­انگاری­های ناشی از دوگانه «اطلاعات در برابر دانش» در رشته، گسترش گستره مفهومی و عملی رشته بنا به سرشت پیچیده­تر و انتزاعی­تر بودن مفهوم دانش نسبت به اطلاعات و بالاخره تقویت ابعاد انسان­مدارانه و اجتماعی رشته و حرفه می­تواند از پیامدهای این تغییر نام باشد

بررسی حاضر با استفاده از شاخص های علم سنجی به مطالعه و تحلیل میزان انتشارات علمی تولیدشده در حوزه مدیریت اطلاعات در پایگاه وب آو ساینس و مصورسازی ساختار علمی این حیطه در سال های 1988 تا 2009 پرداخته است. این پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام شده است. داده ها در تاریخ 25/1/1389 به تعداد 1120 پیشینه در محدوده مورد بررسی به صورت فایل های متنی از پایگاه وب آو ساینس استخراج و در رایانه شخصی ذخیره گردید و سپس، با استفاده از نرم افزارهای ISI.EXE و HistCite مورد تجزیه و تحلیل های لازم قرار گرفت. نتایج نشان داد که ضریب همکاری نویسندگان از صفر در سال 1988 به 33/0 در سال 2009 رسیده است. میانگین ضریب همکاری بین نویسندگان برابر با 22/0 بوده است که بر همکاری کم نویسندگان در این حوزه دلالت دارد. برمبنای تعداد مدارک منتشرشده، تی. دی. ویلسون از دانشگاه شفیلد با 13 مدرک و دریافت 13 استناد در رتبه نخست قرار داشت. میانگین تعداد استنادهای جهانی به 112 مدرک اثرگذار برابر با 78/8 استناد بوده است. نتایج نشان داد که 8/93 درصد مدارک به زبان انگلیسی منتشر شده اند. با وجود مشارکت 63 کشور در تولید مدرک، بیش از 9/28 درصد آنها در ایالات متحده تولید شده است. براساس نتایج در کل، 10 کشور بیش از 4/72 درصد مدارک را منتشر کرده اند. دانشگاه های سیتی یونیورسیتی لندن و دانشگاه شفیلد انگلستان بیشترین فراوانی را در زمینه مدیریت اطلاعات داشته اند. 15 مجله برتر 564 مقاله ( برابر با 4/50 درصد ) از کل تولیدات را منتشر نموده اند. با اجرای نرم افزارHistCite نقشه علمی ترسیم شد و نویسندگان، مقالات، و چهار خوشه موضوعی تأثیرگذار در حوزه مدیریت اطلاعات مشخص و معرفی شدند..

هدف: این پژوهش در صدد است تا تعیین کند که شاخصهای مدیریت بومی، که از برگرفته از الگوی میتزبرگ بهعلاوه یافتههای حاصل از تحلیل متون این حوزه است، چقدر در کتابخانههای عمومی استان مرکزی تحقق دارد. این شاخصها در 3 مؤلفه اصلی نقشهای ارتباطی، نقشهای اطلاعاتی، و نقشهای تصمیمگیری، و 10 مؤلفه فرعی بر اساس نظرات کتابداران مورد بررسی قرار گرفت. روش: از روش پژوهش پیمایشی در این پژوهش استفاده شد. پایایی پرسشنامه محققساخته پژوهش، 93% بود و روایی آن با نظر اساتید راهنما و مشاور تأیید شد. جامعه آماری شامل تمامی کتابداران کتابخانههای عمومی استان مرکزی بود. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 110 نفر محاسبه شد که به شیوه نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. 106 پرسشنامه توسط جامعه نمونه تکمیل و برگردانده شد. دادهها در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که در رابطه با نقشهای ارتباطی، بیشترین میانگین مربوط به «شرکت در مراسم ترحیم اقوام همکاران» با میانگین 59/3 و کمترین میانگین مربوط به «برگزاری جشنهای مختلف برای همکاران و خانوادههای آنان» با میانگین86/1 است. بنابراین میتوان گفت از دیدگاه کتابداران نقشهای ارتباطی در کتابخانههای عمومی استان مرکزی به کار گرفته نشده است. در رابطه با نقش های اطلاعاتی، بیشترین میانگین مربوط به «ارزیابی اطلاعات ارسال شده» با میانگین 05/3 و کمترین میانگین مربوط به «شناساندن فرهنگ بومی منطقه به اربابرجوعان» با میانگین24/2 بود. بنابراین میتوان گفت از دیدگاه کتابداران نقش های اطلاعاتی در کتابخانه کتابخانه های عمومی استان مرکزی به کار گرفته نشده است. در رابطه با نقش نقش های تصمیمگیری، بیشترین میانگین (11/3) مربوط به« مذاکره مذاکره ای است که نتیجه مذاکره به نفع سازمان کتابخانه باشد»، و کمترین میانگین (2) مربوط به «پاداش به پیشنهادهای مرتبط با مسائل بومی» بود. اصالت/ارزش: موضوع مدیریت بومی از مسائل مهمی است که در پژوهشهای مدیریتی کتابخانههای عمومی کمتر به آن توجه شده است. پژوهش حاضر میتواند مقدمهای باشد تا پژوهشهایی با مسائل و دامنههای مختلف، با محوریت مدیریت بومی در حوزه کتابخانههای عمومی انجام گیرد.