دانش شناسی

کتابداری و اطلاع رسانی به فقر مبانی نظری مبتلا است. تنها تعویض نام مشکلی را حل نمی کند. در واقع، کتابداری نه به لحاظ نام شایسته این رشته است و نه به لحاظ محتوا مطابقتی با مفهوم آن دارد. اگر چه در دنیای غرب با گسترش موج جدید صنعتی و نیاز روز افزون پژوهشگران به یافتن دانش، کتابخانه ها به عنوان جایگاهی برای عرضه یافته های علمی دارای رونقی دوباره شدند، اما با ظهور فن آوری اطلاعاتی و قدرت اشاعه ی اطلاعات از طریق استفاده از ابزارهای جدید الکترونیکی و نوری این توجه و رونق دستخوش چالش گردید. تا جائی که ضرورت وجود کتابخانه به شکل سنتی آن مورد تردید قرار گرفت. این بی مهری در حالی صورت گرفت که زیربنای فن آوری جدید هم بر طبقه بندی استوار بود. نویسنده در این مقاله از شش جنبه حوزه ی کتابداری و اطلاع رسانی را بررسی و درباره ی آنها پیشنهادی ارائه می کند. این شش جنبه عبارتند از: اول خاستگاه مفهوم کتابداری و اطلاع رسانی، دوم جایگاه آن در درخت دانش، سوم تعریف جامع و مانع از این رشته، چهارم دامنه ی حضور و نفوذ این رشته، پنجم پیشنهاد نامی برای آن و سرانجام پیشنهاد نام هایی برای مشاغلی که این حوزه ملزم به تربیت افراد برای آن مشاغل است. روش پژوهش در این مطالعه استقراء، مطالعه ی تطبیقی و تا اندازه ای تحلیل محتوا است.

تغییر نام رشته از علوم کتابداری و اطلاع­رسانی به علم اطلاعات و دانش­شناسی مبتنی بر پیشینه­ای از زمینه­های فکری و عملی است که سرانجام این تغییر نام را رقم زده است؛ و از دیگر سو، متضمن ویژگی­های جدیدی است که نام و عنوان جدید بر آنها دلالت دارد. تشریح این مبانی، هدف این نوشتار است. تلاش نویسندگان بر آن است تا با اتخاذ رویکردی قیاسی و استدلالی به تحلیل سرشت و جنبه­های دانش­مداری رشته، در قیاس با جنبه­های اطلاع­مداری آن، در شرایط جدید پرداخته شود. بخش نخست نوشتار به مفهوم دانش و دانش­شناسی می­پردازد و تمایزات و تشابهات دانش­شناسی با معرفت­شناسی و نیز مدیریت دانش با مدیریت اطلاعات را تشریح می­کند. بخش دوم بر چرایی ترکیب نام جدید رشته (علم اطلاعات و دانش­شناسی) متمرکز است؛ و بخش پایانی دربرگیرنده تشریح پیامدهای مورد انتظار برای رشته و نیز حرفه (متأثر از تغییر نام) است. نویسندگان مقاله بر این نظرند که حل دوگانه­انگاری­های ناشی از دوگانه «اطلاعات در برابر دانش» در رشته، گسترش گستره مفهومی و عملی رشته بنا به سرشت پیچیده­تر و انتزاعی­تر بودن مفهوم دانش نسبت به اطلاعات و بالاخره تقویت ابعاد انسان­مدارانه و اجتماعی رشته و حرفه می­تواند از پیامدهای این تغییر نام باشد

فرهنگ سازمانی[1] موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. از دیرباز فرهنگ برای شرح کیفیت زندگی جامعه انسانی به کار می رفته است، ولی درباره فرهنگ سازمانی و آنچه مربوط به کار و رفتار مردمان در سازمان است، کمتر صحبت شده است. شناخت و درک چیزی که فرهنگ سازمان را می سازد، شیوه ایجاد و دوام آن به ما کمک می کند تا بهتر بتوانیم رفتار افراد در سازمان را توجیه کنیم. با درک فرهنگ سازمانی امکان کنترل و شکل دهی به رفتارکارمندان، هویت بخشی به کارمندان، ایجاد تعهد گروهی و ثبات کلیت سازمانی حاصل می شود. در این تحقیق وضعیت فرهنگ سازمانی دانشگاه امام علی(ع) از طریق مدل «دانیل دنیسون» که یک مدل پذیرفته شده در سطح جهانی است، بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دانشگاه افسری امام علی (ع) در هر چهار بعد مدل؛ یعنی درگیر شدن در کار، سازگاری، انطباق پذیری و رسالت در حد متوسط و بالاتر از متوسط قرار دارد. این دانشگاه بهترین وضعیت را در متغیرهای سازگاری و رسالت به دست آورده است. با این وجود برخی از شاخص ها از جمله هماهنگی و ایجاد تغییر در این دانشگاه ضعیف است. در طیف انعطاف- ثبات، دانشگاه امام علی (ع) به سمت ثبات تمایل دارد و در طیف تمرکز داخلی- خارجی نیز اختلاف قابل توجهی مشاهده نشده است؛ به عبارت دیگر دانشگاه به محیط داخل و خارج به یک میزان توجه و تمرکز دارد، ولی به صورت بسیار دقیق به تمرکز داخلی، اندکی بیشتر از تمرکز خارجی توجه دارد.

کودکان به واسطه موزه بین تاریخ و اکنون ارتباط برقرار می کنند. موزه ها نمایش تاریخ هستند و قصه های زیادی در خود دارند و کودکان از طریق این قصه ها تاریخ را درمی یابند. موزه بستری برای خلق ایده های نو ایجاد می کند. توانایی موزه در بازنمایی ابعاد گوناگونِ موضوعی که به نمایش می گذارد، موجب ایجاد فهم و درک گسترده تری از موضوع برای کودک می شود. فضاهای مرتبط با فعالیت کودکان تاثیر بسزایی در رشد فیزیکی، ذهنی، عاطفی و اجتماعی آنان دارد؛ بنابراین در طراحی و ایجاد موزه ها باید نقش و جایگاه کودک را جدی گرفت، این نگرش نه تنها فرهنگ مان را زنده خواهد نمود بلکه در نحوه تربیت کودکان و شیوه نگرش شان در آینده تاثیر عمیقی خواهد داشت و موجب ارتقای گردشگری کودک می شود.

این مقاله به معرفی رشته نوپایی به نام فلسفه تکنولوژی می پردازد. چیستی تکنولوژی، دانش شناسی دانش تکنولوژیکی، تعامل تکنولوژی و جامعه و بالاخره اخلاق و تکنولوژی چهار باب عمده در این رشته هستند که به ایجاز معرفی شده اند. در هر یک از بحث های طرح شده، به برخی از پیامدهای استراتژیک و سیاستی رشته فلسفه تکنولوژی نیز اشاره شده است.