سند شناسی و سندپژوهی

واژه آرشیو، از جمله کلماتی است که در اثر مراودات ایرانیان با کشورهای اروپائی متداول شد. بنابراین آگاهی از جنبه های مختلف طرح آن، اهمیت بسزائی در مطالعات آرشیوی دارد. سفرنامه های ایرانی، از جمله منابعی هستند که آگاهی های اولیه ایرانیان درباره پدیده های نوظهور را انعکاس می دهند. از این رو، این منابع در بررسی آرشیو نیز شایان توجه هستند. در این مقاله نویسنده می کوشد با بررسی سفرنامه های ایرانیانی که از ابتدای دوره قاجار تا مشروطه به اروپا سفر کرده اند و خود به چند دسته تقسیم می شوند، نشان دهد آرشیو تا چه حد مورد توجه این سفرنامه نویسان بوده است. نکته جالب توجه حاصل از این بررسی بیانگر این است که آرشیو، از نگاه سفرنامه نویسان ایرانی دور مانده است. گفتار حاضر، همچنین در صدد طرح این سؤال که چرا آرشیو از نگاه سفرنامه نویسان ایرانی - که در دوره تاریخی مزبور، عازم کشورهای اروپائی شدند و به توصیف امور بسیاری از آن کشورها پرداختند - مغفول مانده و نیز پاسخ به آن است. به نظر نویسنده، بی توجهی به آرشیو، ریشه در شرایط تاریخی ایرانیان و نحوه نگرش آنان به مظاهر تمدن کشورهای اروپائی داشت

۵۲۵.

تحلیل فرمان امان نامه اشرف افغان به اهالی اصفهان

نویسنده: سید محمود سادات

منبع: گنجینه اسناد زمستان ۱۳۸۸ شماره ۷۶

کلیدواژه‌ها: فرمان اشرف افغان شاه ایران اس‍ن‍اد ت‍اری‍خ‍ی حسین صفوی قرن 12 ق

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سند شناسی و سندپژوهی صفویه

تعداد بازدید : ۱۷۸۱ تعداد دانلود : ۱۱۶۱

سند موردنظر، فرمانی است از اشرف افغان با مهر اشرف، طغرای حکم جهان مطاع شد و تاریخ صدور ذیقعده 1138 ق.؛ این فرمان، جزو اسناد خریداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است که در معاونت اسناد ملی، در مجموعها سناد خریداری نگهداری می شود. این فرمان، از معدود فرمان هائی است که از دوره محدود حکومت افغان ها بر ایران صادر شده است. آشفتگی و هرج و مرج سیاسی دوره حکومت افغان ها، فراغت صدور فرمان های گوناگون را از آن ها سلب کرده بود. لذا تعداد اسناد و بویژه فرمان های این دوره تاریخی بسیار اندک است. در این مقاله، در ابتدا به ترسیم فضای ایران اواخر صفوی و دوره حکومت افغان ها میپ ردازیم و حال و هوائی را که در آن، اشرف افغان این فرمان را صادر کرد، شرح می دهیم. سپس به بررسی بند بند این فرمان میپ ردازیم و دلایل قرار گرفتن این مسائل را در فرمان بررسی می کنیم و در نهایت، بازخوانش فرمان و تجزیه - تحلیل آن ارائه می گردد و در پایان نتیجه بحث خواهد آمد.

۵۲۶.