علوم قرآنی

یکی از ابعاد اعجاز قرآن کریم «اعجاز تشریعی» است؛ بدین معنا که احکام شرعی قرآن در ابعاد فردی و اجتماعی ویژگی هایی دارد که هیچ بشری قادر به عرضه هماوَردی برای آن نیست. هماهنگی قرآن با عقل و فطرت، توجه به تمام جنبه های زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، مبرا بودن قرآن از هر گونه تناقض، ارائه آن توسط فردی درس نخوانده، توافق قوانین قرآن با علم و ... زمینه ساز اعجاز تشریعی شده است. مفسران همواره به این بُعد از اعجاز توجه کرده و به تبیین آن پرداخته اند. از جمله این مفسران رشیدرضا در تفسیر المنار و آیت الله مکارم در تفسیر نمونه اند؛ آن ها در تفاسیر خود به مسائل اجتماعی توجه فراوان کرده و تلاش کرده اند تا اعجاز قرآن را در این بُعد بیش تر نشان دهند. از این رو، جامعه نگری و برداشت های اجتماعی از آیات قرآن در تفاسیر المنار و نمونه به شکل گسترده به چشم می خورد. این تحقیق با پژوهش در این تفاسیر نشان داده که، از نظر این مفسران، مهم ترین وجه اعجاز قرآن نه اعجاز ادبی، بلکه اعجاز تشریعی است و همه معارف الهی، اصول عقاید، احکام عبادات، قوانین، فضایل و آداب و قوانین سیاسی، مدنی و اجتماعی قرآن کریم که با شرایط همه زمان ها و مکان ها سازگار است از والاترین ابعاد اعجاز قرآن است.

۹۳۰.

دیدگاه قرآن و اندیشمندان مسلمان در قبال نظریه تحول انواع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید صالحی

منبع: رهیافت انقلاب اسلامی سال سوم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۹

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مباحث کلی علوم قرآن

تعداد بازدید : ۱۵۱۰ تعداد دانلود : ۸۹۴۱

۹۳۱.

اعجاز قرآن از نظرعلوم امروزی

منبع: اخگر آبان ۱۳۲۷ شماره ۳۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۸ تعداد دانلود : ۷۸۴

۹۳۲.

تهاجم شیطانی نقدی بر آیه های شیطانی

نویسنده: امور تربیتی شهر تهران

منبع: رشد آموزش قرآن ۱۳۸۴ شماره ۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۸ تعداد دانلود : ۵۳۲

۹۳۳.

سیر تاریخی کتب مبهمات قرآن

نویسنده: معصومه شریفی محسن رفیعی

منبع: بینات ۱۳۸۴ شماره ۴۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات کتاب شناسی و ماخذ شناسی قرآن و علوم دیگر

تعداد بازدید : ۱۵۰۹ تعداد دانلود : ۸۵۰

۹۳۴.

حقیقت ماورایی قرآن از نگاه صدر المتالهین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی نصیری

منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۳ شماره ۷۶

کلیدواژه‌ها: حقیقت ماورائی قرآن عالم امر و عالم خلق بحت و بسیط مفهوم قرآن و فرقان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات تاریخ قرآن نزول

تعداد بازدید : ۱۵۰۸ تعداد دانلود : ۸۱۰

یکی از مباحث مهم در عرصة قرآن پژوهی جستجو از حقیقت و ماهیت قرآن ورای ظاهر و ساختار کنونی آن است. پاسخ به این پرسش برای حل مسائلی همچون تعدد و نزول قرآن بسیار راهگشاست. صدر المتألهین شیرازی هم رأی با گروهی دیگر از اندیشه وران قرآنی معتقد است قرآن از عالم امر به عالم خلق فرود آمده است و بدین خاطربه آن قرآن و فرقان گفته می شود. به خاطر ویژگی های عالم امر، قرآن دارای هویت و حقیقت ماورایی بحث و بسیط است و پس از نزول به علم خلق و بنا به ضرورت و مقتضیات عالم ماده، در کسوت الفاظ و عبارات در آمده است. این مقاله به بررسی و نقد دیدگاه صدر المتألهین در این زمینه می پردازد.

۹۳۵.

مصحف امام علی علیه السلام

نویسنده: بهاءالدین خرمشاهی

منبع: بینات ۱۳۷۹ شماره ۲۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات تاریخ قرآن جمع القرآن

تعداد بازدید : ۱۵۰۹ تعداد دانلود : ۱۵۳۷

۹۳۶.

نسخ از دیدگاه علامه شعرانی

نویسنده: نادعلی عاشوری تلوکی

منبع: بینات ۱۳۷۸ شماره ۲۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مفهوم شناسی اصطلاحات علوم قرآنی

تعداد بازدید : ۱۵۰۸ تعداد دانلود : ۷۱۶

۹۳۷.

مجازگویى و رمزگرایى در متون مقدس دینى

نویسنده: حمید آریان

منبع: معرفت ۱۳۸۰ شماره ۴۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی اعجاز قرآن

تعداد بازدید : ۱۵۰۹

۹۳۸.

حوزه معنایی حروف مقطعه در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید مهدی لطفی

منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم حروف مقطعه حوزه معنایی باهم آیی متداعی باهم آیی هم نشینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۶ تعداد دانلود : ۸۱۱

در بین نظرات مختلفی که در حوزه ماهیت حروف مقطعه ارائه شده است، نظر فخر رازی بر روابط معنایی بین این حروف و دیگر مفاهیم قرآنی تأکید دارد. وی معتقد است که بین حروف مقطعه ابتدای سوره ها و مفاهیم کتاب، قرآن و تنزیل باهم آیی وجود دارد. سوره هایی که با حروف مقطعه آغاز می شوند، مفاهیم کتاب، قرآن و تنزیل را در خود جای داده اند و برعکس هر سوره ای نیز که با این مفاهیم آغاز شده است، مقدم بر آن ها حروف مقطعه ای در ابتدای این سوره ها ذکر شده است. بر پایه بخشی از این نظر می توان با لحاظ باهم آیی حروف مقطعه با مفاهیم کتاب و قرآن و روابط معنایی بین آن ها به ترسیم حوزه معنایی این حروف در قرآن پرداخت. این مقاله با طرح نظر فخر رازی و نقد آن با در نظر گرفتن روابط معنایی حاکم بر این حروف به تبیین حوزه معنایی این حروف در قرآن می پردازد.

۹۳۹.

بررسی حوزه معنایی عمل صالح در قرآن

نویسنده: حسین خوشدل مفرد

منبع: پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مفهوم شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۱۲

۹۴۰.

نقد و بررسی روایتی در تحدید قرآن به سه بخش

نویسنده: محدثه ایمانی

منبع: حسنا سال ششم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: قرآن تأویل تحریف جری

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی عدم تحریف قرآن

تعداد بازدید : ۱۵۰۶ تعداد دانلود : ۷۴۷

یکی از علل وارد کردن اتهام اعتقاد شیعیان به تحریف قرآن از سوی سایر فرق اسلامی وجود برخی روایات در تقسیم بندی موضوعی قرآن از سوی ائمه معصومین علیهم السلام است. در این قبیل روایات، قرآن به بخش هایی تقسیم می شود که در برخی موارد یک سوم یا یک چهارم قرآن را در منزلت و جایگاه معنوی اهل بیت علیهم السلام و توصیف و سرانجام بد دشمنان ایشان معرفی می کند. این مقاله به بررسی حدیثی از امام علی علیه السلام در این زمینه میپردازد. ایشان می فرمایند: «نزل القرآن ثلاثا، ثلث فینا و فی عدونا وثلث سنن و امثال و ثلث فرائض و احکام». پس از بررسی سندی این روایت و وجود روایات معارض در این زمینه، به نقد آن پرداخته، امکان صدور آن را بعید می شمارد. در پایان به فرض صحت چنین روایتی روش تأویل آن بیان می شود و ثابت می شود امکان پذیرش این روایت بر مبنای قاعده تأویل و جری و تطبیق نیز وجود ندارد.

درخت حوزه‌های تخصصی