تفسیر و علوم قرآن

"در نوشتار حاضر پس از پرداختن به مباحث مقدماتی، به چهار محور اساسی تغییرات اجتماعی به مثابه سنت الهی در نگاه مفسران شیعه پرداخته شده است؛ عوامل تغییرات اجتماعی نخستین محوری است که مورد بررسی قرار گرفته و این عوامل به سه دسته شناختی، روانی و رفتاری تقسیم شده است. پس از آن، کارگزاران تغییرات مورد کالبدشکافی قرار گرفته که به دو نوع نخبگان و گروه های حاشیه ای پرداخته شده است. موانع تغییرات اجتماع که محور سوم این پژوهش را تشکیل می دهد، به سه بخش فرهنگی، اجتماعی و روانی دسته بندی شده است که هر کدام از زیر مجموعه هایی نیز برخوردارند. در پایان به هدف تغییرات اجتماعی از دیدگاه قرآن و تحلیل مفسران پرداخته شده است که هدف قرآن ایجاد تغییر در سطح فردی است نه گروهی و ساختاری. "

۷۸۰۶.

معارف قرآنی: شش صفت برای جامعه آرمانی اسلام

نویسنده: یعقوب جعفری

منبع: ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۸۶ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر دانستنیهای قرآن

تعداد بازدید : ۱۲۰۸ تعداد دانلود : ۵۵۳

۷۸۰۷.

غفلت و آثار آن

نویسنده: سید غلامعباس طاهرزاده

منبع: مربیان تابستان ۱۳۸۶ شماره ۲۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۷۲ تعداد دانلود : ۸۸۲

۷۸۰۸.

عوامل و انگیزه های تأویل و تفسیر معنوی متون در مثنوی

نویسنده: رضا روحانی

منبع: مطالعات عرفانی ۱۳۸۶ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۶۱ تعداد دانلود : ۶۱۷

۷۸۰۹.

اجتهاد و روش شناسی در تفسیر البرهان

نویسنده: حمیدرضا فهیمی تبار

منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: روش تفسیری مبانی معرفتی سید هاشم بحرانی البرهان فی تفسیر القرآن گرایش تفسیری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۴۷۷ تعداد دانلود : ۱۳۷۰

سید هاشم بحرانی، عالم اخباری قرن دوازدهم، در کتکان بحرین به دنیا آمد. بیشتر عمر خود را در آنجا سپری کرد و در همان جا وفات یافت. بحرانی مؤلف جامع ترین تفسیر روایی امامیه به نام البرهان فی تفسیر القرآن است.در تفسیر روایی البرهان- همچون تفاسیر غیرروایی- زمینه هایی از اجتهاد وجود دارد. اجتهاد مؤلف از مبانی معرفتی و غیرمعرفتی اثر پذیرفته است. بر این پایه، مقاله حاضر در سه بخش تنظیم شده است: در بخش اول، بحرانی و تفسیر البرهان معرفی شده و در بخش دوم، روش و گرایش تفسیری مؤلف بررسی گردیده است. نویسنده در بخش سوم، به مبانی معرفتی و غیرمعرفتی مؤثر بر سامانه تفسیر البرهان پرداخته است.

۷۸۱۰.

نگاهی به تفسیر«لطائف الاشارات»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: کرم سیاوشی

منبع: پژوهشهای قرآنی پاییز و زمستان ۱۳۸۶ شماره ۵۱ و ۵۲

کلیدواژه‌ها: تفاسیر قرآن تفاسیر عرفانی «لطائف الاشارات» قشیری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۰۸ تعداد دانلود : ۷۵۸

تفاسیر قرآن - همواره – یکی از گسترده ترین ومتنوع ترین جولانگاه های ابراز و بیان اندیشه های دینی و معرفتی به شمار می روند چه، فهم هر مفسر از آیات کتاب مبارک الهی با توجه به عواملی چند، به صورت طبیعی متفاوت از همگنان خود خواهد بود. از سوی دیگر، بررسی تفاسیر قرآن و بیان دقیق ویژگی ها و امتیازات هر یک، گامی است بس مهم و ضروری جهت درک صحیح، جامع و کاملتر از آیات این کتاب آسمانی. «لطائف الاشارات» که قشیری مؤلف آن به سبب «رساله» گرانسنگش، مشهور خاص و عام است، یکی از تفاسیر برجسته متقدم است که سزاوار است – با توجه به شخصیت و سلوک عرفانی و صوفیانه مفسر آن – هم به لحاظ شیوه و سبک و هم به لحاظ اصول و قواعد تفسیری مورد توجه و تأمل دوباره قرار گیرد. در این مقاله بر آنیم به انجام این مهم – هر چند به اجمال – بپردازیم.

۷۸۱۱.

قرآن کریم (اندیشه های فرهنگی سیاسی و اجتماعی): مهندسی فرهنگی (اتحاد و انسجام اسلامی) در مکتب قرآنی

نویسنده: سید محمدرضا علاءالدین

منبع: کوثر ۱۳۸۶ شماره ۲۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر دانستنیهای قرآن

تعداد بازدید : ۹۳۸ تعداد دانلود : ۴۴۲

۷۸۱۲.

بررسی سنت استدراج در قرآن و میراث تفسیری

نویسنده: علی معموری

منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: املاء استدراج امهال

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات

تعداد بازدید : ۳۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۵۵۴

قرآن کریم در نقل سرگذشت فردی انسان و نیز اقوام و تمدن های گذشته، از حوادثی یاد می کند که به مثابه قوانینی کلی، در صورت فراهم آمدن زمینه هایش، هر زمان قابل تکرارند. یکی از این سنت ها که در آیات نسبتاً بسیاری از قرآن منعکس شده، سنت استدراج است. این سنت در هر دو حوزه فردی و اجتماعی رخ می دهد. مطالعه معناشناختی مفهوم استدراج در قرآن، و بررسی آرا و دیدگاه دانشمندان مسلمان درباره عوامل و فلسفه سنت استدراج، هدف اصلی نوشتن این مقاله است.

۷۸۱۳.