درخت حوزه‌های تخصصی

دراین مقاله نویسنده پس از اشاره به تعاریف و مفاهیم واژه و بررسی آن‌ها، به وجه اشتراک همه آن‌ها یعنی انواع همگرایی در حوزه‌های جغرافیایی، اقتصادی،ارتباطی - فرهنگی، سیاسی- اجتماعی و نهایتا همگرایی اساسی یا حکومت جهانی می‌پردازد. از دیدگاه همگرایی جغرافیایی فرایند جهانی شدن‚ دنیا را کوچک‌تر و مردم دنیا را به هم نزدیک‌تر می‌کند و تحت تاثیر رویدادهای مختلف جهانی قرار می‌دهد. طرفداران این دیدگاه، جهانی‌شدن را حرکتی طبیعی، اجتناب‌ناپذیر و بدون دخالت قدرتی جهانی می‌دانند، اما نویسنده این تعریف را جامع قلمداد نمی‌کند و بعید می‌داند که ساکنان مناطق گوناگون کره زمین در بهره‌مندی از مواهب طبیعی اختلافی نداشته باشد. از دیدگاه همگرایی اقتصادی، نویسنده نقش قدرت‌های اقتصادی را درجانی شدن تعیین کننده و ادعای ازبین رفتن فقر از کشورهای جهان سوم را ناممکن می‌داند. بحث بعدی همگرایی ارتباطی و فرهنگی مبتنی بر توسعه ابزارهای ارتباطی و فناوری ارتباطات است. نویسنده به بررسی اصطلاح دهکده جهانی و یکسان‌سازی فرهنگ‌ها توجه می‌کند و در ارزیابی این دیدگاه در عین تاکید بروجود نقص در مفهوم و تعریف، اشعار می‌دارد که جهانی‌شدن، نابرابری در استفاده از ابزارهای ارتباطی را از بین نبرده بلکه بر شکاف قدرت ارتباطی مردم دنیا افزوده و زمینه‌ساز سلطه صهیونیزم بین‌الملل و امپریالیسم امریکا بررسانه‌های خبری شده است.

For over two decades, the ‘information revolution’ in the Middle East has been framed overwhelmingly in terms of media, more of it, and in comparisons to mass media – from the advent of any-to-any communication to ad hoc conceptualizations such as ‘crowd-sourcing’ or ‘citizen journalism’ – that register the multiplication of voices, channels and eroding boundaries in spheres of communication. The record has expanded more than conceptualizations of its sociologies in media and communications studies. It’s time for other questions that elicit additional and more basic features of Internet practices from choices that shape individual repertoires and participation to continuities between users and producers to how actual practices scale up, which actually link micro and macro processes. To elicit these broader sociologies, and move beyond the limited social physics of ‘impact’ of the Internet on culture and lifestyles, I draw on the related sociologies of reference group and network theory, on Science-Technology-Society studies and sociolinguistics to bring disruption of existing institutions, on the one hand, and cooptation by them, on the other, into more unified theory of the play of information revolution in culture and lifestyles on the Internet.

رسانه ها در دنیای امروز در عرصه های گوناگون نقش برجسته ای دارند. در این میان، رسانه های صوتی تصویری با قابلیت فراگیری از اهمیت ویژه ای برخوردارند. فناوری های نوین ارتباطی و حضور بازیگران متعدد تغییراتی را به این فضا اعمال کرده است که شناخت آینده این حوزه و ارائه راهکارها و جهت گیری های مدیریتی آن را، به ویژه با ملاحظات خاص کشورمان با مشکلات بسیار مواجه کرده است. رفتار بازیگران متعدد و مستقل و تأثیر آن در تکامل سامانه رسانه های صوتی تصویری، نشان از نیاز به شناخت بهتر رفتار بازیگران برای خط مشی گذاری این عرصه دارد. پژوهش حاضر برای پاسخگویی به این پرسش است که مهم ترین مناقشات بازیگران در این عرصه در چه مسائلی است. برای این هدف، روش جدیدی بر پایه روش های موجود در حوزه آینده پژوهی و خط مشی گذاری و با محوریت مسائل کلیدی این حوزه ارائه شده است. در این روش، چهار متغیر نفوذ هر بازیگر بر سایرین، موقعیت بازیگر در هر مسئله، میزان اصرار بر آن و توان اختصاص یافته به منزله نشانگرهای رفتاری بازیگران مطرح می شوند. درنهایت نیز شش مسئله کلیدی شناسایی می شود. نتایج تحلیل ها نشان می دهند که بیشترین تباین نظر بازیگران درباره مسئله اول، دوم و چهارم است. همچنین نتایج این پژوهش می تواند به منظور شناسایی آینده این حوزه به کار رود.

نشر خبر، یکی از مهم‌ترین وظایف وسایل ارتباط جمعی وازجمله کارکردهایی است که این وسایل را به ابزاری قدرتمند برای نفوذ در افکار عمومی وجهت دادن به نگرش‌ها تبدیل می‌کند. این مقاله ضمن اشاره به برخی از کارکردهای رسانه در زمینه‌اطلاع‌رسانی و ارائه توضیحی مختصر در مورد ویژگی‌های پیام که تولید عملی یک رسانه به‌شمار می‌رود، به نحوه اعتمادسازی در خبر می‌پردازد؛ عواملی را که موجب بی‌اعتمادی مخاطبان نسبت به خبررسانی رسانه می‌شود مورد کنکاش قرار می‌دهد و در هر بخش، راه‌های جلوگیری از این بی‌اعتمادی را به اجمال بیان می‌کند. نگارنده عوامل متعددی را در بروز بی‌اعتمادی مخاطب به اخبار مؤثر دانست اما آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است، عوامل مؤثر رسانه‌ای براین بی‌اعتمادی است که چالش‌هایی را در پذیرش یا عدم پذیرش پیام از سوی مخاطبان پدید می‌آورد.

در این مقاله چالش‏های پیش‏روی ِ مجلات علمی با دسترسی آزاد شرح ‏داده می‌شود و پس از صحبت در مورد هر یک از چالش‏ها، راهکارهایی برای عبور از آن‏ها ارایه شده است. رویکرد نویسنده در ارایه راهکارها رویکردی حقوقی و اخلاقی است. مقاله تلاش می‏کند به انتقادهای مطرح شده در مورد مجلات علمی با دسترسی آزاد پاسخ دهد و نشان دهد که بسیاری از ایراداتی که به اینگونه مجلات گرفته می‏شود در مجلات علمی پولی هم وجود دارد. با این حال به‏شدت از اتخاذ راهبرد "بازگرداندن ایرادها به حریف" اجتناب می‌شود و تاکید می‌شود که هر جا کاستی یا اشتباهی وجود دارد جبران شود و نمی‏توان فقط به این دلیل که مجلات علمی پولی، هم ایرادهای مشابهی دارند، این ایرادها را نادیده گرفت. نویسنده پس از سال‏ها فعالیت در زمینه مجلات علمی با دسترسی آزاد به‏خوبی از ظرفیت‏ها و توانایی‏های بالقوه این گونه مجلات آگاه است و این نکته را به‏‏خوبی درک می‏کند که دسترسی آزاد به مقاله‏ها و محتواهای علمی، تاثیرگذاری آن‏ها را چند برابر می‏کند. نویسنده در جایی دیگر در مورد اهمیت دسترسی آزاد به مقاله‏های علمی و دانشگاهی به این موضوع اشاره می‏کند که نویسندگان این مقاله‏ها تنها کسانی نیستند که از دسترسی آزاد به مقاله‏هایشان سود می‏برند (به این دلیل آشکار که مقاله‏هایشان بیشتر خوانده شده و بیشتر به آن‏ها ارجاع داده می‏شود)، بلکه همچنین آن دسته از خوانندگان دانشگاهی که موسسه‌های آن‏ها قادر به پرداخت هزینه‏های مجلات علمی نیستند، پژوهشگرانی که کتابخانه‏هایشان قادر به پرداخت هزینه‏های مجلات علمی نیستند، خوانندگان عمومی که ممکن است به یک زمینه یا رشته علمی علاقه‏مند باشند، عموم مردم که از این راه می‏توانند با چند و چون و چارچوب‏های پژوهش‏های علمی آشنا شوند، و حتی بیماران و اطرافیان آن‏ها که می‏توانند از آخرین یافته‏های علمی و پزشکی آگاه شوند، از دسترسی آزاد به مقاله‏ها بهره‌مند می‏شوند.