درخت حوزه‌های تخصصی

جوامع مختلف تحت تاثیر تحولات بسیار عظیم علمی – تکنولوژیک به سمت جامعه اطلاعاتی در حال حرکت هستند. جامعه اطلاعاتی، جامعه ای است که ساختار آن متاثر از فناوری است. معیارهایی همچون فناوری ، مشاغل اطلاعاتی ، جغرافیا، اقتصــاد ، فرهنگ ، فراگیری رسانه ها و جهانی شدن در ایجاد جامعه اطلاعاتی موثر بوده اند. در جامعه اطلاعاتی، جوامع با چالشهایی چون نابرابری اجتماعی، هویتهای جدید، تمایزپذیری و شالوده شکنی نهادهایی نظیر دولت، و فرصتهایی چون نقش اینترنت در پژوهش، خلاقیت و علم، تعامل و همزیستی جهانی، شکل گیری هویت سیال و بین سیاره ای روبه رو شده اند. به علت وجود این چالشها انسجام اجتماعی در جامعه اطلاعاتی بخصوص در کشورهای در حال توسعه مانند ایران متزلزل شده است. به همین دلیل جوامع می توانند با تدابیری که می اندیشند چالشها را از پیش رو برداشته و از فرصتها در جهت رفاه و سعادت مردم استفاده کنند.

امروزه دانش، نقش اساسی در تحقق اهداف راهبردی سازمان و کسب مزیّت رقابتی ایفا می کند. دانش هم مانند هر منبع سازمانی دیگر، باید مدیریت شود. مقالة حاضر، بخشی از یافته های یک طرح تحقیقاتی با هدف بررسی عوامل مؤثّر بر آمادگی کارکنان دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، قبل از پیاده سازی سیستم مدیریت دانش است. در تحقیق حاضر، تأثیر عوامل فردی، زمینه ای، محتوایی و فرایندی بر تعهد و بدبینی نسبت به مدیریت دانش (به عنوان عناصر آمادگی برای مدیریت دانش) مورد آزمون قرار گرفت. جامعة آماری تحقیق کلیة کارکنان دانشگاه پیام نور خراسان رضوی، به تعداد 500 نفر بودند که بر اساس تعیین حجم نمونه، 85 نفر لازم بود که بر اساس150 پرسشنامه توزیع شده با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی، 129 نفر پرسشنامه با نرخ 86 درصد برگشت داده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای جمع آوری داده ها در این تحقیق از پرسشنامه استفاده شد و برای تعیین روایی آن، در اختیار چند تن از استادان صاحب نظر قرار گرفت. سپس برای سنجش پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ توسط نرم افزار SPSS محاسبه شد که برابر با 6/74 درصد به دست آمد که مقدار مناسبی بود. در بخش تجزیه و تحلیل داده ها، از مقایسة میانگینها، تحلیل همبستگی و در نهایت، از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی برای آزمون فرضیه های تحقیق استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل فردی بر بدبینی و تعهد مستمر، عوامل زمینه ای بر بدبینی، تعهد عاطفی و مستمر، عوامل محتوایی بر بدبینی و تعهد مستمر و هنجاری نسبت به مدیریت دانش تأثیر مستقیم دارند و عوامل فرایندی بر بدبینی و تعهد عاطفی نسبت به مدیریت دانش تأثیر منفی دارد.

تحقیق حاضر با هدف شاخت فرهنگ سازمانی بر اساس مدل دنیسون انجام گرفت. این تحقیق، با توجه به مبانی نظری و عملی، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش، از انواع تحقیقات توصیفی- علّی مقایسه ای است. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامة استاندارد فرهنگ سازمانی دنیسون است که متغیرهای چهارگانة درگیرشدن در کار، انطباق پذیری، مأموریت و سازگاری را می سنجد. جامعة آماری تحقیق، شامل 60 نفر از کارکنان شاغل در «مجتمع کارخانجات آرد شیراز و دادلی (تینا)» و نمونة آماری تحقیق، برابر با تعداد کل افراد جامعة آماری (60 نفر) بود. تجزیه وتحلیل داده ها، با آزمون آماری شاخص ضریب تغییرات انجام گرفت. بر اساس، همة ابعاد و مؤلفه های فرهنگ سازمانی در مجتمع کارخانجات آرد شیراز و دادلی (تینا)، کمتر از حد متوسط (عدد 3) ارزیابی شد و این سازمان از نظر فرهنگ سازمانی، وضعیت مناسبی ندارد. همچنین، فرهنگ انطباق پذیری، وضعیت مناسب تر (بهترین وضعیت) و فرهنگ مأموریتی وضعیت نامناسب تری (بدترین وضعیت) نسبت به مؤلفه های دیگر را دارند. همچنین، در بین شاخص های مطرح شده در مدل، شاخص ایجاد تغییر در بهترین وضعیت و شاخص اهداف و مقاصد در بدترین وضعیت قرار دارند.

غیبت از کار موضوعی مهم و اساسی برای صنایع و سازمان ها است. این مسئله، به عنوان عاملی هزینه زا در سازمان ها، مدیران را بر آن داشته است تا در زمینه ی کاهش آن اقدامات لازم را انجام دهند. نخستین گام در جهت کاهش هزینه های غیبت، شناسایی عواملی است که بر غیبت اثر گذاشته و باعث کاهش یا افزایش آن می شوند. تحقیق حاضر برای نخستین بار در ایران با استفاده از خصوصیت تقریب توابع غیرخطی شبکه های عصبی مصنوعی، مدلی مناسب برای پیش بینی میزان غیبت کارکنان طراحی شده و میزان تأثیر عوامل مختلف بر غیبت از کار نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. به منظور رسیدن به اهداف یادشده، 14 عامل مؤثر بر غیبت کارکنان به عنوان ورودی تبیین، سپس با استفاده از مدل پرسپترون چندلایه، میزان غیبت کارکنان پیش بینی شده است که براساس قابلیت های مدل طراحی شده، مدیریت می تواند اقدامات لازم را در جهت کاهش غیبت کارکنان به عمل آورد. در ادامه ی تحقیق، با استفاده از فن تحلیل حساسیت، تأثیر هر کدام از متغیرهای ورودی بر خروجی این مدل مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نهایی، نشانگر این است که: عوامل «تعهد سازمانی»، «رضایت شغلی» و «تنوع شغلی» بیشترین تأثیر را بر میزان غیبت کارکنان دارند.

درگیری شغلی یا مشارکت کاری از سازه های مهم در ادبیات و پژوهش های سازمانی است. هدف مقاله حاضر بررسی نقش رویکردهای مذاکره و اعتماد سازمانی در میزان درگیری شغلی بود. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان صنایع متوسط در بخش فلزات اساسی شهر همدان بود. به شیوه تصادفی خوشه ای، تعداد 293 نفر از کارکنان این بخش از صنایع انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه رویکردهای مذاکره مینتو- ویسمات و کالانتان (2000) با پایایی 78/0، پرسشنامه درگیری شغلی مگینسون و کلاترباک (2006) با پایایی 84/0 و پرسشنامه اعتماد سازمانی شاکلی- زالابک، الیس و وینوگراد (2000) با آلفای 87/0 بودند. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل رگرسیون چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد از بین رویکردهای مذاکره، اعتماد، دلجویی و تصمیم گیری گروهی در کار و از بین مؤلفه های اعتماد سازمانی، قابلیت اعتماد، نگرانی و دلواپسی وگشودگی با درگیری شغلی رابطه مثبت و معنی داری داشتند.

یکی از ابعاد مهم و قابل ملاحظه اخلاق کاری، سختکوشی است، اما با این وجود مطالعات محدودی در خصوص عوامل تاثیرگذار بر رفتار سختکوشی کارکنان صورت گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیرات دینداری و اخلاق کار اسلامی بر رفتار سختکوشی کارکنان است. روش تحقیق توصیفی پیمایشی و ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری کارکنان مسلمان شرکتهای تولیدی و خدماتی شهر تهران، تعداد نمونه 351 نفر و روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. به منظور بررسی رابطه میان متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندمتغیره استفاده گردید و برای بررسی تفاوت میان دو گروه کارکنان مجرد و متاهل در زمینه رفتارسختکوشی از آزمون t گروههای مستقل بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که اخلاق کار اسلامی و دینداری هر دو عواملی هستند که بر رفتار سختکوشی کارکنان تاثیر مثبت دارند. همچنین درخصوص متغیر سختکوشی، با توجه به وضعیت تاهل آزمودنی ها، نتایج متفاوتی بدست آمد، بدین معنی که کارکنان متاهل در متغیر رفتارسختکوشی، میانگین بالاتری به دست آورده اند. نتایج پژوهش، یاری کننده مدیران در خصوص ارتقاء رفتار سختکوشی کارکنان از طریق اشاعه فرهنگ دینداری و اخلاق مداری در سازمان می باشد..

این تحقیق با هدف بررسی رابطه مهارتهای مدیران (مهارت کلامی، مهارت شنود موثر، مهارت بازخور) وتعهد سازمانی کارکنان شرکت نرم افزاری راهبرد تهران انجام داده شده است. بدین منظور ضمن مرور نظریه های موجود در مورد ارتباطات سازمانی و ویژگیهای ارتباطات موثر و تعهد سازمانی؛ به بررسی رابطه مهارتهای ارتباطی مدیران و تعهد سازمانی کارکنان در سازمان مورد مطالعه پرداخته شده است. روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان شرکت نرم افزاری راهبرد تهران به تعداد 46 مدیر و 450 کارمند می باشد. نمونه گیری به روش تصادفی ساده صورت پذیرفته و تعداد آن 300 نفر بوده است. جمع آوری اطلاعات به روش پرسشنامه ای و مصاحبه بوده و برای تعیین پایایی آن از آلفای کروبناخ استفاده شده که دارای پایایی 78/0 بوده است. براساس تحلیل خروجی های پرسشنامه و مصاحبه مشخص شد که: بین مهارتهای ارتباطی مدیران و تعهد سازمانی آنها رابطه مستقیم وجود دارد.

با توجه به اهمیت نقش تقوا در سنجش و ارزیابی فرآیند خط مشی گذاری و مدیریت فرهنگ سازمانی، پژوهش حاضر با هدف شناسایی تقوا بعنوان ابزار سنجش در خط مشی گذاری فرهنگی در پرتوی آیات قرآن کریم و طبقه بندی انواع آن انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان حوزه در مقطع خارج فقه و اصول و فقهای برگزیده دینی تشکیل می دهند که از بین آنها بر اساس روش ترکیبی (کیفی-کمی) 3 نفر برای گردآوری اطلاعات در مرحله اول (مصاحبه عمیق) و 14 نفر در مرحله دوم (تشکیل گروه های کانونی و توزیع پرسشنامه) برگزیده شدند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها منجر به تبین مفهوم تقوا و شناسایی مؤلفه ها و طبقات آن گردید. علاوه بر این، مشتقات تقوا از آیات مختلف قرآن کریم استخراج و صحت و دقت آن توسط خبرگان امر مورد تأیید قرار گرفت. در انتها نیز با توجه به جمیع مطالعات انجام شده و با الهام از ارتباطات چهارگانه انسان با خویشتن، انسان با خدا، انسان با جهان هستی و انسان با هم نوع خود، نحوه اثرگذاری طبقات مختلف تقوا بر یکدیگر شناسایی گردید. در انتها پیشنهاد شد از نتایج مستخرجه در این پژوهش به عنوان ابزاری جهت ارزیابی خط مشی های فرهنگی استفاده شود.

بدلیل بلند پروازی های سازمان های امروزی، ظرافتهای ساده مدیریت از اهمیت بسزایی برخوردار شده اند. مدیران هوشمند می دانند که افراد مافوقشان اغلب قوانین، اهداف، سیاست ها و رویکردهای رسمی را به هنگام اتخاد تصمیمات مهمی چون استخدام، اخراج، ارتقاء، انتقال و افزایش دستمزدها نادیده می گیرند.

تحقیق حاضر درصدد سنجش میزان کارآمدی کارکنان؛ ارایه ی راه کارها و سیاست های ارتقای آن است. از این منظر، ضمن مروری که بر فضای مفهومی موضوع دارد؛ از دو رویکرد روان شناختی و مدیریتی برای تبیین مسئله ی یادشده بهره گرفته است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسش نامه، بر روی 600 نفر از کارکنان واقع در واحدهای تابعه ی منتخب ساعس ناجا در سطح کشور که از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با سطح خطای 038/0 و ضریب اطمینان 95 درصد انتخاب شده بودند، اطلاعات و داده های موردنیاز جمع آوری گردید. برای احتساب اعتبار شاخص ها از اعتبار محتوایی صوری و برای محاسبه ی روایی شاخص ها از ضریب آلفای کرونباخ با دامنه ی صفر تا یک استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در بخش تحلیل رگرسیونی، متغیرهای انگیزه ی شغلی ، رضایت شغلی، درک عدالت سازمانی و سبک مدیریت، تأثیر معناداری را با متغیر وابسته ی تحقیق نشان داده اند و در مجموع 34 درصد از واریانس و تغییرات میزان کارآمدی کارکنان را تبیین کردند که در این میان، متغیر رضایت شغلی با بتای 22/0 از بیشترین میزان تأثیر بر کارآمدی کارکنان برخوردار بود.