درخت حوزه‌های تخصصی

یکی از خصوصیات بوف کور صادق هدایت که قابلیت تحلیل آن را از جنبه ای غیر از گفتمان نوشتاری فراهم می آورد، استفاده نویسنده از تصاویر در لایه های مختلف داستان است. تصاویری که با ویژگی های خاص خود در خدمت گسترش داستان هستند و بر ابهام آن می افزایند. واکاوی این تصاویر برای دستیابی به معنای نهفته آن ها، تحلیلی روشمند ایجاب می کند که قابلیت درک بار معنایی ضمنی تصاویر و رمزگان آن ها را داشته باشد. نشانه شناسی دیداری روشی کارآمد در رمزگشایی تصاویر بوف کور به نظر می آید. روشی که با تکیه بر رابطه میان دال و مدلول و بهره گیری از سازوکارهایی تخصصی تر در نشانه شناسی تصاویر که تصویر را به مثابه یک گفتمان در نظر می گیرد، تصاویر موجود در اثر هدایت را دستمایه مطالعه خود قرار می دهد. تجزیه دال های تصویری در بوف کور در مرحله نخست به بیان ویژگی های نظام های دیداری موجود در اثر می پردازد و در مرحله بعدی دلالت های ضمنی و رمزگانی آن ها را از خلال مطالعه موازی گفتمان دیداری و نوشتاری مورد واکاوی قرار می دهد. در نهایت، نیز نقش انعکاسی گفتمان دیداری جهت توضیح در تبانی یا رقابت بودن آن با گفتمان نوشتاری مورد بررسی قرار می گیرد.

در مقاله حاضر مسائل مربوط به تعیین موقعیت مقوله تصوری مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد. این مقوله به عنوان یک مقوله جامع بررسی می شود و اساس اندیشه ساختار زبانی و گسترش آنها در گفتار به عنوان یکی از مسائل پیچیده و جالب در علم زبان شناسی محسوب می شود. تجزیه و تحلیل پیدایش و پیشرفت ساختار زبانی از موضوعات مورد بحث و مطرح به شمار می آید و اعتبار ویژه در این زمینه به قشر زیرین ذهن گرایانه تعلق می گیرد. در مقاله سعی می شود که انواع و نقش مقوله تصوری به عنوان یک شکل اساسی در پروسه تفکر و اندیشه، مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد.

به منظور آزمایش نظریه های پیشنهادی مدل واژگانی دوگانه، در این مطالعه به بررسی نمایه های ذهنی جفت های ترجمه ای هم ریشه و غیرهم ریشه در فارسی و انگلیسی که زبان هایی با سیستم نوشتاری مختلف هستند پرداخته شد. با استفاده از فرایند راهنمای پوشیده شده و تصمیم گیری واژگانی، دو گروه از در فراگیران انگلیسی فارسی زبان در دو جهت فارسی-انگلیسی و انگلیسی- فارسی مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج حاصل تاثیر مثبت نمایش راهنماهای متعلق به زبان اول برای جفت های ترجمه ای هم ریشه را نشان داد که این الگو نقش سیستم الفبایی در بوجود آوردن نمایه های ذهنی مشترک در این دسته از واژگان را تایید می کند. حال آنکه الگوی بدست آمده برای جفت های ترجمه ای غیرهم ریشه، این مدل را تایید نمی کند.

This study drew upon Kress and Van Leeuwen’s (2006, [1996]) visual grammar and Van Leeuwen’s (2008) social semiotic model to interrogate ways through which social actors of different races are visually and textually represented in four award-winning English-learning software packages.  The analysis was based on narrative actional/reactional processes at the ideational level; mood, perspective, social distance, and modality at the interpersonal level; and salience, framing, and vector at the compositional level. The findings revealed that although contemporary multimodal texts have tried to be unbiased and neutral in the verbal mode, there are still traces of discrimination, bias, and stereotyping in the visual mode. The results of this research can be of potential help and use for researchers, pedagogues, material developers, software designers,  teachers , and students to become visually literate and get aware of the hidden messages that can be communicated by images in textbooks and multimedia.

در ارتباط کلامی، پاسخهای پسند نشده می توانند برای فراگیران غیربومی که دارای ارزشها و هنجارهای فرهنگی متفاوت با زبان مقصد هستند یک چالش باشند. این تحقیق بر آن است تا استفاده از تدابیر امتناع توسط دانشجویان ایرانی رشته ی زبان انگلیسی و میزان همانندی این الگوهای امتناع را با الگوهای زبان مقصد بررسی کند و دریابد تا چه میزان انتقال کاربردی می تواند رخ دهد. هدف دیگر تحقیق، ارزیابی رابطه ی میان سازماندهی جوابهای پسند نشده و ساختار نوبت گرفتن در ارتباط کلامی بوده است. در این راستا، ٤٠ شرکت کننده که بطور تصادفی برای این مطالعه انتخاب شدند در مکالمه های شفاهی شرکت کردند، که بر اساس آنها تدابیر بکاررفته در ارائه ی جوابهای پسند نشده و پیچیدگی نوبت در صحبت استخراج شد. دیگر هدف مهم این تحقیق مقایسه ی دو روش ارزیابی زبان دوم بود. علاوه بر زبان آموزانی که در مکالمه های شفاهی شرکت کردند، ٢٠ زبان آموز دیگر هم به پرسشنامه ی تکمیل گفتمان پاسخ دادند. همه ی داده ها پس از کد گذاری براساس مدل لوینسون (1983) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که دو روش جمع آوری داده ها از نظر فراوانی، نوع تدابیر امتناع اتخاذ شده و ساختار نوبت، نمونه های متفاوتی را ارائه دادند. این تفاوت ها دال بر این نکته بود که پرسشنامه های تکمیل گفتمان فقط برای بررسی یک ویژگی خاص وارد شده در جوابهای پسند نشده عملی هستند. بطور کلی، یافته ها نشان داد که شمار قابل توجهی از یادگیرنده ها، با استفاده از عذر و نقش نماهای گفتمان که بیشترین فراوانی را در بین تدابیر بکار گرفته شده توسط شرکت کنندگان داشت، تحت تاثیر انتقال کاربردی مسئولیت جواب پسند نشده را به منبع دیگری واگذار کردند. در ارتباط با سازماندهی رجحانی نتایج نشان داد که اتفاق نظر، جنبه ی غالب در بین ایرانیان به عنوان فراگیران زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی است. همچنین، یافته ها نشان داد که پرسشنامه های تکمیل گفتمان نمی توانند پیچیدگی مکالمات طبیعی را که در آنها فراگیران اختیار کنترل مکالمه ی خود را دارند به تصویر بکشند.

این تحقیق با توجه به اهمیت راهبرد فراشناختى در ایجاد زبان آموزان خوداتکا که از مساثل مطروحه در بحث هاى جدید آموزش زبان انگلیسى است، در جهت بررسى روایى و پایایى خودارزیابى و تاثیر توانش زبان، جنسیت و پیش آگاهى از سنجش عینى صورت گرفت. در این تحقیق از دو گروه متفاوت آزمودنى استفاده گردید. کلیهء آزمودنى ها، توان خود را در زمینه هاى مهارت شنیدارى، ساختار زبان و مهارت خواندن برحسب درصد خودارزیابى کردند و سپس نتایج خودارزیابى ها و نتایج حاصله از آزمون تافل تجزیه و تحلیل آمارى شد. نتایج حاصله نشان داد که خودارزیابى از نظر پایایى و روایى قابل قبول است و باید از اهمیت بالایى در آموزش و ارزشیابى برخوردار باشد. ضمنا نتایج نشان داد که توانش زبانى و جنسیت از نظر آمارى تاثیرى قابل تامل در روایى ر پایایى خودارزیابى ندارند. ولى پیش آگاهی از آزمونى که به منظور تطابق خود ارزیابى ها با نمرات عینى استفاده مى شرد، تائیر قابل توجهى در روایى خودارزیابى دارد.

بررسی تأثیر مهارت های تفکر نقادانه بر مهارت درک مطلب متون ادبی دانشجویان رشتة زبان و ادبیات عربی در ایران مهارت درک مطلب یکی از مهارت های اساسی و مهم برای فهم معنا و افکار موجود در متن است. توجه به این مهارت در دروس متون ادبی یکی از مهم ترین موضوعات حوزة آموزش زبان به شمار می رود. استفاده از روش های صحیح تدریس متون ادبی می تواند در تقویت مهارت خواندن و درک مطلب دانشجویان نقش ایفا کند. تدریس این متون بر مبنای مهارت های تفکر نقادانه، علاوه بر تحقق تمامی اهداف متون ادبی، درک مطلب دانشجویان را نیز بهبود می بخشد. هدف جستار حاضر، بررسی تأثیر مهارت های تفکر نقادانه بر مهارت درک مطلب متون ادبی نزد دانشجویانِ مقطع کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی است. روش مورد استفاده، روش نیمه تجربی بود. نمونة آماری پژوهش 64 نفر از دانشجویان ترم سوم رشتة زبان و ادبیات عربی بود که به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. گروه کنترل با روش سنتی و گروه آزمایش با روش مبتنی بر مهارت های تفکر نقادانه آموزش داده شدند. یافته ها نشان داد بین علمکرد دو گروه تفاوت معنادار وجود دارد و استفاده از مهارت های تفکر نقادانه در تدریس متون ادبی عربی بر مهارت درک مطلب دانشجویان تأثیر دارد.

هدف این مقاله، بررسی پدیده دوزبانگونگی در حوزه های رسمی و غیررسمی و همچنین، بررسی تأثیر عوامل سن، جنس، سطح تحصیلات و شغل، بر کاربرد دو زبان فارسی و ترکی در شهر اردبیل است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. نمونه آماری تحقیق از میان جامعه آماری (جمعیت شهر اردبیل) به روش نمونه گیری مرحله ای و براساس جدول مورگان ۴۰۰ نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه پژوهشی پاراشرو برای تحلیل یافته ها از آزمون های آماری t دو نمونه وابسته و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. مقایسه کاربرد زبان فارسی با ترکی در شهر اردبیل نشان داد که : جوانان نسبت به سالمندان،زنان نسبت به مردان،دارندگان تحصیلات بالا نسبت تحصیلات پایین و حوزه های آموزشی و اداری نسبت به دیگر حوزه ها بیشتر از زبان فارسی استفاده می کنند.

در این مقاله قصد داریم خوانش کلی/ جزئی در تناوب مکانی فارسی را مورد بررسی قرار دهیم. فعل ها ی مکانی که در تناوب مکانی شرکت می کنند دارای دو موضوع درونی اند: موضوع مکان و موضوع انتقالی. در گونه مکانی موضوع انتقالی به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع مکان به صورت مفعول گروه حرف اضافه ظاهر می شود. در گونه مفعولی موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع انتقالی به صورت یک گروه اسمی بی نشان قبل از فعل ظاهر می شود. با بررسی داده های زبان فارسی نشان داده ایم برخلاف لازار (1982) و روشن (1377) تظاهر موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» الزاماً به معنای خوانش کلی موضوع مکان نیست. با این وجود میان تظاهر آن به صورت گروه اسمی همراه با «را» و بیان آن به صورت مفعول حرف اضافه تفاوت معنایی وجود دارد. موضوع مکان آن گاه که به صورت گروه اسمی بیان می شود مفهوم بیشتر تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رویداد را انتقال می دهد. به پیروی از لانگاکر (1991) علت این مسئله را تفسیر موضوع مکان به عنوان موضوع کنش پذیر دانسته ایم. حضور «را» نیز نشانه گروه اسمی کنش پذیر است . موضوع انتقالی نیز چنانچه همراه با «را» به کار رود می توانند خوانش کلی یا جزئی داشته باشد. علت آن کارکرد کمی «را» به عنوان نشانه مشخص بودن اسم می باشد. عدم حضور «را» امکان خوانش کلی را در مورد موضوع انتقالی اسم جنس از بین می برد.