گویش های لری

بختیاری از گویش های جنوب غربی ایران است و به همراه دیگر گویش های لری و فارسی، بازمانده فارسی میانه است که خود بازمانده فارسی باستان است. در این مقاله 44 واژه از گویش بختیاری ریشه شناسی شده است. در مورد هر واژه، نخست بر پایه شواهد موجود در خود گویش، ساخت اشتقاقی واژه و دگرگونی های آوایی انجام گرفته بر روی آن توضیح داده شده، سپس بر پایه برابر یا هم ریشه واژه در دیگر گویش ها و زبان های ایرانی و نیز زبان های هندواروپایی، به ریشه شناسی واژه و بازسازی صورت ایرانی باستان و هندواروپایی آغازین آن پرداخته شده است. واژه ها با تلفظ رایجشان در بختیاری گونه کوهرنگ آورده شده اند.

لری بویراحمدی از گویش های جنوب غربی اییاری و لری لرستانی سه گونه اصلی از گویش های لرییل می دهند. بویراحمدی ساخت های متنوع و جالبی برای معرفه ین مقاله ساخت های معرفه ساز در لری بویراحمدی بررسی شده و با برابر آنها در دیگر گونه های لری و نیز برخی از گویش های ایرانی، به ویژه گویش های حوزهی از این ساخت ها را دارند، مقایسه شده است. داده های بویراحمدیِ این تحقیق به صورت ضبط گفتار و ثبت آوانگاری گفتار دوازده نفر از گویشوران بویراحمدی از شهرستان مارگون و روستاهاییلویه و بویراحمد در تابستان 1387 گردآوری شده است. نتایج نشان می لری بویراحمدی چهار ساختِ مختلفِ معرفه ساز دارد: پسوندهاییه دار [–ku:] و [–u:]یبی از صفت های اشاره [u:] «آن» و [i:] «این» به همراه پسوندهاییه دار [–vo] ، [–yo] و [–ho] برای معرفه ی روند. یه دارِ [–i:] نیز برای معرفه ی قیدهای زمان استفاده می شود.