درخت حوزه‌های تخصصی

در آستانه هزاره سوم، مدیریت دانش، به عنوان یک نیاز استراتژیک برای مؤسسات، سازمانها و نهادهای خدماتی مطرح است و تضمین کننده برتری های بلند مدت برای سازمان ها و جوامع و نشان دهنده میزان بهره گیری آنها از سرمایه های انسانی، فکری و اطلاعاتی است. یکی از عوامل اصلی پیاده سازی مدیریت دانش فرهنگ سازمانی است. پژوهش با هدف تحلیل ساختاری رابطه فرهنگ سازمانی با فرایند پیاده سازی مدیریت دانش با رویکرد پژوهش آمیخته انجام شده است. در بخش کیفی پژوهش با بهره گیری از شیوه دلفی و دیدگاه صاحبنظران به روش تحلیل محتوای جهتدار و تلخیصی و مصاحبه های نیمه ساختار یافته، دوازده مؤلفه فرهنگ سازمانی مبتنی بر دانش در جامعه آماری استخراج شد که این مؤلفه ها شامل میل به دانش، دانشکارمحوری، آموزش و یادگیری، ارتباطات متقابل دانشی، همدلی، جمعگرایی دانشی، التزام به برنامه دانشی، ارزیابی و پاداش دانشی، مشروعیت دانشی، زمانبندی دانشی، انعطاف دانشی و صیانت دانش است. در بخش کمّی از روش توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی با استفاده از نرم افزار لیزرل و روش مدل یابی معادلات ساختاری، ارتباط هر یک از این مؤلفه ها با فرایند پیاده سازی مدیریت دانش تحلیل شد. در مرحله کیفی نمونه آماری 33 نفر خبره مرتبط با موضوع انتخاب شدند و در مرحله کمی، نمونه آماری شامل 141 نفر از کارکنان شهرداری زاهدان هستند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. پس از تجزیه و تحلیل، مشخص شد در ارتباط فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش، مؤلفه های التزام به برنامه دانشی و قدرت و مشروعیت دانشی بیشترین تأثیر را بر فرایند پیاده سازی مدیریت دانش در شهرداری زاهدان دارد و در پایان نیز راهکارهای اجرایی در این زمینه ارائه شد.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین زیر سیستم مدیریت دانش در سازمان یادگیرنده و هوش سازمانی و مؤلفه های آن در پتروشیمی تبریزاست .روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی همبستگی بوده و نمونه های تحقیق شامل 172 نفر از کارکنان سطوح شغلی کارشناس و کارشناس ارشد پتروشیمی تبریز و به صورت تصادفی انتخاب شد. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه مدیریت دانش مارکوارت با ضریب آلفای کرونباخ 901/0 و پرسشنامه هوش سازمانی آلبرخت با ضریب آلفای کرونباخ 968/0 و پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که بر اساس ضریب همبستگی پیرسون علاوه بر وجود رابطه مثبت و معنادار بین زیرسیستم مدیریت دانش و هوش سازمانی (ضریب همبستگی 782/0و 01/0 p <، بین زیرسیستم مدیریت دانش و تمامی مؤلفه های هوش سازمانی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد) ضرایب همبستگی از 484/0 برای چشم انداز استراتژیک تا 727/0ب رای سرنوشت مشترک در سطح 01/0 p < معنادار بوده است در نهایت، نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین مؤلفه های هوش سازمانی، سرنوشت مشترک، کاربرد دانش و اتحاد و توافق قادر به پیش بینی معنادار زیرسیستم مدیریت دانش در سازمان یادگیرنده هستند

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی مؤلفههای هوشمندسازی صنعت گردشگری در ایران بوده است. پژوهش از نوع آمیخته و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی قراردادی در بخش کیفی و پیمایش در بخش کمّی انجام گرفته است. در بخش کیفی، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی تعداد سیزده نفر از مدیران گردشگری کشور مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. نمونه بخش کمّی نیز با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونهگیری تصادفی، تعداد 390 نفر از کارشناسان آژانسهای مسافرتی و گردشگران این سه شهر تعیین گردید. پس از تحلیل دادهها از طریق مدلیابی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی، مشخص شد که تمامی متغیرهای مشاهدهپذیر و پنهان در سطح 05/0 معنیدار بوده و مورد تائید قرار گرفتند. بر اساس یافتههای پژوهش، چهار مؤلفه؛ حکمرانی هوشمند، توانمندسازی اجتماعی- فرهنگی، توسعه کاربرد فنّاوریهای نوین هوشمند و هوشمندسازی جامع خدمات گردشگری، بهعنوان مؤلفههای هوشمندسازی صنعت گردشگری در ایران شناسایی شدند.

گردشگری پزشکی در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا که شناسایی و ارتباط با مقاصد گردشگری پزشکی در وهله اول از طریق وب سایت های گردشگری پزشکی صورت می گیرد، بنابراین نقش موثری در توسعه مقصد گردشگری پزشکی بازی می کنند. در این مقاله عوامل موثر در اثربخشی وب سایت های گردشگری پزشکی با استفاده از تحلیل اکتشافی شناسایی و بررسی شده است و سپس با تحلیل داده ها، از پنج بعد ایجاد اطمینان و اعتبار درباره خدمات درمانی، توجیه ادعاها، آگاه سازی در خصوص نحوه سفر و گردشگری درمانی، برقراری ارتباط موثر با کاربر و شفافیت در اطلاعات، بعد آگاه سازی جزء عوامل موثر در اثربخشی وب سایت های گردشگری پزشکی شناسایی نشد، اما چهار بعد دیگر از نظر خبرگان به عنوان عوامل موثر در اثربخشی وب سایت های گردشگری درمانی شناسایی شدند.

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل روند تولید علم در موضوع «اکتساب دانش» (با تمرکز بر ماهیت سازمانی آن) در منابع علمی است. تجزیه و تحلیل علم سنجی، از طریق ابزارهایی مانند هم نویسی، همایندی واژگان، هم استنادی و خوشه بندی، مروری منتقدانه جهت شناسایی مضامین اصلی و مفاهیم هستی شناسانه موضوع فراهم می کند. تعداد مقالات موردبررسی، 245 مقاله لاتین (منتشرشده در پایگاه علمی ScienceDirect) و 20 مقاله فارسی (منتشرشده در پایگاه های علمی ایران) بوده است. بازه زمانی مقالات لاتین از سال 1979 تا سال 2021 و بازه زمانی مقالات فارسی، از سال 1380 تا سال 1399 بوده است. ابزار گردآوری داده ها، جستارها، پایگاه های داده حاصل از جست وجو، تهیّه فهرست و کدگذاری بوده و روش تجزیه و تحلیل، ابزارها و نقشه های علم سنجی با استفاده از نرم افزارهای MS Excel و VOSviewer بوده است. نتایج روندهای عمومی نشان می دهد که از مبدأ کشورهای پیشرفته به لحاظ اقتصادی تعداد بالاتری از مقالات اکتساب دانش نسبت به سایر کشورهای جهان منتشر شده است. تعداد مقالات از مبدأ کشورمان در پایگاه بین المللی موردبررسی بسیار اندک بوده که با وجود شناخته شدن تدریجی اهمیت موضوعات اکتساب دانش سازمانی، ضروری است پژوهش های بیشتری با مبدأ کشورمان در سطح منابع معتبر بین المللی تدوین و منتشر شود. یافته ها نشان می دهد روند زمانی نشر مقالات اکتساب دانش در جهان و در کشور با شیب ملایمی رو به افزایش است. شبکه همایندی کلّ واژگان، تمرکز و استقلال نسبی خوشه ها را نشان می دهد؛ چنان که مفاهیم گوناگونی در ارتباط با این موضوع شکل گرفته و تکامل یافته اند و خوشه های علمی دیگری را تشکیل داده اند. این موضوع اهمیت اکتساب دانش را به عنوان گره مهمّی در شبکه های دانشی علم اطّلاعات به اثبات می رساند. با توجّه به شبکه های همایندی، ضروری است محقّقان حوزه های مدیریت دانش، یکپارچه سازی دانش، انتقال دانش، یادگیری، یادگیری سازمانی و منابع دانشی، آورده های پژوهشی اکتساب دانش را مدّنظر قرار دهند. نقشه روند زمانی ظهور کلیدواژگان حوزه اکتساب دانش، نشان دهنده طی شدن مراحل بلوغ این حوزه علمی در سال های اخیر است. با توجّه به یافته ها چنین برداشت می شود که کشف و نشر موضوعات و ایده های نوین توسّط پژوهشگران جدید در این حوزه امکان پذیر است و هنوز اشباع نظری در موضوعات اکتساب دانش به وجود نیامده است. پیوند گسترده مسائل آموزش و یادگیری سازمانی با اکتساب دانش، و تنوّع مسائل نرم مرتبط با آن از جمله نکات شایان توجّهی است که مدیران، پژوهشگران و سیاست گذاران حوزه علم و فنّاوری در خصوص مطالعات سازمان و مدیریت باید مورد توجّه قرار دهند.

اینترنت یک بستر زیرساختی کسب وکار را برای تجارت الکترونیک فراهم کرده است به طوری که آمارها نشان دهنده روند رو به رشد خرید اینترنتی هستند. یکی از کاربردهای مورد توجه در فضای مجازی، تجارت الکترونیک است که موجب تحولی شگرف در روابط کسب وکار و مشتریان شده و سهم عمده ای از تعاملات تجاری را به خود اختصاص داده است. از شیوه های نوین خرید که از مزایای گسترده ای بهره مند است، خرید اینترنتی است. در حال حاضر، بسیاری از خرید و فروش ها در سراسر دنیا به این شیوه صورت می گیرند؛ ازاین رو، شناسایی صحیح نیازمندی های مشتریان و خرید اینترنتی که انجام می دهند و پاسخ سریع به این نیازمندی ها، کلید موفقیت تجاری و افزایش وفاداری مشتریان محسوب می شود. به منظور بررسی عوامل ایجاد وفاداری الکترونیکی برای سازمان های ارائه دهنده خدمات خرید الکترونیکی، این تحقیق عوامل تأثیرگذار بر وفاداری مشتریان در خرید اینترنتی را شناسایی و بررسی می نماید و با تهیه پرسش نامه و با استفاده از فرآیند تصمیم گیری سلسله مراتبی فازی، وزن یا درجه اهمیت هریک از شاخص ها را به دست می آورد و درنهایت آنها را رتبه بندی می نماید. با کمک نتایج به دست آمده نشان خواهیم داد که کدام شاخص برای مشتریان، مهم ترین عامل در ایجاد وفاداری الکترونیکی خواهد بود.

امروزه فناوری های پیشرفته به عنوان یکی از حیاتی ترین اجزاء سازمان های صنعتی و خدماتی مطرح می باشد. بعضی، فناوری های پیشرفته را قلب تولید ثروت در سازمانهای مختلف به شمار آورده وارائه خدمات و محصولات قابل رقابت درعرصه رقابت جهانی را برای تمامی بنگاه های اقتصادی، بدون بهره گیری از فناوری های هایتک مورد نیاز تقریبا غیر ممکن می دانند. با توجه به اهمیت و نقش فناوری به ویژه فناوری های پیشرفته در ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان ها، یکی از مسائل اساسی در خصوص اینگونه فناوریها، شیوه دستیابی و اکتساب آنها می باشد. برای گردآوری اطلاعات، 15مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان حوزه های فناوری اطلاعات و همچنین صاحبنظران حوزه مدیریت و اکتساب فناوری صورت گرفته است. نمونه گیری به روش نمونه گیری نظری بود و با استفاده از تکنیک هدفمند ( قضاوتی) و گلوله برفی انجام شد.تجزیه و تحلیل داده ها در فرآیند کدکذاری باز با کمک نرم افزار  MAXQDA منجر به ظهور 105 مفهوم و کد باز و 23 مقوله فرعی و 5 مقوله اصلی گردید. این مقاله با هدف دستیابی به مدل مفهومی اکتساب فناوری های پیشرفته با تاکید بر تحلیل و مدیریت ریسک در حوزه فناوری اطلاعات با توجه به شرایط محیطی حاکم بر صنعت فناوری اطلاعات کشور با استفاده از نظریه داده بنیاد و رویکرد خودظهوری انجام شده است.

این مقاله عوامل اساسی مؤثر بر انتقال فن آوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه و مشکلات آن را بررسی می کند و راه حل هایی عملی برای طراحی سیستمی منطبق با منابع و نیازهای این قبیل کشورها را ارائه می‌دهد. در این مقاله مشکلاتی که یک سازمان هنگام بهره گیری از فن آوری اطلاعات با آن روبرو است در سطح بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفته است. شناسایی و توصیف این مشکلات عمدتاً از مطالعات موردی مربوط به کشورهای در حال توسعه به دست آمده است. این مقاله بعضی از عوامل جامعه شناختی را که کشورهای در حال توسعه برای انتقال فن آوری اطلاعات با آن دست به گریبان اند بررسی می کند و به منظوره بهره وری کامل از اختراعات، رهنمودهایی را برای غلبه بر این موانع ارائه می دهد.

توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات طی چند دهه گذشته، تأثیرات شگرفی بر سازمان ها داشته است و استراتژی های آن ها را در تطبیق با محیط، تغییر داده است. هدف این تحقیق طراحی مدل قابلیت های فناوری اطلاعات در سازمان های دولتی است. روش تحقیق از حیث نتیجه جزء تحقیقات توسعه ای و از حیث هدف جزء تحقیقات اکتشافی و از حیث روش جزء تحقیقات کیفی است. ابزار جمع آوری داده های تحقیق مصاحبه است و به منظور تحلیل داده ها، از روش تئوری زمینه ای استفاده شد. در این تحقیق 14 مصاحبه انجام گرفت که شامل دو بخش مدیران آگاه از موضوع و متخصصان فناوری اطلاعات و مدیریت به عنوان نظریه پردازان این حیطه بود. مصاحبه در مراحل اولیه به صورت عمیق انجام شد، اما از اواسط مصاحبه ها به دلیل مشخص شدن کدهای مفهومی، مصاحبه ها هدفمندتر و به صورت نیمه باز برای مفهوم سازی مناسب موضوع صورت پذیرفت. تحلیل کدهای تحقیق پس از انجام کدگذاری باز، نشان داد، 132 کد در مرحله ی کدگذاری باز شناسایی گردید و در مرحله ی کدگذاری محوری دو تم اصلی «زیرساخت های فناوری اطلاعات» و «بهره برداری فناوری اطلاعات» به عنوان شرایط علی، ساختارهای سازمانی و سازوکارهای فرهنگی به عنوان شرایط مداخله گر و اکتساب دانش و بهره برداری از دانش نیز به عنوان شرایط زمینه ای مشخص شدند و درنهایت در مرحله ی کدگذاری انتخابی 6 مانع، 6 استراتژی فناوری اطلاعات و 11 پیامد قابلیت های فناوری اطلاعات در قالب دو تم اصلی یاد شده ارائه گردیدند. نتایج تحقیق نشان داد قابلیت های فناوری اطلاعات در سازمان های دولتی می تواند نتایج و پیامدهای مطلوبی از ارائه خدمات با کیفیت تر به شهروندان و ارباب رجوع برای آن ها به همراه داشته باشد.

هدف از این تحقیق بررسی وضعیت موجود اشتراک گذاری دانش بین اعضای هیأت علمی و شناسایی میزان تأثیرگذاری مؤلفه های مدل رفتار برنامه ریزی شده بر رفتار و قصد به اشتراک گذاری دانش می باشد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد تشکیل می دهند که تعداد آن ها در زمان انجام تحقیق 435 نفر بودند. از این تعداد 231 نفر بر اساس جدول مورگان، با روش تصادفی طبقه ای به نسبت هر دانشکده به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش جهت گردآوری داده ها، پرسشنامه بود. جهت تجزیه تحلیل داده ها از آزمون های t تک نمونه ای، همبستگی، رگرسیون و آمار توصیفی استفاده شد. نتایج آزمون t مشخص کرد که اشتراک گذاری دانش بین اعضای هیأت علمی، به غیر از مؤلفه قدرت دانشی در تمامی مؤلفه های مورد بررسی از سطح نسبتاً مطلوبی برخوردار است. بین تمامی متغیرهای تحقیق (به غیر از مؤلفه قدرت دانشی) رابطه مثبت و معنی داری مشاهده گردید. قصد به اشتراک گذاری بیشترین نقش را در توضیح رفتار به اشتراک گذاری دانش و نگرش نسبت به اشتراک گذاری دانش بیشترین نقش را در توضیح قصد به اشتراک گذاری دانش داشت.

گسترش روزافزون خدمات ارتباطات راه دور به ویژه خدمات ارائه شده توسط اپراتورهای تلفن همراه و افزایش رقابت، آن ها را به ارائه خدمات جدید و متنوع ترغیب کرده است. اپراتورها سعی می کنند با ارائه کیفیت و قیمت مناسب به عنوان عوامل مؤثر بر رضایت کاربران، علاوه بر حفظ کاربران خدمات فعلی، آن ها را برای پذیرش و استفاده از نوآوری های جدید تشویق نمایند. با توجه به اهمیت این مسئله، در این مقاله به بررسی اثر کیفیت خدمات و رضایت مشتری بر پذیرش خدمات جدید ارائه شده توسط اپراتورهای تلفن همراه و پیش بینی پذیرش نوآوری پرداخته شده است. تحلیل ارتباط سه فاکتور کیفیت خدمات، رضایت مشتری و پذیرش خدمات جدید در اپراتور همراه اول با استفاده از روش معادلات ساختاری مورد مقایسه قرار می گیرد. همچنین پس از استخراج فاکتورهای مناسب، احتمال پذیرش خدمات جدید با استفاده از رگرسیون لجستیک پیش بینی می شود. نتایج نشان داد که مشتری مداری و انعطاف پذیری در ارائه خدمات دارای اثر زیادی بر پذیرش نوآوری توسط کاربران اثرگذار می باشند و اپراتور همراه اول با تمرکز بر این دو شاخص در ارائه خدمات جدید می تواند کاربران زیادی را جذب نماید.

  پژوهش حاضر به مطالعه اهمیت نقش مدیریت اطلاعات و به اشتراک گذاری آن میان شرکای زنجیره تأمین یک کالا یا خدمت می پردازد. وجود اطلاعات مؤثر و به اشتراک گذاری آن میان شرکای زنجیره تأمین، سازمان ها را قادر به هماهنگی با تغییراتی که در تقاضاهای مشتریان به وجود می آید می کند. در این پژوهش نقش مدیریت اطلاعات و به اشتراک گذاری آن در زنجیره تأمین مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان دهنده این مطلب بود که به اشتراک گذاری اطلاعات موجب افزایش هماهنگی و همکاری شرکای زنجیره تأمین می شود که درنتیجه شرکا بهتر می توانند روابطشان با یکدیگر را مدیریت کنند، از طرف دیگر به اشتراک گذاری اطلاعات موجب می شود سازمان ها منافعی را به دست آورند که هرکدام به تنهایی و بدون استفاده از اطلاعات دیگر سازمان ها قادر به دست آوردن آن ها نیستند. جامعه آماری پژوهش شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی استان کرمانشاه است که با استفاده از نمونه گیری تصادفی میان مدیران و کارکنان آن ها پرسشنامه توزیع شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات توسط نرم افزار SMART-PLS و با استفاده از آماره آزمون t و ضرایب مسیر (β)، نشان داد که فرضیات تحقیق مورد تائید قرار گرفتند.  

در این پژوهش با بهره گیری از شاخص های متعدد برگرفته از انواع مختلف مدل های ارزیابی توانمندی فناورانه در سطح ملی، به رتبه بندی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصاد و توسعه به لحاظ توانمندی فناورانه به روش تصمیم گیری چند معیاره پرداخته شد. در گام نخست با استفاده از روش کتابخانه ای، مروری بر مقالات و کتب مرتبط انجام شد. در این مرحله مهم ترین مدل ها و معیارهای ارزیابی توانمندی فناورانه در سطح ملی مورد بررسی قرار گرفته شد و درنهایت 14 شاخص به عنوان معیارهای تصمیم گیری مورد بررسی قرار گرفت. سپس با به کارگیری تکنیک های تصمیم گیری مجموع ساده موزون، تاپسیس و الکتره کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه از حیث توانمندی فناورانه رتبه بندی شده اند. در ادامه به منظور ادغام نتایج هر تکنیک، از روش کپلند استفاده شده است. پژوهش حاضر از جنبه روش در دسته پژوهش های کمی است و از منظر هدف از نوع پژوهش های کاربردی است. بر اساس یافته های پژوهش آمریکا، ژاپن و آلمان به عنوان پیشگامان توانمندی فناورانه در میان کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه قلمداد می شوند.