درخت حوزه‌های تخصصی

توانایی تصور آنچه که احتمالاً اتفاق خواهد افتاد (آینده پژوهی) یکی از ویژگی های بسیار مهم شرکت های موفق می باشد. حال اگر این شرکت، شرکت دانش بنیان باشد که اساس رقابت و مزیت رقابتی آن ها بر مبنای دانش است بیشتر خواهد بود. ازاین رو در این پژوهش سعی شده است با آینده نگری مؤلفه های مزیت ساز رقابتی در شرکت های دانش بنیان، سناریوهای محتمل و درنتیجه استراتژی های مناسب برای این شرکت ها تدوین شود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش از نوع پیمایشی و در سطح اکتشافی است. جامعه آماری این پژوهش را 97 نفر از مدیران و خبرگان موجود در46 شرکت دانش بنیان مستقر در شهرک فناوری صنایع شیمیایی شیراز و هلدینگ دانش بنیان فتکو تشکیل دادند که با توجه به نوع و مراحل پژوهش ، تیم های 15 نفره ، 7 نفره و 6 نفره به صورت قضاوتی انتخاب شدند . در مرحله اول با بررسی ادبیات موضوع 4 دسته اصلی سیاسی- راهبردی، اقتصادی-مالی، اجتماعی – فرهنگی و فناوری انتخاب شد و سپس با استفاده مجدد از ادبیات موضوع و مصاحبه با خبرگان 30 مؤلفه شناسایی شد و آنگاه با استفاده از نظر تیم 15 نفره از خبرگان و به روش دلفی 26 مؤلفه مزیت ساز رقابتی نهایی شد. در مرحله دوم جهت تعیین تأثیرات متقابل مؤلفه ها، این مؤلفه ها وارد 2 پرسشنامه شد و یک تیم 7 نفره از خبرگان اقدام به تکمیل آن ها نمودند. یکی از این پرسشنامه ها جهت استفاده در تجزیه وتحلیل MICMAC و دیگری جهت استفاده در نرم افزار سناریو ویزارد تدوین شد. وجود سناریو در خروجی نرم افزار سناریو ویزارد و پایایی 95% پرسشنامه MICMAC اعتبار و سازگاری درونی این 2 پرسشنامه و داده های مربوطه را تضمین می کند. نتایج نرم افزار سناریو ویزارد 8 سناریوی قابل قبول (قوی) را ارائه داد که در این میان 3 سناریوی خوش بینانه، بدبینانه و محتمل ترین مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. با دسته بندی مؤلفه های مزیت ساز در 4 دسته سیاسی/راهبردی، اقتصادی/مالی، اجتماعی/ فرهنگی و فناوری، نتایج سناریوهای سه گانه نیز در این دسته بندی ارائه شد. در مرحله آخر نیز از تیم 6 نفره ای برای تدوین اقدامات و سیاست های لازم استفاده شد که این تیم درنهایت 12 اقدام برای سناریوی خوش بینانه، 9 اقدام برای سناریوی محتمل و 4 اقدام برای سناریوی بدبینانه پیشنهاد دادند. درمجموع می توان گفت که در شرکت های دانش بنیان گسیل توان مدیریت دانش به سمت چهار مقوله تولید بیشتر، توسعه بازار، نتیجه گرایی پروژه و کیفیت بیشتر می تواند سناریوی مطلوب برای رسیدن به حداکثر استفاده از امکانات و فرصت ها را فراهم آورد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر تعارض کار-خانواده بر رضایت از زندگی با نقش میانجی استرس شغلی و رضایت شغلی است. این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی و جامعه آماری نامحدود شامل استادان دانشگاه است که تعداد384 نفر به روش دردسترس انتخاب شدند. جمع آوری داده با استفاده از پرسشنامه های الکترونیک و تحلیل آماری با نرم افزارهایSPSS وSMARTPLS3 انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش تعارض کار-خانواده تنها در وضعیت تدریس مجازی رضایت از زندگی کاهش یافت؛ تاثیر استرس شغلی بر رضایت از زندگی در وضعیت تدریس حضوری و مجازی معنادار نبود؛ تاثیر تعارض کار-خانواده بر رضایت از زندگی با میانجی گری جزئی رضایت شغلی تنها در وضعیت تدریس مجازی معنادار بود و نقش استرس شغلی در رابطه بین تعارض کار-خانواده و رضایت شغلی به عنوان میانجی جزئی تایید شد. نتایج حاصل از مقایسه اختلاف میانگین ها نشان داد که تداخل کار با خانواده مبتنی بر اجبار در وضعیت تدریس مجازی بیشتر از حضوری بود و استادان به مراتب در شرایط بدتری قرار داشتند.

جایگاه نظام اداری در پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کشور بسیار بالاست و سالم سازی آن از خطاها و انحراف ها تأثیر بسزایی در تحقق اهداف کلان جامعه دارد. سلامت اداری یعنی نظام اداری با رعایت اصول و مقررات اداری حاکم و با توجه به نظم اداری از قبل طراحی شده، وظایف خود را به خوبی و برای رسیدن به بهره وری سازمانی اجرا می نماید. سلامت اداری یکی از خواست ها و آرزوهای دیرینه جوامع مختلف بوده و تحقیقات زیادی درزمینه کشف راهکارهای ارتقای آن در کشورهای مختلف (با رویکردهای مختلف) انجام شده است. با دقت در منابع اسلامی و به ویژه سیره حکومتی امام علی (علیه السلام) می توان به راهکارهای بسیاری در این باره دست یافت. براساس مدل سه شاخگی، سازمان، دارای سه بعد ساختاری، زمینه ای و رفتاری است. هدف اصلی تحقیق حاضر این است که راهکارهای مفید جهت ارتقای سلامت اداری در بعد رفتاری (با استفاده از متون دینی) با تأکید بر نهج البلاغه ارائه کند. نتایج تحقیق گویای آن است که سه راهکار ایجاد نظارت مؤثر، رعایت عدالت و افزایش شفافیت، از مهم ترین راهکارهای ارتقای سلامت اداری از منظر نهج البلاغه است.

فناوری اینترنت اشیاء در مراقبت های بهداشتی و مقابله و کنترل بیماری همه گیر مزایای زیادی را ارائه می دهد و تا حد زیادی روند تشخیص و نظارت مداوم بیمار از راه دور را با حسگرهای بی سیم و دستگاه های هوشمند تسهیل خواهد کرد. این مقاله با هدف شناسایی و تحلیل کاربردهای اینترنت اشیا در مقابله و کنترل بیماری های همه گیر همچون کرونا تهیه شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی بود که در دو مرحله انجام شد. ابتدا با مرور مبانی نظری و مطالعات پیشین از طریق روش مرور متون، کاربردهای اینترنت اشیا در مقابله و کنترل بیماری های همه گیر همچون کرونا شناسایی شدند؛ سپس برای تائید و اولویت بندی کاربردهای شناسایی شده، این کاربردها در اختیار 23 نفر از خبرگان دانشگاهی و خبرگان حوزه پزشکی قرار گرفت. کاربردهای اینترنت اشیا در مقابله و کنترل بیماری های همه گیر همچون کرونا، دارای ابعاد کاربردهای درمانی(5 مؤلفه و 9 شاخص)، کاربردهای نظارتی(4 مؤلفه و 14 شاخص)، کاربردهای اطلاعاتی(2 مؤلفه و 5 شاخص)، کاربردهای مدیریتی(2 مؤلفه و 8 شاخص)، کاربردهای پیشگیری(7 مؤلفه و 14 شاخص) می باشد. در شرایط بروز بیماری های همه گیر مانند کرونا، اینترنت اشیا باعث بهبود کیفیت درمان و تشخیص، پشتیبانی در تصمیم گیری و نظارت بر علائم حیاتی بیماران، کاهش ویزیت های بیمارستانی و افزایش امکان پایش و نظارت بر وضع بیماران می شود.

تنوع دستگاه هایی که افراد به وسیله آن به اینترنت دسترسی پیدا می کنند و از سامانه های مبتنی بر وب استفاده می کنند، روز به روز زیادتر می شود. کاربران انتظار دارند که سامانه ها را روی مرورگرهای مختلف و یا دستگاه های مختلف (از دسکتاپ تا تلفن های همراه هوشمند در اندازه های مختلف) به شکل مناسب و سازگار با دستگاه مشاهده کنند. هدف این پژوهش نیز طراحی سامانه اینترنت بانک واکنش گرا است. برای این منظور ضمن مطالعه پیشینه پژوهش و توجه به مفاهیم اینترنت بانک، عوامل پذیرش آن و مفهوم واکنش گرایی و تجربه کاربری و نیازهای یک سامانه (از نظر کسب و کاری و فنی) به طراحی اینترنت بانک واکنش گرا بر اساس مراحل روش " علم طراحی" پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضر، طراحی سامانه ای واکنش گرا را ارائه می دهد که می تواند مورد استفاده همه بانک ها و مؤسسه های مالی قرار گیرد. طراحی پیشنهادشده به گونه ای است که سامانه روی دستگاه های مختلف در اندازه های مختلف به شکل مناسب و سازگار با انداره دستگاه نمایش داده می شود. بر اساس نتایج این پژوهش، تجربه کاربری که شامل مواردی چون واکنش گرایی، سادگی استفاده و قابلیت یادگیری است، بسیار مورد توجه کاربران است و اینترنت-بانک هایی که این عوامل را همراه با امنیت و کارایی در اختیار کاربران می گذارند، بیشتر مورد اقبال واقع می شوند.

نوآوری مدل کسب و کار (BMI)، یک فرآیند نوآوری است که با هدف ایجاد و حفظ مزیت های رقابتی، تغییراتی اساسی (طراحی شده، بدیع و غیر پیش پا افتاده) در پیکربندی مدل کسب و کار فعلی شرکت ایجاد می کند. از موضوعات مهمی که در خصوص این مفهوم مورد توجه است، محرک هایی است که موجب شکل گیری این سطح از نوآوری در کسب و کارها می گردد. لیکن با وجود علاقمندی بسیاری از پژوهشگران به مفهوم BMI در سال های اخیر، مقالات اندکی به مطالعه مستقیم و جامع پیشران های آن پرداخته اند و بیشتر در مطالعات موردی به آن توجه شده است. به همین جهت در این مطالعه تلاش شده تا با روش فراترکیب، عوامل پیشران گزارش شده در مطالعات موردی پراکنده، ادغام شده و ضمن تلفیق آن ها با روش تحلیل مضمون، لیست تجمیع شده ای از محرک های نوآوری مدل کسب و کار ارائه گردد. بدین منظور پس از جستجوی مقالات مرتبط در پایگاه اسکوپوس و پالایش عناوین و چکیده مقالات یافت شده، 140 مطالعه موردی گزارش شده در مقالات منتخب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. استخراج مصادیق محرک ها، کدگذاری، جستجوی مضامین و نامگذاری آن ها طی مراحل بازگشتی روش تحلیل مضمون، منجر به شناسایی 10 مضمون اصلی مشتمل بر 30 مضمون فرعی شد. در این مقاله گزارش پژوهش انجام شده به همراه تعریف محقق از تمامی 10 محرک اصلی و 30 محرک زیرمجموعه ارائه شده است.

هدف این پژوهش شناسایی تأثیر جو مسموم سازمانی و حمایت سازمانی ادراک شده بر تسهیم دانش است. از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی و از منظر روش گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این مطالعه ۱۶۴۸ نفر از کارکنان مؤسسات آموزشی شهرستان سراب است. با توجه به جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه ۳۱۳ نفر تعیین و با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شد که بعد از حذف داده های پرت، تعداد نمونه به ۲۴۸ نفر رسید. داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد جو مسموم سازمانی روستایی، تسهیم دانش دیکسون و پرسشنامه استاندارد حمایت سازمانی ادراک شده گردآوری شد که بر مبنای مدل آلن و همکاران طراحی و اعتباریابی شده بود. تجزیه وتحلیل داده ها با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج گویای برازش مدل مفهومی و تأیید تمامی فرضیه ها است؛ به نحوی که همه اثرات مستقیم در مدل ارائه شده و همچنین اثر غیرمستقیم جو مسموم سازمانی بر تسهیم دانش از طریق میانجی گری حمایت سازمانی ادراک شده مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش بیان می دارد که حمایت سازمانی ادراک شده می تواند اثر منفی جو مسموم سازمانی را بر تسهیم دانش کارکنان مؤسسات آموزشی کاهش دهد؛ بنابراین لازم است جو مؤسسات آموزشی فاقد مسمویت باشد تا نیت سازمان در ارائه حمایت ها بر کارکنان آشکار شود و بدین ترتیب آن ها تسهیم دانش را مغایر با منافع خود تلقی نکنند.

نظریه کنش گر-شبکه، در مفهوم اجتماعی آن، رویکردی برای تجزیه و تحلیل جامعه شناختی در حوزه مطالعات علم و فناوری است که بر درک چگونگی رسیدن چیزها به موقعیت هایی که در آن قرار دارند متمرکز است؛ اما در سال های اخیر، این نظریه به عنوان رویکردی روش شناختی جهت تحلیل نحوه استفاده از محصولات فناوری در محیط کار و توصیف ابعاد مختلف سیستمهای اجتماعی-فنی، مورد توجه پژوهش گران قرار گرفته است. با وجود نمونه های متعددی از پژوهش های مبتنی بر روش شناسی کنش گر-شبکه، چارچوب مدونی برای آن معرفی نشده است و در داخل کشور نیز نمونه ای برای استفاده از این نظریه در قالب روش شناسی یافت نشد. پژوهش حاضر می کوشد تا ضمن تبیین روش شناختی از این نظریه، به روش تحلیلی-توصیفی، چارچوبی نظام مند برای گردآوری و تحلیل داده ها در بستر این نظریه معرفی نماید. امکان و اعتبار چارچوب پیشنهادی در قالب مطالعه موردی، مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج پژوهش می تواند در کاربست نظام مند روش شناسی کنش گر-شبکه، به ویژه در داخل کشور مفید باشد.

استفاده از استعاره اکوسیستم در حوزه علوم اجتماعی به طور روزافزون در حال گسترش است و برای مطالعه حوزه های مختلف مدیریتی از جمله نوآوری، کسب و کار و کارآفرینی استفاده شده است. ویژگی تکامل در اکوسیستم ها بیشتر مورد توجه واقع شده است. هدف این تحقیق شناسایی مدل مراحل تکامل اکوسیستم های کسب و کار صنعتی است. اکثر مطالعات قبلی در حوزه تکامل اکوسیستم ها بر مبنای مطالعات موردی انجام شده و لذا متاثر از شرایط موضوع مورد مطالعه بوده و از قابلیت تعمیم قابل اتکائی برای همه حوزه های صنعتی برخوردار نیست. در این تحقیق مدل جامعی برای مراحل تکامل اکوسیستم های کسب و کار صنعتی با استفاده از فراترکیب ارائه شده است. با مطالعه ادبیات موضوع، از 14 مطالعه که درباره مراحل تکامل بوده اند، 105 کد استخراج و در قالب 19 مفهوم به هم ترجمه شدند و یک مدل 4 مرحله ای استخراج شد. این مدل با برجسته کردن دو مفهوم زنجیره ارزش و پلتفرم صنعتی و زیر بخشهای آن، مدل جامعی برای مراحل اکوسیسمهای کسب و کار صنعتی است و صنعتگران و پژوهشگران می توانند با استفاده از آن، الگوی تکامل برای اکوسیستم صنعتی مورد نظرشان طرح-ریزی کنند یا اکوسیستمهای موجود را مطالعه و تکامل آن را ارزیابی کنند.

فروشگاه های هوشمند با استفاده از فناوری هوش مصنوعی، انبوهی از اطلاعات مشتریان و کالاها (داده های بزرگ) شامل: تشخیص چهره، حسگرهای هوشمند، قفسه های هوشمند، پرداخت خودکار و نمایشگرهای تعاملی را با سرعت زیاد بر مبنای اینترنت نسل پنجم (5G) انتقال می دهند. از آنجائیکه شیوع ویروس کرونا تغییرات زیادی بر نحوه زندگی و تجارت امروز داشته است، به همین خاطر بازاریابان، استراتژی های جدیدی بر پایه هوش مصنوعی برای پیشبرد بکار گرفته اند. این پژوهش عوامل لذت بخش خرید مشتریان برپایه مدل پذیرش سیستم های اطلاعات لذت گرا (HISAM) را مورد تحلیل قرار داد. روش نمونه گیری این پژوهش تصادفی ساده و تعداد آن 404 نفر بود. ابزار سنجش در این پژوهش پرسشنامه. تحلیل های آماری نیز با استفاده روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos انجام شده است. برای تعیین ارتباط علی بین متغییرها از روش مدل معادلات ساختاری و سطوح معناداری به منظور آزمودن فرضیه ها p_value کوچکتر از 0/05 در نظر گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که سهولت استفاده درک شده، فایده درک شده و لذت درک شده بر قصد خرید بواسطه آمادگی فناوری مشتریان اثر مثبت و معنادری دارد. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن بود که متغییر تعدیلگر آمادگی فناوری از خوش بینی، نوآوری، ناراحتی و ناامنی اثر پذیر بوده و همچنین سهولت استفاده درک شده، لذت درک شده و فایده درک شده بر قصد خرید مشتریان از فروشگاه های هوشمند در دوران کرونا اثر مثبت و معناداری دارد.