زهرا صادقی آرانی

امروزه نقش اساسی ورزش در ابعاد گوناگون زندگی انسان باعث شده است تا کلیه کشورها به صورت جدّی و برنامه ریزی شده در عرصه های مختلف ورزشی سرمایه گذاری کنند. نفوذ ابعاد مختلف ورزش در جامعه بالاخص از جنبه های اقتصادی آن، به جایی رسیده است که از آن به عنوان یکی از شاخص های مهم توسعه اقتصادی و اجتماعی یاد میشود و موفقیت های ورزشی در ابعاد همگانی و قهرمانی را برابر با توسعه شاخص های اقتصادی و اجتماعی میدانند. از آنجا که پیش نیاز موفقیت در هر زمینه ای فراهم آوردن امکانات و زیرساخت های لازم برای انجام آن است، مقاله حاضر با هدف بررسی و تجزیه و تحلیل برخورداری استان های ایران از امکانات ورزشی و تربیت بدنی در سال 85-1384 تدوین شده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و جامعه آماری آن را استان های ایران تشکیل میدهند. داده های مورد نیاز این پژوهش شامل شاخص های ورزشی و تربیت بدنی میباشد و آمار و اطلاعات مربوط به آن، از مرکز آمار و اطلاعات سازمان تربیت بدنی و سالنامه های آماری کل کشور تهیه شده است. به منظور تعیین درجه توسعهیافتگی ورزشی و تربیت بدنی، از روش تاکسونومی عددی با استفاده از 20 شاخص بهره گیری شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که از میان استان های موجود در ایران، تنها استان سمنان است که با درجه توسعهیافتگی 495/0 و 712/0 در سال های 1384 و 1385 در زمره استان های برخوردار از امکانات ورزشی و تربیت بدنی قرار داشته است. به عبارت دیگر، بیش از 93 درصد از استان های ایران از امکانات ورزشی و تربیت بدنی کافی محروم بوده اند. محروم ترین استان های کشور از لحاظ شاخص های فوق در دو سال مورد بررسی، استان های اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، کرمان و سیستان و بلوچستان بوده اند. نتایج این تحقیق به مسئولان و برنامه ریزان کمک میکند تا با شناخت استان های توسعه نیافته یا کمتر توسعهیافته در امر ورزش به منظور کاهش ناهمگنیها و بهبود زندگی ساکنان آنها، اولویت سرمایه گذاریها را به این مناطق اختصاص دهند.

اطلاع رسانی به عنوان ابزاری اساسی برای توسعة فرهنگی و متعاقب آن زیرساختی برای توسعه در سایر بخشهای کشور به شمار میرود. یک جامعه بدون بهره گیری از اهرم توانمند اطلاع رسانی، در دستیابی به توسعه با مشکل مواجه خواهد شد. به عبارت دیگر، بهبود شبکه های اطلاع رسانی عمومی به عنوان پیش نیازِ برنامه ریزی و تصمیم گیری، به بهبود و افزایش توسعهیافتگی در تمام جنبه های آن منتهی میشود. بدین منظور، مقالة حاضر با هدف بررسی و تجزیه و تحلیل توسعهیافتگی شهرستانهای استان یزد از نظر شاخصهای اطلاع رسانی عمومی و روند تغییرات آن طی سالهای 84-1380 و به منظور برنامه ریزی در این بخش، انجام گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش «توصیفی- تحلیلی» است و جامعهی آماری آن را شهرستانهای استان تشکیل میدهد. برای انجام این تحقیق، پس از تعیین شاخصهای توسعهیافتگی اطلاع رسانی، آمار و داده های آن از سالنامة آماری و سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی این استان تهیه گردیده است. به منظور اندازه گیری توسعهیافتگی اطلاع رسانی این استانها، از روش تاکسونومی عددی و با استفاده از 11 شاخص بهره گرفته شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد حدود نیمی از شهرستانهای این استان از امکانات اطلاع رسانی کافی محرومند. شهرستانهای ابرکوه، بافق، مهریز و اردکان از نظر شاخصهای اطلاع رسانی طی سالهای 84-1380، همواره جزء شهرستانهای برخوردار استان به شمار میروند. شهرستانهای خاتم، طبس و صدوق نیز شهرستانهای محروم از امکانات اطلاع رسانی استان بوده اند. سایر شهرستانهای این استان نیز در زمرة شهرستانهای نیمه برخوردار به شمار میروند