محمد ابویی اردکان

با ظهور و گسترش شبکه های بی سیم، امروزه نسل جدیدی از کاربردهای بانکداری الکترونیکی پدیدار شده اند که تحت نام بانکداری موبایلی شناخته می شوند. این گونه از خدمات در کشور ما در مراحل اولیه بلوغ خود قرار دارند. با وجود تغییرات در خدمات بانکداری الکترونیک، اطلاعات اندکی درباره ی چگونگی واکنش مشتریان از این خدمات در دست است. هدف این مقاله ارائه مدلی تبیینی از «ویژگی های سیستم پرداخت با همراه بانک» است. برای این کار، پس از مرور ادبیات ابتدا، گویه های مرتبط با «ویژگی های سیستم پرداخت با همراه بانک» شناسایی شدند. سپس پرسشنامه ای، بین مشتریان همراه بانک توزیع و 281 پرسشنامه برگشت داده شد. سپس برای کشف روابط بین عناصر مدل از تکنیک های تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد و مدل رگرسیونی استخراج شد. طبق نتایج کسب شده این مدل پژوهشی، مشخص شد که ویژگی های سیستم پرداخت با همراه بانک به ترتیب اولویت به ابعاد «قابل حمل بودن»، «آسودگی»، «دردسترس بودن»، و «سازگاری» بستگی دارد.  

این مقاله با هدف معرفی فرایند داوری و ضرورت آن در نظارت بر کیفیت آثار علمی منتشرشده، به بررسی وجود/ عدم وجود فرایند داوری، انواع داوری های رایج، روش های تصمیم گیری، معیارهای مؤثر بر پذیرش مقاله، تصمیم گیرندگان اصلی، مسائل و مشکلات سردبیران، و هنجارهای رایج در فرایند داوری مجلات معتبر علمی ایران4 پرداخته است. بنابراین، با توجه به هدف پژوهش، روش اجرای آن پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. جمعیت آماری این پژوهش شامل 245 مجله علمی پژوهشی و ترویجی بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که نوع داوری رایج در این مجلات «دوطرفه پنهان» است و روش غالب در پذیرش مقاله «اعلام نتیجه مقاله پس از داوری و طرح در جلسه هیئت تحریریه» است. همچنین، یافته ها حاکی از آن بود که دو معیار «اصیل و بدیع بودن پژوهش» و «ارتباط موضوع با خط مشی موضوعی مجله» نقش مؤثری در پذیرش مقالات دارند. از میان پنج رکن اصلی دخیل در فرایند داوری مجلات، «هیئت تحریریه» نقش اساسی تری در فرایند داوری مقالات داشته است. درباره مسائل و مشکلات، سردبیران مجلات ایرانی بیشتر با سه مسأله «طولانی بودن زمان داوری مقالهها»، «کیفیت ضعیف نگارش مقالهها»، و «مشکلات مالی» مواجه بوده اند.

ارزیابی عملکرد سازمان ها و زیر مجموعه های آن به منظور دستیابی به بهره وری بالاتر و رشد و بالندگی سازمان یک ضرورت غیر قابل انکار است. در دنیای رقابت پذیر عصر بیست و یکم دانشگاه ها، مؤسسه های آموزش عالی و واحدهای تابعه آن یکی از مهم ترین سازمان ها ی خدماتی هر جامعه شمرده می شوند که می توانند نقش مهمی را در رشد و توسعه یافتگی جوامع ایفا کنند، مسلماً ارزیابی عملکرد نظام آموزش عالی مستلزم وجود یک مدل مناسب ارزیابی عملکرد است تا بتواند تصویر روشنی از میزان کارایی و عملکرد آن ارائه کند. مدل تحلیل پوششی داده ها یکی از شناخته شده ترین روش های اندازه گیری کارایی سازمان ها  بخصوص سازمان ها ی خدماتی است اما تعریف ورودی ها و خروجی های مدل با توجه به اختلاف نظر بین ذینفعان کلیدی و انتخاب یک مدل مورد توافق در سازمان کار آسانی نیست. لذا در این تحقیق با استفاده از هفت مرحله روش شناسی سیستم های نرم پیتر چکلند شاخص های مناسب برای ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی (گروه های آموزشی به عنوان یک زیرنظام از آموزش عالی می توانند نقش مهمی را در بهبود کیفیت نظام آموزش عالی ایفا کنند). دانشکده مدیریت دانشگاه تهران شناسایی شد و سپس اهمیت نسبی شاخص های مناسب برای ورودی ها و خروجی های مدل تحلیل پوششی داده ها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مشخص شد.

رشد و توسعه خوشه های صنعتی بیش از دو دهه است که رهیافتی برای توسعه کسب و کارهای کوچک معرفی شده و شناخت جنبه های مختلف این رویکرد مورد بحث و توجه پژوهشگران و سیاستگذاران کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه قرارگرفته است. در این بررسی، با هدف شناسایی بیشتر عوامل بازدارنده و پیش برنده در مسیر رشد و بالندگی"خوشه نساجی یزد"، با نگاهی به شکل گیری و تحولات این صنعت در منطقه، ابتدا لیستی از عوامل مؤثر بر توسعه خوشه های صنعتی، با مطالعه ادبیات موجود و مرور پژوهشهای پیشین، استخراج گردید. از این لیست به عنوان چهارچوب نظری مبنا برای موردپژوهی عوامل مؤثر بر توسعه خوشه ای صنایع نساجی یزد استفاده شد و بر مبنای این عوامل که جمعاً 31 مورد بودند، با آماده سازی طرح تحقیق، داده ها از منابع مختلف اطلاعاتی شامل ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای و نیز انجام مطالعات میدانی مانند مصاحبه های فردی و گروه کانونی، بصورت نظام مند گردآوری شدند. تحلیل داده ها نیز به موازات گردآوری آنها و با استفاده از روش ویرایش وکدگذاری داده ها تا رسیدن به مرحله اشباع یافته ها ادامه پیدا نمود. بر اساس عوامل اصلی بررسی شده، نتایج این پژوهش نشان داد که در وضعیت کنونی 14 مورد به عنوان عامل پیش برنده و 25 مورد به عنوان عامل باز دارنده در جهت رشد و توسعه این خوشه عمل می کنند که دسته بندی مجدد آنها به تدوین چهارچوب نهایی این تحقیق منجر شد. همچنین به دلیل تنوع و حجم یافته های پژوهش و نیاز به یک ساختار مناسب برای ارائه، تشریح وضعیت این عوامل در قالب الگو "الماس پورتر" صورت پذیرفت.

تصویر مطلوب شهر در ذهن ساکنان و سایر افراد می تواند باعث جذب هر چه بیشتر سرمایه گذاران، گردشگران و مهاجران شود. همچنین مدیران شهری برای برنامه ریزی و اتخاذ تصمیمات مناسب برای شهرها نیازمند شناختی مناسب از تصویر فعلی شهر و عوامل تأثیر گذار در شکل گیری آن داشته باشند. از این رو هدف از این تحقیق بررسی عوامل کلیدی موثر در شکل گیری تصویر شهر در راستای برندسازی موثر شهری در بین شهروندان شهر تهران می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه ی گردآوری اطلاعات، تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. روش نمونه گیری در این تحقیق خوشه ای بوده و ابزار اصلی گردآوری اطلاعات، مصاحبه و پرسشنامه می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از تکنیک های تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اولویت اجزای تشکیل دهنده ی مدل«شکل گیری تصویر درونی شهر تهران»، به ترتیب؛ بعد اقتصاد و تجارت، دامنه ی خدمات، جایگاه بین المللی شهر، زیرساخت حمل ونقل و ارتباطات و ترافیک، مسائل اجتماعی، صیانت از آثار تاریخی، محیط زیست، جاذبه معماری وشهری، خویشتن شناسی شهروندان، فرهنگ و بعد دانشگاه و آموزش می باشد.

هدف از نگارش مقاله حاضر ترسیم نقشه علم مدیریت شهری است. پرسش اصلی پژوهش عبارتست از اینکه دانش مدیریت شهری از چه زیر حوزه های موضوعی تشکیل شده است و ارتباط این زیر حوزه ها با یکدیگر چگونه است؟ ترسیم نقشه علم مدیریت شهری می تواند به شناسایی هرچه بیشتر این رشته و زیر حوزه های موضوعی این رشته علمی کمک کند و سیاستگذارانِ سازمانهای دست اندرکار مدیریت شهری را با اولویتهای پژوهشی در این عرصه آشنا سازد. به این منظور پایگاه اطلاعاتی «آیاسآی» به عنوان منبع استخراج اطلاعات انتخاب شد. برای استخراج نقشه علم مدیریت شهری از « آیاسآی » در پنج گام اقدام شد، 1) طراحی رشته کاوش 2) انجام جستجو بر اساس رشته کاوش طراحی شده 3)تجزیه و تحلیل نتایج جستجو 4)طراحی ماتریس شدت ارتباط زیر حوزه های موضوعی 5) استفاده از الگوریتم خوشهبندی سلسله مراتب تجمعی جهت ترسیم نقشه علم مدیریت شهری. یافته های پژوهش نشان می دهد که نقشه علم مدیریت شهری شامل36 زیر حوزه موضوعی و 18 ناحیه است

روش شناسی را می توان راهبردهای استفاده از روش های گوناگون گردآوری داده ها همراه با حفظ حدّ مطلوب اعتبار و پایایی دانست. هدف از نگارش این مقاله، آشنایی با روش شناسی ترسیم نقشه های علم است. در این مقاله ابتدا جایگاه نقشه های علم و کاربرد روش تحلیل استنادی در حوزه علم سنجی و سپس با بررسی پیشینه ترسیم نقشه های علم و نقشه های موضوعی علوم در ایران و جهان ضمن تشریح فرایند و گام های ترسیم نقشه های علوم، نقشه اداره امور عمومی (علم مدیریت دولتی) به عنوان یک مطالعه موردی بیان شده است.    

یکی از چالش های اساسی کشورهای درحال توسعه در تجارت الکترونیکی، آموزش و ظرفی تساز ی نیروی انسانی است. پروژه آموزش و آگاه سازی تجارت الکترونیکی در جمهوری اسلامی ایران با هدف شناسایی فعالان و بازیگران تجارت الکترونیکی و طراحی دوره های مناسب منطبق بر نیاز آنا ن تعری ف شد. پیرو چنین هدف عمده ای، در ابتدا گروه های بالقوه فراگیران با استفاده از مدل فعالان اقتصاد ی و مدل تجارت الکترونیکی توربان شناسایی شدند. در گام بعد نقش ها ی اصل ی ه ر یک از باز یگران و فعالان در عرصه تجارت الکترونیک ی بر اساس چارچوب ها ی کارکرد ی تجارت الکترونیک ی و فرایندهای سازمانی آن تعیین شد. بر اساس نقش های مربوط به هر گروه از فراگی ران، سلسله مراتب اهداف آموزشی مربوط توسعه داده شد و موضوعات اساسی طراحی در قالب یک سند اطلاعات دوره ها مواد لازم برای بسته های آموزشی طراح ی و « س. ا. د » (س. ا. د) دسته بندی شدند. با استفاده از این تدوین شدند.

زمینه: داوری مقاله های مجلات علمی سوای این که یک کار علمی است یک کار اخلاقی نیز قلمداد می شود. داوران با پذیرش، رد یا ارایه پیشنهادهای اصلاحی به نویسندگان مقالات، نقش برجسته ای در فرایند داوری دارند. این مقاله داوران مجله های علمی را در کانون توجه قرار می دهد و هنجارهای رایج در ارتباط با داوران مقالات، منابع انتخاب ، معیارهای انتخاب و عملکرد آنها و نواقص و کاستی های رایج در گزارش های داوران مجله های علمی ایران را بررسی می نماید.روش پژوهش: این پژوهش اکتشافی و توصیفی و نیز یک مطالعه کمی و کاربردی است. روش اجرای آن پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه است. جمعیت آماری این پژوهش شامل 245 مجله علمی ایران است.یافته ها: این پژوهش نشان می دهد در مجله های علمی ایران از دو منبع «اعضای هیات تحریریه» و « فهرست اسامی داوران موجود در مجله» برای انتخاب داوران مقالات، بیشتر استفاده می شود. سه معیار «سرشناس بودن در حوزه های موضوعی مجله»، «سابقه گزارش های داوری مفید و سازنده» و «داشتن تجربه در حوزه داوری برای مجله های علمی» برای انتخاب داوران بیشتر اهمیت دارند. عملکرد داوران جوان در سه ویژگی «نظم و رعایت وقت»، «دقت نظر در داوری مقاله»، «ارایه پیشنهادهای سازنده برای اصلاح مقاله» بهتر از داوران مسن است. نتیجه دیگر این که در مجله های علمی ایران تمایل بیشتری به استفاده از داور داخلی نسبت به داور خارجی وجود دارد. و «طولانی بودن زمان داوری» مهم ترین مشکل مجله های علمی ایران است.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد مجلات علمی ایران در مجموع تمایل بیشتری به انتخاب داوران داخلی (اعضای هیات تحریریه) دارند. این نتیجه گیری با توجه به محوریت اعضای هیات تحریریه در مجلات علمی ایران حایز اهمیت است. همچنین نتایج این پژوهش نشان می دهد عملکرد داوران جوان نسبت به داوران مسن بهتر است. ضمن این که مجلات علمی ایران برای انتخاب داوران شان بر معیارهای کیفی (سرشناس بودن، سابقه و تجربه داور) تاکید دارند. دست آخر این که مجلات علمی ایران همچنان با مشکل طولانی بودن زمان داوری مقالات مواجه هستند.

هدف از نگارش مقاله حاضر، آشنایی مقدماتی با خوشه‌بندی اطلاعات و نشان دادن کاربرد روش‌های خوشه بندی در ترسیم نقشه‌های علم می باشد. به این منظور انواع رویکردها به دسته بندی و خوشه بندی اطلاعات به صورت مختصر مورد بررسی قرار می گیرند و با بررسی پژوهش های مشابهدر این شاخه علمی، کاربرد این روش‌ها در فرایند مصورسازی اطلاعات مفهومی و ترسیم نقشه‌های علم معرفی می شود. در انتها با اجرای الگوریتم خوشه بندی سلسله  مراتبی تجمعی که نوعی از الگوریتمهای خوشه بندی بر مبنای روش ارتباط کامل می باشد، نقشه علم مدیریت به عنوان یکی از شاخه های علمی بین رشته ای و نوظهور مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد.

سنجش بلوغ سازمان در حوزه کاربردی‌سازی کسب و کار الکترونیک امری کاملاً کیفی است و نمی‌توان تأثیر عوامل تأثیرگذار بر آن را به راحتی تبدیل به مقادیر کمی نمود و مورد سنجش قرار داد. بنابراین باید به دنبال مکانیزمی بود تا بتوان نوع و میزان تأثیر عوامل مختلف را بر روی سطح بلوغ سازمان و بر روی دیگر عوامل فرموله نمود. به منظور بررسی این موضوع لازم است دو موضوع تأثیر عوامل بر رشد رویکرد کسب و کار الکترونیک و دیگری میزان تأثیر عوامل بر یکدیگر مورد بررسی قرار گیرند. در این مقاله هدف آن است تا با ارائه مدل‌های فازی به بررسی نحوه تعامل عوامل و تأثیر آنها بر رشد استفاده از رویکرد کسب و کار الکترونیک در سازمان پرداخته شود. به این منظور برای مدل‌سازی این عوامل و میزان تأثیر آنها، ابتدا با بررسی پژوهش‌های پیشین عوامل تأثیرگذار در توسعه رویکرد کسب و کار الکترونیک شناسایی و سپس با استفاده از نظر متخصصین و بکارگیری روش دلفی این عوامل دسته‌بندی شده‌اند. در ادامه با استفاده از مدل FCM نمودارهای گرافیکی هدایت شده عوامل ترسیم می‌شوند و با استفاده از این نمودارها روابط علت و معلولی میان مفاهیم مورد اشاره در گره‌ها ارائه می‌شود و شبکه روابط میان عوامل، تحلیل و تبیین می‌گردد.

یکی از پرجاذبه‌ترین زمینه‌ای کاربرد فناوری اطلاعات، کسب‌وکار الکترونیکی است. مدیران سازمان‌ها باید به‌نبال راهکاری برای تصمیم‌گیری در راستای بهینه‌سازی آمایش منابع در این حوزه باشند تا نحوه تخصیص‌های هزینه‌ای و سرمایه‌ای خود را در این حوزه در سطوح عالی و راهبردی کنترل کنند. پرداختن به این موضوع نیازمند آن است که مدیران سازمان، سطح توسعه‌یافتگی خود را در حوزه کسب‌وکار الکترونیکی مشخص نمایند و با شناسایی عوامل مؤثر در رشد این رویکرد، به برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت خود بپردازند. در این مقاله هدف آن است که با استفاده از ابزارهای فازی، به ساخت و توسعه مدل‌های هوشمند در جهت تعیین وضعیت موجود سازمان و تصمیم‌گیری مدیران برای بهبود این وضعیت پرداخته شود. به این منظور برای مدل‌سازی این عوامل و میزان تأثیر آن‌ها، ابتدا با بررسی پژوهش‌های پیشین، عوامل مؤثر در توسعه رویکرد کسب‌وکار الکترونیکی شناسایی، و سپس با استفاده از نظر متخصصین و به‌کارگیری روش دلفی، این عوامل دسته‌بندی شدند. در ادامه با استفاده از مدل «اف‌سی‌ام» به ترسیم روابط علت و معلولی میان عوامل و نمایش نوع و نحوه تأثیر عوامل بر یکدیگر پرداخته شده.‌

گفتار، یکی از روش‎های آسان و کارآمد مبادله‎ی اطّلاعات توسّط انسان‎ها به حساب می‎آید. به همین دلیل ایجاد قابلیت‎های درک و تولید گفتار در ماشین نیز تحت عنوان" فن‌آوری پردازش گفتار" عمل انتقال اطّلاعات به آن را سریع‌تر و راحت‌تر می کند. تاریخ شروع طراحی سیستم های تولید گفتار به قرن هجدهم و قبل از سیستم های تشخیص گفتار در قرن بیستم باز می‎گردد. علت این امر، ساده‎تر بودن تولید گفتار رایانه‎ای نسبت به تشخیص است. در سیستم‎های تولید گفتار، از قواعد آواشناسی استاندارد هر زبان خاص برای تولید گفتار استفاده می‎شود و در سیستم‎های تشخیص گفتار از دو روش تشخیص بر مبنای کلمات هر زبان خاص و تشخیص بر مبنای واج‎های – عناصر صوتی تشکیل دهنده‎ی هرکلمه – هر زبان استفاده می‎شود. کاربردهای فن‌آوری پردازش گفتار در این مقاله در مقوله‎ی کاربردهای کلّی و کاربرد در کتابخانه با تأکید بیشتر، مورد بررسی قرار گرفته‎اند. در این مقاله در دو مقوله‎ی مجزّا، کاربردهای مورد استفاده‎ی کتابداران و کاربران بررسی شده است. محدودیت‎های فن‌آوری تشخیص گفتار قابل بررسی است و در نهایت عواملی مانند آموزش، انتظامات، انگیزه، آزمون‎پذیری، و انتخاب سیستم متناسب با وظیفه‎ی مورد انتظار از عوامل موفّقیت فن‌آوری تشخیص خصوصاً تشخیص گفتار به حساب می‎آیند.

همتراز خوانی ارزیابی انتقادی و سازنده از دست نوشته های ارائه شده به مجلات است که توسط افراد متخصص و همتراز با نویسنده دست نوشته صورت می گیرد.با توجه به بدیع بودن موضوع داوری مقالات علمی در زبان فارسی، ابتدا مفاهیم، اصطلاحات و تحولات مربوط به فرایند داوری دست نوشته های علمی بررسی می شود. سپس فرایند همتراز خوانی در مجله جامعه شناسی ایران برای ارائه الگویی از این فرایند در مجلات علمی – پژوهشی در ایران بررسی می شود. نوع فرایند همترازخوانی مورد استفاده در مجله جامعه شناسی ایران مبتنی بر شیوه داوری پنهان دوطرفه است. در این پژوهش خصوصیات فرایند داوری در این مجله با توجه به ویژگی های عمومی فرایند و نیز ویژگی های داوران از جمله، سن، جنس، رشته تحصیلی، رتبه علمی و ... مورد بررسی قرار گرفته است.اسناد مورد تحلیل شامل 798 سند داوری در مورد 418 دست نوشته و حاصل همکاری 126 داور (104 داور مرد و 22 داور زن) می باشد. در مدت 4 سال یعنی از نیمه دوم سال 1381 تا نیمه اول 1385 قریب به 5700 ساعت کار علمی در رابطه با دست نوشته های دریافتی توسط داوران و اعضای هیئت تحریریه منتخب مجله صورت گرفته است . متوسط زمان صرف شده از زمان دریافت دست نوشته تا اعلام نتیجه به نویسنده برای هر دست نوشته 6/13 ساعت و میزان دست نوشته ها توسط داوران مجله جامعه شناسی ایران بیش از 80درصد بوده است. و نرخ رد دست نوشته های نزد داوران خارج از مجله کمی بیش از داوران داخلی / اعضای هیئت تحریریه است. نتایج آزمون رگرسیون لاجستیک نشان می-دهد از میان متغیرهای جمعیت شناختی داوران بین رشته تحصیلی، خارجی یا داخلی بودن داور و رتبه دانشگاهی با نتیجه داوری (پذیرش یا عدم پذیرش) رابطه معنی داری وجود دارد و سایر متغیرها رابطه ای با نتیجه داوری ندارند.

مقاله حاضر"بازآفرینی دولت" و ریشه های شکل گیری آن را به عنوان پارادایم جدیدی در حوزه اصلاحات بخش امور دولتی مورد بحث قرار داده است. سپس در ادامه ضمن مرور رویکردهای متفاوت به اصلاحات عصر اطلاعات در دولت رویکرد یکپارچه سازی به عنوان رویکردی که بیشترین احتمال موفقیت اصلاحات را در برد دارد معرفی شده است. در مرور پیشینه تحقیق معیارهای کارآمدی سیستم های پشتیبان تصمیم (DSS) از نقطه نظر مدیران- به عنوان کاربران اصلی این سیستم ها- به طور خلاصه بررسی شده است. به دلیل ماهیت گروهی تصمیم گیری استراتژیک در سطح دولت سیستم های پشتیبان تصمیم گروهی به عنوان الگوی عام سیستم های پشتیبان تصمیم گیری استراتژیک معرفی شده اند و ضمن احصاء تفاوت های میان این سیستم ها و سیستم های پشتیبان تصمیم معمولی معماری یک سیستم پشتیبان تصمیم سازمانی مورد بحث قرار گرفته است . در انتها چارچوبی برای توسعه سیستم های پشتیبان تصمیم گیری استراژیک در دولت مبتنی بر رویکرد یکپارچه سازی نسبا به اصلاحات عصر اطلاعات پیشنهاد شده است.