ابراهیم متقی

ابراهیم متقی

مدرک تحصیلی: استاد علوم سیاسی، دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۲۵ مورد.
۴۱.

قطبی شدن امنیت منطقه ای و ژئوپلیتیک آشوب در خاورمیانه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک آشوب خاورمیانه تصاعد بحران قطبی سازی امنیت منطقه ای ایران امریکا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۵۲۵
هدف این پژوهش، بررسی پیامدهای قطبی‌شدن امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه است. فرضیه‌ این است که قطبی‌شدن امنیت منطقه‌ای به ظهور و گسترش ژئوپلیتیک آشوب در خاورمیانه انجامیده است. روش پژوهش، کیفی است و از رهیافت ساختار هویت بری بوزان استفاده کرده‌ایم. نتایج نشان می‌دهند که ایالات متحده شرایط لازم برای بی‌ثبات‌سازی منطقه‌ای و تداوم فرایند آشوب و بی‌ثبات‌سازی را پی‌گیری می‌کند. در چنین شرایطی رویکرد ‌ایران باید مدیریت فضای آشوب‌زده و مدیریت بحران از طریق سازوکارهای معطوف به دیپلماسی و قدرت‌سازی باشد. آمریکا از «راهبرد ائتلاف‌سازی خوشه‌ای» برای مدیریت امنیت منطقه‌ای بهره گرفته است. الگوی رفتاری این بازیگران در مقابله با ایران،‌ ماهیت تهاجمی دارد. در تفکر راهبردی آمریکا، عدم تقارن منطقه‌ای غالباً از دیدگاه فناورانه قابل تصور است. در محیط عدم تقارن، معادله‌ی قدرت و معماری نیروهای مسلح، متفاوت از محیط کلاسیک و متقارن است؛ لذا موضوعاتی از جمله: «کاربرد نیروی انسانی»، «تسلیحات»، «منابع قدرت»، «معماری دفاعی»، «مهندسی امنیتی»، «فرماندهی و مدیریت» در محیط عدم تقارن کاملاً متفاوت با محیط کلاسیک است.
۴۲.

ویژگی های راهبردی و قدرت بازدارندگی تسلیحات موشکی با تمرکز بر جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موشک جمهوری اسلامی ایران راهبردی قدرت بازدارندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۴ تعداد دانلود : ۳۴۵
تولید و گسترش قدرت در عرصه نظامی با محوریت راهبرد توسعه موشکی در دوران پساجنگ تحمیلی در دستور کار سیاست گذاران دفاعی - امنیتی ایران قرار گرفت. سؤالی که مطرح می شود این است که تسلیحات موشکی واجد چه امتیازات و مزایایی هستند که در بین وجوه مختلف قدرت نظامی، موشک ها به عنوان نقطه ثقلِ توسعه قدرت توسط ایران انتخاب شد؟ بنابراین هدف پژوهش حاضر؛ تشریح ویژگی های راهبردی و قدرت بازدارندگی تسلیحات موشکی با تمرکز بر جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش تحلیلی - توصیفی و منابع گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای است. در پاسخ به سؤال اصلی، فرضیه ای که مطرح می شود این است که موشک ها با دارا بودن ویژگی های راهبردی هشت گانه درنهایت بهترین گزینه برای کشوری همچون ایران با ویژگی های ژئوپلیتیکی خود است، چرا که این امر منجر به تولید و توسعه قدرت نظامی به منظور نیل به بازدارندگی و موازنه سازی دربرابر دشمنان و رقبای خود است، این اهمیت زمانی دوچندان می شود که اساساً ایران در محیطی به شدت امنیتی قرارگرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد، تسلیحات و سامانه های موشکی با ویژگی های عدم وجود پدافند مؤثر، قابلیت حمل سلاح های کشتارجمعی، کمک به فرایند انقلاب در نگرش به امور نظامی، افزایش اعتبار بین المللی، تثبیت و تقویت مؤلفه عمق راهبردی، امتیازات فنی، آسیب پذیری قدرت های بزرگ و پیشبرد برنامه های فضایی بهترین تسلیحات درجهت ایجاد بازدارندگی و موازنه دربرابر رقبا ازسوی ایران محسوب می شوند.
۴۳.

رقابت های اسلام سیاسی و سکولاریسم در دوران جمهوریت ترکیه با تأکید بر دوران زمامداری حزب عدالت و توسعه در سال های 1990 تا 2016(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترکیه گفتمان اسلام گرایی سکولاریسم حزب عدالت و توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۲۰۶
بیان مسئله: گفتمان های سیاسی نقش بسزایی درتدوین وشکل گیری رقابت ها،تعاملات و نزاع های سیاسی در کشورهای مختلف برعهده دارند. این تأثیرگذاری به ویژه در کشورهای متکثر و سرشار از گفتمان های سیاسی و فرهنگی بسیار قابل توجه است. ترکیه یکی از این کشورهای مهم و تأثیرگذار درمنطقه خاورمیانه است که در دوره ای طولانی شاهد رقابت های گفتمانی متعددی بوده که همچنان نیز ادامه دارد. در همین راستا به نظر می رسد بررسی سیر تعامل و تقابل های گفتمانی در این کشور در قالب همکاری ومنازعه، پژوهشی مفید وضروری به حساب آید. هدف:پژوهش حاضر درصدد است تا بابهره گیری از روش گفتمانی لاکلائو و موف به بررسی نزاع ها و همکاری های گفتمانی در ترکیه از سال های 1990 تا 2016 بپردازد. نتیجه گیری:بدین ترتیب می توان گفتمان های اسلام گرا،سکولارها (کمالیست ها و لائیک ها) وهمچنین خرده گفتمان هایی نظیر کردها را ازجمله مهم ترین گفتمان های فعال درصحنه سیاسی این کشور به شمار روند.این بررسی به ویژه از زمانی برای پژوهش حاضر حائزاهمیت است که گفتمان اسلام گرایی در دهه90 نیزتوانست خود را به طورجدی در صحنه سیاسی ترکیه نشان دهد وحتی در دوره ای به گفتمان هژمونیک تبدیل شود. به علاوه قدرت گرفتن حزب عدالت وتوسعه به عنوان حزبی اعتدال گرا و متمایل به گفتمان اسلام گرایان شکل وماهیت نزاع ها وهمکاری های گفتمانی را در این کشور پیچیده تر کرده است. روش: دراین پژوهش قصد براین است که باروش توصیفی–تحلیلی و ابزارگردآوری مطالب ازنوع روش کتابخانه ای، به بررسی رقابت های اسلام سیاسی وسکولاریسم درترکیه پرداخته شود.
۴۴.

تکلیف گرایی و تأثیر آن بر جایگاه ملی گرایی در مسأله صدور انقلاب (ملاحظه ای بر صدور انقلاب در دهه 1360)

کلیدواژه‌ها: ایدئولوژی گرایی صدور انقلاب ملی گرایی انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۱۴۳
یکی از مسائل مهم انقلاب ها، مسئله تعامل با محیط بین المللی است. با توجه به این که در همه انقلاب های بزرگ که داعیه جهان شمولی دارند، انقلابیون براین باور هستند که اصول انقلاب برای دیگر جوامع کاربرد دارد و این امر مسئله صدور انقلاب را بعد از پیروزی انقلاب ها به وجود می آورد. انقلاب اسلامی ایران یکی از انقلاب های بزرگ در جهان معاصر است که با توجه به ماهیت خود، موضوع صدور انقلاب در آن از همان ابتدا مورد توجه قرار گرفت. صدور انقلاب اسلامی با تأکید بر جهانی بودن و تعریفی جهان شمول از رسالت های انقلابی خود، فضای مشخصی از صدور انقلاب اسلامی را در دهه شصت ترسیم نمود. رهبری کاریزماتیک امام خمینی و تأثیر اندیشه های ایشان در ساختار کلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی مسئله صدور انقلاب اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داد. غلبه آرمان های ایدئولوژیک، محوری منبعث از بنیان های جهان شمول اسلامی در مسئله صدور انقلاب، باعث به حاشیه رفتن مفاهیم نژادی و ملی در شکل بندی غالب صدور انقلاب در ده سال اوایل انقلاب گردید. این مقاله تلاش دارد تا جایگاه ملی گرایی و مفاهیم ملی را در گفتمان مسلط صدور انقلاب اسلامی در دهه شصت بررسی نماید؛ در این راستا مسئله صدور انقلاب را در دهه 1360 از منظر شخصیت های انقلابی مورد بررسی قرار خواهد داد.
۴۵.

واکاوی چگونگی افول هژمونی آمریکا در عرصه جهانی با تاکید بر ویروس کرونا (از منظر حقوقی و سیاسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امریکا هژمونی گفتمان کرونا موازنه تهدید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۲۸۹
تحولات جهانی از بروز بحرانی جدید در نظم نوین جهانی حکایت دارد. تا مدت زمان زیادی امریکا به عنوان قدرت هژمون نظم بین الملل را بر اساس نظم تک قطبی شکل داده بود. نتایج تحقیق بر این تأکید دارند که کرونا ویروس باعث تغییر در نظریه ها و روایت های کلان و خرد سیاسی به مفاهیم بنیادی حوزه سیاست و علوم سیاسی شده است؛ چنانکه نگرش به دولت بخصوص کارکرد آن تغییر بنیادین یافت.اما اکنون جهان با وقایعی رو به رو شده است که این نظم تک قطبی و به معنایی دیگر هژمونی امریکا را به چالش کشانده است. ما در این مقاله در صدد پاسخ به این سوال هستیم که دلایل افول هژمونی ایالات متحده در دوره زمانی 2003 تا 2020 مبتنی بر چه پارامترهای نظریه های روابط بین الملل می باشد؟ فرضیه ای که برای آن در نظر گرفته شده است این است که امریکا به دلیل سیاست های یکجانبه گرایانه ای که در دهه های اخیر داشته است و از طرف دیگر ظهور قدرت های بزرگی همچون چین و اکنون نیز بحران کووید 19 در حوزه های اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی رو به ضعف گذاشته و قدرت هژمونیک این کشور رو به افول است. این پژوهش بر روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف استوار بوده و روش به کار برده شده در آن توصیفی- تحلیلی می باشد.
۴۶.

مدل تحلیلی سیاست خاورمیانه ای ایران در دوران آشوب

کلیدواژه‌ها: ایران خاورمیانه آشوب امنیتی سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۷۰
سال های 2011 میلادی به بعد را می توان سال هایی پیچیده و در عین حال مهمی برای سیاست خارجی ایران در منطقه خاورمیانه تلقی کرد؛ دورانی که نظم جهانی دچار دگردیسی های عمده ای شده و منطقه خاورمیانه به مثابه یک زیرسیستم از وضعیت و فرایندهای جهانی تحت عنوان «آشوب» تاثیر پذیرفته است. از این رو، خاورمیانه که برای سال ها دچار بحران و بی نظمی مدام بود، به سمت یک اشوب و بی ثباتی امنیتی حرکت کرد. مولفه ها و نشانه های آشوب امنیتی در خاورمیانه را می توان بحران های مزمن، چرخه های بحران امنیتی، تداخل بحران، ابهام امنیتی، گسترش افراط گرایی و تروریسم و ظهور دولت های شکننده دانست. در این قالب، الگوی رفتار منطقه ای ایران برای حفظ و پیگیری منافع ملی و نیز رویارویی با بحران ها و تضادهای منطقه ای از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. این پژوهش به این سوال اصلی پاسخ خواهد داد که سیاست خارجی ایران در دوران آشوب امنیتی خاورمیانه واجد چه ویژگی ها، مولفه ها و راهبردهایی است؟ فرضیه اصلی نیز عبارت از این است که در وضعیت آشوب و در شرایطی که تهدید و ابهام امنیتی افزایش یافته، جمهوری اسلامی ایران از طریق ساز وکارهای راهبردی، ارتباطی-دیپلماتیک و دولت قوی به مدیریت چنین روندی می پردازد. این پژوهش تلاش می کند که با روش توصیفی-تحلیلی، نخست مولفه های آشوب امنیتی را بررسی کرده و سپس راهبردهای سیاست خارجی و ابزارهای سیاسی-امنیتی ایران در دوران اشوب امنیتی خاورمیانه را تبیین کند. 
۴۷.

بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر منزلت اجتماعی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منزلت اجتماعی معلمان آموزش وپرورش معلمان مطالبات معلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۶۰۲
کیفیت زندگی و منزلت اجتماعی معلمان نشانه ای آشکار از روند رشد و تعالی یا نابودی و تباهی هر جامعه است و کیفیت عقلانیت در سرمایه گذاری و تخصیص بودجه را نمایان می سازد. هدف از این پژوهش «بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر برمنزلت اجتماعی معلمان» از دیدگاه خود معلمان بوده است. این پژوهش ازنظر ماهیت از نوع کمی، ازنظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی، ازنظر زمانی از نوع تحقیقاتمقطعی و ازنظر روش پژوهش توصیفی-پیمایشی و هم چنین از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق، معلمان شهر تهران با حجم ۴۶۰۰۰ نفر می باشد، حجم نمونه طبق فرمول کوکران برابر با ۳۸۲ نفر و روش نمونهگیری در این پژوهش، تصادفی خوشه ای بوده است. در این پژوهش برای اندازهگیری متغیرها از پرسشنامه محقق ساخته و مقیاس طیف لیکرت استفاده شده است. فرضیات تحقیق با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام شد، نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که بین تحصیلات، کارکردی بودن نظام آموزشی، سطح امکانات اقتصادی و رفاهی معلمان، توسعه مهارت های حرفه ای معلمان،، شیوه جذب و گزینش تربیت معلم، میزان عضویت و مشارکت در تشکل های صنفی و سیاسی معلمان و منزلت اجتماعی معلمان رابطه معنیداری وجود دارد و متغیرهای ذکرشده بر منزلت اجتماعی تأثیرگذاربوده اند. هم چنین بین جنسیت و منزلت اجتماعی معلمان تفاوت معناداری وجود ندارد.
۴۸.

نقش اعتماد و مشارکت در کنترل سازنده حوزه ورزش ایران

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: محیط ورزشی ایران کنترل سازنده اعتماد مشارکت اجتماعی و سرمایه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۸۵
محیط و ادبیات ورزشی ایران از نشانه هایی از ابهام، التهاب و خشونت مرحله ای برخوردار است. خشونت در حوزه ورزش، اعتبار ایران را در حوزه های بین المللی کاهش داده است. بسیاری از شهروندان تمایلی به حضور در ورزشگاه نداشته و یا به فرزندان خود اجازه حضور در فضای رقابت های ورزشی را نمی دهند.  این موضوع مربوط به چگونگی مشارکت زنان در ورزشگاه ها و علل اعمال محدودیت در ارتباط با حضور زنان در ورزشگاه براساس فقدان نشانه های ایمنی اجتماعی و خشونت های احتمالی ذکر شده است.  عدم حضور بخشی از شهروندان ایرانی در ورزشگاه ها زمینه شکل گیری نوعی تمایز را به وجود می آورد. هرگاه تمایز در جامعه ایجاد شود، نشانه هایی از خشونت و اقدامات هیجانی اجتناب ناپذیر خواهد بود. برای کنترل چنین فرایندی لازم است تا زمینه های قانونی حضور و مشارکت تمامی شهروندان در فضاهای ورزشی به وجود آید. همان گونه که معادله عرضه و تقاضا یکدیگر را در حوزه اقتصاد کلاسیک متعادل می سازد، حضور قانونمند تمامی شهروندان در ورزشگاه ها می تواند چنین فضایی را در حوزه ورزشی شکل دهد.  پرسش اصلی مقاله معطوف به طرح این موضوع است که «چگونه می توان شرایط عمومی را برای کنترل سازنده اجتماعی در جهت کاهش خشونت در محیط های ورزشی ایران به وجود آورد؟» در پاسخ به این پرسش می توان سه فرضیه را مطرح کرد. فرضیه اول مبتنی بر «رویکرد شرق شناسی مبتنی بر کنش شیزوفرنیک جامعه ایرانی» است. فرضیه دوم براساس نظریه روانشناسی اجتماعی خشونت رابرت تدگار تبیین می شود که بر نشانه هایی از محرومیت نسبی تأکید دارد. فرضیه سوم که به عنوان فرضیه اصلی مقاله محسوب می شود، براساس رهیافت های «جامعه شناسی بحران» تنظیم شده و به این موضوع اشاره دارد که: «کنترل سازنده ناآرامی های اجتماعی در محیط ورزشی از طریق اعتماد و مشارکت قانونمند شهروندی حاصل می شود». روش مقاله بر اساس رهیافت تحلیل داده ها انجام می گیرد. در تحلیل داده های مربوط به ناآرامی حوزه های ورزشی، نقش الگوهای تصمیم گیری مبتنی بر اعتماد و مشارکت سازنده بر سازوکارهای کنش قانونمند شهروندان در محیط ورزشی بررسی می شود.
۴۹.

مطالعه جامعه شناختی تاثیر سبک زندگی بر مشارکت سیاسی دانشجویان(مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه رازی دانشکده علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۸۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سبک زندگی بر مشارکت سیاسی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شده و سبک زندگی به دو دسته معطوف به عوامل فردی و اجتماعی تقسیم شده است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد، روش انجام کار نیز پیمایش است؛ پژوهش حاضر از لحاظ نوع داده ها درگروه پژوهش های کمی و از نظر شکل جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده و از پژوهش های میدانی می باشد. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه می باشد، که با استفاده از فرمول کوکران 321 نفر حجم نمونه در نظر گرفته شده و در راستای تجزیه و تحلیل داده ها برای دست یافتن به نتایج پژوهش از نرم افزار spss و آزمون تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتایج پژوهش گویای این موضوع است که فردیت اعم از جنسیت، مصرف مواد مخدر و ورزش کردن بیشترین تأثیر را بر مشارکت سیاسی دارد؛ طبقه ی متوسط و طبقه ی فرودست بیشتر دارای مشارکت سیاسی به نسبت طبقه ی بالای جامعه هستند. افرادی که دارای جایگاه اجتماعی بالاتر و وابستگی اجتماعی می باشند بیشتر از سایرین دارای مشارکت سیاسی هستند.
۵۰.

مطالعه ناپایداری تحولات دموکراتیک در انقلاب مشروطیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دموکراسی شکننده مشروطه خواهی نخبگان گسیخته ماهیت شکننده دولت جامعه مدنی ضعیف نفوذ و دخالت خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۸
ایران همواره در معرض فراز و فرودهای دموکراسی خواهی بوده است. اولین موج از امواج گذار به دموکراسی در ایران معاصر انقلاب مشروطیت بوده است. با توجه به اهمیت شکل گیری دموکراتیزاسیون پایدار سوال اصلی این پژوهش این است که چرا دموکراسی خواهی ایرانیان در زمان مشروطیت به واقعه دموکراسی شکننده انجامیده است. جهت تبیین مسأله شکنندگی دموکراسی، صاحبنظران به طرح دیدگاههای خود پرداخته اند. تئوری گسست دموکراسی خان لینز و آلفرد استپان با تأکید بر نقش گسیختگی نخبگان (به عنوان عاملیت) و ماهیت پاتریمونیالی دولت، ضعف جامعه مدنی و نفوذ و دخالت قدرت های بزرگ (به عنوان شرایط ساختاری) در ایران معاصر اساس مدل تحلیلی پژوهش را شکل داده است. در این پژوهش از روش تاریخی- تطبیقی با تحلیل فرایندی استفاده شده است. نتیجه تحلیل تفسیری در این پژوهش قدرت تبیین هر دو وجه عاملیت و ساختار تئوری گسست دموکراسی خان لینز و آلفرد استپان را نشان می دهد. تحلیل نهایی گسیختگی و عدم هماهنگی رهبران مشروطه، ضعف جامعه مدنی و سازمان ها و احزاب سیاسی و شکنندگی ماهیت دولت (پاتریمونیالی) شرط لازم و کافی واقعه دموکراسی شکننده در اولین قیام عمومی ایرانیان قلمداد می گردد
۵۱.

تحلیل نهادی چالش های مدیریت مهاجرت به خارج از کشور با بهره گیری از رویکرد نونهادگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت مهاجرت تحلیل نهادی محیط نهادی ترتیبات نهادی سازه های ذهنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۴۹۱
مدیریت مهاجرت به رویکردهای برنامه ریزی شده برای عملیاتی کردن چارچوب های سیاستی، تقنینی و اداری اطلاق می شود که توسط نهادهای متولی مهاجرت توسعه یافته اند. در کشور ما موضوع مدیریت مهاجرت به خارج به جهت خروج سرمایه انسانی و ظرفیت های علمی و اقتصادی قابل توجه بوده و شناخت چگونگی آن ضروری است. با توجه به نقش اثرگذار نهادها در مدیریت مهاجرت به خارج، هدف اصلی در این پژوهش، شناخت محدودیت های این عرصه با تکیه بر رویکرد نونهادگرایی و بهره گیری از روش تحلیل مضمون برای دستیابی به شبکه مضمونی چالش های مدیریت مهاجرت است. نتایج حاصل از تحلیل مضمون داده های مصاحبه با 23 نفر از نخبگان و صاحب نظران این عرصه بیانگر آن است که چالش های مدیریت مهاجرت در سه سطح نهادی شامل سازه های ذهنی در سطح توده و نخبگان سیاسی، محیط نهادی و ترتیبات نهادی توزیع شده اند که اثر سطح سازه های ذهنی بر سایر سطوح قابل توجه است. همچنین شبکه مضمونی حاصل از تحلیل مضمون داده ها، حکایت از نوعی ضعف، ناکارآمدی، ناکامی، نابسندگی در سطوح نهادی و به تعبیری نوعی«تأخیر» و «واماندگی» در مدیریت مهاجرت به خارج دارد که لزوم ورود جدی به این عرصه و گفتمان سازی مهاجرت در هر سه سطح را ضروری می نماید. 
۵۲.

بررسی جامعه شناختی ناپایداری تحولات دموکراتیک در ایران معاصر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: دموکراسی شکننده ماهیت دولت جامعه مدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۹۲
این پژوهش با هدف شناسایی علل ناپایداری تحولات دموکراتیک در ایران معاصرانجام شد. چهار موج گذار به دموکراسی در ایران عبارتند از: انقلاب مشروطیت، نهضت ملی شدن نفت، انقلاب اسلامی 57 و جنبش اصلاحات. اما در هر مقطع ما شاهد واقعه دموکراسی شکننده هستیم. جهت تبیین این مسأله، صاحبنظران به طرح دیدگاههای خود پرداخته اند. تئوری تلفیقی ساموئل هانتینگتون با تأکید بر نقش قابلیت رهبران به عنوان عاملیت و تأثیر ماهیت دولت، جامعه مدنی و شرایط بین المللی به عنوان شرایط ساختاری در ایران معاصر، به عنوان تئوری راهنما در تحلیل کیفی مطرح شده است. از روش تاریخی- تطبیقی با جبر بولی استفاده شده است. نتیجه تحلیل کیفی این پژوهش قدرت تبیین وجه ساختاری تئوری هانتینگتون را نشان می دهد. هرچند که قابلیت رهبری و نفوذ و دخالت قدرت های بزرگی چون آمریکا، انگلیس و روسیه در تاریخ معاصر اثرگذار بوده اند اما شرط کافی برای تحکیم دموکراسی نبوده اند. در تحلیل نهایی، ضعف جامعه مدنی و شکنندگی ماهیت دولت (پاتریمونیالی، رانتیر و ایدئولوژیک) به عنوان شرط لازم و کافی واقعه دموکراسی شکننده در ایران معاصر مطرح است.
۵۳.

واکاوی شرایط داخلی و بین المللی انعقاد قرارداد 1919(ابعاد و رویکردها)

کلیدواژه‌ها: قرارداد 1919 نظام مستشاری وثوق الدوله مشروطه خواهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۱ تعداد دانلود : ۱۳۰۷
یکی از مهمترین جریانات سیاسی دوره مشروطه قرارداد1919 بود که در 18 مرداد 1298 ه . ش بوسیله وثوق الدوله نخست وزیر وقت سلطنت احمد شاه بسته شد. ق رارداد 1919 ایران و انگلیس نقطه عطف بزرگی در تاریخ ایران در دوران جدید،و در مناسبات کشورمان با انگلستان بود. بسیاری بر این اعتقاد بودند که اگر قرارداد رویتر همهء منابع ثروت ک شور را در اخ تیار انگلیس می گذاشت،قرارداد 1919 هم م نابع ث روت و هم م نابع ق درت ک شور را تسلیم بریتانیا می کرد. وثوق الدوله اما انعقاد این قرارداد را در راستای حفظ تمامیت ارضی کشور می دانست و معتقد بود که با انعقاد این قرارداد از خودمختاری خوزستان توسط انگلیس جلوگیری به عمل آمد. شکست این قرارداد به کودتای سوّم اسفند 1299 (1921)،ظهور رضاخان،استقرار دولت پهلوی، انجامید.این پژوهش از طریق روش توصیفی تحلیلی به بررسی شرایط داخلی و بین المللی انعقاد این قرارداد واهداف طراحان آن می پردازد.
۵۴.

آینده پژوهی سیاست و امنیت در جهان اسلام و آسیای جنوب غربی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جنگ های نیابتی منطقه آشوب زده کمربند شکننده ژئوپلیتیک جهان اسلام سناریو نویسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۴۷۷
محیط امنیتی جهان اسلام در سال های بعد از جنگ سرد با نشانه هایی از بحران، ستیزش و رویارویی ژئوپلیتیکی همراه شده است. ظهور نیروهای اجتماعی و سیاسی متعارض، زمینه ستیزش های ژئوپلیتیکی در روابط کشورهای منطقه ای و قدرت های بزرگ را اجتناب ناپذیر ساخته است. در این دوران، شاهد ظهور «هویت های متعارض» می باشیم بهره گیری از هویت های متعارض را می توان یکی از سازوکارهای شکل گیری جنگ های جدید منطقه ای و بی ثباتی های ژئوپلیتیکی در جهان اسلام دانست. تضادهای هویتی و جنگ های نیابتی در کشورها و حوزه های جغرافیایی جهان اسلام منجر به اففزایش نقش امنیتی و راهبردی قدرت های بزرگ در محیط منطقه ای گردیده است. وقتی که صحبت از جنگ های نیابتی در محیط امنیتی آسیای جنوب غربی، خاورمیانه عربی و حوزه های ژئوپپلیتیکی جهان اسلام به عمل می آید، ییانگر این واقعیت است که میزان نقش یابی، مداخله و نفوذ بازیگران منطقه ای به گونه مشهودی افزایش یافته است. منازعه و رقابت های ژئوپلیتیکی را باید بخشی از واقعیت های محیط امنیتی جهان اسلام دانست. آینده جهان اسلام مبتنی بر نقش یابی نیروهای هویتی در فضای تعارض و کشمکش تصاعدی آینده خواهد بود. علت اصلی آن را می توان در قطبی شدن رقابت های سیاسی و هویتی در جهان اسلام دانست. هر یک از چهار بازیگر اصلی جهان اسلام یعنی ایران، عربستان، ترکیه و مصر دارای رویکردهای ژئوپلیتیکی متعارض و متفاوتی هستند. در چنین شرایطی، زمینه برای بازتولید رقابت های داخلی، منطقه ای و بین المللی فراهم می شود. نقش قدرت های بزرگ در کنترل سیاست کشورهای جهان اسلام را می توان در قالب نشانه هایی از تولید هویت متعارض، رقابت های شکننده، جنگ های منطقه ای و شکاف راهبردی دانست. پرسش اصلی مقاله آن است که «شکل بندی های ژئوپلیتیکی آسیای جنوب غربی و کشورهای جهان اسلام در آینده چگونه خواهد بود؟» فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که «ژئوپلیتیک جهان اسلام تحت تأثیر روندهای جنگ نیابتی و الگوی موازنه خارج از ساحل قدرت های بزرگ منجر به گسترش تضادها و ظهور آشوب های امنیتی گردیده است. » در تبیین این مقاله از «رهیافت کمربند شکننده و منطقه آشوب زده» بهره گرفته می شود. چنین رهیافتی به واقعیت هایی اشاره دارد که در بسیاری از حوزه های جغرافیایی جهان اسلام ظهور یافته و گسترش می بابد. در تنظیم این مقاله از «روش سناریو نویسی» استفاده شده است.    
۵۵.

تحلیل جامعه شناختی نقش رسانه اجتماعی تلگرام به مثابه حوزه عمومی درانتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی ایران، مطالعه موردی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حوزه عمومی رسانه های اجتماعی انتخابات مجلس دهم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۴ تعداد دانلود : ۶۷۲
حوزه عمومی، عرصه ای از زندگی اجتماعی است که مردم می توانند گرد هم آیند و آزادانه با یکدیگر گفتگو نموده و مشکلات اجتماعی شان را بشناسند و از طریق این مباحث بر کنش سیاسی موجود تأثیر بگذارند. به لطف گسترش فناوری های ارتباطی، رسانه های اجتماعی می توانند با احیا و گسترش حوزه عمومی، کنش ارتباطی و عقل ارتباطی مورد نظر هابرماس را به صحنه آورند و از زوال آن جلوگیری کنند. یکی از مهم ترین کنش های سیاسی شهروندان، مشارکت سیاسی و رفتار رأی دهی آنان است که بیش از هر چیز دیگری، در محدوده عمل و تأثیر رسانه های اجتماعی نوپدید قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار و نمونه گیری هدفمند به تحلیل جامعه شناختی نقش رسانه اجتماعی تلگرام به مثابه حوزه عمومی در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی ایران مطالعه موردی تهران پرداختیم. جامعه آماری این تحقیق کانال های تلگرام در ایام انتخابات است. مطالعه مقولات حوزه عمومی پژوهش نشان داد که رسانه اجتماعی  (تلگرام)، با تقویت حوزه عمومی سیاسی، رفتار و مشارکت سیاسی مردم در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی ایران را تحت تأثیر خود قرار داده است.
۵۶.

آرمان های راهبردی و عمل گرایی تاکتیکی در سیاست خاورمیانه ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عمل گرایی آرمان گرایی سیاست خاورمیانه ای ایران کنش عقلایی در سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۳ تعداد دانلود : ۶۵۵
آرمان های راهبردی سیاست خارجی ایران ریشه در فرهنگ سیاسی و شکل بندی های محیط ژئوپلیتیکی دارد. آرمان گرایی بنیان های فرهنگی و هویتی سیاست خارجی ایران را شکل می دهد، در حالی​که مصالحه گرایی و عملگرایی را می​توان در زمره عوامل تأثیرگذار بر الگوهای کنش دیپلماتیک و راهبردی سیاست خارجی ایران دانست. پرسش مقاله حاضر آن است که: «آرمان گرایی و عملگرایی چه جایگاهی در روند سیاست خاورمیانه ای ایران دارد؟» فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که: «آرمان گرایی مبتنی بر نشانه های هویتی، فرهنگی و تاریخی سیاست خارجی ایران است، در حالی که ساز و کارهای مدیریت بحران منطقه ای بر اساس شیوه های عملگرایانه حاصل می شود.» در این مقاله از دو رهیافت هویتی و کنش عقلایی در تحلیل تصمیم گیری سیاست خارجی استفاده شده است. روش شناسی این پژوهش مبتنی بر رهیافت تحلیلی-توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه​ای نظری و مستندات سیاست خارجی می​باشد.
۵۷.

ترامپ و راهبرد خاورمیانه ای آمریکا با تاکید بر بحران سوریه؛ گسست یا تداوم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۵۶
بازگشت جمهوری خواهان به قدرت به ویژه با تصاحب کرسی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا توسط دونالد ترامپ با ویژگی های منحصر به فرد شخصیتی، تداعی گر رویکرد جدیدی در حوزه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا به طور کلی و راهبرد خاورمیانه ای آن به صورت اخص گردیده و سیاست خارجی ایالات متحده را در معرض قضاوت های متنوع قرار داده است. بر خلاف دوره ریاست جمهوری باراک اوباما که صحبت از تغییر در حوزه سیاست خارجی آمریکا به میان آمد، در دولت دونالد ترامپ بیشتر بحث از گسست در این حوزه مطرح است. این پژوهش به دنبال آن است که سیاست خارجی آمریکا در دوره ترامپ در قبال تحولات خاورمیانه و بحران سوریه را واکاوی و تحلیل نماید. پژوهش بر این فرضیه استوار است که راهبرد خاورمیانه ای ایالات متحده آمریکا و سیاست خارجی این کشور در قبال بحران سوریه در دوره دونالد ترامپ بامنطقی متفاوت در مسیر تداوم سیاست خارجی آمریکا در دوره باراک اوبامای دموکرات مبتنی بر کنش محدود وغیر مستقیم قرار گرفته است. روش پژوهش در این مقاله تبیینی مقایسه ای و روش جمع آوری داده ها نیز روش کتابخانه ای است.
۵۸.

عمل گرایی راهبردی در اندیشة سیاسی امام خمینی(ره)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کنش انقلابی نهادگرایی مشارکتی مشروعیت سیاسی کارآمدی عملگرایی راهبردی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۳۹۰
انقلاب های سیاسی دارای ویژگی های منحصربه فرد بوده و بر اساس الگوی کنش رهبران سیاسی خود معنا پیدا می کند. انقلاب اسلامی ایران به گونه ای اجتناب ناپذیر با اندیشه سیاسی و راهبردی امام خمینی پیوند یافته است. اندیشه های امام خمینی شکل خاصی از مدل های کنش انقلابی را در ساختار سیاسی ایران و نظام بین الملل به وجود آورد که بر اساس نشانه هایی از عمل گرایی راهبردی تفسیر می شود. چنین رویکردی به معنای آن است که تحولات سیاسی و کنش انقلابی ایران تحت تأثیر آموزه های ایشان به این دلیل روند پیروزی سیاسی و گسترش قدرت منطقه ای را پیدا نمود که بر اساس نشانه هایی از عمل گرایی بوده است. عمل گرایی انقلابی نشانه هایی از کنش سیاسی مبتنی بر ابتکار عمل جهت کنترل فضای سیاسی و اجتماعی را منعکس می سازد. انقلاب اسلامی ایران همانند بسیاری از انقلاب های سیاسی به مثابه دگرگونی سریع، بنیادین و اثربخش در ساختار داخلی و محیط پیرامونی محسوب می شود. تحول انقلابی که توانست ارزش ها و اسطوره های مسلط بر یک جامعه، نهادهای سیاسی، ساختار اجتماعی و الگوی کنش راهبردی را تحت تأثیر قرار دهد. تغییر در نهادها، ارزش ها و فرآیندهای سیاسی در جوامع انقلابی نیازمند رهبرانی است که از قابلیت لازم برای عمل گرایی تاکتیکی و راهبردی برخوردار باشند. پرسش اصلی مقاله مبتنی بر این گزاره است که: «الگوی رهبری سیاسی امام خمینی دارای چه ویژگی هایی بوده و چه تأثیری بر فرآیند انقلاب اسلامی به جا گذاشته است؟» فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که: «رهبری انقلاب اسلامی مبتنی بر نشانه هایی از عمل گرایی راهبردی بوده و زمینه حفظ و تثبیت انقلاب اسلامی ایران را به وجود آورده است». در این مقاله از روش شناسی تفسیری استفاده شده و بیانگر آن است که هر یک از پژوهشگران می توانند الگوی خاصی از کنش انقلابی رهبران سیاسی را تفسیر نمایند. چارچوب نظری مقاله مبتنی بر «نهادگرایی مشارکتی رهبران انقلاب» بوده که منجر به افزایش میزان مشروعیت و کارآمدی سیاسی رهبران انقلاب می شود
۵۹.

امنیت پیشگیرانه در فضای چندجانبه گرایی بین المللی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امنیت پیشگیرانه چندجانبه گرایی بین المللی شبکه های جرم خیز جرایم سازمان یافته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۵۳
موضوعات امنیتی در سال های پس از جنگ سرد تحت تأثیر نهادگرایی راهبردی قرار گرفته است. هرگونه تحول در ابزارهای امنیتی تأثیر خود را بر فرایندها و سازوکارهای کنش بازیگران در محیط داخلی، منطقه ای و بین المللی به جا می گذارد. در سال های پس از جنگ سرد نشانه هایی از چندجانبه گرایی بین المللی ظهور یافته است که در الگوی کنش دولت ها، نهادهای امنیتی و پلیس به چشم می خورد. پلیس بین الملل نیز در شرایط چندجانبه گرایی امنیتی تلاش دارد وظایف و اهداف خود را برای احساس امنیت و همچنین ایجاد زمینه های اجتماعی کنش بدون خشونت سازماندهی کند. در عصر نهادگرایی و چندجانبه گرایی بین المللی مهم ترین دغدغه نهادها و سازمان های بین المللی از جمله پلیس بین الملل آن است که زمینه های لازم را برای چندجانبه گرایی امنیتی به وجود آورد. اگرچه اینترپل در زمره سازمان های پلیسی با اهداف امنیت ساز در سطح بین المللی محسوب می شود، نهادهای بین المللی فراگیر به ویژه شورای اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل تلاش دارند کمیته هایی برای کنترل سازوکارهای اجرایی گروه های تبهکار و مافیا به وجود آورند. هدف اصلی آن است که امنیت سازی ماهیت پیشگیرانه داشته باشد؛ یعنی زمینه های اجتماعی و سازمانی کنترل جرایم بین المللی به عنوان محور اصلی برنامه ریزی امنیت اجتماعی مورد توجه کشورها و نهادهای بین المللی امنیتی از جمله اینترپل قرار گیرد. در این مقاله از رهیافت «نهادگرایی بین المللی» برای تبیین امنیت پیشگیرانه در فضای چندجانبه گرایی بین المللی استفاده می شود. در این فرایند، پلیس دارای نقش اجتماعی بوده و در نتیجه لازم است زمینه های کنترل اجتماعی در چارچوب امنیت پیشگیرانه و از طریق چندجانبه گرایی بین المللی در دستور کار قرار گیرد. مفروض مقاله آن است که در سال های پس از جنگ سرد، جرایم سازمان یافته و نیروهای گریز از مرکز زمینه شکل گیری جرایم سازمان یافته و نیروهای گریز از مرکز در حوزه های مختلف جغرافیایی را اجتناب ناپذیر کرده است. سؤال اصلی مقاله بر این موضوع تأکید دارد که «در سال های پس از جنگ سرد، مقابله با تهدیدها و جرایم امنیتی در چه فرایندی انجام می گیرد؟». طبق فرضیه مقاله «در فضای چندجانبه گرایی بین المللی در سال های پس از جنگ سرد، جرایم امنیتی را می توان در قالب امنیت پیشگیرانه کنترل کرد». در این مقاله، چندجانبه گرایی بین المللی متغیر وابسته و امنیت پیشگیرانه متغیر مستقل تلقی می شود.
۶۰.

نشانه شناسی نفوذ در سیاست خارجی ایران (با تأکید بر دهه 1390)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی نفوذ سیاست خارجی ایران ترمیدور هنجارهای انقلابی هنجارهای بوروکراتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
مفهوم نفوذ در ادبیات سیاسی و راهبردی ایران مربوط به شرایطی است که نشانه هایی از استحاله خزنده در الگوی رفتاری کارگزاران اجرایی و مقامات سیاسی شکل گرفته است. دهه نود «پروژه نفوذ» محور اصلی کنش قدرت های بزرگ برای اثرگذاری بر روندهای سیاسی و سیاست خارجی ایران بوده است. در فرایند اثربخشی مفهوم نفوذ در سیاست خارجی، ایستارهای بوروکراتیک و مبتنی بر سازش جای گزین ایستارهای انقلابی می شود. طبیعی است که فرایندهایی همانند کارگزاران بوروکراتیک و سیاست های عملگرایانه نیز جای گزین سیاست و کارگزاران انقلابی می شود. به طور کلی نفوذ در عصر «شبکه های اجتماعی» و «فضای مجازی»، براساس نشانه های هنجاری شکل گرفته است و هرگونه هنجارسازی می تواند آثار و پیامدهای خاص خود را در سیاست خارجی امنیتی ایجاد کند. نشانه های نفوذ شکل گیری فرایندی است که نیروهای گریزازمرکز در دو جهت ایفای نقش می کنند: گروه اول را باید سوژه هایی دانست که تحت تأثیر محیط بیرونی در جهت ایجاد تضادهای هنجاری در ساختار سیاسی ایران قرار می گیرند؛ گروه دوم مربوط به نیروهایی است که در فضای تضاد ساختاری بر ضرورت های کنش بوروکراتیک به مفهوم سازش سیاسی و بین المللی تأکید دارند. در این مقاله، هر نیرو یا کارگزاری که زمینه ساز ترمیدور باشد، به عنوان نماد و نشانه نفوذ تلقی می شود. پرسش مقاله به این امر اشاره دارد که «نشانه ها، کارگزاران و فرایندهای نفوذ در جهت تغییر نقش ملی سیاست خارجی ایران شامل چه نشانه هایی است؟» فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که «تضادهای ایستاری کارگزاران کنش بوروکراتیک و انقلابی هدف محوری زمینه ساز ترمیدور و به عنوان نماد نفوذ در سیاست خارجی ایران شمرده می شود.» تبیین مقاله براساس روش شناسی «استیون لوکس» در قالب «بعد سوم قدرت» به مفهوم اغوا و فریب انجام می گیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان