علی غنایی چمن آباد

مقدمه: اختلال شنوایی اختلالی ارتباطی است، فرد مبتلا اغلب توسط افراد جامعه دچار سردرگمی و رنجش قرار می گیرد وباعث آسیب به سلامت روان فرد می گردد؛ ازاین رو روان درمانی بدنی علمی است که شامل استفاده از ارتباط غیرکلامی از طریق حرکت و تلفیق با تمرین های عصب روانشناختی ارائه می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر روان درمانی بدنی بر برون گرایی و روان رنجورخویی دانش آموزان ناشنوا است.روش ها: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان ناشنوای دختر 13 تا 20 سال است که تحت پوشش سازمان بهزیستی مشهد بوده اند. 24 نفرکه به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون شخصیت آیزنک (EPQ) بود.گروه آزمایش به مدت 3 ماه، هفته ای 3 جلسه 90 دقیقه ای در فرایند روان درمانی بدنی شرکت کردند برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس یکراهه استفاده شد.یافته ها: شاخص های توصیفی در گروه روان درمانی بدنی، نمره ی مولفه ی روان رنجور پس از مداخله کاهش معنی داری نسبت به قبل آن داشته است(05/0>p ) که این تغییردر گروه کنترل معنی دار نبوده است. (077/0=p. ) برای مقایسه روان رنجورخوئی در گروه آزمایش و کنترل به این صورت است که مقدار F بدست آمده 039/7 در سطح 01/0 معنی دار است(05/0>p).نتیجه گیری: نتیجه ی پژوهش بیانگراین بود که استفاده ازروان درمانی بدنی جهت بهبود ویژگی های روان رنجورخوئی در دانش آموزان دختر ناشنوا مورد توجه و استفاده قرار گیرد.

اهداف مصرف مشکل ساز پورنوگرافی یکی از نگرانی های نوظهور بالینی است که باعث تخریب کارکردهای فرد می شود. بنابراین به کارگیری درمان های نوظهور رفتاری و تکنولوژیک ضروری است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای و درمان ترکیبی بر کاهش ولع و مصرف مشکل ساز پورنوگرافی بود. مواد و روش ها پژوهش حاضر، شبه آزمایشی از نوع طرح های تک آزمودنی A-B-A است. مرحله اول این طرح (A) خط پایه، مرحله دوم (B) مرحله مداخله و پس از اتمام مرحله مداخله، مرحله پیگیری (A) انجام می شود. جامعه آماری شامل کلیه مردان 18 تا 24 سال مراجعه کننده به کلینیک روان شناسی و مشاوره دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1401 بود. نمونه شامل 9 مرد بود که به شیوه داوطلبانه و هدفمند از بین افراد دارای ملاک های ورود انتخاب شدند و با کمک نرم افزار تصادفی سازی و ساخت توالی تصادفی SAS و به روش اجرای پنهان سازی تخصیص تصادفی SNOSE در سه گروه آزمایش جای گذاری شدند. داده ها به روش ترسیم دیداری، درصد بهبودی، شاخص تغییر پایا و شاخص های کارایی بالینی تحلیل شدند. یافته ها باتوجه به نتایج به دست آمده، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به کاهش ولع و مصرف مشکل ساز پورنوگرافی به مقدار 26/2 با اندازه اثر 0/63 و به مقدار 27/05 با اندازه اثر 0/62 منجر شد. همچنین، مداخله تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای به کاهش ولع و مصرف مشکل ساز پورنوگرافی به مقدار 22/7 با اندازه اثر 0/56 و به مقدار 21/2 با اندازه اثر 0/53 منجر شد. درنهایت، درمان ترکیبی به کاهش ولع و مصرف مشکل ساز پورنوگرافی به مقدار 33/4 با اندازه اثر 0/72 و به مقدار 29/3 با اندازه اثر 0/67 منجر شد که همگی مداخلات در سطح 0/05 معنادار بود. نتیجه گیری به طورکلی می توان گفت درمان ترکیبی نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای، به کاهش معنا دار بیشتر ولع مصرف و استفاده مشکل ساز از پورنوگرافی منجر شد. همچنین، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نسبت به تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای به کاهش معنا دار بیشتر ولع مصرف و استفاده مشکل ساز از پورنوگرافی منجر شد.

هدف از تحقیق حاضر تعیین توانایی فرایندهای ذهنی مصرف کنندگان (ورزشکار و غیر ورزشکار) محصولات ورزشی با توجه به نقش بازاریابی عصبی برندهای داخلی و خارجی می باشد. در این پژوهش تبلیغات ورزشی داخلی و خارجی به عنوان متغیر مستقل و امواج مغزی و نگرش ورزشکاران و غیرورزشکاران به عنوان متغیر وابسته مطرح هستند. تحقیق حاضر، از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت نیمه تجربی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل 32 دانشجوی ورزشکار و غیر ورزشکار بودند، که از این تعداد 16 نفر ورزشکار و 16 نفر غیر ورزشکار و همگی راست دست و در رده ی سنی20 الی 35 سال انتخاب شدند. اطلاعات حاصل جهت تحلیل کمی با استفاده از نرم افزارMatlab19 و SPSS نسخه 22 به داده های کمی تبدیل شدند و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به عمل آمد. از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف جهت مشخص کردن نرمال بودن جامعه ی آماری استفاده شد. جهت آزمون فرضیه ها، از آزمون t زوجی، تحلیل واریانس با اندازه های مکرر (هم بسته) استفاده شد. یافته ها همچنین تفاوت فعالیت فرکانس های مغزی (در مجموع) در قبل، حین و بعد از مشاهده ی تبلیغات در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار را به طور واضح نشان داد و همچنین نتایج، تفاوت تأثیر تبلیغات خارجی نسبت به داخلی بر تصمیم به خرید گروه های ورزشکار و غیر ورزشکار را به طور واضح نشان داد.

مقدمه: اصطلاح اثر عینیت و هیجان به این واقعیت اشاره دارد که واژگان عینی و هیجانی به صورت سریع تر و دقیق تری نسبت به واژگان انتزاعی و خنثی پردازش می شوند. چنین اثری در بازه گسترده ای از تکالیف شناختی مشاهده و همچنین مدل های مختلفی به منظور تبیین آن ارائه گردیده است. بررسی پتانسیل های مغزی وابسته به عینیت و هیجان در پردازش معنایی واژگان در زبان فارسی هدف اصلی پژوهش پیش رو را تشکیل می دهد. روش: روش مورد استفاده شبه آزمایشی و از نوع اندازه گیری های مکرر بود. 24 دانشجوی مرد براساس شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و در موقعیت آزمایشی گمارده شدند. موقعیت آزمایشی در برگیرنده یک تکلیف تصمیم گیری واژگانی بود و همزمان با آن فعالیت الکتریکی شبکه های نورونی مورد اندازه گیری و ثبت قرار گرفت. یافته ها: مقایسه پتانسیل های وابسته نشان داد که اثر هیجان به صورت پیش رس و در پنجره زمانی 300P نمایان می شود. این درحالی بود که واژگان عینی و انتزاعی به ترتیب مولفه های 400N و 600P بزرگتری را فرا خواندند و اثر آنان در پنجره های زمانی متاخر نمود یافت. نتیجه گیری: از الگوی یافته ها می توان چنین استنتاج کرد که هیچ یک از نظریه های مطرح شده در این پژوهش با الگوی اثر عینیت در زبان فارسی همخوانی کامل ندارد و از این رو انجام مطالعات تجربی بیشتر در این زمینه توجیه پذیر می نماید.

هدف از این مقاله بررسی اثر نارسایی در مولفه های کنش های اجرایی(خود مدیریتی زمان، خود سازماندهی، خودکنترلی/ بازداری و خود انگیزشی) حسابرسان بر قضاوت اخلاقی آنان می باشد. مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، از نوع توصیفی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه شامل اعضای حسابرسان مستقل بوده که بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه مرتبط با روش مورد استفاده برای آزمون فرضیه ها تعیین(تعداد 120 نفر تعیین و 70 نفر پرسشنامه را تکمیل کرده) شده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های استاندارد دارای طیف لیکرت استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده و نیز آزمون فرضیه ها، در قالب تحلیل توصیفی و آمار استنباطی با به کارگیری مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) به روش حداقل مربعاتِ جزئی (PLS) صورت گرفت. نتایج نشان می دهد نارسایی در مولفه های خود سازماندهی(حل مساله) و خود کنترلی(بازداری رفتاری) اثر منفی بر قضاوت اخلاقی حسابرس دارد. از آن جهت که نارسایی در مولفه های مذکور(خود سازماندهی و خود کنترلی) بر حافظه(در بازیابی اطلاعات و رویه های مربوط به کار)، توجه و عملکرد اثر منفی داشته باشد و ضعف در موارد مذکور می تواند بر کیفیت قضاوت اخلاقی اثر منفی داشته باشد.

زمینه و هدف: اختلال وسواس جبری، دارای شیوع گسترده ای در جامعه بشری می باشد. بر این اساس شناخت زمینه های شناختی، رفتاری و عصب شناختی در این بیماران و روش های مؤثر مداخلات درمانی برای بهبود شرایط آن ها، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه نیم رخ شناختی، هیجانی و عصب شناختی در افراد دارای نشانه های وسواس جبری با افراد عادی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری متشکل از تمام افراد دارای نشانگان اختلال وسواس جبری در شش ماهه دوم 1400 در شهر مشهد بود که از طریق فراخوان به پژوهش وارد شدند. پس از انجام مصاحبه غربالگری و بررسی ملاک های ورود به پژوهش، 80 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون رنگ واژه استروپ، کارت های ویسکانسین، حساسیت اضطرابی، سناریوهای مبهم، پرسشنامه اختلال های رفتاری گوگلن، پرسشنامه نشانگان وسواس جبری یل براون و مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، به واسطه اکتشافی بودن مدل، کم بودن حجم نمونه و نرمال نبودن توزیع متغیرها، از رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد. تحلیل ها با نرم افزار های و انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مسیر پیش بینی نشانگان وسواس جبری توسط شاخص های پنج گانه در همه ابعاد معنادار بوده است. بر این اساس مشخص شد که از شاخص های شناختی، واکنش های همخوان (01/0> P )، واکنش ناهمخوان (01/0> P ) و سناریوهای مبهم (01/0> P )، از بین شاخص های عصبی درجازدن (01/0> P ) و تکمیل طبقات (01/0> P )، از بین شاخص های هیجانی حساسیت اضطرابی (01/0> P ) و عدم تحمل بلاتکلیفی (01/0> P ) و از بین شاخص های رفتاری گرایشات رفتار بی ثبات (01/0> P ) و گرایشات رفتار تکانشی (01/0> P ) پیش بین های معناداری برای نشانگان وسواس جبری بودند. نتیجه گیری: این نتایج بیانگر این هستند که در تبیین نیمرخ روانشناختی مبتلایان به وسواس جبری، لزوم توجه به شاخص های شناختی، رفتاری، هیجانی و عصب شناختی دارای جایگاه مهمی است. همچنین بر اساس این یافته ها مشخص شد که از بین شاخص های بررسی شده، شاخص های هیجانی دارای بیشترین میزان پیش بینی پذیری و شاخص های رفتاری دارای کمترین میزان پیش بینی کنندگی هستند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش میانجی گری دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین نارسائی کنش های اجرایی و اعتیاد به اینترنت انجام گرفت. طرح پژوهش حاضر توصیفی - همبستگی و از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل بزرگسالان ایرانی بودند که از میان آن ها 400 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ ( IAT ) ، مقیاس نارسایی کنش های اجرایی بارکلی ( BDEFS ) و دشواری تنظیم هیجان گرتز و روئمر ( DERS ) جمع آوری شدند. داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر از طریق نرم افزارهای SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که مدل مفروض برازش مطلوبی دارد. در این مدل نارسائی کنش های اجرایی رابطه مستقیم و معناداری با دشواری تنظیم هیجان داشت ( P<0.01 )، نارسائی کنش های اجرایی و دشواری تنظیم هیجان رابطه مستقیم و معناداری با اعتیاد به اینترنت داشتند ( P<0.01 )؛ و همچنین دشواری تنظیم هیجان به طور معنی داری بین نارسائی کنش های اجرایی و اعتیاد به اینترنت نقش میانجی دارد (217/0 = β ؛001/0 p= ). بنابراین بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت که نارسائی کنش های اجرایی از طریق دشواری تنظیم هیجان، اعتیاد به اینترنت را پیش بینی می کند.

بسیاری از فلاسفه اسلامی بحث اختیار انسان را از مهم ترین راه های خداشناسی می دانند؛ زیرا معتقد هستند انسان در ذات، صفات و افعال، شبیه خداوند است و از این رو شناخت اختیار انسان و حدود آن، نقش و جایگاه او در هستی و نیز نسبت وی با خداوند را روشن می کند. ملاصدرا این بحث را به صورت منسجم و ابتکاری بر مبنای اصول وجودشناختی اصالت، تشکیک و وحدت وجود بیان کرده و در نهایت به نحوی بدیع، نظریه امر بین الامرین را از طریق نظریه وحدت شخصی وجود تبیین می کند. گزنیگا نیز به عنوان دانشمند علوم اعصاب شناختی و نوخاسته گرا در مسئله مغز/ذهن در راستای تبیین اختیار انسان معتقد است اراده انسان، ساخته «مفسّر» مغز است و آزادی انتخاب برای انسان از طریق تعامل در اجتماع و محیط حاصل می شود، اما در عین حال انسان، موجودی مسئول می باشد. در این نوشتار ابتدا مبانی اندیشه هریک از این دو متفکر تبیین شده و پس از بیان تشابه ها و تفاوت های دیدگاه آنان، هر دو دیدگاه، تحلیل و ارزیابی می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی عقلانی هیجانی رفتاری بر کنش های اجرایی و باورهای غیرمنطقی مادران کودکان مبتلابه نقص توجه-بیش فعالی انجام شد. در یک پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل و مداخله نما، تعداد 30 مادر کودک مبتلابه نارسایی توجه- بیش فعالی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بجنورد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به تصادف در سه گروه آزمایش، کنترل و مداخله نما قرار گرفتند. مادران گروه آزمایش در معرض مداخله 8 جلسه ای گروه درمانی عقلانی هیجانی رفتاری قرار گرفتند اما گروه کنترل و مداخله نما در معرض چنین مداخله ای قرار نگرفتند. باوجوداین، گروه مداخله نما به مدت 8 جلسه نرم افزار ورد-ویندوز را آموزش دیدند. شرکت کنندگان پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز (1969) و آزمون برج لندن (1982) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که گروه درمانی عقلانی هیجانی رفتاری باعث کاهش باورهای غیرمنطقی و بهبود کنش های اجرایی گروه آزمایش نسبت به گروه های کنترل و مداخله نما می شود. در مجموع، گروه درمانی عقلانی هیجانی رفتاری نقش مهمی در کاهش باورهای غیرمنطقی و بهبود کنش های اجرایی مادران کودکان مبتلابه نارسایی توجه-بیش فعالی دارد.

انسان همواره در طول تاریخ زوایای وجودی خود را از ابعاد و طرق مختلف بررسی و کاوش کرده است. مسئله تعامل نفس و بدن از جمله مسائلی است که با پیشرفت علوم مختلفی چون علوم شناختی از حوزه فلسفه وارد علوم تجربی شده است. ملاصدرا این موضوع را به صورت ابتکاری با طرح مسئله حدوث جسمانی نفس بر مبنای اصول تشکیک وجود و حرکت جوهری پاسخ داده است. مایکل گزنیگا نیز به عنوان متخصص علوم اعصاب شناختی (Cognitive neuroscience) در صدد است با مطالعه مغز و ساختار آن در قالب دیدگاه نوخاسته گرایی به سؤال چگونگی تعامل مغز/ ذهن پاسخ دهد. در این نوشتار ابتدا دیدگاه نوخاسته گرایی بیان شده سپس سعی شده خوانشی از دیدگاه ملاصدرا در قالب نظریه نوخاسته گرایی ارائه شود و با دیدگاه نوخاسته گرایانه گزنیگا مقایسه گردد و در نهایت پس از مقایسه و تحلیل به ارزیابی دیدگاه آنان می پردازد.

مقدمه: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت و آموزش نوروفیدبک بر علائم اضطراب، نظم جویی هیجان و فعالیت امواج مغزی دانشجویان دختر دارای تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی بود. روش:پژوهش حاضر از نوع تک آزمودنی است. 5 دانشجوی دختر با تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی از دانشگاه فردوسی و دانشگاه فرهنگیان مشهد با استفاده از شیوه نمونه گیری داوطلبانه و مصاحبه بالینی ساختاریافته و پرسشنامه هراس اجتماعی کانور انتخاب و پس از همتاسازی، به صورت تصادفی در گروه فراشناخت و نوروفیدبک جای دهی شدند. فراشناخت درمانی در8 جلسه هفتگی و نوروفیدبک16 جلسه، سه بار درهفته اجرا شد. آزمودنی ها در خط پایه، انتهای درمان و پیگیری، پرسشنامه نظم جویی هیجان را تکمیل کردند، پرسشنامه کانور دو بار در میانه درمان و امواج مغزی آزمودنی های نوروفیدبک نیز قبل وبعد درمان تکمیل وثبت گردید. برای تحلیل داده ها ازبازبینی نمودارها و شاخص درصد بهبودی استفاده شد. یافته ها: اثربخشی هردو درمان درعلائم اضطرابی آزمودنی ها مثبت و معنادار و بهبودی شرکت کننده ها درپیگیری ادامه یافته بود؛ اما اثربخشی هردو درمان برای نظم جویی هیجان معنادار نبود و تنها یکی از آزمودنی های گروه فراشناخت اثربخشی معناداری در آن نشان داد. همچنین، آزمودنی های نوروفیدبک، پس از درمان، امواج بهنجارتری را در موج آلفا و نقاط F3 وF4 داشتند. نتیجه گیری:درمجموع نتایج بیانگر تأثیر مثبت درمان فراشناخت ونوروفیدبک بر اضطراب اجتماعی و امواج مغزی آزمودنی ها بود؛ اما درنظم جویی هیجان تأثیر این دو روش درمانی قابل توجه نبود.

مقدمه: صرع بیماری مزمنی است که علائم بالینی آن ایجاد تشنجات صرعی است که با حملات ناگهانی و معمولاً بدون عامل برانگیزنده، اختلال هشیاری و حرکات غیر ارادی مشخص می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای (tDCS) بر بازداری کودکان مبتلا به صرع کانونی پیچیده ی گیجگاهی مقاوم به درمان بود. روش: طرح پژوهش حاضر  به صورت تک آزمودنی بود. جامعه پژوهش مراجعه کنندگان به کلینیک بیمارستان قائم مشهد در سال 1394 تا 1396 بودند که توسط پزشک متخصص داخلی اعصاب به صرع کانونی مقاوم به درمان دارویی تشخیص داده شدند. سن مورد نظر افراد نمونه بین 7 تا 11 سال است و تعداد 5 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون هوش مازهای پروتئوس و آزمون برو – نرو بودند. نتایج با استفاده از تحلیل دیداری نمودار و درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در آزمون برو – نرو نمرات آزمودنی ها در خطای ارتکاب سیر نزولی داشته است. سه آزمودنی  درصد بهبودی بالای 50 داشتند که نشان دهنده ی بهبودی و معناداری بالینی در بازداری است. خطای ارتکاب دو آزمودنی دیگر نیز  کاهش پیدا کرده بود و بهبودی اندکی گزارش کردند. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که مداخله tDCS می تواند نقش بسزایی در بهبود بازداری کودکان مصروع داشته باشد. بنابراین استفاده از شیوه های نوین درمانی مانند tDCS که نیازمند دارو نیست اثرات مفیدی در وضعیت زندگی این افراد و بهبود عملکردهای روانی آن ها خواهد داشت.

مقدمه: اختلال طیف اوتیسم از ناتوانی های عمده ی دوران کودکی است که زمینه ساز فشارهای روانی بسیاری برای کودک و خانواده می باشد. با توجه به تاثیر نامطلوب بسیاری که این اختلال بر سیستم خانواده دارد، دراین پژوهش سعی شده است تا بر مبنای مدل تحول یکپارچه ی انسان که رویکرد نوینی در درمان این اختلال است، درمانی خانواده-محور طراحی شود، در این درمان به منظور تقویت توانمندی های کودک، کارکرد خانواده به عنوان یک واحد کلی، هدف قرار می گیرد و اثربخشی آن در ترکیب با بازی درمانی فلورتایم، بررسی می شود. روش کار: این مطالعه در چهارچوب یک طرح تک آزمودنی در طول 5 ماه روی 12 کودک 8-3 ساله ی مبتلا به اختلال طیف اوتیسم و خانواده های آن ها اجرا و اطلاعات در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری جمع آوری شد. برای بررسی اثربخشی درمان از ابزار محقق ساخته ی کارکرد تحولی خانواده، پرسش نامه ی سنجش هیجانی–کارکردی و پرسش نامه ی تحول هیجانی– کارکردی استفاده شد. یافته ها: درصد بهبودی کارکرد تحولی خانواده در گروه درمان ترکیبی خانواده محور به ویژه در حوزه های صمیمیت، جذب شدن، انضباط و تحول هیجانی-کارکردی کودکان نیز در سطوح خودتنظیمی، دلبستگی و مبادله ی دوسویه از 50 درصد بیشتر و میزان بهبودی از نظر بالینی معنی دار بود. اندازه اثر درمان ترکیبی نیز بالاتراز 80/0 برآورد شد. نتیجه گیری: بنا بر نتایج درمان ترکیبی خانواده محور می تواند اثربخشی بازی درمانی فلورتایم را افزایش دهد و به عنوان یک رویکرد درمانی اثربخش در درمان این اختلال استفاده شود.

مقدمه: اختلال اضطراب اجتماعی، شایعترین نوع اختلالات اضطرابی است که به عملکرد و روابط اجتماعی فرد آسیب می رساند. هریک از درمانهای روانشناختی، بر درمان جنبه ای از عوامل زیربنایی آسیب دیده در این اختلال تمرکز کرده و فقط تا حدودی موفق بوده است. اخیرا درمانهای جدیدتر مانند فراشناخت و آموزش نوروفیدبک مدنظر قرار گرفته اند. هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت با نوروفیدبک در کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی بود. روش: این پژوهش از نوع مطالعه تک آزمودنی و نمونه گیری داوطلبانه بود. 7 نفر دانشجو با تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی از دانشگاه فردوسی و فرهنگیان مشهد، همتا شده، بصورت تصادفی در سه گروه (کنترل، فراشناخت و نوروفیدبک) جای گرفتند. از پرسشنامه هراس اجتماعی کانور و مصاحبه تشخیصی DSM-IV-TR استفاده شد. درمان فردی فراشناخت بصورت 8جلسه هفتگی و نوروفیدبک 16جلسه، سه بار درهفته اجرا شد. پرسشنامه دوبار در میانه درمان، سپس انتهای درمان و در پیگیری 45روزه، تکمیل شد و برای تحلیل داده ها از درصد بهبودی استفاده گردید. یافته ها: درمان فراشناخت و نوروفیدبک در دو آزمودنی دارای اختلال اضطراب اجتماعی خفیف، 88 و47درصد بهبودی در انتهای درمان نشان دادند. تغییرات سه آزمودنی دارای اختلال شدیدتر در گروه فراشناخت یا نوروفیدبک، در محدوده17 تا 39درصد بهبودی بوده و بهبودی آزمودنیها در پیگیری ادامه یافته است. نتیجه گیری: درمان فراشناخت و نوروفیدبک بطور اثربخشی توانستند اختلال اضطراب اجتماعی را نسبت به گروه کنترل بهبود بخشند اما اثربخشی بیشتر درمان فراشناخت برای کاهش علائم اضطراب اجتماعی خفیف و نوروفیدبک برای اختلال اضطراب اجتماعی شدیدتر مشاهده شد.

هدف پژوهش حاضرطراحی درمان ترکیبی خانواده- محور مبتنی بر مدل تحول یکپارچه ی انسان و مقایسه ی اثربخشی آن با بازی درمانی فلورتایم بر بهبود نشانه های رفتاری اختلال طیف اوتیسم و استرس والدگری مادران آن ها می باشد. این مطا لعه در چهارچوب یک طرح تک آزمودنی در طول 6 ماه روی 12 کودک 8-3 ساله ی مبتلا به اختلال طیف اوتیسم و خانواده های آن ها اجرا شد و نتایج در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با مقیاس های استرس والدگری ومقیاس درجه بندی اوتیسم کودکی بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، درصد بهبودی نشانه های رفتاری کودکان شرکت کننده در گروه درمان ترکیبی خانواده- محور به ویژه در خرده مقیاس های ارتباط با مردم، پاسخ هیجانی، ترس یا ناآرامی و ارتباط کلامی وهمچنین بهبودی استرس والدگری مادران آن ها به ویژه در خرده مقیاس های نارسایی توجه/ فزون کنشی، سلامت، دلبستگی و روابط با همسر از 50 درصد بیشتر و از نظر بالینی معنادار بود. اندازه اثر درمان نیز بالاتر از 80/0 برآورد شد. در مجموع می توان گفت؛ درمان ترکیبی خانواده- محور که در این مطالعه طراحی شده است، می تواند اثربخشی بازی درمانی فلورتایم را افزایش دهد و به عنوان یک رویکرد درمانی اثربخش در درمان این اختلال استفاده شود.

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت با نوروفیدبک در بهبود باورهای فراشناختی و علائم اختلال اضطراب اجتماعی بود. این پژوهش از نوع مطالعه تک آزمودنی و نمونه گیری داوطلبانه بود. 5 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه فرهنگیان با تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی، براساس شدت اختلال (خفیف تر یا شدید) همتا شده، به صورت تصادفی در دو گروه فراشناخت و نوروفیدبک جای گرفتند. از مصاحبه بالینی DSM-IV-TR، پرسشنامه هراس اجتماعی کانور، پرسشنامه اضطراب اجتماعی واتسون و فرند و پرسشنامه باورهای فراشناختی استفاده شد. درمان فردی فراشناخت در 8 جلسه هفتگی و نوروفیدبک 16جلسه، سه بار در هفته اجرا شد. پرسشنامه ها در خط پایه، انتهای درمان و پیگیری 45 روزه تکمیل شدند، به علاوه پرسشنامه کانور دوبار در میانه درمان (یک سوم و دو سوم مدت دوره درمان) نیز تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از شاخص درصد بهبودی استفاده گردید. یافته ها نشان دهنده اثربخشی هردو درمان در نشانه های اضطرابی آزمودنی ها، با دامنه درصدهای بهبودی متفاوت در هر فرد بود. میانگین درصدهای بهبودی آزمودنی ها برای هردو درمان در اختلال اضطراب اجتماعی، تفاوت معناداری نداشت. اگرچه بیشترین بهبودی در باورهای فراشناختی در آزمودنی های گروه فراشناخت ایجاد شده بود. بهبودی همه آزمودنیها در دوره پیگیری ادامه یافته بود. بطورکلی درمان فراشناخت و نوروفیدبک به طور اثربخشی توانستند اختلال اضطراب اجتماعی را بهبود بخشند اما اثربخشی بیشتر درمان فراشناخت برای کاهش علائم اضطراب اجتماعی خفیف و نوروفیدبک برای اختلال اضطراب اجتماعی شدیدتر مشاهده شد.

هدف این مقاله بررسی جایگاه بازی های رایانه ای با رویکرد زبان شناختی درهوشمندسازی مدارس برای دانش آموزان اختلالات ویژه یادگیری با تمرکز بر اختلال خواندن می باشد. مولفان می کوشند با اتخاذ رویکردی مبتنی بر پژوهش و توسعه و با استفاده از تجارب آموزشی و توان بخشی خود و همکاران، ضمن احراز ضرورت تولید و به کارگیری نرم افزارهای کاربردی در هوشمند سازی مدارس برای دانش آموزان دارای اختلالات ویژه خواندن و با تبیین جایگاه نرم افزارها و بازی آموزشی - رایانه ای تخصصی در مسیر ارایه خدمات و مداخلات تخصصی در حیطه اختلالات یادگیری در مدارس هوشمند، مسیر طراحی و کاربردسازی نرم افزار بازی های رایانه ای مبتنی بر رویکرد زبان شناسی را تشریح نموده و چالش ها و راهکارهای تلفیق آموزش و توا ن بخشی اختلالات خواندن با بازی های رایانه ای هدفمند و تخصصی را مورد بحث و واکاوی قرار می دهند. هوشمندسازی مدارس و استفاده از نرم افزارهای کاربردی در سطح مدارس جهت گیری نوینی است که در سال های اخیر از دغدغه های اصلی متولیان نظام تعلیم وتربیت ایران وبسیاری از کشورهای دیگر محسوب می شود.در این میان تجهیز مدارس به نرم افزارهای توان بخشی و آموزشی سودمند برای دانش آموزان دارای نیازهای ویژه چالش مضاعفی است که نیازمند تعامل متخصصان آموزش و توان بخشی با متخصصان علوم رایانه و رسانه های نوین آموزشی است. از میان کودکان دارای نیازهای ویژه ،دانش آموزان دارای اختلالات ویژه یادگیری ، گروه قابل توجهی هستند که در مدارس عادی در حال تحصیل می باشند و ارایه خدمات توان بخشی و آموزش ویژه همواره آنها را با محدودیت ها و آسیب هایی مواجه ساخته است از جمله آن که برنامه های ترمیمی و جبرانی آن ها نیازمند فعالیت های تخصصی بین رشته ای و نیازمند صرف هزینه ، اختصاص معلم تخصصی و خروج مکرر از کلاس درس است. این در حالی است که در مسیر هوشمند سازی مدارس، به کارگیری فن آوری های نوین رایانه ای می تواند ضمن به حداقل رساندن این آسیب ها و محدودیت ها، کارایی و ضریب بهبودی اختلالات را نیز افزایش دهد. شایان ذکر است بازی های آموزشی رایانه ای و نرم افزارهای کاربردی که براساس نظریات نوین آسیب شناسی اختلالات یادگیری طراحی می شوند، قادرند مشکلات واج شناختی و صرف ونحو و درک مطلب و سرعت خواندن دانش آموزان دارای اختلال یادگیری را تحریک نموده و غنی سازند و در نتیجه به عنوان یک بسته کمک آموزشی در بستر مدرسه، دشواری و حجم فعالیت مربی آموزش ویژه و معلم مدارس عادی را می کاهد و فرصت تکرار و تمرین و مهارت ورزی را در بستر بازی و سرگرمی برای دانش آموز دارای اختلال یادگیری فراهم آورند.

پژوهش حاضربا هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ی سنجش کارکرد تحولی خانواده بر مبنای رویکرد تحولی، تفاوت های فردی مبتنی بر ارتباط انجام شده است.نمونه این پژوهش را 148 نفر از مادران کودکان 4تا 6 سال مهدکودکهای شهر مشهد تشکیل دادند. در این تحقیق، ابتدا پرسشنامه ی سنجش کارکرد تحولی خانواده(DFFAQ) بر اساس مبانی نظری این رویکرد تهیه شد، سپس برای تعیین روایی آن از روایی محتوایی، ملاکی، روایی سازه (تحلیل عاملی)و برای تعیین پایایی نیز از روشهای آلفای کرونباخ و بازآزمایی استفاده شد. روایی ملاک این پرسشنامه باابزار سنجش کارکردخانواده ی مک مستر (FAD )محاسبه و ضریب75/0-به دست آمد. تحلیل عاملی مؤلفه های اصلی با دوران واریماکس انجام شد که با درنظر گرفتن یک مدل 7 عاملی 25/67 درصدازکل واریانس تبیین شد. در خصوص پایایی نیز،ضریب بازآزمایی پرسشنامه ی کارکرد تحولی خانواده93/0 و آلفای کرونباخ کلی این پرسشنامه، ۹۲/0 است. همچنین آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های این پرسشنامه از53/0 تا 72/0 به دست آمد که بیانگرپایایی مطلوب این مقیاس به طور کلی است. بنابراین، در مجموع می توان گفت؛ پرسشنامه ی محقق ساخته کارکرد تحولی خانواده از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و از آن می توان در حیطه های پژوهشی و درمانی در شناسایی قوت ها و ضعف های خانواده در دستیابی به توانمندی های تحولی استفاده کرد.