سید محسن موسوی

سید محسن موسوی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۹۸ مورد.
۲۱.

گونه شناسی تبیین واژگان غریب در آثار شیخ صدوق با عنایت به فرهنگ و ادب عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۲ ۲۴۸-۲۲۵

کلیدواژه‌ها: شیخ صدوق فرهنگ و ادب عربی معناشناسی لغوی غریب القرآن غریب الحدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۲۲۲
فهم مفردات به طور عام و واژگان غریب به طور خاص، نخستین و مهم ترین قدم در فهم قرآن کریم، سنت پیامبر اکرم$ و احادیث ائمه معصومان% می باشد. یکی از مهم ترین منابع برای معناشناسی واژگان غریب در قرآن کریم و احادیث معصومان%، مراجعه به فرهنگ و ادب عربی است. شیخ صدوق از جمله نخستین کسانی است که در تبیین معنای واژگان غریب در قرآن کریم و احادیث معصومان% از فرهنگ و ادب عربی به عنوان یک منبع مهم بهره برده است. این پژوهش در پی رصد و کشف گونه های تبیین واژگان غریب در آثار شیخ صدوق با بهره گیری از فرهنگ و ادب عربی می باشد. روش جمع آوری مطالب در این پژوهش بصورت کتابخانه ای بوده و پردازش آنها بصورت توصیفی - تحلیلی می باشد. پس از بررسی ها مشخص شد که برخی از ابعاد روشی شیخ صدوق در بهره گیری از فرهنگ و ادب عربی برای معناشناسی واژگان غریب، عبارتند از: گزارش و نقل معنای واژه از فرهنگ و ادب عربی، بهره گیری از ضرب المثل ها، کنایات و اشعار عربی در بیان معانی لغوی و استعمالی واژگان غریب، پرسش از لغوییون و علمای علم لغت، و بیان نکات نحوی واژه با بهره گیری از فرهنگ و ادب عربی می باشد. شیخ صدوق با مراجعه به فرهنگ و ادب عربی و کشف معنای واژه توانسته است اخبار متعارض در بین مذاهب اسلامی را حلّ نماید.
۲۲.

بازخوانی معنای تأویل و انواع آن در اندیشه شیخ صدوق

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰ 30 - 49

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن تأویل قرآن ابن بابویه صدوق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۸
تأویل از جمله مسائل مهم علوم قرآنی، تفسیر و علم کلام است که در فهم بهتر آیات و روایات به ویژه مواردی که مربوط به اسماء و صفات الهی می شود، نقشی به سزا ایفا می کند. شناخت معنای تفسیر و تأویل در آثار گذشتگان، در فهم بهتر آثار ایشان و هم چنین گره گشایی از روش و سبک آثار ایشان تاثیر مهمی دارد. با غور در آثار و مصادر موجود، مشخص می گردد معنای تفسیر جدا از تأویل است و از همین منظر طرح هر کدام از این موارد در آثار گذشتگان زاویه ای دیگر از اهمیت کار است. در مقاله حاضر سعی شده است دیدگاه شیخ صدوق درباره تفسیر، تأویل و نمونه هایی از تأویل های وی در آثار به جا مانده از او تحلیل شود. شیخ صدوق در عمده آثارش از تأویل بهره برده است و روش غالب او در این خصوص روش کلامی است. تأویل نزد شیخ صدوق معنایی از علت، فلسفه و چرایی دارد؛ ضمن اینکه در برخی از موارد تأویل را در معنای توضیح لغوی واژه یا واژگان در تفسیر و تبیین روایات به کار گرفته است. مقاله به صورت توصیفی-تحلیلی گزارشی از بازتاب تفسیر و تأویل در آثار شیخ صدوق است.
۲۳.

بررسی امکان بازنگری برنامه دروس کارشناسی معماری با نگاه بومی؛ بررسی موردی: دانشگاه های مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۹ 123 - 143

کلیدواژه‌ها: آموزش معماری بازنگری سرفصل بومی سازی دانشگاه های مازندران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۲۲۲
برنامه دروس معماری در ایران تا کنون چندین بار بازنگری شده است؛ اما توجهی به رویکرد بومی در آن صورت نگرفته است. این مقاله درصدد آن است تا به بررسی امکان بازنگری برنامه دروس کارشناسی معماری با نگاه بومی بپردازد تا کاستی های آموزشی سرفصل دروس کارشناسی معماری را به حداقل برساند. دانشگاه های مازندران به عنوان مورد مطالعاتی انتخاب شده است. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل محتوا است که از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۲۰ استاد و ۲۰ فارغ التحصیل معماری چهار دانشگاه در استان مازندران: 1- دانشگاه مازندران، 2- دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، 3- دانشگاه شمال و 4- دانشگاه آزاد ساری انجام شده است؛ همچنین سرفصل مصوب وزارت علوم، مطالعه شده و پس از آن با توجه به نتایج مصاحبه ها و تحلیل محتوای آنها، یافته ها مورد بررسی و بحث قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که علت ضرورت تدوین سرفصل جدید کارشناسی معماری با رویکرد بومی نگری و متناسب با شرایط و نیازهای دانشگاه های مازندران را می توان در 4 زیرمقوله اصلی شامل: 1- فرم متناسب با اقلیم، 2- عدم شناخت معماری بومی مطالعات بومی، 3- شناخت مصالح بومی و 4- پژوهش های اندک در حوزه معماری بومی دسته بندی نمود که بیشترین علت مربوط به زیرمقوله «عدم شناخت معماری بومی مطالعات بومی» است.
۲۴.

زیستنِ آسیب، یک مردم نگاری انتقادی از زباله گردی در شهر صنعتی میبد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۲) 1 - 20

کلیدواژه‌ها: زباله گردی توسعه صنعتی نامتوازن مهاجرت مردم نگاری انتقادی میبد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۳۸
نوسانات اقتصادی در چند سال گذشته، پیامدهای اجتماعی فراوانی داشته است؛ ازجمله مهاجرت های گسترده تا گسترش مشاغل کاذب. شهرهای بزرگ و به ویژه صنعتی، بیشترین پیامدهای اجتماعی را متحمل می شوند و از نوسانات اقتصادی نشئت می گیرند. یکی از مشهودترین پیامدهای اجتماعی این وضعیت، گسترش زباله گردی است. شهر میبد به عنوان شهری کوچک، اما کاملاً صنعتی، شاهد گسترش زباله گردی است. این وضعیت در یک دهه گذشته، تا حد زیادی در توسعه نامتوازن صنعتی ریشه داشته است. شهر میبد در طی سه دهه گذشته به طور متوسط و در خوش بینانه ترین حالت ممکن، سالانه پذیرای بیش از هزار نفر مهاجر بوده است. برآیند این امر، تغییرات اجتماعی - فرهنگی شتابان در شهر بوده است؛ به همین دلیل، در این پژوهش کوشش شده است تا زباله گردی در بستر توسعه صنعتی نامتوازن و ورود گسترده مهاجران مطالعه شود. این پژوهش سعی کرده است تا با پارادایمی پراگماتیستی، چندگانه گرایی روش شناختی را به کار ببرد. در این میان با استفاده از مشاهدات مشارکتی و غیر مشارکتی، بازسازی اولیه در داده ها انجام و سپس داده های گفت وگو محور با مصاحبه های عمیق جمع آوری شد. مقوله های اصلی استخراج شده از این مصاحبه ها در قالب مقولاتی، شامل بسترهای زباله گردی، اقتصاد زباله گردی، سودجویی استثمارگرانه خانوادگی، ضایعات شهری/شهر ضایعاتی، زیستنِ آسیب، زباله گردی، دروازه جرم و ترویج نهادی زباله گردی ارائه شد. نتایج نشان داد زباله گردی پدیده ای در حال گسترش و محصول نابرابری مشهود اقتصادی/طبقاتی است. در این میان علاوه بر شهروندان عادی که زیستشان با ناملایمات همراه شده است، اقشار آسیب پذیر و حاشیه ای همانند زنان و کودکان، زیستی آسیب گونه دارند و معمولاً کمترین بهره ممکن را از اقتصاد زباله گردی می برند. بهره اصلی در دل این صنعت، در اختیار ضایعات فروشی هاست ؛ هرچند خود آنان نیز در اقمار بیرونی قرار می گیرند. این وضعیت، نابرابری ساختاری طبقاتی را آشکارتر/بغرنج تر کرده است.
۲۵.

جایگاه سند در اعتبارسنجی شیخ صدوق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۹ 55 - 84

کلیدواژه‌ها: شیخ صدوق اعتبارسنجی سند روایات رجال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۶۵
اعتبارسنجی روایات در اعصار مختلف با تفاوت هایی همراه بوده است. متأخران شیعه از زمان علامه حلی، اولین مرحله از بررسی روایات را سنجش سندی قرار داده اند، همین امر موجب ضعف تعداد قابل توجهی از روایات شده است؛ ازاین رو محدثان متقدم، به تساهل در بررسی های سندی روایات متهم گردیده اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، میزان و نحوه به کارگیری بررسی های سندی را در نزد شیخ صدوق مورد مطالعه قرار داده است. در نزد صدوق، بعد از بررسی های کتاب شناسی، سنجش سندی بر سنجش متنی اولویت داشته است. وی در بررسی های سندی، به اتصالات سند، مذهب، وثاقت و عدم انفراد راوی توجه کرده است. وی کذب و وضع را سبب بی اعتباری روایت دانسته، اما سایر ضعف های سندی را تنها در صورت تعارض موجب طرد روایت برشمرده است. در صورت حکم بر صحت سند حتی در حالت تعارض نیز حکم بر طرد روایت نداده و آن را با تغییر دلالی پذیرفته است.
۲۶.

بررسی مبحث تحریف قرآن از دیدگاه پطروشفسکی در کتاب اسلام در ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) 8 - 35

کلیدواژه‌ها: ایلیا پاولویچ پطروشفسکی تحریف قرآن جمع قرآن ناسخ و منسوخ مستشرقان روسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۹۲
ایلیا پاولویچ پطروشفسکی، مستشرق و مورخ روسی، با نگاهی جدید، به مباحث تحریف درباره قرآن کریم پرداخته است. پطروشفسکی، با استناد بسیار به مستشرقان مشهور، همچون: نولدکه، هرشفیلد، گلدزیهر و... که درباره تحریف قرآن سخن رانده اند، مطالبی را عنوان کرده است که نشان از اعتقاد او به وقوع پدیده تحریف در قرآن دارد. پژوهش حاضر با بررسی کتاب اسلام در ایران و با توجه بیشتر به فصل سوم آن با عنوان «قرآن» به شیوه توصیفی - تحلیلی به نقل آرایی می پردازد که نزدیک به نظریه امکان وقوع تحریف در قرآن از نگاه پطروشفسکی است و سپس با نقد و تحلیل این موارد، درصدد اثبات عدم تحریف قرآن کریم است. ازجمله دیدگاه های این مستشرق روسی که در پژوهش حاضر بررسی و نقد شده اند عبارت اند از: ماهیت قرآن از نگاه پطروشفسکی، جمع قرآن، ناسخ و منسوخ در قرآن، حروف مقطّعه در قرآن و حذف نام علی× از آیات قرآن. نتایج بررسی نشان می دهد که نظرات این مستشرق، همچون بیشتر پژوهش های مستشرقین، به علت عدم آشنایی با زبان عربی، عدم دسترسی به منابع اصیل و صحیح، دارای ضعف هایی ساختاری و محتوایی درباره ماهیت و مفاهیم قرآن کریم است که یکی از نمودهای آن، اعتقاد به بروز تحریف در متن قرآن است. این موضوع در پژوهش پیش رو مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
۲۷.

بررسی چهارچوب های طراحی سرپناه موقت اجتماع پذیر و منطبق با انگاره های معماری بومی مناطق زلزله خیز سردسیر-کوهستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۴۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸۲ ۷۸-۶۳

کلیدواژه‌ها: انگاره های معماری بومی سرپناه موقت اجتماع پذیری تاب آوری کالبدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۷۹
تجربه نشان می دهد بازماندگان سوانح در شرایط پس از بحران رضایت کافی از سرپناه هایی که از سوی نیروهای امدادی دریافت می نمایند، ندارند. ازاین رو برای ایجاد رضایت کاربران که اغلب بازماندگان پس از سوانح را شامل می شوند، یکی از اهداف طراحی سرپناه موقت در محدوده مطالعاتی، شناخت الگوهایی است که اجتماع پذیری سرپناه موقت را با پذیرش در زمان محدود افزایش دهد. بر این اساس افزایش اجتماع پذیری سرپناه ازجمله اهداف غایی این پژوهش است. از دیگر اهداف این پژوهش می توان به بررسی نقش سرپناه موقت در ارتقای تاب آوری کالبدی پس از زلزله، همچنین استفاده از تکنیک های معماری بومی در طراحی سرپناه موقت جهت ارتقای تاب آوری محیطی اشاره کرد. الگوهایی که در طراحی سرپناه موقت جهت اعمال شاخص های کالبدی - محیطی باید به کار گرفته شوند، می تواند ضرورت پژوهش را با تفسیر سرپناهی با قابلیت انطباق با شرایط اقلیمی سردسیری - کوهستانی شهرستان ورزقان، بیان کند. از اهداف این پژوهش طراحی محصولی کاربر با قابلیت اجتماع پذیری در حداقل زمان ممکن به عنوان جایگزین مسکن دائم در زمان بحران است. جهت رسیدن به اهداف ذکرشده، تحلیل کیفی - کاربردی و شبیه سازی شاخص های انرژی در محیط دیزاین بیلدر انجام شده است. در این پژوهش مدل هایی از سرپناه موقت پیش طراحی شده است که در فاز نخست، پژوهش حاضر به ارزیابی مدل های پیشنهادی در دیزاین بیلدر می پردازد. در دومین فاز پژوهشی، مدل های پیشنهادی از سوی متخصصین مورد ارزیابی قرار می گیرد. در مرحله پایانی به معرفی مدل منتخب از نگاه متخصصین با تشریح الگوهای شاخص کالبدی - محیطی به عنوان سرپناه بهینه پرداخته می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص های محیطی ازجمله امنیت، بهداشت، تداعی حس خانه، آسایش محیطی، منطبق با فرهنگ، منطقه بندی، .... و همچنین شاخص های کالبدی نظیر فرم سازه ای مقاوم در برابر شرایط جوی، مصالح مقاوم در برابر شرایط جوی، سازه گسترش پذیر و مدولار، برپایی آسان و برپایی سریع همچنین رعایت ابعاد و استانداردها، شاخص های تأثیرگذار در انتخاب سرپناه بهینه از سوی متخصصین است.
۲۸.

قاریان جاعل حدیث در جریان جعل حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 7 - 28

کلیدواژه‌ها: احادیث موضوعه جریان جعل حدیث مقری مکتب مُوَدِّب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۴۲
احادیث معصومان k پس از قرآن، سرچشمه هدایت است، اما در طول تاریخ دچار تحولاتی شده است. وجود احادیث جعلی در شیعه و اهل سنت، لزوم شناخت احادیث صحیح و سقیم را چندبرابر می کند. یکی از راه های شناخت احادیث موضوع، شناخت جریانات جعل حدیث است. مسلمانان در دوره های متأخرتر از طریق مطالعه تاریخ و آثار حدیثی به برخی از جریانات جعل حدیث پی بردند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی، به یکی از جریانات مؤثر در حوزه حدیث، یعنی قاریان پرداخته است. قاریان، از ابتدای نزول وحی، نقش اثرگذاری در تشکیل جامعه اسلامی و پیشبرد اهداف آن داشته اند؛ که گاهی این نقش در جهت منفی و در حمایت از خلفا شکل می گرفت. جعل احادیث در فضایل خلفا و تطبیق مهدی موعود بر خلفا، جعل احادیث فقهی و کلامی، به خاطر مستند ساختن اجتهادات و فهم نادرست خود به حدیث نبوی، جعل احادیث سبعه احرف به دلیل مشروعیت بخشی به قرائات خود، از حوزه های جعل حدیث توسط قاریان است.
۲۹.

سلیمان بن ارقم و محمد بن یونس در جریان جعل حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۴ «ویژه پژوهش های حدیثی» ۱۹۰-۱۷۰

کلیدواژه‌ها: سلیمان بن ارقم محمد بن یونس احادیث موضوعه روایات منتقله تدلیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۵۸
جعل حدیث از پدیده های آشکار در روایات اسلامی است. برخی از روایات جعلی از طریق شناسایی راویان آن مشخص می گردد. سند روایاتی که زنجیره افراد آن را وضاعان تشکیل داده اند، نشان از جعلی بودن حدیث است. ابن جوزی در الموضوعات به این افراد اشاره داشته و روایات مربوط به اینگونه افراد را نقل موضوعه به نام ثقات دانسته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی_ تحلیلی ضمن معرفی دو تن از افرادی که به نقل احادیث وضعی از ثقه معروفند، به بررسی روایات آنان پرداخته است. سلیمان بن ارقم متهم به وضع روایات از عایشه، ابوهریره، زهری، حسن بصری است. این افراد از دیدگاه شیعه توثیق نشده اند. محمد بن یونس نیز به نقل موضوعه از ثقات متهم است که سند احادیث وی بیشتر به معصومین منتهی می گردد. شرایط و عوامل محیطی رجالیان در وضاع و کذّاب نامیدن راویان مؤثّر است. نقل احادیث بدون بررسی، موجبات ضعف ابن ارقم و محمد بن یونس را در زمان خویش فراهم نموده در حالی که واضع حدیث نبوده اند. برخی از این احادیث با داشتن سند صحیح، به دلیل برخی شواهد مانند وجود «حدیث معارض»، «عدم سازگاری با علم»، «شبیه نبودن به کلام معصوم»، «متناسب نبودن با اعتقادات شیعه»، جعلی و موضوع دانسته شده اند. بنابراین امکان ورود روایات منتقله از اهل سنت به شیعه از طریق جعل سند صحیح نیز وجود داشته است.
۳۰.

ریشه های یونانی و یونانی مآبی زیبایی شناسی دیونوسیوس مجعول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۹ 480 - 494

کلیدواژه‌ها: زیبایی شناسی دیونوسیوس مجعول افلاطون ارسطو فلوطین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۲۳
متن چکیده شامل: این نوشتار به بررسی منابع یونانی-یونانی مآبی دیونوسیوس در باب زیبایی می پردازد و هدف آن روشن ساختن میزان تأثیرپذیری زیبایی شناسی دیونوسیوس از فلسفه افلاطون، ارسطو، فلوطین و پروکلوس است و سعی می شود؛ این هدف به دور از افراط در تطبیق دادن هر امری با امور به ظاهر مشابه دیگر صورت گیرد. در محقَق ساختن این هدف از شیوه توصیفی- تحلیلی-تطبیقی و روش گردآوری به صورت اطلاعات کتابخانه ای بهره گرفته شده است. نتیجه ای که از این بررسی به دست آمد، نشان دهنده غلبه کامل زیبایی شناسی یونانی-یونانی مآبی بر تفکر این اندیشمند قرون وسطایی است. به ویژه آن بخش از تفکر فلاسفه باستان در باب زیبایی که به نحوی با علت نخستین و یا عالم مُثُل در ارتباط است، در اندیشه دیونوسیوس قابل ردیابی است. هر چند در ساختاری جدید از آن ها بهره برده است. از جمله تأثیرات فلسفه یونانی و یونانی مآبی بر زیبایی شناسی دیونوسیوس می توان به تعالی زیبایی، تفاوت زیبایی و زیبا بودن، نزدیکی زیبایی و خیر، منشأ و علت غایی دانستن زیبایی برای همه امور زیبا، نحوه و انواع حرکت در قوس صعود و نزول، نحوه رابطه واحد با خیر و زیبایی، اتحاد زیبایی و زیبا بودن در مرتبه ذات الهی، درهم تنیدگی نور و زیبایی، نقش عشق به عنوان عامل پیوند و حرکت به سمت زیبایی راستین اشاره کرد.
۳۱.

هویت بازاندیشانه زنان و چگونگی گذران اوقات فراغت زنان در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 83 - 102

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت هویت بازاندیشانه زنان شهر یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۲۲۲
اوقات فراغت و چگونگی گذران آن در دوران مدرن، از موضوعات اساسی در زندگی اجتماعی انسانهاست و با توجه به رواج فرهنگ مصرف و شکل گیری تغییرات اساسی در سبک زندگی انسانها بر اهمیت آن افزوده شده است. پژوهش حاضر با هدف « بررسی رابطه هویت زنانه بازاندیشانه با الگو های فراغتی زنان شهر یزد» انجام شد. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع پیمایشی، با استفاده از ابزار پرسشنامه و به شیوه نمونه گیری خوشه ای متناسب از 403 نفر از زنان ساکن در شهر یزد گردآوری شده است. در این تحقیق اوقات فراغت در دو بعد سنتی و مدرن سنجیده شده است. نتایج نشان داد که میانگین کل (در طیف 1 تا 5) متغیر هویت بازاندیشانه زنانه برابر 3.51 ست. بدین ترتیب در مجموع میزان هویت زنانه در بین زنان نمونه، بیشتر از حد متوسط یعنی عدد 3 است. همچنین بین متغیرهای زمینه ای مانند وضعیت تاهل پاسخگویان، سن آنها، وضعیت تحصیلات و وضعیت شغلی زنان با چگونگی گذران اوقات فراغت رابطه وجود دارد. و همچنین بین متغیر هویت بازاندیشانه زنانه و گذران اوقات فراغت در بین زنان شهر یزد رابطه وجود دارد.
۳۲.

تحلیلی بر اثربخشی و چالش های آموزش های الکترونیکی دانشگاه فرهنگیان، طی دوران کرونا و ارائه راهکارهای مناسب (موردمطالعه: دانشجومعلمان رشته های علوم پایه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 72 - 43

کلیدواژه‌ها: آموزش الکترونیکی اثربخشی چالش دانشگاه فرهنگیان دوران کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۶۱
هدف این پژوهش تحلیل اثربخشی و چالش های آموزش های الکترونیکی دانشگاه فرهنگیان طی دوران شیوع ویروس کرونا، بود. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی و پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجومعلمان رشته های علوم پایه پردیس ها و مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان استان های اصفهان، تهران و فارس در سال تحصیلی 1400-1401 بوده که 450 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. ابزار مطالعه یک پرسش نامه محقق ساخته با 32 پرسش بسته پاسخ و سه پرسش بازپاسخ بود. روایی پرسش نامه توسط 5 نفر هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان تأیید و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ، 94/0 محاسبه شد. داده های پژوهش به روش های آماری متناسب مورد تحلیل قرار گرفتند. طبق یافته های پرسش نامه بسته پاسخ، مطلوبیت محتوا، روش ها و فعالیت های اجرایی آموزش ها در مجموع و برای اغلب شاخص ها، نامطلوب تا نسبتاً مطلوب (4>  و 01/0p<)، فعالیت های کارگاهی، عملی و آزمایشگاهی آموزش های الکترونیکی نامطلوب  (5  و 01/0p<) و میزان رضایت دانشجومعلمان از این آموزش ها نیز چندان مطلوب نبود. طبق یافته های بخش بازپاسخ پرسش نامه، از جمله مهم ترین راهکارهای بهبود آموزش های الکترونیکی، بهبود سامانه و سرعت آن و آگاهی استادان در زمینه آموزش الکترونیکی، لزوم جبران کمبود آموزش های عملی/آزمایشگاهی و مشکلات مربوط به عدم کسب دانش علمی و مهارت های لازم معلمی به روش های حضوری و از طریق کلاس های جبرانی بود.
۳۳.

عوامل مؤثر بر گرایش به نزاع فردی و جمعی با تأکید بر راهکارهای پیشگیرانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۴ 185 - 229

کلیدواژه‌ها: نزاع فردی و جمعی خشونت احساس ناامنی پیشگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۳۷
هدف: خشونت و نزاع از آن نوع پدیده هایی است که نه تنها برای افراد درگیر، بلکه به واسطه ایجاد احساس ناامنی، فرسایش سرمایه اجتماعی و نمایش چهره خشن از شهر یا محله و نظایر آن، پیامدهای منفی متعددی برای کل پیکره اجتماع در پی دارد و لذا ضروری است پس از شناخت ابعاد این آسیب، در جهت کاهش آن اقدام کرد. از این رو، پژوهش حاضر، با هدف شناخت علل نزاع فردی و جمعی و راهکارهای پیشگیری از آن اجرا شد.روش شناسی : روش تحقیق، پیمایش و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری را شهروندان 18 تا 50 ساله ساکن در شهرستان های همدان، اسدآباد و ملایر (به دلیل برخورداری از بیشترین فراوانی نزاع) تشکیل می دهد و حجم نمونه به تعداد 395 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از مناطق پرخطر و مستعد نزاع در شهرستان های مذکور انتخاب گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد کم و کیف ادراک از نظارت والدین، وجود کنترل غیررسمی، و همچنین کنترل رسمی، احساس تعلق به اجتماع (پیوند اجتماعی)، سنگینی کفه هزینه در تحلیل هزینه- فایده از نزاع، رضایت از عملکرد پلیس، اعتماد نهادی (نهادهای قضایی) رابطه معکوس و متغیرهای ظرفیت پرخاشگری، احساس تعلق به شبکه دوستان، احساس محرومیت اجتماعی، احساس ناکامی اجتماعی و احساس آنومی رابطه مثبت و مستقیم با هر دو متغیر (گرایش به نزاع فردی و جمعی) دارند.نتیجه گیری: با مداخله در مکانیزم های علّی مذکور، می توان گرایش به رفتارهای نوع دوستانه (بجای خشونت و نزاع) را افزایش داد. این امر از طریق توجهات ساختاری ممکن خواهد شد.
۳۴.

طراحی الگوی ارتباطات انسانی اثربخش بر مبنای قرآن کریم مبتنی بر تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۳) 235 - 254
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۲۶۲
هدف : مقاله حاضر با هدف طراحی الگوی ارتباطات انسانی اثربخش بر مبنای قرآن کریم انجام شد. روش: سؤال اصلی پژوهش این بود که الگوی ارتباطات انسانی اثربخش بر مبنای قرآن کریم چیست و مؤلفه های ارتباطات انسانی بر مبنای قرآن کریم چه عواملی اند. برای پاسخ، از روش تحلیل مضمون استفاده شد. حوزه پژوهش، کلیه آیات قرآن بود که مضامین مربوط به ارتباطات انسانی از آنها استخراج شد. با استفاده از تفسیر نور، 482 آیه شناسایی و در گام دوم، 695 مفهوم معنادار از ترجمه و تفسیر این آیات، استخراج و دسته بندی شد. یافته ها: با توجه به روش تحلیل مضمون، مضامین مرتبط با ارتباطات انسانی از آیات استخراج شد که پس از تلفیق و حذف کدهای مشترک، 290 مضمون کلیدی، 54 مضمون یکپارچه کننده و پنج مضمون کلان حاصل شد. از روایی محتوایی استفاده و نتایج با اساتید صاحب نظر علوم قرآنی ارزیابی شدکه نشان از روایی قابل قبول داشت. از روش هولستی برای پایایی استفاده شد که میزان پایایی محاسبه شده 876/0 بود. نتیجه گیری: یافته ها، پنج مضمون کلان با عناوین نیک سرشتی تعامل گر، آزادمنشی در گفتمان ارتباطی، کنش ارتباطی جرأت ورزانه، ساختارمندی در گفتار و شنود مؤثر را شناسایی کرد و نتایج در قالب شبکه مضامین، تحلیل و الگوی نهایی تدوین شد.
۳۵.

خوانش معنوی متأثر از رنگ ها در معماری مساجد براساس مسیر حرکتی نمازگزار (مطالعه موردی: مسجد نصیرالملک شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۹ 57-72

کلیدواژه‌ها: خوانش عرفانی رنگ معماری مساجد مسیر حرکتی نمازگزار سلسله مراتب حرکتی مسجد نصیرالملک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۲۱
رنگ ها، یکی از عناصری هستند که معنای نمادین آن ها باید به نحوی در نظر گرفته شوند که بتوان معنای درونی معماری و هنر اسلامی را درک نمود. بنابراین هدف این پژوهش، شناخت مؤلفه های تأثیرگذار بر خوانش عرفانی رنگ های به کار رفته در مسجد نصیرالملک و بررسی میزان تأثیرگذاری هر یک از آن ها در حالات روحی و عرفانی نمازگزار است. با استفاده از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی، ابتدا مفهوم رنگ و جایگاه آن در مساجد، تعریف شده است. سپس شاخص های کالبدی رنگ در مسجد نصیرالملک شیراز بررسی شده است. در گام دوم با بررسی مبانی نظری و مرور پیشینه های تحقیق، متغیرهای اثرگذار بر خوانش عرفانی رنگ در این مسجد، شناسایی و توسط گروه خبرگان و به کمک تکنیک دلفی، انتخاب شدند. سپس پرسشنامه بر مبنی متغیرهای پژوهش، بین 250 دانشجوی رشته معماری توزیع و به کمک مدل سازی معادلات ساختاری، تجزیه و تحلیل شدند. با توجه به ضرایب مسیر هر یک از شاخص ها، "سلسله مراتب حرکتی" تأثیرگذاری بیشتری بر خوانش عرفانی رنگ دارد. در آخر به بررسی و تطبیق رنگ های هر بخش از مسجد و حالات عرفانی متأثر از رنگ ها، طبق الگوهای حرکتی متفاوت نمازگزار، پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که پالت رنگی کاشی کاری مسجد نصیرالملک، تنوع بسیاری دارد و رنگ های گرم بیشتر قابل مشاهده است. معمار مسلمان در ساخت این مسجد، هرجا که نیاز به توقف و تفکر و نظارت بر احوال خویش است (مانند فضای ورودی و رواق شرقی و ایوان ها) از رنگ و تنوع رنگی کاسته است. در آنجا که مؤمن باید طراوت و شادابی لازم برای حضور در پیشگاه خداوند را پیدا کند (مانند هشتی و شبستان)، از رنگ های متنوع و شاد بهره برده است. بنابراین معمار با استفاده از رنگ در مسیر حرکتی نمازگزار، موجب اتصال دو فضای "مادی و پرهیاهوی بیرون" و فضای "معنوی و روحانی درون مسجد" و ارتقاء معنویت در نمازگزار می شود.
۳۶.

پیشینه درایه ا ی حدیث شیعه در آثار شیخ صدوق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰۹ 221 - 244
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۸۹
تا قرن هفتم اثری مستقل در علم درایهٔ شیعی تألیف نشد؛ اما کاربرد اصطلاحات حدیث شناختی و درایه ای در بین متقدمان شیعه پشتوانهٔ محکمی برای کاربرد این علم در بین شیعه خواهد بود. کاربرد اصطلاحات حدیثی در آثار حدیثی شیعه تاکنون به خوبی توسط پژوهشگران واکاوی نشده است. این نوشتار با شیوهٔ توصیفی تحلیلی درصدد نشان دادن به کارگیری دسته ای از اصطلاحات حدیثی در قرن چهارم هجری است. دستاورد پژوهش نشان از کاربرد پاره ای از اصطلاحات حدیثی در سال ها پیش از تدوین رسمی آن در آثار محدثان شیعی دارد که تعریف امروزینِ اکثر این اصطلاحات با کاربرد های متقدمان از این واژه ها مطابقت دارد و در برخی موارد کاربرد های مختلف متقدمان از اصطلاحی، خود را در تعدد معانی این اصطلاحات در کتب متأخران نشان داده است؛ اما بااین حال شاهد اختلافاتی در اصطلاحات حدیثی متقدمان و متأخران هستیم که ناشی از تفاوت رویکرد آن ها به بحث های حدیثی و اعتبارسنجی و توسعهٔ علم درایه است.
۳۷.

بازخوانی دیدگاه پطروشفسکی درباره «حج» در کتاب «اسلام در ایران»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۳۰ بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۹) 135 - 153

کلیدواژه‌ها: ایلیا پاولویچ پطروشفسکی مستشرقان و حج مناسک حج قرآن و حج مستشرقان روسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۴۲
از دیرباز بررسی آموزه های اساسی و بنیادین قرآنی و اسلامی مورد توجه پژوهشگران غیرمسلمان یا به عبارتی مستشرقان بوده است. از جمله آثاری که در این خصوص به نگارش درآمده است و به عنوان منبع درسی استفاده می شود کتاب «اسلام در ایران» اثر ایلیا پاولویچ پطروشفسکی، مستشرق و مورخ روسی است. وی توضیح و تبیین آیین و مناسک حج را ذیل عنوان تعالیم و تشریفات دینی اسلامی به عنوان رکن پنجم دین اسلام اشاره کرده است. تبیین ها و برداشت های وی از اعمال و مناسک و ماهیت حج نیازمند بررسی و تحلیل است. پژوهش حاضر با بررسی  بخشی از فصل کتاب اسلام در ایران با عنوان تشریفات دینی اسلامی به شیوه توصیفی-تحلیلی به نقل آرایی می پردازد که دیدگاه پطروشفسکی را درباره ماهیت حج و مناسک آن منتقل می کند و سپس با نقد و تحلیل این موارد، نقاط قوت و ضعف این دیدگاه را برمی شمارد.نتایج بررسی حکایت می کند که نظرات این مستشرق، همچون اغلب پژوهش های مستشرقین، به علت عدم آشنایی با زبان عربی، عدم دسترسی به منابع اصیل و صحیح و عدم مراجعه به آیات قرآن کریم دارای ضعف هایی ساختاری و محتوایی درباره ماهیت و مناسک حج است که یکی از نمودهای آن خلط اعمال واجب و مستحب در حج یا برداشت نادرست درباره مفهوم استطاعت در حج شده است که در پژوهش پیش رو این موارد بررسی و نقد قرار گرفت.
۳۸.

بررسی مزایا و معایب آموزش مجازی دروس آزمایشگاهی شیمی دانشگاه فرهنگیان از دیدگاه استادان و دانشجومعلمان

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم پایه دوره هشتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۹) 38 - 49
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۶۳
هدف این پژوهش بررسی مزایا و معایب اجرای مجازی واحدهای آزمایشگاهی رشته آموزش شیمی دانشگاه فرهنگیان در زمان شیوع ویروس کرونا بود. پژوهش از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش های کمی و کیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانشجومعلمان رشته آموزش شیمی دانشگاه فرهنگیان و هم چنین تمامی استادان شیمی دانشگاه فرهنگیان که تجربه آموزش واحدهای آزمایشگاهی شیمی را به صورت حضوری و مجازی داشتند، بودند. 180 دانشجومعلم و 14 استاد در فرایند پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته بسته پاسخ به همراه سه سؤال بازپاسخ بود. روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط 3 تن از اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان تایید شد. ضریب پایایی ابزار به روش آلفای کرانباخ، 87/0 به دست آمد. نتایج نشان داد بزرگ ترین عیب اجرای مجازی واحدهای آزمایشگاهی شیمی از دیدگاه شرکت کنندگان، عدم کسب مهارت های عملی و بزرگ ترین مزیت آن، صرفه جویی در زمان، کاهش هزینه های خرید، کاهش مصرف مواد شیمیایی و آلودگی کمتر محیط زیست و ایمنی بیشتر بود. بیشتر شرکت کنندگان تنها راه جبران کمبودهای آموزش مجازی واحدهای آزمایشگاهی را برگزاری حضوری این واحدها دانستند. در مقوله های پژوهش، بین استادان زن و مرد و هم چنین در بین دانشجویان به تفکیک سال ورودی و جنسیت تفاوت معنی داری مشاهده نشد.
۳۹.

کاوشی در تجربه زیسته، رضایت و عملکرد شغلی نومعلمان ساماندهی شده در دوره های تحصیلی دیگر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ 57 - 82
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۷۸
هدف مقاله تحلیل تجربه زیسته، رضایت و عملکرد شغلی نومعلمان ساماندهی شده در سایر دوره ها بود. نوع پژوهش کاربردی، روش ترکیبی و جامعه آماری آن دانش آموختگان (1398-1395) رشته های آموزش فیزیک، شیمی و زیست شناسی دانشگاه فرهنگیان کشور است که در دوره های تحصیلی متفاوت ساماندهی شده بودند. از بین آنان، 165 نفربه عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار پژوهش یک پرسشنامه بازپاسخ تجربه زیسته و دو پرسشنامه بسته پاسخ عملکرد و رضایت شغلی بود. روایی ابزار توسط 7 نفر هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان تأیید شد. ضریب پایایی پرسشنامه های رضایت و عملکرد، به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 89/0 و 96/0 محاسبه شد. اعتبار پرسشنامه بازپاسخ، توسط پژوهشگران و سه متخصص تأیید شد. برای تجربه زیسته، 12 کد محوری و 64 کد باز استخراج شد. مدل ترسیم شده طبق معادلات ساختاری (05/4= 2 /DF ،10/0>RMSEA)، دارای برخورداری از برازش لازم و بیانگر وجود همبستگی بین رضایت و عملکرد شغلی افراد بود. چون تجربه زیسته، رضایت و عملکرد شغلی نومعلمان از ساماندهی در دوره متفاوت چندان مطلوب نبوده، لازم است این مسئله مورد توجه قرار گیرد.  
۴۰.

بررسی کج فهمی های دانش آموزان پایه نهم از مبحث پیوندهای شیمیایی - مطالعه موردی دانش آموزان رباط کریم

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم پایه دوره هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 39 - 50

کلیدواژه‌ها: کج فهمی پیوندهای شیمیایی پیوند یونی پیوند کووالانسی علوم نهم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۲۱۲
هدف این پژوهش بررسی کج فهمی های دانش آموزان پایه نهم از پیوندهای شیمیایی است. پژوهش از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری تمامی دانش آموزان پایه نهم شهرستان رباط کریم که در سال 1401-1400 مشغول به تحصیل هستند، بود که از بین آن ها 200 دانش آموز پایه نهم (100 دختر و 100 پسر) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش یک پرسشنامه پژوهشگرساخته شامل 17 سوال از مباحث مرتبط با پیوندهای شیمیایی علوم تجربی پایه نهم بود که روایی آن توسط دو نفر از اعضای هیئت علمی شیمی دانشگاه فرهنگیان و دو نفر از دبیران علوم تجربی که در پایه نهم تدریس می کردند، تایید شد. پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 75/0 محاسبه شد. سوالات پرسشنامه در سه مقوله مفهوم پیوند شیمیایی، پیوند یونی و پیوند کووالانسی دسته بندی شد. داده ها با کمک نرم افزار SPSS26 مورد تجزیه و-تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین کج فهمی مربوط به عدم درک ماهیت و نحوه تشکیل پیوندهای یونی و کووالانسی بود. نتایج تحلیل واریانس تک متغیری نشان داد که از نظر ترکیب متغیرهای وابسته بین گروه دختران و پسران در متغیرهای مستقل شامل مفهوم پیوند شیمیایی (000/0=Ƞ2، 05/0p>، 489/8= F)، پیوند یونی (000/0=Ƞ2، 05/0p>، 082/0= F) و پیوند کووالانسی (000/0=Ƞ2، 05/0p>، 367/0= F) تفاوت معنی دار وجود ندارد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان