رضوان سیدرضایی

پژوهش حاضر با هدف واکاوی ابعاد ماهیت اجتماعی فرایند خود زیستی دینی دانش آموزان در برنامه درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی انجام شد. رویکرد پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا از نوع استقرایی بود. جامعه پژوهش کتاب هدیه های آسمان پایه ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1402-1401 بود که با توجه به ماهیت موضوع تمامی دروس 17 گانه به عنوان نمونه انتخاب شده اند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای پایایی داده ها از بررسی همزمان استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از فهرست وارسی و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. یافته های این تحقیق 5 مضمون اصلی 16 مضمون فرعی و 107مفهوم اولیه را در بر می گیرد که این شاخصه ها شامل نوع دوستی(تعامل گرایی، فردیت ستیزی، انسان شناسی)، مدنیت قانونی(تعهدگرایی، احکام شناسی، هویت پذیری اجتماعی)، جامعه شناسی دینی(رویکرد فرهنگی، فلسفه اجتماعی، تاریخ گرایی، سیاست ورزی دینی)، خودباروی اجتماعی(وحدت گرایی، تکامل گرایی، نگرش عملکردی)، بازآفرینی اجتماعی(اصلاح گرایی، تفکرگرایی، مرجعیت پذیری) می شود. نتایج نشان می دهد که به دلیل ماهیت تدریجی آموزش مهارت های اجتماعی و فرایند توجیه پذیری دینی آن، فرصت های یادگیری متنوعی در راستای شبیه سازی اجرای این قابلیت ها فراهم آورد و دانش آموزان را نسبت به منطق به کارگیری این نوع رفتارها آگاه سازد تا به موقعیت شناسی کیفیت استفاده از این عملکردهای اجتماعی دین محور دست یابند.