۱.
کلیدواژه‌ها:
آموزش خواندن الگوی آموزش خواندن آموزش مجازی تعامل معلم- دانش آموزان تعامل والد - کودک
این پژوهش با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی آموزش خواندن در فضای مجازی انجام شده است. جهت طراحی الگو از روش کیفی با مرور نظام مند ادبیات پژوهشی و جهت اعتبار سنجی از روش پیمایشی استفاده گردید. جامعه آماری این تحقیق جهت طراحی الگوی آموزشی شامل تمامی کتاب ها، مقالات پژوهشی، پایان نامه ها و منابع اطلاعاتی اینترنتی درزمینه آموزش خواندن با توجه به فضای مجازی و تعاملات معلم- دانش آموز و والد- کودک بود؛ جامعه آماری جهت اعتبارسنجی الگو، متخصصان رشته های روانشناسی تربیتی، برنامه ریزی درسی، فنّاوری آموزشی، و نیز مدرسان و معلمان آموزش خواندن بودند که 15 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها یک پرسشنامه 8 سؤالی در مقیاس لیکرت بود. بر اساس یافته های این مطالعه، الگوی مفهومی با چهار عنصر اصلی شامل برنامه درسی خواندن، راهبردهای آموزشی، فناوری و تعاملات انسانی جهت طراحی الگوی پیشنهادی آموزش خواندن تعیین شد. همچنین، طراحی الگوی روندی در هشت مرحله شامل 1) پیش خوانی 2) زوج خوانی 3) آموزش راهبردها 4) تمرین راهبردها 5) بازخوانی 6) مرور راهبردها 7) روان خوانی 8) ارزیابی صورت گرفت. یافته های اعتبار سنجی نشان داد که الگوی پیشنهادی آموزش خواندن ازنظر متخصصان و معلمان دارای اعتبار مناسب است. درنتیجه می توان بر اساس نظر متخصصان از این الگوی هشت مرحله ای آموزش خواندن برای طراحی و آموزش خواندن در فضای مجازی مبتنی بر تعامل معلم-دانش آموز و والد-کودک در دوره ابتدایی بهره گرفت.
۲.
کلیدواژه‌ها:
مدرسه مسجد مکتب ایران مراکز آموزشی روش تدریس
هدف : ازجمله نهادهای موجود در هر جامعه ای و به ویژه در جامعه ایرانی نهاد آموزش است. پژوهش حاضر به بررسی مراکز آموزشی موجود در ایران قرون نخستین اسلامی می پردازد، تا مشخص شود که ورود اسلام به ایران چه اثراتی بر مسئله تعلیم و تربیت و نهادهای متولی آموزش در ایران داشته است. روش : در پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی برای تبیین اهداف پژوهش استفاده شده است. شیوه گردآوری اطلاعات هم روش کتابخانه ای بود. یافته ها : نتایج پژوهش نشان می دهد که مراکز آموزشی ایران در قرون نخستین اسلامی به سه دسته مساجد، مدارس و مکاتب تقسیم می شود، که هرکدام از آن ها دارای شیوه تدریس خاصی است. در ضمن از خانقاه ها و کتابخانه ها هم به عنوان مراکز آموزشی استفاده می شد. نگاهی به شرایط ورود به مدارس و مراکز آموزشی در این بازه زمانی نشان می دهد که تعلیم و تربیت در این دوران عمومیت یافت و هرکسی از هر طبقه ای می توانست بسته به توان خود در مراکز آموزشی به سوادآموزی و کسب علم بپردازد. این مسئله برخلاف نظام طبقاتی و بسته دوره ساسانی (آخرین دولت ایرانی قبل از اسلام) بود که امر تحصیل و تعلیم و تربیت در انحصار اصناف و طبقات خاصی از جامعه بود.
۳.
کلیدواژه‌ها:
افسردگی تنظیم هیجان چشم انداز زمان نشخوار فکری مشترک نوجوانان
هدف : هدف پژوهش حاضر اثربخشی درمان های تنظیم هیجان و چشم انداز زمان بر افسردگی و نشخوار فکری مشترک دانش آموزان نوجوانان در دوره شیوع کوید-۱۹ بود. روش : روش پژوهش نیمه آزمایشی (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل) بود. جامعه آماری این پژوهش را کل نوجوانان پسر پایه هفتم تا دوازدهم شهرستان گیلانغرب تشکیل دادند که دارای علائم افسردگی بودند. نمونه آماری شامل 51 نوجوان دارای علائم افسردگی بود که در سه گروه درمان تنظیم هیجان (17 نوجوان)، درمان چشم انداز زمان (17 نوجوان) و گروه کنترل (17 نوجوان) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از فرم کوتاه مقیاس افسردگی بک و مقیاس نشخوار فکری مشترک استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون های تعقیبی توکی و بنفرونی استفاده شد. یافته ها : یافته ها نشان داد که درمان های تنظیم هیجان و چشم انداز زمان بر کاهش علائم افسردگی و نشخوار فکری مشترک اثربخش بوده اند. علاوه براین، اثربخشی درمان تنظیم هیجان بر افسردگی بیشتر از درمان چشم انداز زمان بوده است (01/0p<). می توان نتیجه گرفت که درمان های تنظیم هیجان و چشم انداز زمان (به ویژه تنظیم هیجان) در افسردگی و نشخوار فکری مشترک نوجوانان تأثیر چشمگیری می تواند داشته باشد.
۴.
کلیدواژه‌ها:
هوش هیجانی برنامه درسی دوره ابتدایی سلامت روانی دانش آموزان
این پژوهش با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی هوش هیجانی در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول که طراحی الگو بود از دو روش استفاده شد. روش اول سنتز پژوهی و روش دوم از پدیدارشناسی استفاده شد و اطلاعات آن از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با متخصصان هوش هیجانی که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند به دست آمد. داده های بدست آمده از دو روش با رهیافت کدگذاری نظام مند تحلیل و الگوی مورد نظر استخراج شد، نتایج نشان داد در کلی ترین سطح با دو دلیل می توان از ضرورت پرورش هوش هیجانی دانش آموزان دفاع کرد: تأثیر هوش هیجانی بر سلامت روانی و تأثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. همچنین این نتیجه حاصل شد که بهترین رویکرد برنامه درسی مبتنی بر هوش هیجانی رویکرد جامع، چندبعدی، کل نگر و تلفیقی است. در پایان الگویی ارائه شد که دارای سه بعد برنامه درسی موضوعی یا منظم، برنامه درسی تلفیقی و محیط و فضای مدرسه (خارج از کلاس درس) می باشد. دو بعد اول این الگو مربوط به کلاس درس می باشد و مخاطب اصلی آن دانش آموزان می باشند. بعد سوم آن مربوط به محیط فیزیکی و روانی مدرسه و خارج از کلاس درس می باشد که مخاطب اصلی آن را کارکنان مدرسه تشکیل می دهند. در مرحله دوم که بررسی اعتبار الگو با استفاده از روش دلفی بود میزان توافق متخصصان برنامه ریزی درسی و هوش هیجانی که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند 91.16 درصد برآورد شد
۵.
کلیدواژه‌ها:
عزت نفس بهزیستی روان شناختی امید تحصیلی خودکارامدی تحصیلی
پژوهش حاضر با هدف ، بررسی نقش واسطه ای عزت نفس در رابطه بین بهزیستی روان شناختی با خودکارآمدی و امید تحصیلی در میان دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر مهاباد انجام شد. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی با تأکید بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر مهاباد(2289 نفر) تشکیل می دادند. تعداد 329 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها بر اساس چهار پرسشنامه، بهزیستی روان شناختی ریف، عزت نفس روزنبرگ، امید تحصیلی خرمایی و کریمی و خودکارامدی تحصیلی جینگز و مورگان صورت گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزارهایSPSS26 و SMARTPLS4 و روش معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد سه مرحله ای حداقل مربعات جزئی صورت پذیرفت. یافته ها نشان داد که بین، بهزیستی روان شناختی و عزت نفس رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد ( p≤0.0001 , β=0.200). همچنین بین عزت نفس با خودکارآمدی تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.668) و امید تحصیلی ( p≤0.0001 , β=0.792) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. عزت نفس در رابطه مابین بهزیستی روان شناختی با امید تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.134) و خود کارآمدی تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.134) نقش میانجی دارد.
۶.
کلیدواژه‌ها:
امید مؤلفه های امید تحلیل محتوا و کتاب درسی
هدف از انجام این پژوهش تحلیل محتوای کتاب های فارسی بخوانیم مقطع ابتدایی از منظر میزان توجه به امید و مؤلفه های آن بوده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بوده است. جامعه آماری، بر اساس نمونه گیری هدفمند کتاب های فارسی بخوانیم شش پایه ابتدای چاپ سال 1400 که مشتمل بر 715 صفحه می باشد، به عنوان نمونه انتخاب شدند. انتخاب مؤلفه ها بر اساس نظریه امید اسنایدر صورت گرفته، همچنین برای تعیین پایایی دیدگاه های تحلیل گران نسبت به مؤلفه های امید در محتوای کتب درسی از روش پی اسکات استفاده گردید و میزان (85/0) بدست آمد که ضریب بالایی است. داده ها در قالب آمار توصیفی و با استفاده از مراحل سه گانه آنتروپی شانون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج و یافته های بخش کیفی تحلیل محتوا نشان داد که پنج مؤلفه امید بر اساس نظریه امید اسنایدر که در اکثر منابع دیگر نیز مورد تأکید قرار گرفته است عبارت اند از: 1- داشتن هدف 2- قدرت راه یابی یا برنامه ریزی ( تفکر گذرگاه) 3- قدرت اراده ( تفکر عامل) 4- شناسایی موانع رسیدن به هدف 5- قدرت صبر و پایداری (تاب آوری). و در بخش کمی تحلیل محتوا که با آنتروپی شانون صورت گرفته است، از میان 5 مؤلفه مورد مطالعه امید، مؤلفه داشتن هدف با میزان بار اطلاعاتی 7923/0و ضریب اهمیت 2009/0 بیشترین توجه و مؤلفه قدرت صبر و پایداری (تاب آوری) با میزان بار اطلاعاتی 7940/0 و ضریب اهمیت 1992/0 کمترین توجه را به خود اختصاص داده است.
۷.
کلیدواژه‌ها:
محیط یادگیری فناوری سیار تلفن همراه یادگیری سیار کلاس معکوس اثربخش
هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های محیط یادگیری مبتنی بر فناوری سیار به منظور اجرای کلاس معکوس اثربخش: یک مطالعه سنتزپژوهی بود. رویکرد پژوهش ،کیفی و از نوع سنتز پژوهی بود. جامعه آماری کلیه آثار منتشر شده در این حوزه بود که در جستجوی اولیه 179 منبع شناسایی شد. به منظور دسترسی به پیشینه و جمع آوری منابع نظری متناسب با هدف پژوهش از پایگاه های داخلی مگ ایران، نورمگز، سیویلیکا، پژوهشگاه علوم انسانی، ایران نمایه و پایگاه های خارجی اسکوپوس، ساینس دایرکت، پروکوئست، اریک، اشپرینگر و گوگل اسکالر در بازه زمانی 1393 تا 1401 برای اسناد فارسی و برای اسناد انگلیسی، بازه زمانی، 2013 تا 2022 استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی و تحلیل تماتیک استفاده شد. یافته های پژوهشی در ۴ بعد مضامین، مقولات و مقولات هسته ای (اصلی) طبقه بندی و تحلیل شدند. نتیجه تحقیق نشان داد در محیط های یادگیری فناوری سیار برای اجرای کلاس معکوس اثربخش باید مؤلفه های محتوای آموزش، روش های یادگیری، اشتراک گذاری، تولید محتوا، اهداف آموزشی، ارزیابی یادگیرنده محور و انتقال آموزش به خارج از کلاس، سیار بودن و پشتیبانی فناورانه را در نظر داشت.
۸.
کلیدواژه‌ها:
تدریس پژوهی معلمان بهبود برنامه درسی
پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخصه های اصلی فرایند تدریس پژوهی در راستای بهبود توانمندی های معلمان در اجرای برنامه های درسی در دوره ابتدایی بود. رویکرد تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی با تأکید بر شیوه خودمفهومی بود. مشارکت کنندگان دانشجویان رشته آموزش ابتدایی شاغل در دانشگاه فرهنگیان شهید مطهری خوی در سال تحصیلی 1401-1400 بوده است که 18 نفر از آنان به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای از آن ها صورت گرفت و نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای اعتبارسنجی یافته ها از روش توصیف غنی داده ها و خودبازبینی محقق و برای تعیین پایایی داده ها از روش تحلیل موازی استفاده شد. یافته های این تحقیق 9 مقوله اصلی 25 مقوله فرعی و 177 کد اولیه را در بر می گیرد که این مقوله های اصلی مبتنی بر شاخصه های هم افزایی، سنتزگرایی، پژوهشگری، خودمعلم نگری، گفتمان تدریس، فراشناخت، مسئله محوری، امکان سنجی تدریس و زیست آموزشی است. نتایج نشان داد که با ترسیم چارچوب مؤلفه های تدریس پژوهی، باید زمینه را برای ارتباط هدف مند این فرایند با عناصر برنامه های درسی فراهم آورد تا توازن مناسبی در برآورد طراحی سطوح برنامه های درسی به وجود آید و شرایط برای دستیابی به پیاده سازی مطلوب برنامه ها و دستیابی به نتایج مورد انتظار محقق شود.
۹.
کلیدواژه‌ها:
مهارت خواندن مطالعه مدارس عشایری دوره ابتدایی
پژوهش حاضر که با روش اقدام پژوهی (مدل پنج مرحله ای ساسمن و اورد) صورت پذیرفته است، به دنبال شناسایی راهبردهای ارتقای سطح مهارت های خواندن در بین کودکان عشایری می باشد. در این راستا، ابتدا یک چارچوب عمل سه مرحله ای و دوساله طراحی و ارزیابی شد. حلقه های اقدام پژوهی شامل 2 کتابخانه عمومی،4 مدرسه ابتدایی و 37 خانواده واقع در روستاهای عشایری شهرستان پیرانشهر بود. بعد از مرحله اقدام، جهت ارزیابی و مشخص نمودن یادگیری در طی زمان در نظر گرفته شده، از 4 مدرسه روستایی و عشایری به صورت منظم بازدید و در پایان دوره با 2 کتابدار از کتابخانه های عمومی، 6 مدیر و 12 معلم از مدارس ابتدایی روستایی، 24 کودک روستایی شامل 7 کتاب خوان ممتاز و 5 نفر از والدینی نفرات برتر که جایزه گرفتند، مصاحبه انجام شد. بر مبنای تحلیل و کدگذاری سه گانه برآمده از اظهارات مصاحبه شوندگان، از طریق «والدین مشارکت کننده» عامل «مهارت های درون فردی و بین فردی»؛ از طریق «کودکان مشارکت کننده» عامل «مهارت های تحصیلی و زندگی»؛ از طریق «معلمان و مدیران مشارکت کننده» عامل «مدرسه یادگیرنده» و از طریق «کتابداران کتابخانه های عمومی» عامل «کتابخانه سیار» شناسایی و دسته بندی گردیدند. 5 مقوله ی شناسایی شده به عنوان راهبردهای توسعه سوادآموزی کودکان مدارس عشایری و هدایت اقدامات آتی برای کتابخانه ها پیشنهاد گردید.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
خودمراقبتی فضای مجازی ابعاد سلامتی رضایت مندی از زندگی دانش آموزان
پژوهش پیش رو با هدف اثربخشی آموزش خودمراقبتی در فضای مجازی به دانش آموزان بر ابعاد سلامتی (روانی، اجتماعی و جسمانی) و رضایت مندی از زندگی شخصی دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان بوکان طراحی و اجرا شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون – پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع اول متوسطه شهرستان بوکان در سال تحصیلی 1401-1400 بود که از میان آن ها، 72 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای با جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر کدام 36 نفر) قرار گرفتند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه سلامت (Goldberg & Hillier, 1979) و مقیاس رضایت مندی از زندگی دانش آموزان(Hubener, 1994) گردآوری شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Spss26 صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس تک متغیره، تفاوت معناداری میان گروه آزمایش و کنترل را در ابعاد سلامتی و رضایت مندی از زندگی شخصی نشان داد (01/0≥P) که این تفاوت ناشی از آموزش خودمراقبتی به دانش آموزان است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که اثربخشی آموزش خودمراقبتی در فضای مجازی بر ابعاد سلامتی، بیشترین تأثیر را بر سلامت روانی و کمترین تأثیر را بر سلامت اجتماعی داشته است. بر اساس یافته های پژوهش می توان از آموزش خودمراقبتی در فضای مجازی برای افزایش سلامت روانی، اجتماعی، جسمانی و رضایت مندی از زندگی شخصی دانش آموزان استفاده نمود. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود که دولت در حوزه آموزش خودمراقبتی دانش آموزان و افزایش سواد فضای مجازی افراد جامعه گام بردارد.
۱۱.
کلیدواژه‌ها:
اقدام پژوهی خلاقیت دانش آموزان پایه نهم کار و فناوری تریز
این پژوهش با هدف استفاده از ظرفیت شگرف روش اقدام پژوهی در ارتقای خلاقیت دانش آموزان پایه نهم دوره اول متوسطه، انجام شد؛ بدین منظور در قالب 3 اقدام مستقل و مرتبط، میزان تأثیر مداخلات طراحی شده و تغییرپذیری خلاقیت دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه خلاقیت تورنس، استفاده شد. به منظور تحلیل داده های گردآوری شده در بررسی وضعیت اولیه دانش آموزان و سه اقدام بکارگرفته شده، از آزمون تی همبسته استفاده شد. در این مطالعه، چهار روش اعتباریابی در اقدام پژوهی مانند خود اعتباریابی، اعتباریابی توسط همکاران، اعتباریابی آکادمیک و اعتباریابی مردمی استفاده شد. نتایج نشان می دهد که چون سطح معناداری محاسبه شده متغیرهای خلاقیت کل و خرده مقیاس های سیالیت، انعطاف پذیری، ابتکار و بسط از آلفای 05/0 کوچک تر است در نتیجه با احتمال 95 درصد اطمینان، میزان خلاقیت کل و خرده مقیاس های سیالیت، انعطاف پذیری، ابتکار و بسط افراد آموزش دیده و آموزش ندیده تفاوت معناداری دارد. همچنین تحلیل یادداشت های هفتگی و مشاهدات انجام شده ، نشان داد که در مؤلفه های مورد بررسی، خلاقیت دانش آموزان ارتقاء یافته است. به طورکلی نتایج نشان داد می توان از روش اقدام پژوهی، برای تغییر و بهبود در محیط های آموزشی و به ویژه ارتقای عملکرد عاملان انسانی، استفاده کرد.
۱۲.
کلیدواژه‌ها:
لذت شادکامی کسالت بازی و ریاضی
هدف: تدریس به روش سنتی موجب خستگی دانش آموزان می گردید، لذا این پژوهش بر اساس روش بازی انجام گردید. روش ها: مطالعه از نوع نیمه آزمایشی می باشد. گروه نمونه 44 نفره به طور تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و در شرایط یکسان پیش آزمون مربوط به پرسشنامه ها از هر دو گروه به عمل آمد. پس از آن دانش آموزان گروه آزمایش تحت آموزش ریاضیات به روش بازی قرار گرفتند . یافته ها: تدریس با روش بازی بر اضطراب ریاضی، (F: 38/23, P: 0/001)، لذّت و شادکامی (F: 54/80, P: 0/002)، تأثیر دارد. نتایج: آنچه در آموزش ریاضیات حایز اهمیت است، درک مطلب می باشد. متخصصان برنامه ریزی درسی معتقدند که موضوعات درسی باید به گونه ای باشند که کشف نهایی مجهولات توسط دانش آموز صورت پذیرد.
