حسنعلی بختیار نصرآبادی

در سراسر جهان، دانشگاه ها با این موضوع دست به گریبان اند که چگونه خودشان را تغییر دهند تا بر چالش ها و چشم اندازهای حاصل از کاربرد فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی فائق آیند. این مقاله به بررسی چشم اندازهای کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یاددهی و و یادگیری از دیدگاه اعضای هیات علمی و دانش جویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های اصفهان و صنعتی اصفهان می پردازد. روش پژوهش توصیفی است. در این پژوهش چشم اندازها در چهارچوب درونداد، فرایند، نتایج فردی و نتایج سازمانی بررسی شده است. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته از نوع بسته پاسخ، شامل 62 گویه در محورهای اصلی کاربست فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد. پایایی پرسش نامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ معادل 0.880 برآوردگردید و روایی آن مورد تایید متخصصان مربوط قرار گرفت. نتایج تحقیق به لحاظ آماری در سطحp0.05 بیانگر آن است که مقوله درونداد و فرایند چشم انداز محسوب نشده، اما مقوله نتایج فردی و سازمانی بیش از سطح متوسط از دیدگاه اساتید و دانش جویان تحصیلات تکمیلی دانشگاهای اصفهان و صنعتی چشم انداز محسوب می شود.

این مقاله، ضمن نقد و بررسی اصلاحات برنامه درسی در عصر پست مدرنیسم، با طرح دیدگاه­های فلسفی پست­مدرن و ارایه رویکردهای اصلاح برنامه درسی، ویژگی­های برنامه­های درسی منتج از این دیدگاه را مورد امعان نظر قرار داده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که هر گونه تغییر در برنامه­های درسی، از قبیل: اصلاح مدیریت اجرای تغییر برنامه­های درسی، کنترل آن، اجرای برنامه­های درسی مدرسه محور و یا مشارکتی، با در نظر داشتن تفکر مدرنیستی نمی­تواند به تغییرات اساسی و تأثیرگذار منتج گردد. عمده این اصلاحات، پروژه­هایی هستند که با گذر از فضای مدرنیستی به دنیای پست مدرنیسم، پاسخ­گوی نیازهای واقعی فراگیران نیستند. پست مدرنیسم، با داشتن دو ابزار شالوده شکنی و نظریه­پردازی خود انعکاسی و بنابراین با به چالش کشاندن چگونگی برنامه درسی مدرنیسم، بر تنوع رشته­های درسی، توجه به برابری و تفاوت­ها، بازتولید قدرت مسلط بر جامعه و تأثیر فناوری­های نوین در برنامه درسی تأکید می­کند که پاسخگوی نیازهای فراگیران در عصر کنونی (پست مدرنیسم) بشمار می­آیند.

هدف از این مطالعه، بررسی رابطه ساده و چندگانه کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و نوآوری فنی در دانشگاه های دولتی استان اصفهان است. در این پژوهش480 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی استان اصفهان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم مورد مطالعه قرار گرفته اند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و پرسشنامه نوآوری فنی استفاده شده است. تحلیل داده¬های به دست آمده نشان داد میانگین نمرات کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و نمرات نوآوری فنی در دانشگاه های دولتی استان کمتر از حد متوسط بوده و بین کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی با نوآوری فنی همبستگی چندگانه معناداری وجود داشته است. همچنین ضرایب بتا بین کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و نوآوری فنی از نظر آماری معنادار بوده و بین آنها هم خطی وجود نداشته و مدل رگرسیون معنی دار بوده است. نظرات اعضا در خصوص رابطه کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی با نوآوری فنی بر حسب مشخصات دموگرافیک تفاوت معنی دار وجود داشته است.

تردیدی نیست که یکی از وظایف اصلی هر نظام آموزشی به ویژه در سطح عالی تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص با توجه به نیازهای جامعه است. با توجه به اهمیت این موضوع محققان در این پژوهش به بررسی وضعیت شغلی و آموزشی فارغ التحصیلان دانشگاهی پرداخته و برآنند تا از طریق توصیف وضع موجود زمینه را برای برنامه ریزی اثر بخش تر مهیا سازند. وضعیت شغلی با توجه به متغیرهایی مانند شغل، جنسیت، تأهل و جایگاه اجتماعی و نحوه کاریابی با متغیرهای دیگری مانند انگیزه، معدل و رشته دانشگاهی سنجیده شده است. تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته با روایی مطلوب از نظر اساتید و پایایی در حد 83% بود که بر روی نمونه آماری 133 نفر از فارغ التحصیلان دانشگاه اصفهان انجام گرفت. برای بررسی نتایج در سطح آماره توصیفی از روشهایی چون درصد، شاخصهای مرکزی و برخی شاخصهای پراکندگی نظیر واریانس استفاده شد و آزمون های استقلال، مربع کای X2 آزمون U من وتینی، کروسکال والیس و تحلیل عاملی و رگرسیون لجستیک در سطح آمار استنباطی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بین وضعیت شغلی و متغیرهایی چون جنسیت، تأهل و وضعیت اقتصادی و اجتماعی رابطه وجود دارد و کاریابی در حد بالایی به انگیزه های شغلی و در حد پایین به معدل و تا حدودی به رشته دانشگاهی مربوط می شود

اهداف: امروزه حرفه ای گری معلمان، توانمند سازی معلمان و افزایش کیفیت تعلیم در گرو آموزش معلمان در طول دوره حرفه ای به صورت مداوم است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی همبستگی قابلیت ها و نیازهای مربیان امور تربیتی بود. روش ها: پژوهش توصیفی- پیمایشی حاضر در جامعه 850نفری مربیان امور تربیتی مدارس راهنمایی شهر اصفهان انجام شد و 128 مربی به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته شامل 21 گویه در دو بخش قابلیت های مربیان امور تربیتی و احساس نیاز مربیان امور تربیتی به آموزش های ضمن خدمت بود. ضریب پایایی پرسش نامه 88/0 برآورد شد. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس یک طرفه و تعقیبی شفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: همبستگی بین قابلیت ها و نیازهای مربیان تنها در 9 گویه (همبستگی منفی به معنی فزونی نیازها بر قابلیت ها بود) معنی دار بود. بین نظرات مربیان در مورد ""نیاز به آموزش های ضمن خدمت""، با توجه به تجربه کاری، تفاوتی وجود نداشت. بیشترین نمره میانگین مربوط به ""استفاده از روش های جدید تدریس"" بود که در هر سه گروه از مربیان مقدار آن بیشتر از 4 بود. نتیجه گیری: برنامه ریزان آموزش های ضمن خدمت مربیان امور تربیتی باید به هنگام تعیین محتوای این آموزش ها، قابلیت ها و نیازهای مربیان را تواماً مورد ملاحظه قرار دهند.

تربیت دینی همچون بسیاری از مفاهیم رایج در تعلیم و تربیت، از جانب پرورشکارانی که با رویکرد تحلیلی به مباحث تربیتی مینگرند، بررسی و نقد شده است. برخی، آموزش دین را به سبب ماهیت غیرعینی و آموزه محور معرفت دینی، فرایندی قلمداد میکنند که در بیشتر موارد به «تلقین» منجر میشود. عده ای نیز معتقدند که تلقین، تهدیدی است که متوجه هر نوع آموزش است؛ زیرا هرگاه موضوعی با شیوه ای غیراخلاقی انتقال یابد، تلقین رخ داده است. در این مقاله، پس از بررسی تمایز مفهومی بین «تربیت» و «تلقین»، دو معیار موجود برای تلقین یعنی «محتوا» و «روش ارائه» بررسی شده است. در هرنوع آموزش، از جمله آموزش معارف دینی، شیوة غیراخلاقی عرضة مطلب، فرایند آموزش را به سمت تلقین میکشاند. بدین منظور، پس از ذکر شاخص های تربیت حقیقی از منظر فلسفة تحلیلی، بر این نکته تأکید شده است که در تربیت اسلامی، شاخص های مذکور مورد تأیید بوده و از حیث نظری، تربیت اسلامی با تعریفی که فلاسفة تحلیلی از «تربیت حقیقی» ارائه میدهند، همخوانی دارد.

هدف اصلی این پژوهش تعیین سهم نگرش تفکر انتقادی و شیوه های شناختی یادگیری در پیش بینی تغییرات پیشرفت تحصیلی دانشجویان بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (5739 دانشجو: 2063 پسر و 3676 دختر) در سال تحصیلی 90-1389 بود. 165 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم و به تفکیک جنسیت و رشته به عنوان نمونه انتخاب شدند که علاوه بر گزارش معدل خود به پرسش نامه های آمادگی نگرش تفکر انتقادی کالیفرنیا و سبک های یادگیری کلب همراه با روش کاوشگری استقرایی، به منظور سنجش شیوه های شناختی یادگیری پاسخ گفتند. نگرش تفکر انتقادی (123/0 = ضریب بتا) و مشاهده تأملی (146/0- = ضریب بتا) 5 درصد از تغییرات پیشرفت تحصیلی را تبیین میکرد. بین آزمایشگری فعال و پیشرفت تحصیلی در رشته علوم نیز همبستگی مثبت وجود داشت (05/0 > P). بین پیشرفت تحصیلی و نگرش تفکر انتقادی در سبک های یادگیری تفاوت وجود داشت (05/0 > P). سبک همگرا با بیش ترین پیشرفت تحصیلی در رشته علوم و بالاترین نگرش تفکر انتقادی همراه بود. بین نگرش تفکر انتقادی و مشاهده تأملی رابطه منفی وجود داشت (01/0 > P)، این رابطه با مفهوم سازی انتزاعی مثبت بود (01/0 > P).

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه فضاهای شهری مردم گرا بر رفتارهای شهروندی می باشد،گروه نمونه مشتمل بر 184 نفر از دانشجویان رشته های معماری دانشگاه های هنر اصفهان بودند، که بطور تصادفی از بین دانشگاه های مختلف اصفهان برگزیده شدند اطلاعات مربوط به متغییرهای تحقیق از طریق پرسشنامه رفتار شهروندی همراه با متغییرهای فضاهای شهری مردم گرا و مولفه های فرهنگی انجام گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون به منظور مشخص کردن رابطه متغییرهای رفتاری با فضاهای شهری مردم گرا و رفتار شهروندی از مدل رگرسیون برای بررسی سهم هر یک از متغیرها در رفتار شهروندی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که فضاهای مردم گرا با پنج متغیر شهروندی رابطه ی معنی دار دارد که بیشترین میزان همبستگی مربوط به مشارکت جویی (38/0 ) و احترام به دیگران (39/0) و کمترین آنها مربوط عدالت جویی (19/0) و مسئولیت پذیری(19/0) بود. از تحلیل رگرسیون می توان به این رسید که به جای هر واحد تغییر در مولفه های فضای شهری به میزان 16 درصد می توان رفتار شهروندی را پیش بینی نمود.

هدف از تدوین این مقاله، تبیین معرفت شناسی از دیدگاه سهروردی و استنباط دلالت های تربیتی آن است. این پژوهش از نوع تحقیق کیفی است که ساخت نظریه را هدف قرار داده و از بالاترین سطح تأویل و انتزاع برخوردار است و براساس نظر اسمیت مبنی بر امکان استنتاج دلالت های تربیتی از فلسفه خاص و اینکه بین فلسفه و تعلیم و تربیت رابطه وجود دارد، به تبیین و استخراج دلالت های تربیتی معرفت شناسی فلسفه اشراق سهروردی پرداخته است. سهروردی معرفت را محصول تقابل و تعامل استدلال عقلی و درک شهودی می داند که حصول آن جز از طریق سلوک و تصفیه باطن امکان پذیر نیست. او بر این عقیده است که از طریق «تجربه حضوری» است که سالک می تواند پاره ای از حقایق را مستقیم و بدون میانجی بشناسد و نسبت به آنها علم پیدا کند؛ لذا این نوع معرفت شناسی مستلزم شکل ویژه ای از اهداف، اصول، معلم و شاگرد، برنامه درسی و ارزشیابی در تعلیم و تربیت است که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.

"مقدمه: این پژوهش به بررسی کاربرد اصول مؤثر بر اجرای مدیریت کیفیت فراگیر TQM در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از دیدگاه کارکنان و مدیران در سال 82-1381 پرداخته است. در این پژوهش شش سؤال پژوهشی با توجه به دیدگاه دینگ در زمینه مدیریت کیفیت فراگیر طراحی شد که در ان سؤالات مشخص گردید اصل تعهد گرایی، اصل کسب رضایت مشتری و مشتر مداری، اصل مشارکت کارکنان، مدیران و تامن کنندگان، اصل استفاده مناسب و به جا از آمار واطلاعات، اصل بهبود همیشگی و مستمر در کار و اصل توانمند سازی تا چه میزان در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از دیدگاه کارکنان و مدیران به کار میروند. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی – پیمایشی بوده، نمونه آماری شامل 35 نفر مدیران و معاونین دانشکده ها می باشد و حجم نمونه 172 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مشخص گردید. ابزار اندازه گیری پرسشنامه 34 سؤالی محقق ساخته است که شش اصل مدیریت کیفیت فراگیر (تعهد گرایی، رضات مشتری، مشارکت کارکنان، استفاده مناسب و بجا از آمار و اطلاعات، بهبود کیفیت مستمر و توانمند سازی) را مورد اندازه گیری قرار می دهد. سپس داده ها با استفاده از روش های آماری t تک متغیری، t مقایسه دو میانگین مستقل و تحلیل واریانس تک متغیری مورد تجززیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از دیدگاه کارکنان و مدیران اصل تعهد گرایی، اصل مشتری مداری، اصل مشارکت کارکنان، اصل استفاده مناسب و بجا از آمار و اطلاعات و اصل توانمند سازی و نهادینه کردن آموزش کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در حد ضعیفی استفاده شده است و اصل بهبود مستمر در کار در دانشگاه علوم پزشکی در حد مطلوب به کار رفته است. نتیجه گیری: بنابر نتایج بدست آمده از شش اصل مدیریت کیفیت فراگیر، تنها یک اصل (بهبود مستمر در کار) در دانشگاه علوم پزشکی به کار رفته است و این نتایج طبق نظر کارکنان و مدیران، رؤسا و معاونین دانشکده ها به دست آمده است بر همین اساس علیرغم نظر مدیران دانشگاه هنوز اصول مدیریت کیفیت فراگیر در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد استفاده قرار نگرفته است. "

به نظر می رسد که بحث دربارة روشن سازی و کوشش در حل پارادوکس اقتدار و آزادی یکی از مهمترین مسئله های فلسفة ادبیات کودک است. هدف این مقاله آن است که شگردهای جلوه گری مقوله های «اقتدار و آزادی» در داستان های فارسی کودک کشف و بررسی شود. این پژوهش با روش تحلیل تأملی به بررسی شش کتاب داستانی تصویری منتخب فارسی «حقیقت و مرد دانا»، «ماهی سیاه کوچولو»، «توکایی در قفس»، «خاله سوسکه با کی ازدواج کرد؟»، «افسانة سیمرغ» و «کفش های هیپا و شیپا» از مجموعه ده داستان برگزیدة فارسی خواهد پرداخت. پرسش های پژوهش عبارت اند از، شگردهای کتاب داستانی تصویری فارسی در تحقق بخشیدن به مقوله های «اقتدار و آزادی» کدام اند؟ آیا نوع شگردهای یادشده و شیوة استفاده از آنها در شش اثر فارسی متفاوت است؟ همچنین کدام شگردها تقویت کنندة قدرت تفکر و خلاقیت کودک است؟ نتایج نشان می دهد که شگردها و عناصر داستانی چون درونمایة پنهان، پیام با ماهیت آزادی بخشی، پی رنگ باز، زاویة دید عینی یا نمایشی، چندصدایی در متن و تصویر، شخصیت پردازی پیچیده و پویا و غیرمستقیم، غلبة تصویر بر متن و استفادة هرچه بیشتر از شگردهای تمرکززدا در جهت تقویت قدرت تفکر، تصمیم گیری، خلاقیت و انتخاب کودک است.

وجدان کاری عاملی است که باعث ایجاد نظم در کار و حس انجام وظیفه در افراد می شود. توجه به مفهوم وجدان کاری در سازمانها، توجه به اخلاق و روابط انسانی است؛ زیرا اخلاق، تعهد ایجاد می کند و باعث می شود، افراد نسبت به وظایف و رفتار شغلی خود به بهترین شکل و بدون وجود عامل کنترل خارجی حساس باشند. وجود وجدان کاری در یک سازمان باعث افزایش سطح بهره وری، تحقق توسعه ٔ پایدار، تحول فرهنگی انسان، ثبات مدیریت ونظم اقتصادی می گردد. عوامل متعددی در ابعاد مختلف بر وجدان کاری مؤثر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان تا ٔ ثیر و نقش عوامل فرهنگی- اجتماعی، فردی – شخصیتی و خانوادگی بر وجدان کاری از نظر دانشجویان است. طرح تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه ٔ مورد پژوهش 800 نفر از دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر اصفهان شامل دانشگاه صنعتی، دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه اصفهان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری متناسب با حجم (438 دختر و 362 پسر) انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ٔ محقق ساخته ،شامل 45 سو ٔ ال در سه بعد (فرهنگی – اجتماعی، فردی – شخصیتی و خانوادگی ) بود. نتایج حاصل از اجرای پرسشنامه با استفاده از روش ضریب همبستگی چند گانه (رگرسیون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که عوامل فرهنگی – اجتماعی در درجه ٔ اول و سپس عوامل فردی – شخصیتی و خانوادگی به ترتیب بر وجدان کاری مؤثرند( p<0/05 ). همچنین، از میان عوامل جمعیت شناختی فقط عامل جنسیت در عوامل مؤثر بر وجدان کاری اثر معناداری داشت.

هدف این پ ژوهش، ارتباط عوامل دینی با روشهای نوین یاددهی یادگیری و میزان اثرگذاری این روشها بر عوامل تدین است. به منظور بررسی ارتباط راهبردهای یاددهی با عوامل دینی از شیوه تحقیقات ""توصیفی"" از نوع ""همبستگی"" استفاده شد. جامعه پژوهش شامل دانش آموزان دبیرستانهای شهر اصفهان است که در سال تحصیلی ۹۱-۹۰ مطابق آمار آموزش و پرورش در حد 140250 نفر بوده اند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 245 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 86/0 و روایی مورد تأیید استادان و کارشناسان انجام، و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss16 استفاده شد. بررسی رگرسیون و آماره های استنباطی نشان داد که پیش بینی عوامل از طریق راهبردهای یاددهی، امکانپذیر است به این صورت که راهبردهای اجتماعی برای عامل اعتقادی و راهبردهای فردی و پردازشی در الزام درونی و اجرای رفتار دینی بهتر جواب می دهد و سه راهبرد فردی، اجتماعی و پردازشی به طور هماهنگ در الزام عملی مؤثرتر است. البته عوامل خانوادگی و نهادهای اجتماعی به عنوان عوامل زمینه ساز، عمل می کند و می تواند در به کارگیری و اثربخشی راهبردها در اجرای رفتار دینی، کارساز باشد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی تأثیر افزایش شناخت و سطح تحصیلات و آموزش برنامة شادی فوردایس بر شادمانی صورت گرفته است. تحقیق پیرو طرح مداخله ای بود. برای دستیابی به هدف پژوهش از بین خانواده های شاهد و ایثارگر شهرکرد تعداد 80 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و جمع-آوری اطلاعات با پرسشنامة استاندارد شدة شادی فوردایس صورت گرفت. تحلیل داده های جمع آوری شده با آزمون تحلیل واریانس یک راهه و t نمونه های مستقل انجام گرفت. تحلیل واریانس نشان داد که اثر تحصیلات بر شادی افراد نمونه بین دو گروه لیسانس و گروه بی سواد، ابتدایی و سیکل معنی دار و متفاوت است. این یافته تأثیر تحصیلات را بر نمرة شادی نشان داد و بیان کرد که شادمان بودن می تواند ناشی از تحصیلات بالاتر در میان افراد باشد. استفاده از آزمون t نمونه های مستقل تفاوت معنی داری را بین نمرة شادی گروه های آزمایش و کنترل نشان داد و مشخص ساخت آموزش برنامة شادی فوردایس می تواند بر افزایش میزان شادمانی مؤثر باشد.

سخن از معرفت در ساحت فلسفه به دو صورت کلی هستی شناسی و معرفت شناسی انجام می گیرد. این نوشتار که ادعا دارد به معرفت پژوهی در آثار حضرت امام (ره) پرداخته است در مقام تفکیک این دو ساحت نیست، بلکه بالاجمال به تبیین کلیاتی در عرصه معرفت و تاثیر آن بر فلسفه تربیتی امام می پردازد. مسائلی از قبیل چیستی معرفت و تعریف آن، اقسام معرفت، شرایط حصول معرفت نافع، سامان بخش چارچوب کلی این مقاله است. تقسیم های مختلفی که برای علم انجام می گیرد از حصولی و حضوری، نظری و عملی و نیز تقسیمی منطبق بر ساحت های وجودی انسان، ادامه بخش این نوشتار است. تبیین شرایط سودمندی علم که از آن جمله است ضرورت ملازمت علم با تواضع و تهذیب نفس، درونی شدن علوم و معارف و حسن فاعلی از دیگر مباحثی است که مورد اشارت قرار می گیرد و در نهایت فلسفه تربیتی ماخوذ از این مباحث معرفی می شود.

هدف این مقاله، تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی و بعد شناختی پیشرفت تحصیلی است. جامعه پژوهش حاضر را دانش آموزان دختر و پسر پایه های دوم و سوم راهنمایی مدارس استان فارس در سال تحصیلی 86- 85 تشکیل داده که ازمیان آنها نمونه ای متشکل از 430 مشارکت کننده (210 پسر و 220 دختر) به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و براساس گروه بندی معدل محور به پرسشنامه محقق ساخته ابعاد ادراکی تفکر انتفادی پاسخ دادند.تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی با پیشرفت تحصیلی، با توجه به دو متغیر سن و جنس، بررسی شد وداده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و رگرسیون چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین عناصرترقی طلبی، دید وسیع و کنجکاوی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود دارد و لیکن بین عناصرتردید منطقی و استقلال طلبی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود ندارد و بین ابعاد ادراکی تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی از لحاظ سن و جنس تفاوت وجود دارد.

در دنیاى پیچیده امروز، بشر براى حل مشکلات پیش رو، نیازمند دیدگاه هاى جامع است. در این میان، فقط مطالعات بین رشته اى است که موجب مى شود محیط پیرامون افراد، به خصوص محیط دانشگاهى و مطالعات متخصصان انسجامى خاص پیدا کند و باعث پویایى نظام آموزشى و در نتیجه، رشد و اصلاح فرهنگ شود. علاوه برآن، تداخل در محتوا، روش هاى پژوهش، اصول و نظریه ها، مرزبندى رایج علوم را از میان برده است. واقعیت این است که پیشرفت در هر رشته، علاوه بر تحقیقات دانشمندان خود، به میزان بسیارى به دیدگاه دیگر دانشمندان، به خصوص رشته هاى نزدیک به هم، نیازمند است. اندیشمندان میان رشته اى، واقعیت ها و نیازهاى دنیاى جدید را در فراسوى رشته هایى نکوهش مى کنند که ساختارى یکسویه، جزئى نگر، محدود و تخصصى دارند و آشنایى با رویکردهاى میان رشته اى و آگاهى از چرایى این مقوله را براى برنامه ریزان درسى ضرورى مى دانند و تخصص هاى میان رشته اى را براى دانشکده ها و مؤسساتى که در پى دستیابى به مرزهاى جدید و خلق بایسته هاى خاص در عرصه علوم، به ویژه علوم انسانى هستند، ضرورى مى دانند. این مقاله در سه بخش تنظیم شده است: در بخش اول، مقدمه، اهمیت و ضرورت و تاریخچه اى از رویکرد میان رشته اى بیان شده است. در بخش دوم، میان رشته اى و انواع آن بحث شده است. در بخش سوم، اشاره اى به سیاست هاى آموزشى، متخصصان و کاربران این رویکرد شده است و در ادامه، چالش ها مربوط به آن واکاوى مى شود. در پایان بحث، نتیجه گیرى و پیشنهادهایى ارائه شده است که به طور خلاصه عبارت است از: 1.کاربرد همزمان رویکرد رشته اى و میان رشته اى در حوزه تحقیقات، یا به عبارت دیگر، قرارگرفتن ساختار منطقى در کنار سازماندهى مهارت هاى متنوع بدون غفلت از دیگرى؛ 2. توجیه فلسفه وجودى میان رشته اى در میان مسئولان و مجریان و درونى کردن ارزش هاى این مقوله براى افراد؛ 3.سرمایه گذارى در این حوزه به سبب نیاز به آموزش مناسب رشته ها، اجراى تحقیقات جامع و کاربردى، تسهیل روند رشد هر رشته با کمک رشته هاى دیگر