هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین درونگرایی - برونگرایی و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر مقطع سوم راهنمایی و طرح پزوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهرستان اسلام آباد غرب در سال تحصیلی90-89 بود. نمونه مورد مطالعه 280 نفر از دانش آموزان بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای ا نتخاب شدند.
آزمون شخصیتی نوجوانان آیزنک، مقیاس منبع کنترل راتر و معدل نیمسال اول دانش آموزان در سال تحصیلی90-89. جهت جمع آوری داده های مورد نیاز به کار گرفته شد و از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون تک متغیره و آزمون t برای گروه های مستقل، جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها فرض وجود رابطه بین منبع کنترل درونی و پیشرفت تحصیلی با 99/0 اطمینان را تایید، ولی رابطه معناداری بین درونگرایی و برونگرایی و پیشرفت تحصیلی به دست نیامد. دیگر یافته ها نشان داد که بین دانش آموزان درونگرا و برونگرا از نظر منبع کنترل تفاوت معناداری وجود ندارد.
