مطالب مرتبط با کلیدواژه

نقش زنان


۱.

نقش زنان روستایی در اقتصاد خانواده: مطالعه موردی: زنان روستایی استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال دوم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: ایران فارس زنان خانه دار روستایی اقتصاد خانواده نقش زنان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : ۵۸۶۲
"این مطالعه به بررسی مشارکت زنان روستایی در درآمد خانواده می پردازد. پرسش مورد نظر این است که چه عواملی بر فعالیت های زنان روستایی تاثیر می گذارد که منجر به افزایش درآمد خانوار می شود؟ در این پژوهش، نقش زنان روستایی در فعالیت اقتصادی به عنوان متغیر وابسته و عوامل اقتصادی، اجتماعی و زمینه ای به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. فرضیه های تحقیق با داده هایی که به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه به دست آمدند آزمون شدند. بر اساس محاسبات انجام شده حجم نمونه 646 نفر برآورد شد و افراد نمونه به شیوه تصادفی منظم انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد فعالیت های اقتصادی زنان روستایی با متغیرهای فرصت های شغلی، سطح سواد زن، تعداد فرزندان، سطح سواد همسر، سطح سواد مادر، موقعیت شغلی پدر خانواده و دسترسی به رسانه های جمعی دارای همبستگی معناداری است. نوع منبع درآمدی خانوار، میزان مالکیت، درآمد خانواده، سن زن، تعداد فرزندان بالای 10 سال، سطح سواد پدر و موقعیت شغلی مادر با فعالیت های اقتصادی زنان روستایی رابطه معناداری نداشتند. "
۲.

جایگاه علمی زنان در تاریخ نگاری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: نقش زنان تاریخ اسلام تاریخ نگاری اسلامی تاریخ زنان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ زنان
تعداد بازدید : ۱۸۷۵ تعداد دانلود : ۲۷۳۰
میراث مکتوب ما نشان می دهد که جامعه زنان در گذشته، از صحنه روایت وثبت نقش تاریخی خود غایب بوده اند و در این غییب تاریخی، مردان بودند که تاریخ آنان را نوشته اند. از این رو می توان گفت: تاریخ نگاری زنان نیز، «تاریخ مذکّر» بوده است. چرا تاریخ زنان را مردان نوشته اند؟ چرا تا یکصد سال اخیر حتی یک مورخ و یک اثر تاریخ نگاری معتبر از زنان دیده نمی شود، چنانکه فیلسوف و متکلم وادیب وفقیه برجسته نیز در این جماعت به چشم نمی خورد؟ علت این غیبت چیست؟ گفته شده است اساساً اقتضای ذاتی ساختار فیزیولوژیکی وروان شناختی زنان، مادری است و چنین اقتضایی فرصت همآوردی علمی و فکری و اجتماعی با مردان را به وی نمی دهد. از سوی دیگر، به نظر می رسد خود ناباوری زنان ، پیشگامی مردان دردو قلمرو فتح سرزمینی وکشف و انتقال گنجینه های علمی سایر ملل و سپس، ترجمه و تکمیل آنها ، عقب نشینی فضای عقلانیت اسلامی و رسوب اندیشه های قشر گرایانه اهل حدیث و بازگشت به فضای هنجارهای اجتماعی وسیاسی عصرجاهلی در دوران حاکمان مسلمان، سیطره تفکر مرد سالارانه در عرصه نهاد خانواده و جامعه و به دنبال آن، ظهور استبداد سیاسی به جای نظام امامت مبتنی بر مشروعیت ومقبولیت الهی ومردمی، جانشینی منازعات وجنگ های فرقه ای و قومی به جای تسامح اسلامی، تأثیر پذیری از سنن و اندیشه های حیات ستیز عرب جاهلی، آیین های بودایی، یهودی و مانوی و بالاخره، تغییر نگرش عالمان دینی و جوامع اسلامی به جایگاه زن مسلمان، همه اینها در تضعیف نقش اجتماعی و علمی زن مسلمان تأثیر گذار بوده اند. رویکرد این تحقیق در میان این عوامل و عوامل محتمل دیگر، تلفیقی وترکیبی است؛ هرچند کما بیش، بر تفاوت میزان تأثیرگذاری عوامل یاد شده نیز واقف است.
۳.

بررسی تجربه زیسته ی زنان در رابطه با نقش های محول و نقش های محقق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 197 - 216

کلیدواژه‌ها: نقش زنان سازمان های مردم نهاد (NGO) تجربه ی زیسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۹ تعداد دانلود : ۴۲۳
تحقیق حاضر درباره ی نقش زنان و چالش های مشارکت آن ها در سازمان های مردم نهاد (NGO) می باشد. با وجود برخی موانع فرهنگی و قانونی، برخی گزینه ها و بسترهای فرهنگی همواره مشوق و مقوم حضور تأثیر گذار آن ها بوده است. روش گرد آوری داده ها به صورت پیمایشی از طریق پرسش نامه انجام گرفته، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد  333 نفر از زنان عضو در سازمان های مردم نهاد استان لرستان مورد پرسش قرار گرفتند. با استفاده از نرم افزار AMOS ، معیارهای برازندگی مدل معادلات ساختاری برآورد و تأیید فرضیه ها بررسی شده است. بر طبق نتایج، بین فعالیت در سازمان مردم نهاد و نزدیکی نظام و زیست جهان، رابطه ی معنی داری وجود دارد. فعالیت در سازمان های مردم نهاد با حضور داوطلبانه گره خورده است و حضور داوطلبانه یعنی انعطاف پذیری در پذیرش نقش ها و فعالیت ها که به کل زندگی اعضا تسری پیدا می کند. برآیند نظریه های به کار گرفته شده در این تحقیق از جمله نظریه ی هابرماس، نشان می دهد، انسان قادر است با رویکرد انتخاب گرانه، همواره در جهان زندگی گام بردارد، اگر چه ظاهراَ نظام اقتصادی-اجتماعی به طرق گوناگون در قالب نقش های اجتماعی از بدو تولد تا پایان زندگی، خلق چنین ارتباط و کنشی را سلب می کند.
۴.

بررسی تجربه زیسته ی زنان در رابطه با نقش های محول و نقش های محقق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 197 - 216

کلیدواژه‌ها: نقش زنان سازمان های مردم نهاد (NGO) تجربه ی زیسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۴۳۶
تحقیق حاضر درباره ی نقش زنان و چالش های مشارکت آن ها در سازمان های مردم نهاد (NGO) می باشد. با وجود برخی موانع فرهنگی و قانونی، برخی گزینه ها و بسترهای فرهنگی همواره مشوق و مقوم حضور تأثیر گذار آن ها بوده است. روش گرد آوری داده ها به صورت پیمایشی از طریق پرسش نامه انجام گرفته، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد  333 نفر از زنان عضو در سازمان های مردم نهاد استان لرستان مورد پرسش قرار گرفتند. با استفاده از نرم افزار AMOS ، معیارهای برازندگی مدل معادلات ساختاری برآورد و تأیید فرضیه ها بررسی شده است. بر طبق نتایج، بین فعالیت در سازمان مردم نهاد و نزدیکی نظام و زیست جهان، رابطه ی معنی داری وجود دارد. فعالیت در سازمان های مردم نهاد با حضور داوطلبانه گره خورده است و حضور داوطلبانه یعنی انعطاف پذیری در پذیرش نقش ها و فعالیت ها که به کل زندگی اعضا تسری پیدا می کند. برآیند نظریه های به کار گرفته شده در این تحقیق از جمله نظریه ی هابرماس، نشان می دهد، انسان قادر است با رویکرد انتخاب گرانه، همواره در جهان زندگی گام بردارد، اگر چه ظاهراَ نظام اقتصادی-اجتماعی به طرق گوناگون در قالب نقش های اجتماعی از بدو تولد تا پایان زندگی، خلق چنین ارتباط و کنشی را سلب می کند.
۵.

تحلیل شخصیت و نقش زنان در داستان های شاهنامه

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۹ 59-81

کلیدواژه‌ها: فردوسی روان شناسی شاهنامه شخصیت زنان نقش زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۹ تعداد دانلود : ۸۳۸
بررسی نقش زنان در شاهنامه فردوسی و بازتاب سیمای آنها در آن، جزو بحث هایی است که همیشه مورد مناقشه اهل فن و تحقیق بوده است. برخی معتقد به زن ستیزانه بودن شاهنامه هستند و برخی دیگر در پی رد این مدعا. هدف از انجام این پژوهش بررسی شخصیت، نقش و تأثیر زنان شاهنامه در داستان های آن است. شخصیت هر یک از زنان شاهنامه منحصربه فرد و یکتاست؛ همچنان که نقش زنان در تمام داستان های شاهنامه یک شکل نیست و دارای تأثیرهای متفاوتی است و نقش آنان در هر دوره، چه اساطیری و چه پهلوانی و چه تاریخی بسامدهای گوناگونی دارد. بررسی شخصیت و نقش زنان در داستان های شاهنامه موجب می شود تا آنها را بهتر شناخته و کنش ها و واکنش های آنان، در راستای داستان ها به درستی مورد بررسی قرار داده شود. این مقاله ابتدا به دیدگاه حاکم بر فضای داستان های شاهنامه نسبت به زنان می پردازد. سپس نقش کلی زنان در شاهنامه را مورد بررسی قرار می دهد. در ادامه به تحلیل و بررسی نقش و شخصیت هر یک از زنان شاهنامه و تأثیر هر یک در روند داستان ها می پردازد.
۶.

نقش زنان در شکل گیری فضاهای شهری

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۲ 75-83

کلیدواژه‌ها: نقش زنان شکل گیری فضای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۳ تعداد دانلود : ۶۱۶
هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضوابط و چهارچوب طراحی یا مدول از فضاهای شهری جهت زنان بود. جامعه مورد بررسی زنان است که نیازهای شهری معضلات و کمبودهای فضا در اجتماع آنان در گذر تاریخ مورد توجه قرار نگرفته بود. طرح پژوهشی کاربردی است. ابزار گردآوری با استفاده از داده های کتابخانه ای و پایگاه های پژوهشی مرتبط به حوزه معماری و شهرسازی زنان بود. مبانی نظری جمع آوری شده با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که درگذشته جایگاه و فعالیت زنان در عرصه های شهری بیشتر بوده وتعریف مشخص تری داشته است و زنان در آسایش و امنیت به فعالیت های روزمره خود رسیدگی می کردند. برخلاف گذشته در جوامع امروزی عدم توجه به بافت فضای عمومی و اختصاص دادن مکانی اجتماعی مناسب بانوان، فقدان امنیت را به ارمغان آورده است. در دنیای مدرن حاکم بر جامعه نیاز های زنان از برنامه های شهرسازی و معماری کامل حذف شده و محیط به فضای کاملاً مردانه ای تبدیل شده است. مؤلفه های نیاز روحی، جسمی، امنیت و تفاوت های فیزیولوژیکی بین زنان و مردان از عوامل اصلی و بسیار تأثیرگذار در کیفیت فضاهای شهری مناسب بانوان محسوب می شوند. ارتباط این مؤلفه ها با ضوابط طراحی شهری می تواند کمک شایانی به ساخت شهر همسو با بانوان و محرک حضور بیشتر آنها در جامعه باشد.
۷.

تبیین جامعه شناختی مشارکت زنان در معیشت جامعه روستایی (مطالعه موردی: استان خراسان شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 157 - 179

کلیدواژه‌ها: زنان روستایی معیشت مشارکت نقش زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۵۴۷
هدف کلی تحقیق حاضر تبیین میزان مشارکت زنان در معیشت خانوارهای روستایی و شناسایی عوامل اجتماعی– اقتصادی مؤثر بر آن بود؛ و بدین منظور، از روش پیمایشی و آزمون های همبستگی و تحلیل چندمتغیره استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل زنان روستایی دو شهرستان گرمه و جاجرم در استان خراسان شمالی بود که از آن میان، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 167 نفر انتخاب شدند. داده ها و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که علی رغم مشارکت قابل ملاحظه زنان روستایی در فعالیت های معیشتی خانوار (4/18 درصد زراعی، 2/43 درصد باغی، 1/41 درصد دامی، 72 درصد طیور، 1/76 درصد مشاغل خانگی درآمدزا، 60 درصد صنایع دستی و ...)، میزان برخورداری آنها از عواید و دارایی های معیشتی خانوار در سطح پایین است (حدود 3/9 درصد)؛ همچنین، سن، میزان تحصیلات، میزان سوگیری جنسیتی فرد (کلیشه های جنسیتی)، میزان میل به پیشرفت، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، وضعیت اقتصادی خانوار، میزان برخورداری روستاها از امکانات توسعه ای و فاصله روستا تا شهر در قالب عوامل فردی، اجتماعی و خانوادگی از تأثیر قابل ملاحظه بر مشارکت زنان در معیشت خانوارهای روستایی مورد مطالعه برخوردارند.
۸.

نقش زنان درتوسعه پیامدهای اقتصادی تجارت چمدانی از قشم

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۵ 35 - 47

کلیدواژه‌ها: نقش زنان پیامدهای اقتصادی تجارت چمدانی قشم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۳۳۲
تحقیق حاضر  با هدف مطالعه پیامدهای اقتصادی تجارت چمدانی کالا از قشم به تهران توسط زنان بود. جامعه آماری تمامی زنانی که از قشم به تهران اقدام به انتقال کالا می نمایند. از جامعه آماری  مذکور به جمع آوری داده ها تا دستیابی به اشباع نظری به وسیله 50 مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شده در بین 30 زن انتقال دهنده و 20  کارشناس که به روش هدفمند و گلوله برفی تعیین شده اند، اقدام گردید. طرح پژوهش بر مبنای روش شناسی کیفی و نظریه زمینه ای استراس و کوربین بود. در این راستا داده ها تجزیه و تحلیل شده و در کدگذاری باز، 143 مفهوم و 1162 دلالت مفهومی، در کدگذاری محوری31 مقوله و در کدگذاری انتخابی، مقوله ی هسته ای " رفاه آفرین/چالش برانگیز" تعیین گردید. نتایج نشان داد که پاسخگویان تجارت چمدانی را با دو کارکرد متناقض پیامدهای مثبت و منفی اقتصادی برای زنان انتقال دهنده و خانواده هایشان، ساکنین و کسبه قشم، هم چنین برای جامعه و دولت ارزیابی نمودند. در مدل زمینه ای نیز نبود فرصت شغلی، عدم رسیدگی به اقشار محروم، نیاز مالی، اجبار، شرایط علی و همکاری با "چترباز"، زمینه نامناسب تجارت، بازدارندگی بازار تهران، بازار قشم، شرایط زمینه ای و آگاهی از قوانین گمرکی،کنترل غیرمستقیم، میانبرها و زمینه مساعد، شرایط مداخله گر در فرآیند تجارت چمدانی شناخته شدند.
۹.

مدیریت رفاه و آرامش زندگی در دولت هخامنشی

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال سوم اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 60 - 35
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۷۰۹
رفاه و امنیت اجتماعی جزء کارکردهای اصلی حکومت ها هستند و به همین دلیل است که آن ها را غالبا دولت های رفاه می خوانند. دولت رفاه دولتی است که نهادهای قدرت از طریق قانون، وظیفه ی تهیه و بهبود رفاه عمومی را وظیفه ی مقدم خود می شمارند. در این مقاله نگارنده به تاریخچه تشکیل دولت رفاه در ایران پرداخته و با ذکر شواهد تاریخی توجه به این موضوع را در ادوار مختلف دولت هخامنشی تبیین کرده است. لذا دولت همه ی کسانی که به نحوی از انحاء و بنابر هر دلیلی قادر به تأمین هزینه های خود نیستند، کمک های نقدی می کند. بدین ترتیب دولت از طریق تضمین یک حداقل درآمد ثابت(به عنوان مثال حقوق بیکاری، بیمه ی سالخوردگی) و یا از طریق کمک های نقدی دیگر، در هنگام سوانح کاری، ناتوانی جسمی و روحی، بیماری، سالخوردگی و فشارهای اقتصادی و ناتوانی در امرار معاش موقعیت افراد را تضمین کند. چنین دولتی وظیفه دارد برای همگان، زگهواره تا گور، امکانات پرستاری درمانی، بیمه ی بیماری و بیکاری، بازنشستگی، اعانه ی خانوادگی و مسکن با توجه به ایده ی دولت رفاه را فرام سازد. این پژوهش راه را برای استفاده از ایده های مدیریت شهری ایران باستان در عصر کنونی را پیشنهاد می کند.
۱۰.

تأثیرکلیشه جنسیتی بر نقش زنان در پست های مدیریتی (مطالعه موردی: استان مازندران 1396-1400)

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۷۵ 7-34
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۹۸
فرصت برابر شغلی فارغ از جنس، نژاد و طبقه از ویژگی های جوامع توسعه یافته محسوب می شود. حضور زنان نسبت به سنوات گذشته در جوامع روبه افزایش است اما تبعیض علیه زنان بدلیل کلیشه جنسیتی نه تنها وجود دارد، بلکه نمود اجتماعی و فرهنگی دو جنس، عدم توازن سیاسی و اقتصادی ناشی از آن در جامعه کاملا مشهود است. زنان متخصص با وجود اینکه موازی با مردان تحصیل و تجربه کسب نموده کماکان با تبعیض نهادینه شده در ساختار جامعه مواجه اند. در این مقاله تلاش نمودیم با پاسخ به این سوال که کلیشه جنسیتی در بکارگیری حضور زنان در پست های مدیریتی در استان مازندران چه نقشی ایفا می کند؟ با مطالعه موردی جامعه آماری زنان در پست های مدیریتی در مازندران با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی بپردازیم. یافته های پژوهش نشان می دهد زنان در استان مازندران در قیاس با مردان در پست های مدیریتی تحت تأثیر کلیشه های جنسیتی منبعث از فرهنگ سیاسی و اجتماعی و ساختار نهادی در کشور مواجه اند.
۱۱.

بررسی فرایند پذیرش موقعیت بحران در مناطق روستایی با تأکید بر نقش زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۸ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 239 - 262

کلیدواژه‌ها: بحران پذیرش تغییر زلزله نقش زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۷۹
در فرایند پذیرش موقعیت بحران، افراد می توانند احساس خوشایندتری را تجربه کنند و در خلق محیط های خانوادگی، شغلی و اجتماعی نقشی برجسته را ایفا کنند. این پژوهش با هدف بررسی فرایند پذیرش موقعیت بحران در مناطق روستایی با تأکید بر نقش زنان انجام گرفت.جامعه آماری پژوهش شامل زنان روستایی بود که پس از زلزله کرمانشاه در روستای خود باقی ماندند و تلاش کردند با شرایط پس از زلزله کنار بیایند. از میان جامعه ذکرشده نمونه گیری به صورت هدفمند تا حد اشباع (12 نفر زن روستایی) ادامه یافت. در این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش پدیدارشناسی استفاده شد. به این ترتیب که با کمک مصاحبه ساختارنیافته اطلاعات مرتبط با افراد نمونه جمع آوری شدند.فرایند پذیرش موقعیت بحران در زنان روستایی طی شش مرحله و ذیل مضامین اصلی «مواجهه با تهدید (قبل از زلزله)، مواجهه با بحران (بعد از زلزله)، تلاش برای بازسازی زندگی، مرحله استقرار یافتن در شرایط، پیوند با فراز و نشیب های زندگی و مرحله توان افزایی» طبقه بندی شد. این بررسی نشان دهنده فرایندی است که زنان در روستا طی کردند تا به پذیرش موقعیت بحران دست یافتند؛ فرایندی که از ابتدا تا به انتها نیازمند کوشش و تلاش خاصی از سوی زنان با توجه به ویژگی های زنانه خود است.
۱۲.

زنان و مهاجرت به شهر همدان، تعیین کننده ها و پیامدهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰ 61 - 83

کلیدواژه‌ها: مهاجرت نقش زنان استقلال زنان ساختار قدرت رگرسیون لوجستیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
زنان در فرایند مهاجرت یک عامل تعیین کننده محسوب می شوند که می توانند در تمامی مراحل مهاجرت نقش تأثیرگذاری را ایفا نمایند. امروزه، زنان به عنوان کارگزاران مستقل، حامیان و برنامه ریزان خانواده مهاجرت می کنند. این تحقیق به بررسی نقش زنان در فرایند مهاجرت به شهر همدان و عوامل مؤثر بر آن می پردازد. روش تحقیق این مطالعه از نوع پیمایش می باشد و داده های بررسی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه با افراد نمونه گردآوری شده است. شیوه نمونه گیری این مطالعه، نمونه گیری خوشه ای و تصادفی سیستماتیک می باشد . بررسی روابط دو متغیری و آزمون فرضیات تحقیق نیز نشان داد که از مجموع 5 فرضیه مطرح شده تنها یک فرضیه ردّ شد. علاوه بر این، نتایج رگرسیون لوجستیک نشان داد چهار متغیر تحصیلات زنان، سن هنگام مهاجرت، میزان استقلال زنان قبل از مهاجرت و سال ورود به شهر همدان از سطح معناداری لازم برخوردار بوده و در مدل باقی ماندند. این چهار متغیر حدود 32 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین نموده اند. داده های حاصل از این پژوهش نشان داد که به تدریج ساختار تصمیم گیری درباره مهاجرت از مردان به زنان تسری پیدا کرده است و در نتیجه زنان با گذشت زمان و افزایش منزلت اجتماعی خود، نقش مهم تری را در این فرآیند به عهده دارند.
۱۳.

زنان در کشاکش نبرد: حضور زنان مسلمان در جنگ ها تا پایان دوره ی اموی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱ پاییز ۱۳۸۸ شماره ۱ 75-97

کلیدواژه‌ها: پشت جبهه جُنگ ها دوره ی اموی دوره ی خلفای راشدین زن و جنگ عصر نبوت نقش زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۳۵
بررسی علل، نحوه و میزان تأثیر گذاری حضور زنان در جنگ های صدر اسلام هدف اصلی مقاله ی حاضر است. حضور و مشارکت زنان در جنگ های صدر اسلام از واقعیت های مسلّم و غیرقابل انکار تاریخ اسلام است. هر چند اسلام با حضور زنان در جنگ ها به عنوان رزمنده مخالف است، اما در مواردی که این اقدام به منظور دفاع از جان خویش، یا دفاع از وجود مبارک پیامبر (ص) و ...، انجام گرفته، مخالفتی ابراز نشده است و پیامبر اسلام (ص) خانواده و همسران خود را نیز در غزوه ها مشارکت می داد. حضور و فعالیت زنان در جنگ ها در دوره ی مهم و تأثیر گذار صدر اسلام و درک این مطلب که علل حضور و میزان تأثیر گذاری آنان در میادین جنگ تا چه حد بوده، از اهمیتی ویژه برخوردار است. بنابراین در این پژوهش سعی شد تا علل مشارکت زنان در جنگ ها، فعالیت های متعدد آنان در پشت جبهه، همچنین فعالیت مستقیم در خط مقدم جنگ و به عنوان رزمنده و میزان تأثیر گذاری آنان در صحنه های نبرد تجزیه و تحلیل شود. روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی با رویکردی اجتماعی، از نوع تحلیل و مبتنی بر بهره گیری از اطلاعات منابع، مقایسه ی آن ها با یکدیگر، تحلیل و نقد متون می باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مشارکت زنان در جنگ های صدر اسلام با اهداف و انگیزه های مختلف انجام گرفته و زنان به عنوان عنصری فعال و مؤثر و به منظور کمک رسانی به مردان جنگجو، هم در پشت جبهه ها حضور داشتند و هم به گاه نیاز، در نبرد با سپاه دشمن حاضر می شدند و در بسیاری از موارد، جنگ را به نفع سپاه خویش تغییر می دادند.
۱۴.

بررسی تطبیقی جایگاه زن از دید امام خمینی(ره) در ادبیات نمایشی مقاومت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 143 - 162

کلیدواژه‌ها: بیانات امام خمینی (ره) تصویر زن نقش زنان ادبیات نمایشی مقاومت جنگ تحمیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۹۴
اعتلای جایگاه زنان در جامعه اسلامی، از دغدغه های امام خمینی در سخنرانی هایشان است. ایشان به تاثیرگذاری زنان در نهضت اسلامی و نقش سازنده زنان در پیشرفت کشور اذعان می نمایند. از نظر امام، زنان در پیروزی انقلاب سهمی مساوی و در بعضی موارد بیش از مردان داشتند. ادبیات نمایشی مقاومت، جریانی است که داعیه آن انعکاس واقعه تاریخی جنگ تحمیلی است و یکی از راههای سنجش میزان هماهنگی تولیدات آن با تاریخ، تطابق آثار تولیدشده با آرای امام به عنوان قطب این واقعه است. روش تحقیق تطبیقی است. جامعه آماری پژوهش کلیه نمایشنامه های چاپ شده مقاومت از 1359 تا 1388 است. نمونه آماری از میان 120 نمایشنامه شامل آثار نویسندگان زن و مرد انتخاب شد. در این پژوهش، مقایسه حضور زن در آثار با تفکر امام خمینی(ره)، ملاک هماهنگی با واقعه جنگ تحمیلی می باشد. بنابراین ابتدا میزان مشارکت زنان نسبت به مردان در عرصه تولید (به عنوان نویسنده) و همچنین در متن نمایشنامه های دفاع مقدس؛ محاسبه و سپس آمار حضور زنان در تطابق با بیانات در مجموعه 22جلد صحیفه امام قرارگرفت. یافته ها نشان داد که زنان از جایگاه تاریخی مورد نظر امام در جریان هنری مذکور برخوردار نبوده اند.
۱۵.

جهانی شدن فرهنگی و نگرش مردان به نقش زنان (مطالعه موردی مردان شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 433 - 447

کلیدواژه‌ها: بازاندیشی جهانی شدن فرهنگی نقش زنان نگرش مردان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۰
این مقاله، که بر مبنای پژوهشی با همین عنوان انجام شده، به فرایند جهانی شدن فرهنگی و نگرش مردان به نقش زنان در جامعه پرداخته است. در این پژوهش، ترکیبی از نظریه های گیدنز و رابرتسون به منزله چارچوب نظری استفاده شده است. پرسش اصلی این است که آیا جهانی شدن فرهنگی بر نگرش مردان به نقش زنان در شهر شیراز تأثیر گذاشته است؟ در صورت وجود ارتباط بین این دو متغیر، کدام مؤلفه های جهانی شدن فرهنگی بیشترین تأثیر را داشته اند؟ برای دستیابی به پاسخ این پرسش، از روش کمی و پیمایشی استفاده شده و اطلاعات لازم با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. بدین ترتیب، 383 نفر از مردان شهر شیراز با روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای چندمرحله ای برای پاسخگویی به پرسش ها انتخاب و اطلاعات لازم از این گروه گردآوری شده است. نتایج بیانگر آن بود که متغیرهای بازاندیشی، سبک زندگی ورزشی، سبک زندگی علمی فرهنگی، آگاهی از جهانی شدن، و فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی با نگرش مدرن مردان به نقش زنان رابطه معنادار مثبت، ولی سبک زندگی سنتی و وسایل ارتباط جمعی داخلی رابطه منفی داشته اند. همچنین، متغیر بازاندیشی با نگرش سنتی به نقش زنان رابطه منفی، ولی سبک زندگی سنتی و سبک زندگی ورزشی رابطه مثبت داشته اند.
۱۶.

رهیافت تاریخی عوامل مؤثر برتحقق نقش های محول اجتماعی زنان در جامعه عصر نبوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 507 - 520

کلیدواژه‌ها: تاریخ صدر اسلام جامعه اسلامی نقش زنان نقش محقق نقش محول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۴
نقش های محول و نقش های محقق دو گونه نقش قابل بررسی در حیات اجتماعی بشرند. در جامعه اسلامی، بخشی از این نقش ها بر اساس آیات و روایات به زنان واگذار شده است که جامعه شناختی نقش های محوّل زنان در جامعه اسلامی نام گرفته اند. این نقش ها تابع شرایط اجتماعی با مقتضیات دین مبین اسلام و متکی بر زمینه ها و عواملی در اجتماع اسلامی اجرا و تقویت شده اند، برخی از این عوامل احکام امضایی رسول الله(ص) بوده اند و متکی بر مقتضیات و عوامل فطری پیش تر در جامعه، چه به صورت اساسی و چه به گونه کم اثر، وجود داشته اند. برخی از این نقش ها هم به صورت تأسیسی در اسلام ایجاد شده اند و دین مقدس اسلام ضمن اعطای این نقش ها تلاش کرده است با احاله آن ها به زنان ضمن برکشیدن موقعیت ایشان بر مکانت و جایگاه اجتماعی این قشر مؤثر بیفزاید. آنچه مقرر است این مقاله بدان بپردازد، تشریح و تبیین احکام امضایی و تأسیسی اسلام و رسول خدا(ص) در تقویت و تفویض نقش محوّل به زنان جامعه اسلامی است که با روش توصیفی تحلیلی متکی بر منابع تاریخی به پرسش های مطرح پاسخ مستدل داده خواهد شد.
۱۷.

نقش زنان در برنامه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور، چالش ها و راهبردها(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال سوم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۴ 57 - 74

کلیدواژه‌ها: نقش زنان مشارکت زنان توسعه انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۲۵۵
این مقاله نقش فعال زنان در روند توسعه کشور و حضور آنها را در فعالیت های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی؛ در طی دهه اخیر در شاخ صهای توسعه انسانی مورد بررسی قرار داده است .در این مقاله که به روش کتابخان های به جمع آوری آمار و اطلاعات پرداخته است، بعد از مرور بر ادبیات موضوع و ارائه گزارشی از وضعیت حضور و   فعالیت زنان در عرص ههای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و ضمن تاکید بر برخی از اصول قانون اساسی در   ارتباط با جایگاه زنان، چال شهای پیش روی مشارکت زنان در فرآیند توسعه و موانع موجود در روند مشارکت زنان   را مورد بررسی قرار داد و سپس با توجه به تحلیل اطلاعات خود به ارائه را هکارها و پیشنهادات پرداخته است
۱۸.

بررسی نقش زنان صدر اسلام در تبیین جانشینی و افضیلت امیر المومنین علی بن ابی طالب(ع) با تاکید بر نقش چهار خواهر لبابه، میمونه، سلمی و اسماء

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخ اسلام سال ۲ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ 121 - 144

کلیدواژه‌ها: امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) نقش زنان لبابه میمونه سلمی اسماء

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۷۸
در تاریخ صدر اسلام شخصیت های زیادی از زنان و مردان وجود دارند که دلداده آموزه های اسلام شده و به رسول خدا (ص) ایمان داشتند و در موارد اختلاف امیرالمومنین علی بن ابی طالب(ع) را معیار دانسته و از ایشان حمایت و تبعیت می کردند. لبابه و میمونه دختران حارث بن حزن هلالی و نیز سلما و اسماء دختران عمیس خثعمی خواهران چهارگانه ای بودند از یک مادر به نام هند دختر عوف کنانیه(حمیریه). این مقاله از طریق توصیف و تحلیل گزاره های تاریخی و روایات مرتبط، درصدد تبیین اقدامات و نقش این خواهران در حمایت از اهل بیت (ع) بویژه امیر المومنین علی بن ابی طالب (ع) بعد از رسول خداست. 
۱۹.

تحلیل پویا از تأثیرات اقتصادی تحولات ساختاری جمعیت در دهه های آتی کشور ایران (با تأکید بر نقش زنان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 1 - 37

کلیدواژه‌ها: پویایی های سیستم تاثیرات اقتصادی تحولات ساختار جمعیتی کشور ایران نقش زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۹۱
با توجه به اینکه جمعیت و تحولات آن یکی از چالشی ترین مسائل دهه های آتی کشور خواهد بود و تاثیرات و پیامدهای مختلف اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و ... با خود به دنبال خواهد داشت. این پژوهش با هدف تحلیل پویای تاثیرات اقتصادی تحولات ساختاری جمعیت در دهه های پیش رو با تاکید بر نقش زنان به مطالعه و بررسی این روند می پردازد. لذا این پژوهش برای درک بیشتر از تحولات ساختاری جمعیت (در چهارگروه سنی) درگذشته، حال و پیش بینی آینده آن؛ با مدل سازی سیستم های پویا به شبیه سازی روند جمعیت کشور از سال 1355 تا 1455، با نرم افزار «Vensim» به پیش بینی تحولات ساختاری جمعیت پرداخته است. یافته های پژوهش نشان داد روند جمعیتی سنین کار از سال 1415 به صورت کاهشی خواهد بود؛ یعنی این روند حدود 10 سال قبل تر از روند کاهشی جمعیت کل، اتفاق خواهد افتاد. بنابراین برای جبران کسری نیروی کار فعال اقتصادی و بهبود روند تولید افزایش اشتغال زنان یکی از کار آمدترین راهکارهای موثر دراین بحران خواهد بود. همچنین به ازای اعمال سیاست افزایش سالیانه 100 هزار نیروی کار فعال اقتصادی زنان در الگوی ارائه شده در سال 1455 میزان نیروی کار فعال بانوان از 83/4 میلیون نفر به 81/8 میلیون نفر افزایش می یابد. حاصل این سیاست باعث افزایش 2.5 درصدی تولید کشور خواهد شد. لذا فراهم سازی حضور بانوان در فعالیتهای اقتصادی می تواند یکی از عوامل موثر بر تولید و اشتغال باشد.