امیرمسعود تدین

ژان ژاک روسو (1712-1778) فیلسوف و نظریه پرداز فرانسوی یکی از تأثیرگذارترین متفکران عصر روشنگری به شمار می آید. وی در یکی از برجسته ترین مقالاتش با عنوان «گفتاری درباره علل نابرابری» آشکارا اعلام می دارد که میان نابرابری و مالکیت خصوصی به عنوان گناه نخستین نابرابری، ارتباط مستقیمی وجود دارد. حال جستار پیش رو که ازلحاظ محتوا بنیادی نظری و از جهت روش شناسی، انتقادی متکی بر نظریه تضاد و تعارض است؛ تلاش دارد با مفروض قراردادن ربط نظریه نابرابری روسو با انسان شناسی نظری او به این پرسش پاسخ دهد که عناصر و مؤلفه های انسان شناسی نظری روسو چیست و چگونه با ریشه های نابرابری در اقتصاد سیاسی روسو قابل تعمیم و تفسیر به نظر می رسد؟ حاصل پژوهش حاضر نشان می دهد گرچه رویکرد روسو درزمینه مالکیت خصوصی در مقاله «اقتصاد سیاسی» و مقاله «گفتاری درباره نابرابری»، متفاوت به نظر می رسد؛ ولی ریشه های نابرابری اخلاقی/ اجتماعی انسان را باید در مؤلفه های انسان شناسی نظری او درخصوص انسان طبیعی و انسان مدنی با مفاهیمی کلیدی همچون عشق به خود، ترحم و شفقت، همچنین تمایزات بنیادین نگرش او به وضع طبیعی، انسان اولیه و انسان متمدن (در مقایسه با تعالیم کلیسای کاتولیک، نظریه وضع طبیعی هابز و وضع مدنی لاک) در تغییر قلمرو نابرابری از خدا و فرد به سمت قانون و جامعه باید جستجو کرد.

فرصت برابر شغلی فارغ از جنس، نژاد و طبقه از ویژگی های جوامع توسعه یافته محسوب می شود. حضور زنان نسبت به سنوات گذشته در جوامع روبه افزایش است اما تبعیض علیه زنان بدلیل کلیشه جنسیتی نه تنها وجود دارد، بلکه نمود اجتماعی و فرهنگی دو جنس، عدم توازن سیاسی و اقتصادی ناشی از آن در جامعه کاملا مشهود است. زنان متخصص با وجود اینکه موازی با مردان تحصیل و تجربه کسب نموده کماکان با تبعیض نهادینه شده در ساختار جامعه مواجه اند. در این مقاله تلاش نمودیم با پاسخ به این سوال که کلیشه جنسیتی در بکارگیری حضور زنان در پست های مدیریتی در استان مازندران چه نقشی ایفا می کند؟ با مطالعه موردی جامعه آماری زنان در پست های مدیریتی در مازندران با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی بپردازیم. یافته های پژوهش نشان می دهد زنان در استان مازندران در قیاس با مردان در پست های مدیریتی تحت تأثیر کلیشه های جنسیتی منبعث از فرهنگ سیاسی و اجتماعی و ساختار نهادی در کشور مواجه اند.