مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی (چشم انداز جغرافیایی سابق)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی (چشم انداز جغرافیایی سابق)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره 14 تابستان 1398 شماره 2 (پیاپی 47) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ارزیابی تأثیر بافت اسلامی بر احساس امنیت بر اساس اصول نسل دوم CPTED (مطالعه موردی: محلّه فهادان شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۷۵
احساس امنیت همواره یکی از نیازهای اساسی انسان در طول تاریخ بوده است. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی این نکته است که آیا اصول نسل دوم CPTED در میزان احساس امنیت بافت اسلامی محله فهادان یزد تأثیرگذار بوده است یا خیر؟ در این پژوهش از چهار شاخص فرهنگ جمعی، نظارت اجتماعی، آستانه ظرفیت و همبستگی اجتماعی به عنوان معیارهای نسل دوم CPTED استفاده شده است. همچنین از شاخص احساس امنیت نیز به عنوان متغیر وابسته استفاده شده است. روش این تحقیق پیمایشی است و از طریق پرسش نامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه ساکنین محله فهادان شهر یزد می باشد که به روش کوکران نمونه ای به حجم 364 نفر به صورت تصادفی اتتخاب شده است. برای بررسی اینکه آیا احساس امنیت در این بافت وجود دارد از آزمون T استفاده شد. در مرحله بعد با توجه به نوع متغیرها، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که میزان احساس امنیت در محله فهادان با میانگین 62/3 در طیف لیکرت از وضعیت مساعدی برخوردار است، اما این شاخص با اصول نسل دوم CPTED در بافت اسلامی رابطه کاملا معکوسی دارد. همچنین در بررسی میزان احساس امنیت به تفکیک جنسیت مشخص شد که مردان در بافت اسلامی برخلاف زنان با توجه به این اصول از احساس امنیت بیشتری برخوردار هستند. با تحلیل نتایج بدست آمده این نکته مشخص می شود که احساس امنیت موجود در بافت اسلامی ناشی از اصول نسل دوم  CPTED نمی باشد و اصولآ دلیل آن را باید در موارد دیگری جست وجو کرد.
۲.

تبیین عوامل موثر بر جاذبه های گردشگری شهرستان صومعه سرا با استفاده از مدل تحلیلی سلسله مراتبی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۵۹
امروزه صنعت گردشگری به عنوان سیستم پویا و فراگیر،همه ارکان وجودی یک جامعه وسیستم جهانی را در بر گرفته است.توریسم از بزرگترین صنایع دنیا و وابسته به بخش عمده ای از اقتصاد جهانی ،پدیده ای است که از تحرک بالایی در تغییرات اقتصادی،سیاسی،اجتماعی ومحیطی برخوردار است که با اثر گذاری بربنیانهای اقتصادی، اجتماعی، ومحیطی ، اثرات و پیامدهای گوناگونی را در پی دارد.از مسائل و مشکلات بخش گردشگری در ایران نبود جایگاه بخش گردشگردی در نظام برنامه ریزی کشور، برنامه ریزی و ضعف مدیریتی، فقدان برنامه و راهبرد مدون برای گردشگری، ضعف در امکانات زیربنایی و خدمات گردشگری،فقدان فرهنگ پذیرش گردشگر، ضعف آموزش وتبلیغات در زمینه گردشگری می باشد،که تحولات این بخش را با چالش روبرو کرده است. محدوده مورد مطالعه این پژوهش شهرستان صومعه سرا می باشد.این شهرستان با داشتن پتانسیلهای طبیعی و انسانی می تواند به یکی از قطب ههای گردشگری تبدیل گردد و یکی از محورهای مهم گردشگری باشد. مقاله حاضر با تبیین و رتبه بندی شاخص های موثر برتوسعه پایدار گردشگری می باشد.که روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه بوده و بر این فرض استوار است که چه شاخصهایی در توسعه گردشگری شهرستان موثر بوده.نتایج نشان می دهد که این منطقه یکی از زیباترین و با استعداد ترین مناطق در سطح استان است.و یکی از قطب های گردشگری می باشد.وباتوجه به قابلیتها وپتانسیلهای محدوده مورد مطالعه باتحول در امکانات زیربنایی وخدمات گردشگری به لحاظ کمی و کیفی می توان گامهای در زمینه تحولات گردشگری در این محدوه برداشت.
۳.

تبیین نقش گردشگری در کارآفرینی نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان املش و رودسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۷۲
اقتصاد روستایی بخشی از اقتصاد کشورها را در بر می گیرد که با توجه به تعداد ساکنین شاغل در محیط روستایی تأثیر به سزایی در میزان رشد اقتصادی کشورها داشته است.  شناخت ویژگی های اقتصادی و ابزارهای به کار رفته در فرآیند رسیدن به سطحی مطلوب از توسعه یافتگی بسیار با اهمیت است. گردشگری روستایی یکی از عناصر تأثیرگذار در رشد اقتصاد روستایی و محرک در رونق زندگی روستاییان شناخته شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش گردشگری بر  کارآفرینی نواحی روستایی به دنبال پاسخ به این سوال می باشد که گردشگری روستایی چگونه می تواند زمینه توسعه کارآفرینی روستایی را فراهم کند؟ از این منظر، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی از طریق گردآوری اطلاعات به تکمیل پرسش نامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و سوالات تحقیق از طریق نرم افزار آماری SPSS و EXCEL  و نقشه ها با استفاده از نرم افزار ARC GIS  تهیه شده اند. جامعه آماری این پژوهش 14 نقطه روستایی می باشد، که از آن میان 383 نفر از سرپرستان خانوار روستایی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.  نتایج تحقیق نشان می دهد که بین گردشگری و کارآفرینی روستایی رابطه مستقیم وجود دارد. نتایج پژوهش با توجه به بررسی های صورت گرفته بیان کننده اهمیت گردشگری در روند افزایش اشتغال و رشد کارآفرینی می باشد و افزایش توان گردشگری روستایی باعث رونق کسب و کار و افزایش فرصت های کارآفرینی و رشد اشتغال در مناطق روستایی می گردد.
۴.

به کارگیری رویکرد ترکیبی به منظور بررسی توزیع کاربری های خدماتی در بافت های فرسوده شهری (نمونه موردی: محلات دوازده گانه بافت فرسوده شهر میناب)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۷۵
 توجه به نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری برای ارتقای بهره وری شهری، کاهش خسارات ناشی از وقوع احتمالی زلزله، تحقق عدالت اجتماعی و رفع محرومیت های ساکنین این بافت ها و استفاده از پتانسیل های شهری امر ضروری است. یکی از مراحل قبل از اقدام جهت نوسازی و بهسازی بافت ها شناسایی و اولویت بافت ها ازنظر دسترسی به خدمات و کاربری های شهری می باشد. به همین منظور در این پژوهش هدف بررسی توزیع کاربری های خدماتی در محلات دوازده گانه شهر میناب بوده است. روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی است و مبتنی بر منابع اسنادی و کتابخانه ای است. برای سطح بندی محلات ازنظر برخورداری از روش های ضریب مکانی (LQI) و آنتروپی و  TOPSIS استفاده گردید. نتایج بررسی ضریب در بین محلات گویای این است که محلات شهید عباس پور و لب رودخانه دارای شرایط بهتری نسبت به دیگر محلات می باشند و محلات سجاد، شیخ آباد و باغ ملک ازنظر ضریب مکانی کاربری ها دارای شرایط بسیار نامطلوب بوده و ضریب مکانی اکثر کاربری ها در این محلات در سطح صفر قرار دارد. در ادامه با استفاده از روش تلفیقی آنتروپی-تاپسیس، محلات بافت فرسوده شهر میناب به لحاظ برخورداری در سه دسته برخوردار، نیمه برخوردار و محروم تقسیم بندی شدند که درنتیجه آن، محلات جوی باریکو، سجادیه، گرو صالحی و جنگجو اولویت اول و کوی شهرک نفت، لاری ها، لب رودخانه و شهید عباسپور اولویت دوم و محلات سجاد، شیخ آباد باغ ملک و پاکوه اولویت سوم برنامه های توسعه قرار می گیرند.
۵.

نقش تولید گل محمدی و گلاب گیری در توسعه سکونتگاه های انسانی (مطالعه موردی: شهرستان کاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۸۸
هدف این مقاله بررسی رابطه میان فعالیت خاص تولید گل محمدی (و گیاهان دارویی) و گلابگیری (و تولید سایر عرقیات گیاهی) به روش سنتی با توسعه سکونتگاه های شهرستان کاشان در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی – بوم شناسی است. پرورش گل محمدی و گلابگیری و تقطیر سنتی سایر گیاهان دارویی برای تهیه انواع داروهای گیاهی پزشکی و دامپزشکی، چاشنی ها و ادویه غذایی، و عطریات و مواد بهداشتی و آرایشی در بخش صنایع کوچک محلی و بومی تبدیلی و تکمیلی از جنبه هایی از جمله درمان و پیشگیری از بیماری ها، بازاریابی و توسعه اقتصاد روستایی، اشتغال زایی و بهره گیری از مزیت های نسبی، احیا و توسعه دانش بومی روستایی، کمک به توسعه پایدار سکونتگاه ها، توسعه گردشگری طبیعی و مزرعه، متنوع سازی اشتغال، توجه به دانش و صنعت بومی اهمیت دارد. در این پژوهش کاربردی که با روش توصیفی - تحلیلی انجام پذیرفته، برای مطالعه میدانی از روش پرسشنامه با واحد تحلیل گل کاران و صاحبان کارگاه های سنتی گلاب گیری از دو نوع پرسشنامه استفاده شد. 231 نفر از میان 28 سکونتگاه شهرستان کاشان با بیش از 50 درصد سطح زیر کشت و شاغلان بخش کشاورزی مشغول در این عرصه به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. برای تعیین توسعه یافتگی سکونتگاه ها از آزمون ویکور بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که میان مولفه های شغلی پرورش گل و گلاب با توسعه رابطه ای معنادار، نسبتا قوی و مستقیم وجود داشته و کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی – بوم شناسی گل و گلاب بر توسعه سکونتگاه ها تاثیر معناداری دارد.
۶.

ازریابی شیوه های بازسازی سکونتگاههای روستایی بعد از سانحه زلزله با تاکید بر سرزندگی روستایی، مطالعه موردی: دهستان دستجرده- شهرستان طارم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۸۱
بازسازی سکونتگاههای روستایی آسیب دیده از سوانح طبیعی بویژه زلزله یکی از مهم ترین رویکردهای مدیریت سانحه به شمار می آید و تلاش های صورت گرفته در این مرحله تاثیرات متعددی بر توسعه روستایی به طور خاص بر روی سرزندگی ساکنین دارد. به طور کلی سه سیاست عمده بازسازی از قبیل تجمیع، جابجایی و درجاسازی مورد استفاده برنامه ریزان قرار می گیرد هدف پژوهش حاضر ارزیابی شیوه های بازسازی سکونتگا ههای روستایی بعد از سانحه زلزله 1369و تاثیر آن بر سرزندگی روستایی می-باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحلیلی- توصیفی مبتنی بر گردآوری داده های مورد نیاز از طریق مطالعه میدانی طریق پرسشنامه است. 13 نقطه روستایی واقع در محدوده سیاسی دهستان دستجرده (شهرستان طارم) برای مطالعه انتخاب شده است. تعداد خانوار ساکن در دهستان در سال 1390، بالغ بر 2083 مورد بوده، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 280 خانوار به عنوان نمونه انتخاب گردیدو پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در روستاهای مورد مطالعه توزیع شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری نظیر t تک نمونه ای، t دو نمونه ای، تحلیل عاملی و کروسکال والیس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می-دهد که بازسازی روستاهای آسیب دیده از زلزله تاثیر منفی بر روی شاخص های سرزندگی ساکنین داشته و براساس میانگین، تغییرات در سطح 99 درصد معنادار باشد. براساس آزمون لونز تفاوت ایجاد شده توسط دو شیوه متفاوت در شاخص های سرزندگی آسایش، بهداشت محیط، ایمنی و امنیت، زیرساخت ها، زیباشناسی معنادار گزارش شده است. نتایج آزمون تحلیل کروسکال والیس جهت رتبه بندی سکونتگاه های بازسازی شده نشان می دهد، بیشترین تغییرات در ابعاد سرزندگی در روستای دستجرده صورت گرفته است.
۷.

بررسی میزان تطابق اصول واسازی با معماری بومی روستایی گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۹۰
روش واسازی از ابتدای فرآیند طراحی، امکان استفاده مجدد از اجزا و مصالح ساختمان را مد نظر قرار می دهد که موجب کاهش مصرف منابع جدید، انرژی، کاهش ضایعات و حفظ محیط زیست خواهد شد. بررسی معماری بومی در برخی مناطق، اصول به کار رفته مشابهی در ساختار بناها را با اصل واسازی نشان می دهد. نوعی از این معماری بومی، در شمال ایران و در استان گیلان وجود دارد. معماری بومی روستایی گیلان دارای ویژگی های منحصر به فردی به لحاظ ساختاری و فرمی می باشد که بنا و اجزای آن به دلیل تکنیک اجرا و نوع اتصالات و مصالح مناسب، قابلیت واسازی دارند. هدف از این پژوهش، تعریفی از واسازی، اصول، اهداف، مزایا و بررسی معماری بومی روستایی گیلان و ساختارهای تشکیل دهنده آن و میزان انطباق پذیری این معماری با اصول واسازی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و جمع آوری اطلاعات میدانی، داده های مورد نظر جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفته است. پژوهشگران نمونه های جامعه آماری را مطالعه کرده و برای بدست آوردن نتایج، مورد بررسی قرار داده اند. جامعه آماری، خانه های بومی روستایی استان گیلان و حجم نمونه، برخی بناهای منتخب می باشد که با تکنیک انتخاب هدفمند برگزیده شده اند. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان می دهد که معماری بومی روستایی گیلان به دلیل تکنیک اجرا، استفاده از اتصالات و مصالح مناسب، قابلیت واسازی داشته و با اصول واسازی مطابقت دارد.
۸.

بررسی اثرات گردشگری بر تغییرات کاربری اراضی شهری و روستایی (نمونه مورد مطالعه: شهرستان کلاردشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۷۹
هدف این تحقیق بررسی و تحلیل نقش گردشگری در بروز تغییرات کاربری زمین در نواحی روستایی و شهری شهرستان کلاردشت می باشد. روش  انجام   این تحقیق توصیفی تحلیلی مبتنی بر پیمایش  است.  داده های این تحقیق از طریق مشاهدات میدانی، مصاحبه و تصاویر  ماهواره ای گردآوری شده است و برای تولید نقشه پوشش اراضی و آشکارسازی تغییرات، از تصاویر ماهواره ای لندست مربوط به سال های 1366، 1388، 1390و 1394 استفاده شد. فرآیند پردازش تصاویر از جمله تولید لایه های رستری از طریق  ن رم افزار Erdas 2014 صورت گرفت سپس  از طریق  نرم افزار، ArcGis 10.4 ، نقشه های موضوعی تولید شد. نتایج حاصل ار  مشاهدات میدانی، مصاحبه و تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که  بخش زیادی  از اراضی زراعی، باغات و جنگلی ناحیه مورد مطالعه در طی سال های1366 تا 1394تغییر کاربری یافته و  تبدیل به کاربری ساخته شده نظیر کاربری خانه های دوم، کاربری خدماتی و مانند آن گردیده است که از عوامل اصلی محرک و فشار در بروز تغییرات کاربری اراضی، توسعه گردشگری کنترل نشده بوده است به طوری که توسعه گردشگری با طرح تقاضا در زمینه خرید زمین و ساخت خانه دوم به همراه بورس بازی گسترده املاک و رشد تسهیلات و خدمات مرتبط با  بخش گردشگری، در غیاب مدیریت کارآمد و ضعف های جدی در اجرای قوانین و مقررات  در ایجاد  این  تغییرات نقش اساسی داشته است. 
۹.

تحلیل اثرات ظرفیت سازی اجتماعی بر بهبود مدیریت توسعه روستایی (مطالعه موردی: شهرستان گرمی)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۶۰
ظرفیت سازی اجتماعی به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت و مدیریت توسعه پایدار روستایی محسوب می شود؛ و به خوداتکایی مردمی، دسترسی به حقوق در بعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، خودکفایی در تامین مواد غذایی استراتژیک، دسترسی به درآمدها، داریی ها و تسهیلات اعتباری، دسترسی به دانش و فن آوری و وجود یک فضای مشارکتی در تمامی جنبه های تلاش انسانی منتهی می شود. هدف اصلی این پژوهش تحلیل اثرات ظرفیت سازی اجتماعی بر بهبود مدیریت توسعه روستایی شهرستان گرمی است. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی-تحلیلی است جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش، شامل کل روستاییان بالای 15 سال ساکن در مناطق روستایی شهرستان گرمی می باشد (37653=N)، که از این میان تعداد 400 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه تحقیق73/0 الی 82/0 بدست آمد. در نهایت، یافته های استنباطی پژوهش نشان داد که بین متغیرهای آموزشی و ترویجی، اعتماد به نفس، کیفیت زندگی، انسجام اجتماعی، خدمات اجتماعی، مهارت های فنی و مدیریتی، تقویت تعاملات اجتماعی و تقویت تشکلات مردمی با بهبود مدیریت توسعه روستایی رابطه معنی داری و جود دارد و این نتیجه حاصل شد که ظرفیت سازی اجتماعی به بهبود شاخص های اقتصادی، اجتماعی، نهادی و محیطی مناطق روستایی منتهی می شود.
۱۰.

بررسی و تحلیل شاخص های راهبرد توسعه شهری (CDS) (مطالعه موردی: شهر کازرون)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۸۲
امروزه شهرها به شکل سرسام آوری رشد می کنند و خود را به عنوان سکونتگاه اول بشر مطرح نموده اند. عدم کارآیی طرح های جامع و تفصیلی موجب شد تا برنامه ریزی شهری به استقبال رویکردهای دیگری از جمله برنامه ریزی سیستمی رود و راهبرد توسعه شهری (CDS) که نشان از قابلیت بسیار در جوابگویی به مشکلات شهرها داشت، به عرصه شهری وارد شود. هدف این پژوهش، بررسی و تعیین وضعیت شهر کازرون از نظر شاخص های راهبرد توسعه شهری است. فرضیه اصلی پژوهش، این است که شهر کازرون به لحاظ شاخص های استراتژی های توسعه شهری در وضعیت مناسبی قرار ندارد.  در این مقاله، روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و نوع تحقیق، کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، دو گروه شهروندان ساکن در شهر کازرون و مدیران شهری می باشد. تعداد حجم نمونه شهروندان با بهره گیری از فرمول کوکران 300 نفر است. همچنین 45 نفر از مسوؤلان و مدیران مرتبط با موضوع مدیریت و برنامه ریزی در شهر کازرون انتخاب گردید. شیوه ارزش گذاری سؤال های پرسش نامه مبتنی بر روش طیف 5 گزینه ای لیکرت بوده و بر این اساس رتبه های 1 تا 5 به پاسخ ها اختصاص داده شد. در این پژوهش، تلاش شده است که شهر کازرون، به لحاظ شاخص هایی نظیر: قابلیت زندگی، رقابتی بودن، بانکی بودن و نیز حکمروایی شهری مورد بررسی قرار گرفته و پس از شناسایی وضع موجود شهر، راهکارهایی جهت رسیدن به چشم انداز آتی توسعه شهری، پیشنهاد و ارائه گردد.
۱۱.

مدل یابی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر (مطالعه موردی: مسکن مهر شهرکاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۷۵
با گسترش ظرفیت جمعیت در اکثر جوامع شهری و افزایش قیمت زمین و ساخت و ساز مسکن شاهد دغدغه تامین مسکن مناسب برای گروه های فاقد مسکن در جوامع در حال توسعه هستیم. هدف از انجام این پژوهش، مدلسازی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر می باشد. روش پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی است و برای مدلسازی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر از نرم افزار AMOS استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون متغیرهای پژوهش نشان می دهد در بررسی رضایتمندی اجتماعی ساکنان مسکن مهر، متغیر تعامل با همسایگان با بار عاملی 89/0 مهم ترین پارامتر در تبیین رضایتمندی بوده است. در همین راستا وجود امنیت و اعتماد در منطقه می تواند منجر به افزایش تعامل همسایگان با یکدیگر شود. نتایج تحلیل های صورت گرفته حاکی از آن است در بین متغیرهای کالبدی، عامل دسترسی با بار عاملی 93/0 اثرگذارترین شاخص بر میزان رضایتمندی ساکنان بوده است. نتایج بررسی ارتباط بین الگوی طراحی و ساخت و آرامش و آسایش نشان از وجود ارتباط معنادار بین این دو عامل دارد. به این ترتیب که الگوی طراحی و ساخت با بار عاملی 38/0 توانسته بر روی آرامش و آسایش ساکنین اثر گذار باشد. به مفهومی دیگر با بهبود وضعیت الگوی طراحی و ساخت زمینه آرامش و آسایش کالبدی بیشتر فراهم می شود.
۱۲.

تحلیل عوامل مؤثر در رقابت پذیری گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان سرعین )(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۷۴
ازجمله مشکلات مهم امروز صنعت گردشگری کشور فقدان رقابت پذیری می باشد. یکی از ارکان این مشکل نبود یک رویکرد مشخص به منظور افزایش رقابت پذیری است و همچنین ارتباط مستقیمی بین افزایش توان رقابتی یک کشور و توان رقابتی بنگاه وجود دارد.رقابت پذیری مقصد گردشگری به عنوان یکی از گونه های مهم رقابت پذیری مکانی و یک صنعت رشد و توسعه درون زا در بسیاری از شهرهای دنیا مورد توجه قرار گرفته است.ناحیه سرعین ترکیبی از جاذبه های انسانی وطبیعی را در خود جای داده و از نظر اکوتوریستی دارای قابلیتهای فراوانی است. تا کنون مدل های مختلفی برای رقابت پذیری مقاصد گردشگری ارائه شده است. هدف مقاله حاضر بررسی والویت بندی عوامل موثردر رقابت پذیری گردشگری منطقه سرعین با بهره گیری و تلفیق دو مدل کراچ - ریچی و کانو می باشد .پژوهش به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه به تعداد 573 برگ در بین گردشگران،کسبه و مردم محلی در بازه زمانی 15خرداد تا 15 مرداد سال 1396انجام گرفته است. نتایج کسب شده با روش تحلیل عاملی و نرم افزار LISREL تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها حاکی از آن است که از میان 6 شاخص در مدل تلفیقی مذکور،به ترتیب منابع وجاذبه های محوری، مدیریت مقصد، عوامل تقویت کننده، برنامه ریزی خط مشی و توسعه مقصد، رضایت گردشگران، عوامل و منابع پشتیبان از اولویت برخوردارند .
۱۳.

تحلیل فضایی توسعه یافتگی مناطق روستایی با تأکید بر نقش آفرینی اشتغال زنان روستایی در شهرستان رامسر(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۷۸
ییکی از ویژگیهای نظام سکونتگاهی در کشورهای درحال توسعه ، تمرکز شدید و عدم تعادل فضایی است، که این ویژگی در برخی از مواقع معلول نتایج سیاست های رشد قطبی به شمار می آید. روش تحقیق در این پژوهش از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر آن توصیفی و تحلیلی است.در این پژوهش بمنظور سطح بندی روستاهای منطقه از تحلیل عاملی بواسط بهره گیری از 38 شاخص استفاده گردید. نتایج حاصل از کاربرد شاخص موران در خصوص توزیع فضایی توسعه، مثبت و برابر 237/0است و با توجه به اینکه مقدار Z- Score برابر با 38/16 محاسبه شده در سطح اطمینان 1 درصد بزرگتر از مقدار مورد انتظار(EI=2.58) می باشد ، درنتیجه خوشه ای بودن توزیع فضایی توسعه مناطق روستایی مورد تأیید قرار گرفت.همچنین مقدار آماره ی عمومی G برابر 25/0 و امتیاز Z برابر 96/3 می باشد که در سطح 01/0 معنی دار است و بیانگر این است که با روش تلفیقی تحلیل عاملی و تحلیل فضایی ، سطح بندی توسعه نواحی روستایی از نوع خوشه ای در شهرستان رامسر با واقعیت عینی بیشتری در انطباق شرایط اجتماعی اقتصادی همراه است. از سوی دیگر نتایج نشان می دهد معیار توسعه روستایی در 63 سکونتگاه روستایی در شهرستان رامسر به طور مستقیم وابسته به اشتغال زنان روستایی است که این تحلیل با آزمون موران دو متغیره به اثبات رسیده است و نتایج دال بر تأثیر مستقیم نقش زنان روستایی در توسعه روستایی در 33درصد مناطق روستایی در شهرستان رامسر قابل توجه است.
۱۴.

تعیین اولویت های گردشگری و سرمایه گذاری در مناطق نمونه گردشگری روستایی شمالغرب استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۸۷
اولویت بندی مناطق نمونه گردشگری بر اساس اصول علمی و تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره، جهت تعیین استعداد مناطق برای برنامه ریزی توسعه گردشگری، سرمایه گذاری و اجرای پروژه های عمرانی، از جمله رویکردهای ضروری در فرایند نیل به توسعه پایدار و متوازن روستایی و جلوگیری از حدر رفت وقت و سرمایه است. این پژوهش با رویکرد توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از 29 معیار شامل 11 معیار در رابطه با جاذبه های طبیعی و انسانی، 5 معیار در زمینه شعاع جذب گردشگر، 9 معیار مربوط به دسترسی و 4 معیار در رابطه با مساحت اراضی قابل برنامه ریزی و مصوب اقدام به اولویت بندی حوزه های روستایی نمونه گردشگری غرب استان گیلان جهت سرمایه گذاری و توسعه گردشگری نموده است. یافته های حاصل از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP ) نشان داد که منطقه نمونه گردشگری لیسار در رتبه اول جهت برنامه ریزی و توسعه گردشگری قرار گرفت که این امر به دلیل وجود جاذبه های مانند ساحل زیبا، بهره مندی از آثار تاریخی، وجود جاذبه های مصنوعی و فرهنگی و اجتماعی و برخورداری از مسیر گردشگی و چشم انداز زیبا است. تالاب استیل با برخورداری از جاذبه های زیبای طبیعی و انسانی مانند، تالاب، دریاچه، جنگل قابل نفوذ، آثارتاریخی، جاذبه فرهنگی و اجتماعی در رتبه دوم جهت برنامه ریزی و توسعه گردشگری قرار گرفته است و روستای نمونه گردشگری گیسوم از توابع شهرستان تالش با وجود ساحل ماسه ای، مسیر دسترسی جنگلی و جاذبه های مصنوعی و طبیعی در رتبه سوم جهت برنامه ریزی و توسعه گردشگری قرار گرفته است.
۱۵.

سنجش آسیب پذیری ساختار شهری از منظر پدافند غیر عامل در زمان بحران (مطالعه موردی: شهر گمیشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۴
بشر در طول تاریخ همواره صحنه های جنگ وبرخوردهای نظامی را تجربه کرده وکمتر سرزمینی از این آفت مصون مانده است تقویت تاسیسات دفاعی شهری،تعبیه راه های گریز از خطر، بهبود وضع خدماتی که در زمان دفاع ضرورت می یابد امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد از این منظر تلاش آدمیان برای بقاء آنها را ناگزیر به تجهیز در برابر تهدیدات کرده است شهر به عنوان زیستگاه متراکم انسانی است که به دلیل حضور انسان، نیازمند امنیت و ایمنی در همه ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... است بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در شهر گمیشان پرداخته است و با ارائه رویکردی، شهر و عناصر شهری تاثیرگذار در موضوع پدافند غیر عامل از منظر فاصله از مرکز شهر گمیشان مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند که به دنبال کاهش خسارات احتمالی حاصل از مخاطرات انسانی و طبیعی در شهر می باشد وقوع حوادث طبیعی و انسانی تلفات سنگینی را در شهرها ایجاد میکنداین مسئله توجه به ابعاد آسیب پزیری و دسیابی بیه استانداردها آسایش شهر از منظر پدافند غیرعامل را گریزناپذیر می کند به منظور شناخت عناصر آسیب پذیر با رویکرد پدافند غیر عامل در شهر گمیشان با توجه به مطالعات پیشین در این زمینه از روش سلسله مراتبی استفاده گردید در این راستا پس از شناسایی معیارها اقدام به تهیه پایگاه داده های مکانی در سامانه اطلاعات جغرافیایی) Arc GIS) شد

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۵