۱.
ژئوتوریسم از جمله مفاهیم جدید در ادبیات جغرافیایی و گردشگری است که بر تعیین مکان های ویژه ی گردشگری ازمنظر زمین شناسی و ژئومورفولوژی تأکید می کند. محوریت مطالعاتی در این شاخه ی علمی، تعیین مکان های ویژه ی گردشگری و ترکیب نمودن آن با مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی به منظور دست یابی به توسعه پایدار گردشگری است. در این میان طرح ایجاد ژئوپارکها از سوی سازمان یونسکو با هدف حفاظت از میراث های زمین شناختی، با برنامه های مدیریتی خاص خود از بعد علمی ارائه شد. بنابراین می توان چنین عنوان نمود که رویکرد توسعه پایدار و نظام گرا، یکی از ضرورت های مدیریت موثر در عصر حاضر برای توسعه صنعت گردشگری در سطح جهان است. در این راستا هدف اصلی تحقیق بررسی تاثیر توسعه ژئوتوریسم و ایجاد ژئوپارک بر شاخص های گردشگری پایدار بود. روش پژوهش همبستگی و همچنین روش نمونه گیری در این تحقیق از نوع روش نمونه گیری قضاوتی هدفنمند و تعداد نمونه مورد مطالعه شامل 66 نفر از کارشناسان ارشد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در استان گیلان بودند. پس از جمع آوری داده ها به وسیله پرسشنامه های استاندارد، جهت ارزیابی روابط بین متغیرها از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد و به طور کلی کلیه تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزارهای SPSS و PLS انجام شد. نتیجه فرضیه های تحقیق حاکی از تاثیر ژئوتوریسم و ژئوپارک بر شاخص های گردشگری پایدار در ابعاد مختلف )اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، تکنولوژیکی و اکولوژیکی) داشت.
۲.
کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی از مستعدترین مناطق جهان از نظر بروز مخاطرات طبیعی و به ویژه زمین لرزه است، در این میان نواحی روستایی با توجه به نوع مصالح و سازه های ساختاری از آسیب پذیر ترین مناطق کشورهستند، لذا مدیران بهره مند از دانش و آگاهی بیشتر می توانند نقش اساسی تری در مدیریت بحران-های طبیعی مانند زلزله داشته باشند و آسیب های ناشی از آن را به حداقل برسانند. بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی نقش دانش مدیران محلی در پیشگیری و کاهش بحران ها زلزله ، در محدوده مورد مطالعه می باشد. روش تحقیق به شیوه توصیفی- همبستگی مبتنی بر مطالعات میدانی و از نوع تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل دهستان گیلوان از توابع شهرستان طارم می باشد که دارای11213 جمعیت در سال 1390 است و براساس فرمول اصلاح شده کوکران تعداد 150پرسشنامه به صورت تصادفی بین مردم توزیع و تکمیل پخش شده است تا دانش و آگاهی مدیران مورد مطالعه سنجش قرار گیرد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آماره توصیفی و استنباطی(tتک نمونه ای و همبستگی پیرسون، آزمون توافقی و کای دو پیرسون) و از مدل وایکور برای اولویت بندی روستاهای منطقه براساس سطح دانش مدیران محلی در پیشگیری از وقوع زلزله استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد، بین تمامی متغیرها، میانگین پایین تر از حد مطلوبیت (3) بوده است. و سطح دانش مدیران محلی پایین تر از حد متوسط است..
۳.
در کشور ما به دلیل محدودیت منابع آب و خاک، کشاورزی به تنهایی نمی تواند پاسخگوی اهداف توسعه نواحی روستایی باشد. از آنجایی که صنایع روستایی رابط بین بخش کشاورزی و صنعت است و در بسیاری از شهرها رشد شهرنشینی همراه با رشد صنعتی می باشد، ضروری است صنایع تبدیلی و تکمیلی در جوامع روستایی بویژه در قالب شهرک های صنعتی گسترش یابد. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقش استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در دهستان های بخش مرکزی و نوکنده شهرستان بندرگز می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و بدین منظور برای دستیابی به اهداف پژوهش از دو روش کتابخانه ای و میدانی / پیمایشی ا ستفاده گردید. جامعه آماری در این پژوهش 1681 نفر از افراد شاغل و غیرشاغل در صنعت می باشند که 200 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده و در قالب پرسشنامه مورد مطالعه و سنجش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. برای بررسی شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در تحقیق حاضر از آزمون های تحلیل همبستگی کای اسکوئر و مقایسه میانگین فریدمن، مان وایتنی و تی مستقل استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون های مقایسه میانگین تی برای بررسی گویه های کمی و مان وایتنی برای مقایسه گویه های کیفی نشان می دهد که اگرچه در بعضی از زمینه های بررسی شده اعم از مولفه های اقتصادی و اجتماعی تفاوت معناداری بین شاغلان بخش صنایع و غیر شاغلین وجود دارد، اما در مقابل در برخی از گویه ها تفاوتی بین آنان مشاهده نمی گردد و در زمینه زیست محیطی نیز دارای آثار سویی بوده است. براین اساس می توان اذعان داشت که متاسفانه صنایع تبدیلی و تکمیلی در حد قابل قبولی بر کیفیت زندگی روستاییان تاثیرگذار نبوده و علت آنرا باید در عدم بهره وری، فقدان خرید تضمینی محصولات تولیدی و کمبودهای ناشی از ناکارآمدی طرف عرضه و تقاضا و همچنین کمبود امکانات صنعتی جستجو نمود.
۴.
توانمندسازی زنان فقیر شهری با تاکید بر نگرش مثبت شهروندی، به عنوان یک رویکرد نوین انگیزش درونی در زنان است که می تواند بسترهایی را به وجود آورد که فرصت هایی را برای شکوفایی استعدادها، توانایی ها و شایستگی زنان فقیر شهری باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی بوده و ازنظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای محله آخماقیه در شهر تبریز است که در منطقه 7 شهرداری واقع شده است. حجم نمونه بر اساس مدل اصلاح شده کوکران 342 نفر برآورد شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم افزار Warp-PLS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بیشترین تاثیر در مدل ساختاری یر متغیرهای توانمندسازی و نگرش مثبت شهروندی به ترتیب متغیرهای موثر بودن با ضریب تاثیر 362/0 و خود رضایتمندی با ضریب تاثیر410/0 بوده است. همچنین کمترین ثاثیر در مدل ساختاری برای این متغیرها به ترتیب برای متغیرهای نگرش مثبت شهروندی با ضریب تاثیر 172/0 و تحمل پذیری با ضریب تاثیر 215/0 بوده است. در این تحقیق مدل ضرایب تعیین متغیرهای وابسته نشان می دهد که 4/13درصد از واریانس متغیر توانمند سازی را متغیرهای وارد شونده بر آن توجیه می کند. همچنین نتایج آزمون استون- گیسر، که برای متغیر وابسته توانمندسازی برابر با 152/0و برای متغیر نگرش مثبت شهروندی برابر با 138/0 محاسبه شده است، نشان می دهد که مدل در نظر گرفته شده، ظرفیت و توان پیش بینی لازم را دارد.
۵.
این پژوهش برای مطالعه ارتباط میزان تجمع نیترات خاک در مناطق مختلف دشت اردبیل با میزان سرطان های گوارشی (کلون، مری، معده و روده کوچک) انجام شده است. جهت انجام تحقیق از خاک های 34 روستای حومه اردبیل به طور تصادفی (از هر روستا 3 نمونه) نمونه برداری شده و به آزمایشگاه خاکشناسی جهت اندازه گیری میزان نیترات منتقل گردید. موقعیت مکانی نمونه ها با استفاده از دستگاه GPS مشخص و نقشه مربوطه با استفاده از تکنیک GIS تهیه گردید. همزمان پرسشنامه ای نیز در بین کشاورزان روستاهای مورد مطالعه توزیع و تکمیل گردید. داده های حاصل از نتایج آزمایشگاه و پرسشنامه با استفاده از نرم افزاز spss19 تجزیه و تحلیل گردیده و همبستگی صفات مورد مطالعه نیز بررسی شد و ارتباط بین میزان مصرف و تجمع نیترات از خاک مزارع نیز با استفاده از آزمون T-test مطالعه گردید. میانگین نیترات خاک مزارع دشت اردبیل بیشتر از استاندارد توصیه شده و برابر با 414 میلی گرم در کیلوگرم بود. نتایج نشان داد که عوامل میزان نیترات خاک و نیترات مصرفی در هر هکتار بر شیوع سرطان گوارشی تاثیر دارد (pv<0.05). براساس نتایج حاصل مشخص شد که سرطان گوارشی در نواحی شمال و شمال باختری دشت پراکنده بوده و گسترش جغرافیایی آن منطبق با نوع خاک حاوی نیترات است.
۶.
هزاره سوم به عنوان "سده شهرها" با چالش هایی دلهره آوری همراه است که نشأت گرفته از فعالیت های مخرب نوع بشری بویژه در بستری به نام "شهر" طی چهار دهه گذشته است. این امر تکاپو برای آبادانی و بهروزی شهرها با رهیافتی دگرسان (توسعه پایدار) را به بایستگی اجتناب ناپذیر مبدل ساخته است. در این میان، حفظ و توسعه فضاهای عمومی با کیفیت به عنوان عنصر حیاتیِ شهری کامیاب، رهیافتی نیرومند و موثر برای ارتقای رخساره مغفول پایداری شهری (پایداری اجتماعی) تلقی گشته و در دستور کار برنامه ریزان، سیاست مداران درگیر در عرصه مسائل شهری قرار گرفته است. در این راستا، این مقاله به مفهوم سازی این نقش حیاتی فضاهای عمومی پرداخته و سپس با توسعه شاخص های جامع و پرسشنامه منبعث از آن ها، به بررسی کیفیت فضاهای عمومی محله تجریش و همچنین رابطه بین کیفیت فضاهای عمومی و پایداری اجتماعی از دیدگاه ساکنان محله پرداخته است. روش تحقیق به صورت پیمایشی و از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری ساکنان محله تجریش می باشند. حجم جامعه نمونه با توجه به فرمول دنیل 401 نفر تعیین و براساس آزمون های t ، رگرسیون و تحلیل مسیر اقدام به تحلیل داده ها نموده است. یافته ها نشان می دهد که شاخص های دربرگیرندگی، ایمنی و امنیت و فعالیت های معنادار مهم ترین شاخص های موثر در کیفیت فضاهای عمومی در محله تجریش می باشند. همچنین در بررسی میزان اثرگذاری شاخص های کیفیت فضای عمومی بر پایداری اجتماعی شاخص های ایمنی و امنیت، دسترسی، فعالیت های معنادار و دربرگیرندگی به صورت مستقیم و مطلوبیت و آسایش به طور غیر مستقیم بر پایداری اجتماعی در محله تجریش تاثیر گذار می باشند. همچنین فعالیت های معنادار و دربرگیرندگی اثرات مستقیم و غیر مستقیم بر پایداری اجتماعی محله دارند.
۷.
یکی از موضوعات مطرح شده در برنامه ریزی شهری، توجه به فعالیت های فیزیکی شهروندان در اوقات فراغتشان است. در این راستا هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش محیط سکونتی در فعالیت های فیزیکی- فراغتی ساکنان محلات سلمان فارسی و غفاری در شهر ساری بوده که در قالب تکمیل پرسش نامه میدانی و به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، محلات شهر ساری و حجم نمونه 240 بوده است که تعداد 170 پرسش نامه در محله سلمان فارسی و70 پرسش نامه در محله غفاری توزیع شده است. داده ها با استفاده از SPSS و آزمون های آماری فریدمن، کای اسکوئر تک متغیره، من ویتنی، وی کرامرز و ضریب توافق تحلیل شده اند. بر اساس نتایج، مهم ترین معیار برای ساکنین سلمان فارسی، معیار امنیتی و برای ساکنین غفاری، معیار اجتماعی است. در محله سلمان فارسی فعالیت فیزیکی- فراغتی ساکنان نسبتا زیاد اما در محله غفاری نسبتا پایین است. میزان فعالیت فیزیکی- فراغتی مردان در محله سلمان فارسی بیشتر از زنان است اما در محله غفاری، این نوع فعالیت ها تقریبا به یک میزان است. هیچ رابطه معناداری بین مالکیت اتومبیل و میزان فعالیت فیزیکی- فراغتی در دو محله وجود ندارد. بین نوع مسکن و فعالیت فیزیکی- فراغتی در محله سلمان فارسی هیچ رابطه معناداری وجود ندارد اما در محله غفاری، بین این دو متغیر یک رابطه معنادار نسبتا قوی وجود دارد.
۸.
هدف این مقاله مطالعه و تحلیل اثرات سرمایه اجتماعی در بهبود تاب آوری روستاییان پیرامون مدیریت سانحه زلزله در مناطق روستایی شهرستان ورزقان می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف توسعه ای، و از لحاظ ماهیت، پیمایشی و نیز از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل همه روستاهای آسیب دیده دهستان ازومدل شمالی و خانوارهای ساکن در این روستاها به تعداد 398 خانوار است که از این میان تعداد 196 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این تحقیق روش گرد آوری داده ها برای پاسخ گویی به سئوالات تحقیق، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش نامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS ، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه تحقیق72 /0 الی 88/0 بدست آمد. در نهایت، نتایج، یافته های استنباطی تحقیق نشان داد که به جز دو متغیر میزان انسجام اجتماعی و رضایتمندی بین تمامی متغیرهای تحقیق با بهبود تاب آوری روستاییان در مناطق روستایی شهرستان ورزقان رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد و در خاتمه، با توجه به تحلیل نتایج پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.
۹.
چالش های موجود در نظام مدیریت شهری سبب ارائه نظریه های مختلف در این زمینه گردیده ، که هر یک از آن ها سعی دار ن د با در نظر گرفتن یک سری از متغیرها و معیارها الگوی مناسبی را پیشنهاد دهند. از آن جمله می توان به دو نظریه حکمروایی شهری و تاب آوری شهری اشاره نمود. هدف پژوهش حاضر، شناسایی متغیرها و معیارهای مؤثر در این دو نظریه و مقایسه آن ها با یکدیگر به منظور درک بهتر موضوع و ارائه الگویی کارآمد تر در زمینه مدیریت شهری در مواجه با بحران ها در شهر قزوین است. در این تحقیق از روش تحلیل محتوا استفاده شده، تا از ترکیب تحقیقات اخیر در رابطه با تاب آوری و حکمروایی به عنوان واحد تحلیل، و با بهره گیری از تفاوت های موجود در آن ها، شناخت بیشتری حاصل شود و تصویری جامع و شفاف از موضوع به دست آید. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، معیارها و متغیرهای اشاره شده در موضوع تاب آوری بسیار جامع تر به موضوع مدیریت شهری پرداخته اند. ازاین رو با تلفیق نتایج حاصل از این دو نظریه و بررسی ساختار کنونی ستاد مدیریت بحران شهر قزوین الگویی پیشنهاد گردیده، که در مقابله با بحران ها آماده تر و توانمندتر باشد. به این ترتیب در مدل پیشنهادی 10 متغیر مردم، سازمان های مردم نهاد، ضوابط و قوانین، حکومت محلی، حکومت فرامحلی، زیرساخت شهری، پایگاه امدادی، بانک اطلاعات، سیستم هشدار و بخش خصوصی در قالب 14 کارگروه دسته بندی شده اند. این کارگروه های باید بر اساس شاخص های مشترک به دست آمده از تاب آوری و حکمروایی به مدیریت و هدایت متغیرهای تأثیرگذار در هریک بپردازند.
۱۰.
در محیط های روستایی علاوه بر این که از نیروی کار زنان در زمینه های اقتصادی و کشاورزی بهره می گیرند، نقش تصمیم گیری و تصمیم سازی آن ها می تواند عاملی بسیار مهم در حل مسائل مختلف اقتصادی و اجتماعی باشد؛ چراکه مشارکت زنان روستایی در تصمیم گیری ها به عنوان فرایندی فعال در مسیر توسعه روستایی از اهمیتی قابل توجه برخوردار است. پژوهش حاضر نیز با هدف تحلیل عوامل موثر بر تصمیم گیری زنان از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری آن را پذیرندگان کارآفرینی و نوآوری (پرورش و فروش نهال و گل و متعلقات مربوطه)، ساکن در 4 روستا از دهستان سولقان (کشارعلیا، کشارسفلی، سولقان، کن)، که تعداد آن ها بالغ بر 82 خانوار یا به عبارتی 82 مرد پذیرنده و زنان آن ها (در کل 164 نفر) می باشد، تشکیل می دهد. داده ها به دو صورت میدانی و کتابخانه ای با ابزارهایی چون: پرسشنامه، مصاحبه، کتب و مقالات گوناگون، جمع آوری شده اند و جهت تعیین پایایی و روایی ابزار مورد استفاده از روش آلفای کرونباخ (799/0) (با مطالعه 20 نمونه) و روش اعتبار محتوا و قضاوت داوران و متخصصین استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل عاملی، کلموگروف- اسمیرنوف و رگرسیون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که؛ از نظر مردان عوامل اجتماعی- خانوادگی و شخصیتی در وهله اول بیش ترین تاثیر را بر فرایند تصمیم گیری زنان و همچنین سرعت انتخاب آنان دارند و در درجه بعدی عوامل اقتصادی نقش تعیین کننده ای در این فرایند و پذیرش نوآوری توسط آنان دارا می باشد. و از نظر زنان به ترتیب عوامل اقتصادی، اجتماعی- خانوادگی و شخصیتی، بر فرایند تصمیم گیری آن ها نسبت به پذیرش کارآفرینی، موثرند.
۱۱.
امروزه شهرها به طور گسترده در معرض انواع مختلفی از مخاطرات انسانی قرار گرفته اند که سبب آسیب پذیری آن ها شده است، از این رو و در راستای تاب آور نمودن شهرها لازم است مخاطرات آنها شناسایی گردد و برای کاهش خطرات و پیش گیری از وقوع آنها برنامه ریزی شود. شهر اردبیل هم از این امر مستثنی نیست و دارای مخاطرات انسانی گوناگونی است. لذا هدف این مقاله شناسایی مهمترین مخاطرات انسانی تاثیرگذار بر آسیب پذیری شهر اردبیل است. روش تحقیق در مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد و روش جمع آوری داده ها و اطلاعات نیز اسنادی و میدانی (با استفاده از مصاحبه و پرسش نامه) است. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان و اساتید مربوطه هستند، که از 200 نفر به روش هدفمند، پرسش نامه تکمیل شده است. به منظور تحلیل داده ها، آزمون فرضیه ها و ارائه مدل، از روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار smart- pls استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که تمامی 11متغیر تحقیق (مخاطرات انسانی) آسیب پذیری شهراردبیل را 781/0تبیین می کنند. بیشترین ضریب مسیر (تأثیرگذاری) به ترتیب برای متغیرهای مخاطرات اقتصادی، بیماری ها و تصادفات خیابانی به دست آمده است. همچنین یافته ها نشان می دهند که تمامی مخاطرات انسانی مورد بررسی در این پژوهش (جز آتش سوزی) بر آسیب پذیری شهر اردبیل تاثیر مثبت معناداری دارند. در نتیجه این پژوهش برای مدیران و برنامه ریزان شهری این حقیقت را روشن می سازد که آنها باید برنامه هایی برای پیشگیری این قبیل مخاطرات داشته باشند تا زمینه برای تاب آوری شهر مهیا گردد.
۱۲.
پیدایش شهر به عنوان دومین انقلاب عظیم در فرهنگ انسان، پدیده اجتماعی برجسته ای است که موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان ها با یکدیگر شد. کیفیت زندگی یک مفهوم پیچیده، چند بعدی، نسبی متاثر از زمان و مکان و ارزش های فردی و اجتماعی است که با اهداف متفاوتی در تحقیقات مختلف به کار برده می شود. هدف اصلی پژوهش تحلیل عوامل موثر بر کیفیت زندگی در محلات شهر زنجان(محلات کارمندان و اسلام آباد) است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی استفاده از منابع کتابخانه ای و داده های پیمایشی است. داده های جمع آوری شده وارد نرم افزارSpss شده و سپس جهت تحلیل عوامل موثر از مدل تصمیم گیری Topsis و AHP و آزمون تی مستقل و تاثیرات چشمگیر معیارها از تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که اولاً عوامل اجتماعی، فرهنگی و مذهبی، کالبدی، اقتصادی و زیست محیطی بر کیفیت زندگی ساکنین محلات موثر بوده و ثانیاً شاخص کالبدی بیشترین میزان تاثیر را در بهبود کیفیت زندگی محلات داشته است.
۱۳.
در این پژوهش، با هدف شناسی کاربردی-توسعه ای و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی تلاش شده است تا به تحلیل چالش ها و نارسایی های موجود در ساختار طرح ریزی توسعه شهری از نگاه رویکرد برنامه ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز پرداخته شود. بنابراین دو سؤال اصلی پژوهش به صورت ارزیابی چگونگی اولویت چالش های مراحل ساختاری طرح ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز و چگونگی تأثیر این مراحل بر تحقق پذیری رویکرد راهبردی در طرح ریزی توسعه شهری در کلان شهر اهواز می باشد. جامعه نمونه پژوهش 60 نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع پژوهش می باشد. برای جمع آوری داده ها به روش دلفی هدف مند و پیمایشی به صورت ابزار پرسش نامه اقدام شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اولاً بر اساس نتایج مدل فازی مرحله ساختاری تهیه طرح ها با توجه به چالش های شناسایی شده دارای بیشترین اولویت برای بهبود شرایط در بین مراحل ساختاری هشت گانه رویکرد راهبردی در کلان شهر اهواز می باشد و ثانیاً با توجه به نتایج مدل معادلات ساختاری AMOS مرحله سیاست گذاری دارای تأثیر معناداری در راستای تحقق رویکرد برنامه ریزی راهبردی در فرایند طرح ریزی توسعه شهری در کلان شهر اهواز می باشند.
۱۴.
جامعه عشایری، سومین جامعه انسانی کشور(شهری، روستایی، عشایری) است که در سده اخیر شدیداً تحت تأثیر تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قرارگرفته اند. گروهی اسکان و گروهی تداوم کوچ نشینی را انتخاب کرده اند. بررسی تفاوت در شرایط زیست هر دو گروه در راستای تقویت اندیشه اسکان و یا کوچ بسیار اهمیت دارد. یکی از ابعاد مهم در این زمینه کیفیت زندگی است که امروزه به عنوان یکی از موضوعات مهم، موردتوجه برنامه ریزان و دولت ها قرار دارد. بااین وجود در خصوص جامعه عشایری کمتر به آن پرداخته شده و تحقیقات علمیِ انجام شده در این زمینه، محدودتر است. در تحقیق حاضر به ارزیابی مقایسه ای سطح کیفیت زندگی عشایر اسکان یافته و اسکان نیافته شهرستان کوهرنگ پرداخته شد. پژوهش از نوع کاربردی و از حیث روش توصیفی-تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده و نمونه آماری270 نفری شامل 153 خانوار اسکان یافته و117 خانوار اسکان نیافته بر اساس فرمول کوکران تعیین و با روش طبقه ای-تصادفی انتخاب و مورد پرسش قرار گرفتند. ابزار گردآوری، پرسشنامه محقق ساخته بوده و برای تجزیه وتحلیل از آزمون های آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. نتایج نشان داد بین ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی با توجه به میانگین ها و سطوح معنی داری، در بین دو جامعه اسکان یافته و اسکان نیافته تفاوت معنی داری وجود دارد. هرچند بین ابعاد اقتصادی در بین دو جامعه ازنظر میانگین آن ها اختلاف زیادی وجود نداشت؛ اما با توجه سطح معنی داری(کمتراز05/0)، ازنظر آماری معنی دار است. بااین وجود عشایر اسکان یافته در تمامی ابعاد کیفیت زندگی، وضعیت بهتری نسبت به عشایر اسکان نیافته دارند. همچنین بیشترین اختلاف بین دو جامعه در بعد محیطی مشاهده شده است.
۱۵.
سلامتی شامل وضعیتی از رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی است. و یکی از مهمترین اهداف توسعه شهری، حفظ سلامتی به عنوان اساس ادامه حیات جامعه است. با توجه به اینکه سلامت اجتماعی ابعاد بهداشت روانی، فردی و اجتماعی را دربر می گیرد، بنابراین، امنیت اجتماعی به عنوان یکی از مولفه های تعیین کننده در ارتقاء سلامت اجتماعی محسوب می شود. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، بدنبال ارزیابی نحوه تاثیر امنیت اجتماعی در بهبود و ارتقاء وضعیت سلامت اجتماعی در محله اسلام آباد شهر زنجان است. تا از طریق آسیب شناسی، راهکارهای لازم جهت ارتقاء آن در جامعه را شناسایی کند. گرد آوری اطلاعات با روش مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری تحقیق ساکنین محله اسلام آباد شهر زنجان با 35820 نفر جمعیت است که با کمک جدول مورگان 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحلیل داده ها با روش کروسکال-والیس، تحلیل عاملی و تحلیل رگرسیونی چند متغیره، به کمک نرم افزار SPSS انجام شده است. طبق نتایج،در جامعه آماری، میانگین امنیت اجتماعی 5/3 و سلامت اجتماعی038/3 است. همچنین میزان همبستگی بین این دو 461/0 است. براساس آزمون رگرسیون چند متغیره، میزان همبستگی امنیت اجتماعی با شاخصهای یکپارچگی اجتماعی 474/0 مشارکت اجتماعی447/0 ، پذیرش اجتماعی375/0 ، پیوستگی اجتماعی248/0 و شکوفایی اجتماعی162/0 است. برای تقویت سلامت اجتماعی در محلات شهری، توجه به امنیت اجتماعی در سیاستگذاری های سلامت؛ توسعه زیرساختهای اقتصادی؛ تقویت احساس مسئولیت فردی و جمعی در بین ساکنین محلات شهری؛ تقویت عملکرد نهادهای مشارکتی در محلات شهری؛ و افزایش برنامه های فرهنگی ضروری است.
۱۶.
حاشیه نشینی به عنوان یکی از معضلات شهری و تحت تأثیر قرار دادن امنیت اجتماعی و فراهم نمودن بستر جرم همواره موردتوجه مسئولین شهری و سازمان های مربوطه بوده است. هدف پژوهش حاضر مدل یابی و تبیین تاثیر حاشیه نشینی بر وقوع جرائم اجتماعی در شهر کاشان می باشد. روش پژوهش- توصیفی تحلیلی می باشد. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار Sample Power با سطح اطمینان 95 درصد و خطای احتمالی 5 درصد 160 نفر (خانوار) محاسبه شد که شامل مناطق لتحر، پمپ رعیتی گازرگاه، محله عرب ها و شهرک بیست دو بهمن می شود. برای تجزیه وتحلیل توصیفی و استنباطی داده ها از آزمون آماری T-Test در نرم افزار SPSS و جهت تبیین و مدل سازی اثرات نیز از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون T نشانگر معنی دار بودن اثرات اجتماعی، با وقوع جرم در منطقه حاشیه نشین می باشد. تحلیل یافته های منتج از مدل سازی معادلات ساختاری بیانگر این است که از بین شاخص های موردسنجش، شاخص بی سوادی و کم سوادی بیشترین بار عاملی را با وزن رگرسیونی (97 /0) در وقوع جرائم به خود اختصاص داده است. پس ازآن پایگاه خانوادگی با وزن رگرسیونی (95/0) در رتبه ی دوم قرار دارد و دو متغیر بیکاری و اعتیاد به صورت مشترک با وزن رگرسیونی (85/0) در جایگاه سوم و چهارم قرار دارند و نهایتاً عامل عدم احساس تعلق با وزن رگرسیونی (78/0) در رتبه پنجم قرار دارد و پس از تحلیل جزئی تر شاخص های مذکور از هم گسستگی خانواده، ترک تحصیل، و عدم احساس تعلق خاطر، دوستان ناباب و سرقت بیشترین عامل جرم در مناطق چهارگانه شهر کاشان تشخیص داده شد.
۱۷.
گردشگری روستایی بواسطه پیوندها و تعاملاتی که با محیط زیست و جاذبه های طبیعی و جوامع محلی بر قرار می کند، پیامدهای قابل توجهی در ابعاد مثبت و منفی از خود در محیط های انسانی و طبیعی بر جای می گذارد. لذا جهت رفع ناپایداری ها می بایست اصول و الزامات رویکرد توسعه پایدارگردشگری در سیاست ها و برنامه های اجرایی به کار گرفته شود ت ا از این طریق توسعه گردشگری در نواحی روستایی و ب ه خص وص روس تاهای هدف گردشگری پایدار گردد. پژوهش حاضر با هدف سنجش سطح پایداری توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری ناحیه اردبیل انجام شد برای این منظور با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ادبیات تحقیق به عملیاتی نمودن مفاهیم و متغیرهای مطرح در سؤالات پرداخته شده و روایی آن به روش نظرسنجی از نخبگان مورد ارزیابی قرار گرفته و پایایی آن نیز به روش آلفای کورنباخ 80 درصد محاسبه گردیده است. سپس برای ارزیابی توسعه پایدار گردشگری، از تکنیک فرآیند شبکه ای استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را 11 روستای هدف گردشگری ناحیه اردبیل تشکیل می دهد، نتایج به دست آمده نشان می دهند که توسعه گردشگری در روستاهای مورد مطالعه درمجموع در سطح متوسط پایداری قرار دارند و در بین ابعاد بررسی شده بعد اقتصادی گردشگری از پایداری بیشتری نسبت به ابعاد زیست محیطی، اجتماعی و زیربنایی برخوردار می باشد، در بین روستاهای مطالعه شده از لحاظ پایداری توسعه گردشگری تفاوت معناداری وجود دارد و روستای آلادیزگه از بیشترین امتیاز پایداری و روستای سردابه از پایین ترین امتیاز پایداری برخوردار می باشند.
۱۸.
شکوفایی شهرها نخستین بار در گزارش برنامه اسکان بشر سازمان ملل(UN-Habitat)، در سال 2013، تحت عنوان City Prosperity Index"" ارائه شده است. این گزارش پاسخی به بحران های چند بعدی پیش آمده در دهه های اخیر در جهان است. در گزارش ارائه شده، اسکان بشر به تعریف شکوفایی شهری و ارائه شاخص هایی چند بعدی از شکوفایی شهری پرداخته است. به واقع به جای اندازه گیری عوامل اقتصادی به صورت تک بعدی از قبیل میزان تولید و درآمد، نگرش جدید به ارزیابی زیرساخت ها، برابری، پایداری و کیفیت زندگی می پردازد. هر یک از ابعاد سهم مهمی در افزایش درک از شکوفایی شهری دارند. شهرهای ایران نیز در طول دهه های اخیر با مسئله رشد شتابان شهری و توسعه نامتوازن مواجه بوده اند که ضرورتا به توسعه ی شهری ختم نشده است. در این میان شاخص شکوفایی بتواند به سنجش این توسعه و یافتن کمبودها پرداخته و با طرح راهکارهایی در رفع این کمبودها کمک نماید. از طرفی با توجه به این که هر جامعه ای برخاسته از ویژگی ها، باورها و فرهنگ منحصر به فرد خود می باشد، لذا توسعه در هر جامعه ای متناسب با ویژگی های آن جامعه متفاوت از دیگری خواهد بود. با این اوصاف نگارندگان به بازنگری، معیارها و شاخص ها و سنجه ای شکوفایی در راستای تبیین الگو و تکمیل این ساختار در کلان شهر تهران یا به عبارت کلی بومی در فرهنگ شهرنشینی ایران پرداخته و در این ساختار توجه اصلی مقاله ساختارهای کلان شهرها به خصوص شهر تهران می باشد. روش تحقیق از نوع تحلیلی است و بر مبنای آمار فضایی است و با توجه ....
۱۹.
در دو دهه اخیر، برندسازی شهری، به عنوان راهبردی کلان جهت مدیریت حُسن شهرت شهری و اصلاح تصاویر مکانی، در راستای نیل به ارتقاء جوانب متنوع رقابت پذیری شهری، از سوی مدیران و سیاست گذاران شهری مورد توجه قرار گرفته است. لیکن بنا به دلایل متعدد، این رویکرد کمتر در مدیرت شهرهای ایران تجلّی یافته است. تحقیق پیش رو، در روش توصیفی - تحلیلی، همراه با مطالعات کتابخانه ای و میدانی، کوششی جهت سنجش ظرفیت های بالقوه برندسازی شهر بندرانزلی از منظر مخاطبان بیرونی برند احتمالی مکانی می باشد. در اثبات فرضیه اصلی و پرسش نخست این تحقیق، مبتنی بر آزمون فریدمن با مقدار آماره X 2 محاسبه شده (435/73) و درجه آزادی 4، با 95 درصد اطمینان، نتایج نشان از آن داشت که ظرفیت ها و توان های بندرانزلی، از منظر تصاویر ذهنی مخاطبان بیرونی، قابلیت مبدل شدن به یک فرایند برندسازی شهری را دارد. در پاسخ به پرسش دوم این تحقیق نیز، این نتیجه حاصل شد که عناصر کالبدی و فضایی بندرانزلی، از منظر میزان یادآورسازی نام بندرانزلی، در تصاویر ذهنی مخاطبان بیرونی دارای اثرات همسان نیستند. لذا تأثیرات آن ها نیز در فرایند برندسازی بندرانزلی یکسان نخواهد بود. پاسخ به پرسش دوم با روش تاپسیس، نشان از آن داشت که عناصر طبیعی یا مصنوع مرتبط با سواحل دریا و تالاب از مهمترین مؤلفه های کالبدی و فضایی می باشند که تصاویر ذهنی مخاطبان بالقوّه برند بندرانزلی را از نام این شهر، شکل داده اند. همچنین هویت رقابتی برند بندرانزلی منطبق بر سه فعالیت کلان اقتصادی با اولویت های "بازرگانی و حمل ونقل دریایی"، "گردشگری" و "صید و صنعت شیلات" است که امکان رقابت با سایر برندهای شهری را می یابد.
۲۰.
سازماندهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری از مسائل مهمی است که امروزه دولت ها و حکومت ها برای اداره سرزمین و تقسیم سیاسی- اداری کشور و در راستای دستیابی به توازن و تعادل فضایی در پی تحقق آن هستند. .سازماندهی سیاسی فضا بر اساس معیار و اصولی مشخص و اهداف از پیش تعیین شده در کشور برنامه ریزی و اجرایی می شود. نابرابری ناحیه ای و مکانی از مسائلی است که در امر سازماندهی سیاسی فضا باید مورد توجه قرار گیرد. استان گیلان درکرانه ی دریای خزر از دیرباز دارای اهمیت بسیار زیادی در ملاحظات سیاسی و اقتصادی برخوردار بوده و از استان هایی است که از منظر شاخص های سازماندهی سیاسی فضا مانند تراکم جمعیت، سکونتگاه های شهری و روستایی مناسب و.. دارای جایگاه ویژه ای می باشد. لذا با توجه به اهمیت موضوع، نگارنده در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمع آوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای، با استفاده از روش تحلیل ماتریس درصدد تبیین تقسیمات سیاسی- اداری استان گیلان براساس سازماندهی سیاسی فضای کشور برآمده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است با توجه وسعت استان گیلان که برابر با 14711 کیلومتر مربع و کمتر از 1 % کل وسعت کشور را شامل می شود، درصد نسبی مولفه های تقسیمات سیاسی استان گیلان نشان دهنده کاهش تاثیر استان در سازمان دهی سیاسی فضای کشور و از سوی دیگر درصد نسبی مولفه های تقسیمات اداری استان گیلان نشان دهنده جایگاه ویژه استان گیلان در سازماندهی سیاسی فضای کشورمی باشد. واژگان کلیدی : تقسیمات سیاسی اداری،سازماندهی سیاسی فضا،گیلان
