مطالعات رفتاری در مدیریت

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل کمی و کیفی پژوهش های معماری سازمانی در ایران است که در پایگاه های داده داخلی طی دو دهه گذشته منتشر شده اند. روش پژوهش: این پژوهش از نوع مروری نظام مند است که 70 پژوهش از طریق جستجو در 4 پایگاه داده داخلی بازیابی شدند که در نهایت 70 پژوهش به عنوان مطالعه اولیه انتخاب شد. یافته ها: جهت تحلیل کمی، پژوهش ها از نظر توزیع فراوانی در پایگاه های داده، سال انتشار، نوع سازمان، روش پژوهش و موضوع پژوهش بررسی شدند. به منظور تحلیل کیفی پژوهش های هدف در 7 سطح سیاست ها، بازیگران و ساختارهای حکومت؛ چارچوب ها و روش های معماری؛ اصول و استانداردهای معماری؛ پیاده سازی ها؛ نظارت؛ امکانسنجی و پژوهش های چندموضوعی گروه بندی شدند. یافته ها نشان داد پژوهش ها در ایران توجه بیشتری به"چارچوب ها و روشهای معماری" و "نظارت بر معماری سازمانی" در مقایسه با سایر سطوح دارند. نتیجه گیری: این پژوهش مبانی علمی قابل توجهی برای سازمانهایی که به دنبال روش و ابزار مناسب برای مدیریت و نظارت در زمینه معماری سازمانی هستند، فراهم می کند که در صرفه جویی به لحاظ هزینه و زمان تأثیر بسزایی دارد.

هدف پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه های چابکی سازمان های آموزشی بود. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا بود. درگام نخست از طریق بررسی اسناد به شیوه قیاسی مؤلفه های چابکی سازمان در ادبیات مدیریت شناسایی شد و سپس از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، بر اساس نظر متخصصان حوزه مدیریت آموزشی به شیوه کیفی اعتبار یابی شد. روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به حد اشباع مقوله ای و تعداد نمونه ی مصاحبه ۱۲ نفر بود. پس از انجام مصاحبه و بر اساس نظر متخصصان، مؤلفه ها ذیل ۵ مؤلفه کلی و ۱۵ مؤلفه جزئی طبقه بندی شد، مؤلفه های اصلی عبارت اند از: مدیریتی، سازمانی، نیروی انسانی، مرتبط با مشتری، محیطی و مؤلفه های فرعی عبارت اند از: شیوه مدیریت، نگاه سیستمی، ساختار سازمانی، بهبود و اصلاح فرایندها، فناوری، انعطاف پذیری، سیستم نظارتی، شایستگی، خلاقیت، آموزش و ارتقاء نیروی انسانی، نیازسنجی، پاسخگویی، سرعت، پیش بینی و تسخیر فرصت ها، سازمان مجازی. بر این اساس چنین نتیجه گیری می شود که سازمان های آموزشی نیز مانند سایر سازمان ها نه تنها جهت حفظ و بقا خود در محیط متغییر امروزی نیازمند ویژگی های چابکی سازمان هستند؛ بلکه برای استفاده هر چه بهتر از فرصت های محیطی در زمان مناسب ملزم به داشتن این قابلیت ها می باشند.

وجود رفتارهای سیاسی در هر سازمانی امری طبیعی و غیرقابل اجتناب می باشد. آگاهی از عوامل و نتایج این رفتارها در سازمان نقش مهمی در کاهش آثار سوء رفتارهای سیاسی در سازمان دارد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه عوامل و پیش آیندهایی موجب بروز رفتارهای سیاسی می شوند؟ وقوع رفتارهای سیاسی چه نتایج و پس آیندهایی در سازمان بدنبال خواهد داشت؟ چگونه می توان رفتارهای سیاسی در سازمان را به نحو مطلوب مدیریت کرد؟ پس از بررسی مفاهیم و نگرش ها به رفتار سیاسی در سازمان و بیان انواع رفتارهای سیاسی در سازمان ، مقالات و پژوهش های داخلی و خارجی صورت گرفته در این زمینه مورد بررسی قرار گرفتند و عوامل ایجاد رفتار سیاسی شامل 29 مولفه و نتایج حاصل از این رفتارها شامل 18 مولفه شناسایی شدند . سپس با نظر سنجی از یک نمونه 234 نفری از جامعه آماری 600 نفری صحت مولفه های شناسایی شده مورد بازبینی و تأیید قرار گرفتند و در نهایت با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری و تحلیل مسیر ، الگوی تحقیق بدست آمد.

این تحقیق در راستای بررسی عوامل موثر بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی اسلامی در سازمان امور مالیاتی کشور انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور می باشند که تعداد آنها حدودا 2500 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوه نمونه گیری مندرج در جدول مورگان( تعداد 322 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد و 48 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون پارامتری رگرسیون خطی استفاده شده است. با توجه به داده های تحقیق می توان گفت، معنویت گرایی ، مسئولیت پذیری اجتماعی ، دینداری بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی اسلامی در سازمان امور مالیاتی کشور اثر مثبت و معنی داری دارد.

کاهش زمینه های سکوت سازمانی کارکنان و مشارکت آنان در کار از دغدغه های مدیریت سازمان های امروزی است براین اساس پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه بی ادبی در محل کار با سکوت سازمانی و نقش میانجی بدبینی سازمانی صورت پذیرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، شیوه گردآوری داده ها میدانی و از نظر روش اجرا توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان دانشگاه پیام نور استان خراسان شمالی تشکیل دادند. به علت محدود بودن جامعه، از روش سرشماری استفاده گردید. روش گردآوری داده ها پرسش نامه بود، بدین منظور از چهار پرسش نامه استاندارد استفاده شد. روایی و پایایی پرسش نامه با به کارگیری ضریب آلفای کرونباخ و روایی تأییدی بررسی و تأیید شد. برای تجزیه وتحلیل آماری اطلاعات جمع آوری شده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار ای موس 24 استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که بین بی ادبی در محل کار با سکوت سازمانی رابطه مثبت و معناداری دارد، همچنین نتایج نشان داد بدبینی سازمانی، رابطه بی ادبی در محل کار و سکوت سازمانی را میانجیگری می نماید، باتوجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که با کاهش زمینه های بروز بی ادبی سازمانی و بدبینی سازمانی کارکنان، سکوت کارکنان نیز کاهش می یابد.

نقش رهبری اصیل مدیر بر شفافیت، اصالت و صداقت رفتار در محیط کار تأکید داشته و براین اساس، رهبران اصیل می توانند روابط قوی و صادقانه ای با کارکنان سازمان برقرار نمایند. بنابراین در این تحقیق، به بررسی تاثیر رهبری اصیل و هوش اخلاقی مدیران در مدیریت انتخاب تکنولوژی پرداخته شده است. جهت سنجش متغیر نقش رهبری اصیل مدیر در این پژوهش پرسشنامه های رهبری اصیل والومبا و همکاران (۲۰۰۸) پرسشنامه هوش اخلاقی (لینک و کیل 2005)؛ و پرسشنامه انتخاب تکنولوژی به کارگرفته شده است. پس از تایید روایی و پایایی پرسشنامه ها در میان 300 نفر از جامعه آماری توزیع و پس از تکمیل گردآوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها بااستفاده از روش معادلات ساختاری و نرم افزار آموس انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد که نقش رهبری اصیل مدیر بر انتخاب تکنولوژی، تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین، هوش اخلاقی مدیر بر انتخاب تکنولوژی تاثیر مثبت و معناداری دارد. بنابراین هوش اخلاقی مدیران به ظرفیت روانی و درک مدیران در کارگیری درست اصول اخلاقی- انسانی برای دستیابی به اهداف سازمانی اشاره داشته و دارا بودن و تقویت آن موفقیت فردی و سازمانی پایدار و بلندمدتی را به همراه خواهد داشت.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی فرایندی برندسازی کارفرما در صنعت بانکداری ایران انجام شده است.پژوهش حاضر از نوع با توجه به هدف کاربردی و با توجه به مشخص نبودن ابعاد الگو از نوع اکتشافی می باشد.جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان و صاحب نظران دانشگاهی حوزه مدیریت منابع انسانی و تعدادی از مدیران خبره واحد منابع انسانی بانک ملت می باشند. نمونه آماری به روش هدفمند قضاوتی به تعداد 17نفر انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها شامل مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان بوده است. روایی سؤالات مصاحبه به روش محتوایی و پایایی آن با اجرای روش بازآزمون (892/0) تأئید گردیده است. تجزیه و تحلیل داده ها با رویکرد کیفی و با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیان انجام شد و فرآیند کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی اجرا گردید. براین مبنا، یکایک اجزای پارادایم کدگذاری تشریح و مدل برندسازی کارفرما در صنعت بانکداری ترسیم گردید و در پایان نظریه ای مبتنی بر نُه قضیه حکمی خلق شد. مبتنی بر مدل احصاء شده، شرایط علّی (شامل ارزش های محتوایی و ساختاری)، مقوله محوری (فرآیند برندسازی کارفرما)، بسترسازها (شامل ارتباطات برند کارفرما، سبک رهبری و مدیریتی کارفرما، توانمندسازی بیرونی برند کارفرما، فرهنگ پشتیبان برند کارفرما)، شرایط زمینه ای (شامل شرایط عدم اطمینان برندساز کارفرما و قدرت برند کارفرما)، راهبردها (راهبردهای درون سازمانی و برون سازمانی برندساز کارفرما)، و پیامدها (شامل پیامدهای داخلی و خارجی برند کارفرما) در مدل پارادایمی تبیین و در نهایت روابط بین آنان به صورت علی و معلولی در مدل با استفاده از نرم افزار مکس کیودا ترسیم گردید.

هدف پژوهش، بررسی مولفه های شخصیتی «برون گرایی» و «پذیرش تجربیات جدید» در الگوی شیفتگی شغلی کارکنان می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و از نظر روش آمیخته اکتشافی است. در بخش کیفی از تحلیل مضمون با نمونه گیری غیر تصادفی و نیزگلوله برفی با ۱۵ نفر از مدیران، صاحب نظران و کارشناسان سازمانهای دولتی و نیز اساتید دانشگاهی مصاحبه نیمه ساختار یافته به عمل آمده و مضمون ها استخراج گردید و در بخش کمی به کمک پرسش نامه با جامعه آماری ۴۵۰ نفری کارکنان، شامل کارشناسان و مدیران سازمانی و تعداد نمونه ۲۰۵، پرسش نامه ها جمع آوری و مورد بررسی قرارگرفت و با بکارگیری تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و معادلات ساختاری مدل نظری شیفتگی شغلی کارکنان ارائه و تاثیر عوامل شخصیتی برون گرایی و پذیرش تجربیات جدید بر این مولفه ها بررسی شده است. یافته ها نشان داد که از بین ۱۷ مولفه مدل شیفتگی شغلی، ویژگی « برون گرایی» بر مولفه ی« ارتباطات سازمانی» با بارعاملی ( ۹۱/۰) و همچنین « پذیرش تجربیات جدید» بر مولفه های «جذابیت شغل با بار عاملی (۹۴/۰) و توسعه منابع انسانی ( ۸۵۶/۰) و منش کارکنان ( ۹۶۳/۰) » تاثیر مثبت دارد و بیشترین تاثیرمربوط به «پذیرش تجربیات جدید بر منش کارکنان » با بارعاملی (۹۶۳/۰) می باشد.