پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی
پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره 3 بهار و تابستان 1392 شماره 1 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
مطالعه دوزبانگی از دیدگاه شناختی مسئله ای است که در سال های اخیر محققان زیادی را به خود مشغول کرده است و در این میان پژوهش های بسیاری برتری شناختی دوزبانه ها نسبت به تک زبانه ها را گزارش کرده اند. با توجه به کثرت دوزبانگی در ایران، نیاز به مطالعه هرچه بیشتر و عمیق تر این پدیده از جنبه های مختلف احساس می شود. تحقیق حاضر، با هدف بررسی شناختی دوزبانگی در ایران، به تأثیر دوزبانگی بر کنش های اجرایی در دوزبانه های آذری- فارسی پرداخته است. بدین منظور، آزمون ویسکانسین بین 72 دانشجو (36 نفر دوزبانه و 36 نفر تک زبانه) اجرا شد و نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره از برتری دوزبانه ها در کنش های اجرایی به طورکل و انعطاف پذیری به طورخاص حکایت داشت. این نتایج که تأییدی است بر یافته های تحقیقات پیشین، نشان دهنده این حقیقت است که برتری شناختی دوزبانه ها ناشی از ماهیت به کارگیری دو زبان متفاوت است و نه نوع زبان.
نقش آزمون سازی در سنجش آموخته های زبان آموز در آموزش زبان آلمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
وجود اشتباه های زبانی زبان آموزان در روند فراگیری هر زبان خارجی، امری بدیهی است که دلایل مختلفی دارد، از جمله عدم تمرکز، استرس، عوامل روانی و ضعف در ارزیابی آموخته های زبان آموز. چگونگی برخورد با این پدیده و تلاش برای رفع آن در روش های متنوع آموزش زبان اهمیت بسیاری دارد. سیر تحول تاریخی آموزش زبان آلمانی نشان می دهد که کارآمدترین و مهم ترین روش فراگیری زبان، روش «تحلیل آموزشی» است که تلاش می کند با آزمون سازی استاندارد و کیفی تا حد ممکن از بروز خطاهای زبانی زبان آموزان جلوگیری و بدین وسیله روند یادگیری زبان را تسهیل کند. در این روش نوین، آموخته ها و مهارت های زبان آموز از منظر تجزیه وتحلیل خطا و توصیف آن ها بررسی می شود. هر چه این آزمون ها دقیق تر و هدف مندتر طراحی شود، سنجش آموخته های زبانی زبان آموز و تحلیل آن ها از نظر میزان آموخته ها و آنچه نیاموخته است، آسان تر خواهد بود. با توجه به اهمیت مهارت گفتار، نوشتار، شنیدار و خواندن در روش «تحلیل آموزشی»، آزمون هایی در وقت و شرایط مناسب به طور جداگانه یا تلفیقی طراحی می شود. در این جستار تلاش می شود ویژگی های هر یک از این آزمون ها در خصوص هر مهارت به همراه مثال بررسی و معرفی شود تا مدرس زبان با کمک و آشنایی کامل آن ها بتواند میزان فراگیری و آموخته های زبان آموزان را به راحتی بسنجد و از این طریق زبان آلمانی را به نحو شایسته به دانشجویان و پژوهشگران این حوزه بیاموزد.
بررسی ویژگی های ساختاری مشترک در گفتارهای مؤدبانه زبان ژاپنی و فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با مقایسه ساختار گفتارهای مؤدبانه زبان ژاپنی و فارسی امروزی، به بررسی شباهت های ساختاری این گفتارها در هر دو زبان می پردازد. بدین منظور نخست، بر دو شاخص «گفتار مؤدبانه در قالب واژگان» و «گفتار مؤدبانه در قالب جمله» تأمل خواهیم کرد، که در پژوهش های جدید لحاظ شده اند. سپس، با آوردن مثال هایی از دو زبان به مقایسه ساختار و ویژگی های گفتارهای مؤدبانه آن ها می پردازیم. افزون بر این، برای آشکارکردن شباهت های زبان های ژاپنی و فارسی در این زمینه و وجه تمایز آن ها با زبان هایی که ساختاری متفاوت دارند، از مثال های زبان انگلیسی نیز بهره برده ایم. در پایان، این نتیجه حاصل شد که در گفتارهای مؤدبانه در زبان های ژاپنی و فارسی از دو شاخص «گفتار مؤدبانه در قالب واژگان» و «گفتار مؤدبانه در قالب جمله» به طور سازمان یافته استفاده می شود. در مقایسه، گفتارهای مؤدبانه در زبان انگلیسی تنها دارای شاخص دوم است.
بررسی رده شناختی راهبردهای ساخت بند موصولی در زبان های فارسی و آلمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بند موصولی در زبان آلمانی با استفاده از ضمیر موصولی ساخته می شود که از جهت جنس و شمار با اسم هسته مطابقت دارد. این در حالی است که زبان فارسی تنها از حرف ربط «که» برای ساخت بند موصولی استفاده می کند. این تفاوت، زبان آموزان ایرانی و آلمانی را به هنگام یادگیری زبان های آلمانی و فارسی با دشواری هایی روبه رو می سازد. مقاله پیش رو علاوه بر بررسی راهبردهای ساخت بند موصولی در زبان های فارسی و آلمانی به دنبال پاسخ به این پرسش است که بندهای موصولی از دیدگاه رده شناسی با کمک چه راهبردهایی ساخته می شود و جایگاه زبان های فارسی و آلمانی در این دسته بندی کجاست؟ یافته های این تحقیق نشان می دهد زبان آلمانی برای ساخت بند موصولی از راهبرد ضمیر موصولی استفاده می کند که شاخه ای از راهبرد حفظ و تکرار ضمیر است. این در حالی است که زبان فارسی نقش نحوی اسم هسته در درون بند موصولی را از طریق راهبردهای مختلفی از جمله راهبرد حذف کامل اسم هسته یا راهبرد به کارگیری ضمیر شخصی تعیین می کند.
علل دشواری در فهم داستان کوتاه زبان آلمانی از منظر زبان شناسی متن بر اساس پژوهشی از برگردان زبان آموزان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جهت بررسی علل دشواری فهم داستان کوتاهنزد آلمانی آموزان فارسی زبان از دیدگاه زبان شناسی متن، نخست عوامل پیوستگی و انسجام متن آلمانی به صورت موردی در داستانی کوتاه مطالعه شد. سپس، برگردان دانشجویان از این داستان را بررسی کردیم. با اینکه این افراد با ساختار دستوری تک تک جملات متن آشنا بودند و از نظر دایره واژگان نیز مشکلی نداشتند، نتوانستند داستان را بفهمند و اکثر برگردان ها حاوی جملاتی از هم گسیخته بود. در واقع، دشواری این متن، بیشتر ناشی از عدم تسلط این افراد بر عوامل ژرف ساخت بوده است، نه روساخت. عوامل بازدارنده در فهم داستان مذکور، بیشتر مربوط به عنوان، ایزوتوپی، پیش انگاری و بیش از همه ناهمخوانی قالب و صحنه با هم است. همچنین، در مواردی فقدان عوامل پیوستگی از جمله تکرار و اتصال صریح، نقش بازدارنده ایفا می کند.
ارزیابی تصاویر کتاب های زبان انگلیسی دوره متوسطه ایران از منظر کارکرد و تبعیض های جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تصاویر کتاب های درسی در انتقال مفاهیم و ارزش ها به فراگیران نقش مهمی دارند. با این حال تحقیق جامع چندانی درباره کارکرد تصاویر و تأثیر آن ها بر مخاطب از منظر هویت جنسیتی در کتاب های آموزش زبان خارجی در ایران صورت نگرفته است. از این رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی تصاویر کتاب های زبان انگلیسی مقطع متوسطه ایران با توجه به کارکرد آن ها و وجود یا نبود تبعیض جنسیتی در آن هاست. در این راستا، تصاویر موجود در کتاب ها بر ساس معیار آموزشی یا غیرآموزشی (تزیینی) بودن بررسی محتوایی شد. افراد حاضر در تصاویر نیز از دیدگاه تبعیض جنسیتی براساس سه معیار فراوانی حضور، نوع و محیط فعالیت مرد و زن بررسی شدند. تحلیل داده ها به روش کمّی و کیفی انجام شد. نتایج نشان داد که از بعد کارکرد، تصاویر کتاب ها بیشتر از نوع آموزشی بود. از نظر فراوانی مردان و زنان در فعالیت های سیاسی و اجتماعی و نوع محیط، تبعیض جنسیتی به نفع مردان وجود داشت و از منظر فعالیت های شخصی و آموزشی، فعالیت چشمگیرتر در زنان مشاهده می شد. نتایج به دست آمده از این تحقیق حاوی نکاتی ارزنده و درخور تأمل برای مؤلفان و طراحان کتاب های درسی، معلمان زبان انگلیسی و سایر صاحب نظران عرصه تعلیم و تربیت است.
مقایسه سؤال های چندگزینه ای و ترجمه ای از لحاظ پایایی و دشواری در آزمون دانش دستوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
به طور معمول از سؤال های چندگزینه ای برای سنجش دانش زبانی استفاده می شود. اما از آنجا که در رویکرد نظام مند طراحی سؤال، که جدیداً مطرح شده است (شین، 2012)، استفاده از صورت های متنوع برای طراحی سؤال مطلوب است، همچنین به دلیل اینکه تحقیقات بسیار اندکی در مورد امکان استفاده از سؤال های ترجمه ای برای تنوع بخشیدن به سؤال های آزمون وجود دارد، پژوهش حاضر با هدف مقایسه دو کمیت پایایی و دشواری در صورت سؤال ترجمه ای و چندگزینه ای برای سنجش دانش دستوری طراحی شده است. ابتدا، سند مشخصات آزمون دارای دو بخش ترجمه ای و چندگزینه ای را هشت مدرس زبان با تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری بررسی کردند. بر اساس بازخورد آن ها، آزمون مورد استفاده در این پژوهش تهیه و با 158 فراگیر زبان انگلیسی با توانش های مختلف برگزار شد. داده های آزمون در چارچوب نظریه کلاسیک آزمون و نیز مدل راش تحلیل شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که هر دو صورت سؤال دارای پایایی خوب بود (884/0 = آلفای کرونباخ بخش ترجمه ای و 845/0= آلفای کرونباخ بخش چندگزینه). براساس مدل راش، تمامی سؤال ها از نظر شاخصه های برازش، مطلوب ارزیابی شد. به علاوه، آزمون تی مستقل تفاوتی میان دشواری این دو صورت سؤال نشان نداد (696/1=t، ۵۸= df، ۰۹۵/0= P آزمون دو دامنه). بنابراین، به نظر می رسد بتوان از صورت ترجمه ای در کنار صورت متداول چندگزینه ای در رویکردی نظام مند برای طراحی سؤال های دانش دستوری استفاده کرد.
تأثیر راهبردهای خودتنظیمی مدیریت زمان و تنظیم تلاش برای یادگیری زبان انگلیسی به منزله زبان خارجه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقدمه. از جمله ویژگی های زبان آموزان موفق در مدیریت فرایند یادگیری خود، به کارگیری راهبردهای خودتنظیمی مدیریت منابع است. پژوهش حاضر تأثیر دو مورد از این گونه راهبردها را بررسی می کند، شامل مدیریت زمان و تنظیم تلاش برای یادگیری زبان انگلیسی. روش شناسی. این مطالعه روی دو گروه از دانش آموزان (64 نفر) سال دوم راهنمایی در یکی از مدارس شهر رباط کریم صورت گرفته است. این دو گروه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به گروه های گواه و آزمایشی تقسیم و به مدت سه ماه مطالعه شدند. از پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (پینتریچ و همکاران، 1991) به منظور سنجش مهارت مدیریت منابع دانش آموزان و از دو آزمون زبان انگلیسی به عنوان پیش آزمون و پس آزمون برای تعیین میزان پیشرفت دانش آموزان در درس زبان انگلیسی طی مدت پژوهش استفاده شد. یافته ها. نتایج تحلیل داده ها هیچ تفاوت معناداری را بین گروه های آزمایشی و گواه در نمره های پس آزمون درس زبان انگلیسی نشان نداد؛ بدین معنا که راهبردهای مدیریت زمان و تنظیم تلاش تأثیر معناداری بر موفقیت دانش آموزان گروه آزمایشی در درس زبان انگلیسی نداشت. نتیجه. آنچه در تبیین نتایج پژوهش حاضر اهمیت دارد، نقش احتمالی برخی عوامل در موفقیت تحصیلی و یادگیری زبان انگلیسی دانش آموزان مورد مطالعه است. این عوامل شامل شرایط مدرسه، محتوای کتاب زبان انگلیسی، زمان پژوهش، طول مدت آموزش، وضعیت اقتصادی- اجتماعی و هویت دانش آموزان، و عناصر فرهنگی خودتنظیمی است.
بررسی مهم ترین عوامل آسیب زا در ترجمه های آلمانی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ترجمه قرآن به زبان آلمانی یکی از راه های شناخت این کتاب مقدس در کشورهای آلمانی زبان است. متأسفانه، نارسایی های موجود در بسیاری از ترجمه های قرآن، خواننده را به این هدف و غایت خاص نمی رساند. هدف اساسی پژوهش حاضر، شناسایی عوامل اصلی آسیب زا در ترجمه های آلمانی قرآن از آغاز تاکنون به منظور کاهش آسیب پذیری ترجمه با بیان راهکارهای لازم است. یافته های جستار پیش رو نشان می دهد که چهار عامل اصلی ترجمه را به چالش می کشاند: ۱. آسیب های ساختاری (صرفی، نحوی، دستوری و ...)، ۲. آسیب های فقهی (بی اطلاعی مترجم از علم فقه و ناتوانایی وی در درک آیات الاحکام)، ۳. آسیب های واژگانی (معادل یابی واژگان و حفظ یکدستی و نظام مندی در ترجمه)، و ۴. آسیب های مبانی کلامی و گرایش های فکری (عوامل فرازبانی). مقاله حاضر ضمن بررسی دقیق این عوامل آسیب زا در ترجمه های مختلف آلمانی قرآن، راهکارهایی را برای رفع این مشکلات پیشنهاد می کند.
ویژگی های سببی حروف اضافه по و из-за در زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حروف اضافه سببیпо و из-за در زبان روسی بیانگر عملی نامطلوب و ناخوشایند و دارای بار منفی است، اما کاربرد آن ها از نظر ساختار دستوری متفاوت است و با اسامی مختلفی به کار می رود. در برخی موارد کاربرد مشابه این حروف اضافه برای بیان علت و سبب انجام کاری، زبان آموزان ایرانی را در گفت وگو به زبان روسی، همچنین در ترجمه متون از زبان روسی به فارسی و برعکس دچار مشکل می کند. متأسفانه، پژوهشگران ویژگی های سببی حروف اضافه را در زبان فارسی آن طور که باید و شاید و آن گونه که در زبان روسی بیان شده بررسی همه جانبه نکرده اند. در این راستا، مقاله حاضر تفاوت ها و مشابهت های کاربردی حروف اضافه سببیпо و из-за در زبان روسی و ویژگی های سببی معادل آن ها را در زبان فارسی نقد و بررسی می کند. مطالعه حاضر تلاشی است نظام مند به منظور رفع این مشکل و ارائه راهکارهای مناسب به مترجمان برای ترجمه صحیح متون مختلف از زبان فارسی به زبان روسی.