پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی

پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی

پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره 2 پاییز و زمستان 1391 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی علل خطاهای زبان آموزان ایرانی در کاربرد حرف تعریف اسپانیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تحلیل خطا زبان آموزان آموزش حرف تعریف زبان اسپانیایی زبان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۴۵
هدف از این تحقیق، کمک به آموزش برخی از جنبه های خاص بکارگیری حرف تعریف در زبان اسپانیایی به دانشجویان و زبان آموزان ایرانی است که تاکنون بدان پرداخته نشده است. حرف تعریف یکی از موضوعات بسیار بحث برانگیز در زبان اسپانیایی است که اختلاف نظرات فراوانی در خصوص عملکردهای آن وجود دارد. این اختلافات مشکلات بسیاری را در فراگیری حرف تعریف توسط دانشجویان و علاقه مندان به زبان اسپانیایی به عنوان زبان دوم پدیدآورده است. بنابراین، با استفاده از روش تجربی تحقیقی، پرسشنامه ای به منظور ارزیابی توانایی زبان آموزان ایرانی[1] در سه سطح مقدماتی، متوسطه و پیشرفته تهیه شد که در این مقاله کاربردهای مختلف این عنصر زبان شناسی را در قالب الگویی مشخص در سه دسته دستوری، نحوی و معنایی تقسیم بندی کرده و به بررسی خطاهای زبان آموزان پرداختیم و عوامل اصلی تأثیرگذار در بروز این خطاها را به منظور تسهیل در درک و فراگیری حرف تعریف مورد شناسایی قرار داده ایم.
۲.

بررسی برنامه درسی رشته مترجمی زبان آلمانی در مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی ساختار آموزشی مهارت های زبانی آموزش مترجم یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۴۹۸
در تدوین و تنظیم و نگارش برنامة درسی، برنامه‎ریزان و کارشناسان و محققان باید از آخرین پیشرفت‎ها و دستاوردهای علمی در این زمینه بهره جویند، عدم دقت لازم به این امر، سرانجام باعث افت کل نظام آموزشی می‎شود. نویسندگان مقالة پیش رو در نظر دارند در ابتدا به کوتاهی، دانشگاه‎های ایران را که در آنها زبان آلمانی، با گرایش‎های مختلف، آموخته می‏شوند، معرفی کنند و سپس به تجزیه و تحلیل و نقد و بررسی برنامة درسی موجود در رشتة مترجمی زبان آلمانی در مقطع کارشناسی گروه زبان آلمانی دانشکدة زبان‎های خارجی مجتمع پیامبر اعظم دانشگاه آزاد اسلامی، با توجه به برنامة درسی و تأثیر آن بر ارائة رشته بپردازند و نقاط ضعف و قوت آن را مطرح کنند. در پایان مقاله، یافته‎ها و نتایج حاصل از تحقیق در قالب پیشنهادها و توصیه‎ها و ارائه راهکارهایی برای بهبود و ارتقای سطح کیفی وکمی این رشته ارائه می‎گردد.
۳.

مطالعه توصیفی فرایند ترجمه مترجمان انگلیسی تازه کار ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مطالعات توصیفی ترجمه فرایند ترجمه انگلیسی به فارسی مترجم تازه کار فکرگویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۳۸۱
مترجم پردازش کنندۀ متن مبدأ و تولید کنندۀ متن مقصد در ارتباطات چند زبانه و چند فرهنگی می­باشد، و بدین جهت، پژوهشـگران همواره به موضوع بررسی رفتار و کنش مترجمان به هنگام ترجمه علاقه­مند می­باشند. در این زمینه، تحقیقات تجربی زیادی در سطح بین الملل از جنبه­های مختلفی صورت گرفته است که یکی از آن­ها بررسی فرایندهای ترجمه در مترجمان تازه­ کار است. اما با توجه به نوپا بودن مطالعات ترجمه در ایران، در این زمینه پژوهش­های اندکی انجام شده است. در این پژوهش، به توصیف فرایند ترجمۀ متنی توضیحی از انگلیسی به فارسی توسط گروهی از مترجمان تازه­­کار ایرانی پرداخته شد. با توجه به اهمیت چند وجهی کردن جمع­آوری و تحلیل داده­ها، از سه شیوۀ فکرگویی، مشاهده، و مصاحبۀ مرورنگر در بررسی فرایند ترجمه هشت مترجم تازه­کار استفاده شد. فرایندهای شرکت کنندگان با استفاده از روش تحلیل نظریۀ داده بنیاد، رمزگذاری و دسته­بندی شده، و در چهار مرحلۀ برنامه­ریزی، درک، انتقال و کنترل و در سه سطح بلاغی، مفهومی، و زبانی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، مشخص شد که مترجمان تازه­کار شرکت کننده، در فرایند ترجمه در هر چهار مرحله بیشترین توجه را به سطح زبانی اختصاص دادند.
۴.

قاعده آموزی: شیوه ای جدید در آموزش صیغه افعال زبان انگلیسی به فارسی زبانان بر پایه اصول زبانشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصول زبان شناسی آموزش صیغه فعل ها جملات منفی جملات پرسشی جملات خبری قاعده آموزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۳۳۱
یکی از دغدغه­های اصلی دانشجویان فارسی زبان در کلاس­های آموزش زبان انگیسی این است که قواعد منفی­سازی و سؤالی کردن صیغه­های مختلف فعل را نمی­توانند به درستی بیاموزند و از تعدد قواعد رنج می­برند. تحقیق حاضر مبتنی بر تجربة شخصی پژوهشگرانی است که پس از تحصیل در رشتة زبانشناسی، ناخودآگاه در آموزش زبان انگلیسی به دانشجویان فارسی­زبان از شیوه­ای جدید به نام قاعده­آموزی استفاده می­کردند و متوجه بهبود یادگیری قواعد زبان انگلیسی در دانشجویان شدند. در این روش(قاعده­آموزی)، با استفاده از یافته­های زبان­شناسان، به جای توضیح تک­تک صورت­های صیغه­ها، قاعده­ای کلی بیان می­شود که می­توان آن را در همة صورت­ها به­کار برد. در این مقاله برای آزمون روش قاعده­آموزی، 40 دانشجو در دو کلاس زبان عمومی انتخاب شدند. پس از اطمینان از همگن بودن آن­ها، در چهار جلسة ابتدای کلاس، دانشجویان یک کلاس به روش سنتی آموزش دیدند و دانشجویان کلاس دیگر به روش قاعده­آموزی و سپس، آزمونی از هر دو گروه گرفته شد. نتیجة آزمون نشان داد بازده دانشجویانی که به شیوة جدید آموزش داده شده بودند، بالاتر از بقیة دانشجویان بود.
۵.

نقد آواشناختی ترجمه غزل «روز وصل دوستداران یاد باد، یاد باد آن روزگاران یاد باد» حافظ به زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقد آواشناختی وزن هجا ترجمه شعر غزل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۳۱۸
در آثار شعری بزرگ و فخیم دنیا، ریخت از نظر ارزش، همسنگ محتواست. در میان ویژگی‌های صوری شعر، ویژگی‌های آوایی اهمیت خاصی دارند و در بالا بردن کیفیت شعر، نقش بسزایی ایفا می‌کنند. در ترجمة شعر، مترجم باید همپای انتقال محتوا، به ‌انتقال ریخت نیز توجه کند. ویژگی‌ها و ساختار‌های آوایی خاص شعر که آن را از نثر متمایز می‌کند، دارای پیچیدگی‌ها و ظرافت‌هایی است که در ترجمه توجه خاصی را می‌طلبد. در مقالة حاضر برآنیم ترجمه‌ای از یکی از غزل‌های حافظ به‌ زبان روسی را با توجه ویژه به‌ ویژگی‌های صوری و به ‌خصوص آوایی شعر، با رویکرد توصیفی بررسی کنیم. ابتدا ویژگی‌های این غزل حافظ را بررسی می‌کنیم، سپس به ‌تحلیل ترجمة آن خواهیم پرداخت. آنگاه خواهیم دید بی‌توجهی به‌ ویژگی‌های آوایی شعر در ترجمه، تا چه حد می‌تواند در انتقال پیام نویسنده خلل وارد کند. پیام و مضمونی که در این غزل با وزن شعر و تعداد اصوات (متحرک‌ها و ساکن‌ها) این وزن ارتباط تنگاتنگ دارد و از کاربرد هنرمندانه صامت‌ها و مصوت‌ها و آهنگ دلنشین آن‌ها تأثیر می‌پذیرد، در ترجمه، آنچنان که باید، با این ویژگی‌های آوایی و موسیقایی ارتباط پیدا نمی‌کند.
۶.

تأثیر برونگرایی و درونگرایی بر درستی ساختاری، روانی بیان و تراکم واژگانی مهارت گفتاری فارسی زبانان فراگیر زبان ژاپنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برون‏گرایی درونگرایی درستی ساختاری روانی بیان تراکم واژگانی زبان ژاپنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۳۱۲
تحقیق حاضر به منظور پاسخ به این سؤال طراحی شد که آیا نوع شخصیتی برون‌گرا یا درونگرای فارسی‌زبانان فراگیر زبان ژاپنی تأثیری بر میزان درستی ساختاری، روانی بیان و تراکم واژگانی گفتار ژاپنی آنها داردیا خیر. بدین منظور 65 نفر ازدانشجویان زبان و ادبیات ژاپنی که در دانشگاه تهران مشغول به تحصیل بودند، به عنوان آزمودنی‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. ابتدا از آنان خواسته شد تا به پرسشنامة شخصیتی آیزنک پاسخ دهند. بعد از مشخص شدن نوع شخصیتی شرکت‌کنندگان، از آنان آزمـون مصـاحبة ایفـای نقش (Role-play) گرفته شد و اطلاعات آن ضبط گردید. سپس نمرة شرکت‌کنندگان در درستی ساختاری، روانی بیان و تراکم واژگانی مشخص شد. سرانجام با استفاده از آزمون t مستقل، مشخص شد که گرچه نوع شخصیتی آزمودنی‌ها اثر معنی‌داری به نفع دانشجویان درونگرا بر میزان درستی ساختاری و تراکم واژگانی دارد، ولی نوع شخصیتی اثر معنی‌داری بر روانی بیان ندارد. توجه به نتایج این تحقیق اهمیت شناخت آموزگار را از جنبه‌های مختلف شخصیت زبان‌آموزان، از جمله درونگرا و برونگرا بودن آنان به عنوان وسیله‌ای برای بهبود و تسهیل روند آموزش زبان مورد تأکید قرار می‌دهد.
۷.

نگرش زبان آموزان بزرگسال و نوجوان ایرانی نسبت به دریافت بازخورد شفاهی از معلم و همکلاسی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سن بازخورد مقابله ای بازگویی صحیح استخراج بازخورد همکلاسی بازخورد معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۳۰
باوجود حجم زیاد مطالعات انجام شده در زمینۀ بازخورد مقابله­ای، محققان معدودی به بررسی نگرش زبان­آموزان به این نوع بازخورد پرداخته­اند و همین مطالعات اندک نیز نتایج مختلف و گاه متضادی دربرداشته است. در عین حال، هیچ پژوهشی برای یافتن عوامل موثر بر شکل­گیری این نگرش­ها انجام نگرفته است. مطالعۀ حاضر به بررسی نگرش زبان­آموزان ایرانی به دریافت بازخورد از معلم و همکلاسی­ها و همچنین نقش سن در نگرش آن­ها پرداخت. بدین منظور، پرسشنامه­ای میان 136 زبان­آموز توزیع شد. نتایج حاکی از نگرش مثبت زبان­آموزان ایرانی نسبت به دریافت بازخورد از همکلاسی­ها و همچنین وجود رابطۀ معنادار میان سن زبان­آموزان و نگرش آن­ها نسبت به دریافت بازخورد از همکلاسی­ها و معلمان و همچنین دریافت انواع بازخورد شفاهی بود. برخلاف نوجوانان که در مقایسه با بزرگسالان بیشتر به دریافت بازخورد از همکلاسی­های خود متمایل بودند، زبان­آموزان بزرگسال بیشتر خواهان دریافت بازخورد از معلم خود بودند. علاوه بر آن، از میان انواع بازخورد، بزرگسالان بازخوردهای تلویحی را ترجیح می­دادند، در صورتی که زبان­آموزان نوجوان مایل به دریافت بازخورد واضح بودند. نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت آگاهی مدرسان زبان نسبت به نگرش زبان­آموزان و عوامل موثر بر شکل­گیری این نگرش­ها دلالت دارد.
۸.

آسیب شناسی ترجمه های آثار روسی به زبان فارسی (مطالعه موردی ترجمه داستان نایب چاپارخانه اثر آلکساندر پوشکین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ترجمه متن ادبی مشکلات ترجمه زبان مبدأ زبان مقصد پوشکین نایب چاپارخانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۳۳۴
مشکلات فراروی ترجمة ‌آثار روسی به زبان فارسی دلایل مختلفی دارند. در مقالة حاضر با تأکید بر مشکلات گریبانگیر ترجمه‌های انجام گرفته از زبان میانجی به بررسی ترجمة‌‌ داستان «نایب چاپارخانه» اثر آلکساندر پوشکین و آسیب‌شناسی این مشکلات می‌پردازیم. در بحث و بررسی مقاله، ابتدا به تعاریف و نظریه‌های مختلف دربارة ترجمة ادبی، بیان ویژگی‌های ترجمة ادبی و سپس به‌ طبقه‌بندی اشکال‌های موجود در ترجمة‌ فارسی نایب چاپارخانه پرداخته ‌شده ‌است. اشکال‌های موجود در ترجمة اثر فوق در چند سطح مختلف روی داده‌اند: انتقال اسامی‌ خاص و عناوین و القاب به ‌زبان مقصد، ترجمة ساختارهای دستوری پیچیده موجود در متن اثر که گمان می‌رود مترجم میانی آنها را به درستی درنیافته و ارائة ترجمة توضیحی و تفسیری برای بسیاری از جملات کوتاه و درک نادرست معانی واژگان مختلف. در نتیجه‌گیری مقاله به این اصل مهم اشاره ‌شده که در ترجمه‌های انجام گرفته از زبان‌ میانجی، به‌علت ایجاد تغییرات بسیار در مفهوم، سبک و ساختار اثر ادبی، اصالت اثر حفظ نشده و نمی‌توان به‌ترجمه مطلوب دست یافت.
۹.

بررسی و آسیب شناسی روش تدریس در آموزش زبان خارجی از دیدگاه معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش زبان خارجی آﺳیﺐشناسی تدریس دانش آموزشی ارزیابی تکوینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۲۵۷
دیدگاه ها و نظریه های متعددی در صدد مرتفع کردن چالش «بهترین روش آموزش زبان خارجی» به وجود آمد که هر نگره روش و اصول مشخصی را به لحاظ زبان شناسی و روان شناسی دنبال می کرد. سرانجام، در دوره موسوم به پساروش[1]، نتیجه چنین شد که روشی جادویی برای آموزش زبان وجود ندارد، بلکه روش تدریس سازگار با اصول تجربی و بومی سازی شده می تواند فضای آموزشی مطلوبی را فراهم آورد. در تحقیق حاضر، در راستای ارائه راهبردهای ارتقاء کیفیت آموزش زبان خارجی، ضمن بررسی «دانش آموزشی» معلمان با استفاده از الگوی ارائه شده توسط گتبونتون[2] (۱۹۹۹)، به آسیب شناسی و مطالعه روش تدریس مؤثر از دیدگاه معلمان پرداخته شده است. پس از آسیب شناسی روش تدریس، معلمان عواملی مثل مدیریت زبان آموز، کیفیت آموزش، بازدهی آموزش، تخصص، شخصیت و سیاست های آموزشی را معیارهای تشخیص تدریس موثر ذکر کردند. مشاهده روش تدریس معلمان زبان انگلیسی نیز نشان داد که تفاوت هایی در «دانش آموزشی» معلمان کم تجربه و باتجربه از لحاظ شناختی وجود دارد.
۱۰.

حسن تعابیر ناپسند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حسن تعبیر رایج حسن تعبیر ناپسند فریب واژه زبان وجهه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۲۶۴
در این مقاله با بررسی شواهد مختلفی از زبان های فارسی و انگلیسی، نشان داده خواهد شد که حسن تعابیر، به لحاظ کاربردشناختی، دو گونه جدا از یکدیگرند: حسن تعابیر نوع اول (حسن تعابیر رایج) برای نشان دادن نزاکت اجتماعی و جلوگیری از خدشه دار شدن احساسات افراد جامعه درباره موضوعات مختلف؛ مانند مسائل جنسی، مرگ، تولد، اعضای بدن، ناتوانی های جسمی، بیماری های روانی، هوش و ناسزاها به کار می روند. از طرف دیگر، کاربران زبان به وسیله جایگزین کردن عبارات و واژه های حسن تعبیری نوع اول به جای عبارات و واژه های ناخوشایند، سعی در حفظ وجهه اجتماعی خود و مخاطبان دارند. اما نوع دوم حسن تعابیر (حسن تعابیر ناپسند)، ترفندی است برای پنهان کردن رسوایی های سیاسی و اقتصادی، پوشاندن حقیقت، و فریب و کنترل افکار عمومی به هنگام صحبت درباره موضوعات و رویدادهای اجتماعی. در واقع، در این نقطه است که گویندگان و نویسندگان از حسن تعبیر، نه در جهت پرهیز از کاربرد واژه های آزار دهنده، بلکه برای فریب افکار عمومی استفاده می کنند و این همان جایی است که ما را وارد گستره حسن تعابیر «غیرصادقانه» می کند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۷