پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی
پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره 2 پاییز و زمستان 1391 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف از این تحقیق، کمک به آموزش برخی از جنبه های خاص بکارگیری حرف تعریف در زبان اسپانیایی به دانشجویان و زبان آموزان ایرانی است که تاکنون بدان پرداخته نشده است. حرف تعریف یکی از موضوعات بسیار بحث برانگیز در زبان اسپانیایی است که اختلاف نظرات فراوانی در خصوص عملکردهای آن وجود دارد. این اختلافات مشکلات بسیاری را در فراگیری حرف تعریف توسط دانشجویان و علاقه مندان به زبان اسپانیایی به عنوان زبان دوم پدیدآورده است. بنابراین، با استفاده از روش تجربی تحقیقی، پرسشنامه ای به منظور ارزیابی توانایی زبان آموزان ایرانی[1] در سه سطح مقدماتی، متوسطه و پیشرفته تهیه شد که در این مقاله کاربردهای مختلف این عنصر زبان شناسی را در قالب الگویی مشخص در سه دسته دستوری، نحوی و معنایی تقسیم بندی کرده و به بررسی خطاهای زبان آموزان پرداختیم و عوامل اصلی تأثیرگذار در بروز این خطاها را به منظور تسهیل در درک و فراگیری حرف تعریف مورد شناسایی قرار داده ایم.
بررسی برنامه درسی رشته مترجمی زبان آلمانی در مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در تدوین و تنظیم و نگارش برنامة درسی، برنامهریزان و کارشناسان و محققان باید از آخرین پیشرفتها و دستاوردهای علمی در این زمینه بهره جویند، عدم دقت لازم به این امر، سرانجام باعث افت کل نظام آموزشی میشود. نویسندگان مقالة پیش رو در نظر دارند در ابتدا به کوتاهی، دانشگاههای ایران را که در آنها زبان آلمانی، با گرایشهای مختلف، آموخته میشوند، معرفی کنند و سپس به تجزیه و تحلیل و نقد و بررسی برنامة درسی موجود در رشتة مترجمی زبان آلمانی در مقطع کارشناسی گروه زبان آلمانی دانشکدة زبانهای خارجی مجتمع پیامبر اعظم دانشگاه آزاد اسلامی، با توجه به برنامة درسی و تأثیر آن بر ارائة رشته بپردازند و نقاط ضعف و قوت آن را مطرح کنند. در پایان مقاله، یافتهها و نتایج حاصل از تحقیق در قالب پیشنهادها و توصیهها و ارائه راهکارهایی برای بهبود و ارتقای سطح کیفی وکمی این رشته ارائه میگردد.
مطالعه توصیفی فرایند ترجمه مترجمان انگلیسی تازه کار ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مترجم پردازش کنندۀ متن مبدأ و تولید کنندۀ متن مقصد در ارتباطات چند زبانه و چند فرهنگی میباشد، و بدین جهت، پژوهشـگران همواره به موضوع بررسی رفتار و کنش مترجمان به هنگام ترجمه علاقهمند میباشند. در این زمینه، تحقیقات تجربی زیادی در سطح بین الملل از جنبههای مختلفی صورت گرفته است که یکی از آنها بررسی فرایندهای ترجمه در مترجمان تازه کار است. اما با توجه به نوپا بودن مطالعات ترجمه در ایران، در این زمینه پژوهشهای اندکی انجام شده است. در این پژوهش، به توصیف فرایند ترجمۀ متنی توضیحی از انگلیسی به فارسی توسط گروهی از مترجمان تازهکار ایرانی پرداخته شد. با توجه به اهمیت چند وجهی کردن جمعآوری و تحلیل دادهها، از سه شیوۀ فکرگویی، مشاهده، و مصاحبۀ مرورنگر در بررسی فرایند ترجمه هشت مترجم تازهکار استفاده شد. فرایندهای شرکت کنندگان با استفاده از روش تحلیل نظریۀ داده بنیاد، رمزگذاری و دستهبندی شده، و در چهار مرحلۀ برنامهریزی، درک، انتقال و کنترل و در سه سطح بلاغی، مفهومی، و زبانی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، مشخص شد که مترجمان تازهکار شرکت کننده، در فرایند ترجمه در هر چهار مرحله بیشترین توجه را به سطح زبانی اختصاص دادند.
قاعده آموزی: شیوه ای جدید در آموزش صیغه افعال زبان انگلیسی به فارسی زبانان بر پایه اصول زبانشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از دغدغههای اصلی دانشجویان فارسی زبان در کلاسهای آموزش زبان انگیسی این است که قواعد منفیسازی و سؤالی کردن صیغههای مختلف فعل را نمیتوانند به درستی بیاموزند و از تعدد قواعد رنج میبرند. تحقیق حاضر مبتنی بر تجربة شخصی پژوهشگرانی است که پس از تحصیل در رشتة زبانشناسی، ناخودآگاه در آموزش زبان انگلیسی به دانشجویان فارسیزبان از شیوهای جدید به نام قاعدهآموزی استفاده میکردند و متوجه بهبود یادگیری قواعد زبان انگلیسی در دانشجویان شدند. در این روش(قاعدهآموزی)، با استفاده از یافتههای زبانشناسان، به جای توضیح تکتک صورتهای صیغهها، قاعدهای کلی بیان میشود که میتوان آن را در همة صورتها بهکار برد. در این مقاله برای آزمون روش قاعدهآموزی، 40 دانشجو در دو کلاس زبان عمومی انتخاب شدند. پس از اطمینان از همگن بودن آنها، در چهار جلسة ابتدای کلاس، دانشجویان یک کلاس به روش سنتی آموزش دیدند و دانشجویان کلاس دیگر به روش قاعدهآموزی و سپس، آزمونی از هر دو گروه گرفته شد. نتیجة آزمون نشان داد بازده دانشجویانی که به شیوة جدید آموزش داده شده بودند، بالاتر از بقیة دانشجویان بود.
نقد آواشناختی ترجمه غزل «روز وصل دوستداران یاد باد، یاد باد آن روزگاران یاد باد» حافظ به زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در آثار شعری بزرگ و فخیم دنیا، ریخت از نظر ارزش، همسنگ محتواست. در میان ویژگیهای صوری شعر، ویژگیهای آوایی اهمیت خاصی دارند و در بالا بردن کیفیت شعر، نقش بسزایی ایفا میکنند. در ترجمة شعر، مترجم باید همپای انتقال محتوا، به انتقال ریخت نیز توجه کند. ویژگیها و ساختارهای آوایی خاص شعر که آن را از نثر متمایز میکند، دارای پیچیدگیها و ظرافتهایی است که در ترجمه توجه خاصی را میطلبد. در مقالة حاضر برآنیم ترجمهای از یکی از غزلهای حافظ به زبان روسی را با توجه ویژه به ویژگیهای صوری و به خصوص آوایی شعر، با رویکرد توصیفی بررسی کنیم. ابتدا ویژگیهای این غزل حافظ را بررسی میکنیم، سپس به تحلیل ترجمة آن خواهیم پرداخت. آنگاه خواهیم دید بیتوجهی به ویژگیهای آوایی شعر در ترجمه، تا چه حد میتواند در انتقال پیام نویسنده خلل وارد کند. پیام و مضمونی که در این غزل با وزن شعر و تعداد اصوات (متحرکها و ساکنها) این وزن ارتباط تنگاتنگ دارد و از کاربرد هنرمندانه صامتها و مصوتها و آهنگ دلنشین آنها تأثیر میپذیرد، در ترجمه، آنچنان که باید، با این ویژگیهای آوایی و موسیقایی ارتباط پیدا نمیکند.
تأثیر برونگرایی و درونگرایی بر درستی ساختاری، روانی بیان و تراکم واژگانی مهارت گفتاری فارسی زبانان فراگیر زبان ژاپنی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر به منظور پاسخ به این سؤال طراحی شد که آیا نوع شخصیتی برونگرا یا درونگرای فارسیزبانان فراگیر زبان ژاپنی تأثیری بر میزان درستی ساختاری، روانی بیان و تراکم واژگانی گفتار ژاپنی آنها داردیا خیر. بدین منظور 65 نفر ازدانشجویان زبان و ادبیات ژاپنی که در دانشگاه تهران مشغول به تحصیل بودند، به عنوان آزمودنیها مورد استفاده قرار گرفتند. ابتدا از آنان خواسته شد تا به پرسشنامة شخصیتی آیزنک پاسخ دهند. بعد از مشخص شدن نوع شخصیتی شرکتکنندگان، از آنان آزمـون مصـاحبة ایفـای نقش (Role-play) گرفته شد و اطلاعات آن ضبط گردید. سپس نمرة شرکتکنندگان در درستی ساختاری، روانی بیان و تراکم واژگانی مشخص شد. سرانجام با استفاده از آزمون t مستقل، مشخص شد که گرچه نوع شخصیتی آزمودنیها اثر معنیداری به نفع دانشجویان درونگرا بر میزان درستی ساختاری و تراکم واژگانی دارد، ولی نوع شخصیتی اثر معنیداری بر روانی بیان ندارد. توجه به نتایج این تحقیق اهمیت شناخت آموزگار را از جنبههای مختلف شخصیت زبانآموزان، از جمله درونگرا و برونگرا بودن آنان به عنوان وسیلهای برای بهبود و تسهیل روند آموزش زبان مورد تأکید قرار میدهد.
نگرش زبان آموزان بزرگسال و نوجوان ایرانی نسبت به دریافت بازخورد شفاهی از معلم و همکلاسی ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
باوجود حجم زیاد مطالعات انجام شده در زمینۀ بازخورد مقابلهای، محققان معدودی به بررسی نگرش زبانآموزان به این نوع بازخورد پرداختهاند و همین مطالعات اندک نیز نتایج مختلف و گاه متضادی دربرداشته است. در عین حال، هیچ پژوهشی برای یافتن عوامل موثر بر شکلگیری این نگرشها انجام نگرفته است. مطالعۀ حاضر به بررسی نگرش زبانآموزان ایرانی به دریافت بازخورد از معلم و همکلاسیها و همچنین نقش سن در نگرش آنها پرداخت. بدین منظور، پرسشنامهای میان 136 زبانآموز توزیع شد. نتایج حاکی از نگرش مثبت زبانآموزان ایرانی نسبت به دریافت بازخورد از همکلاسیها و همچنین وجود رابطۀ معنادار میان سن زبانآموزان و نگرش آنها نسبت به دریافت بازخورد از همکلاسیها و معلمان و همچنین دریافت انواع بازخورد شفاهی بود. برخلاف نوجوانان که در مقایسه با بزرگسالان بیشتر به دریافت بازخورد از همکلاسیهای خود متمایل بودند، زبانآموزان بزرگسال بیشتر خواهان دریافت بازخورد از معلم خود بودند. علاوه بر آن، از میان انواع بازخورد، بزرگسالان بازخوردهای تلویحی را ترجیح میدادند، در صورتی که زبانآموزان نوجوان مایل به دریافت بازخورد واضح بودند. نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت آگاهی مدرسان زبان نسبت به نگرش زبانآموزان و عوامل موثر بر شکلگیری این نگرشها دلالت دارد.
آسیب شناسی ترجمه های آثار روسی به زبان فارسی (مطالعه موردی ترجمه داستان نایب چاپارخانه اثر آلکساندر پوشکین)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مشکلات فراروی ترجمة آثار روسی به زبان فارسی دلایل مختلفی دارند. در مقالة حاضر با تأکید بر مشکلات گریبانگیر ترجمههای انجام گرفته از زبان میانجی به بررسی ترجمة داستان «نایب چاپارخانه» اثر آلکساندر پوشکین و آسیبشناسی این مشکلات میپردازیم. در بحث و بررسی مقاله، ابتدا به تعاریف و نظریههای مختلف دربارة ترجمة ادبی، بیان ویژگیهای ترجمة ادبی و سپس به طبقهبندی اشکالهای موجود در ترجمة فارسی نایب چاپارخانه پرداخته شده است. اشکالهای موجود در ترجمة اثر فوق در چند سطح مختلف روی دادهاند: انتقال اسامی خاص و عناوین و القاب به زبان مقصد، ترجمة ساختارهای دستوری پیچیده موجود در متن اثر که گمان میرود مترجم میانی آنها را به درستی درنیافته و ارائة ترجمة توضیحی و تفسیری برای بسیاری از جملات کوتاه و درک نادرست معانی واژگان مختلف. در نتیجهگیری مقاله به این اصل مهم اشاره شده که در ترجمههای انجام گرفته از زبان میانجی، بهعلت ایجاد تغییرات بسیار در مفهوم، سبک و ساختار اثر ادبی، اصالت اثر حفظ نشده و نمیتوان بهترجمه مطلوب دست یافت.
بررسی و آسیب شناسی روش تدریس در آموزش زبان خارجی از دیدگاه معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دیدگاه ها و نظریه های متعددی در صدد مرتفع کردن چالش «بهترین روش آموزش زبان خارجی» به وجود آمد که هر نگره روش و اصول مشخصی را به لحاظ زبان شناسی و روان شناسی دنبال می کرد. سرانجام، در دوره موسوم به پساروش[1]، نتیجه چنین شد که روشی جادویی برای آموزش زبان وجود ندارد، بلکه روش تدریس سازگار با اصول تجربی و بومی سازی شده می تواند فضای آموزشی مطلوبی را فراهم آورد. در تحقیق حاضر، در راستای ارائه راهبردهای ارتقاء کیفیت آموزش زبان خارجی، ضمن بررسی «دانش آموزشی» معلمان با استفاده از الگوی ارائه شده توسط گتبونتون[2] (۱۹۹۹)، به آسیب شناسی و مطالعه روش تدریس مؤثر از دیدگاه معلمان پرداخته شده است. پس از آسیب شناسی روش تدریس، معلمان عواملی مثل مدیریت زبان آموز، کیفیت آموزش، بازدهی آموزش، تخصص، شخصیت و سیاست های آموزشی را معیارهای تشخیص تدریس موثر ذکر کردند. مشاهده روش تدریس معلمان زبان انگلیسی نیز نشان داد که تفاوت هایی در «دانش آموزشی» معلمان کم تجربه و باتجربه از لحاظ شناختی وجود دارد.
حسن تعابیر ناپسند(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله با بررسی شواهد مختلفی از زبان های فارسی و انگلیسی، نشان داده خواهد شد که حسن تعابیر، به لحاظ کاربردشناختی، دو گونه جدا از یکدیگرند: حسن تعابیر نوع اول (حسن تعابیر رایج) برای نشان دادن نزاکت اجتماعی و جلوگیری از خدشه دار شدن احساسات افراد جامعه درباره موضوعات مختلف؛ مانند مسائل جنسی، مرگ، تولد، اعضای بدن، ناتوانی های جسمی، بیماری های روانی، هوش و ناسزاها به کار می روند. از طرف دیگر، کاربران زبان به وسیله جایگزین کردن عبارات و واژه های حسن تعبیری نوع اول به جای عبارات و واژه های ناخوشایند، سعی در حفظ وجهه اجتماعی خود و مخاطبان دارند. اما نوع دوم حسن تعابیر (حسن تعابیر ناپسند)، ترفندی است برای پنهان کردن رسوایی های سیاسی و اقتصادی، پوشاندن حقیقت، و فریب و کنترل افکار عمومی به هنگام صحبت درباره موضوعات و رویدادهای اجتماعی. در واقع، در این نقطه است که گویندگان و نویسندگان از حسن تعبیر، نه در جهت پرهیز از کاربرد واژه های آزار دهنده، بلکه برای فریب افکار عمومی استفاده می کنند و این همان جایی است که ما را وارد گستره حسن تعابیر «غیرصادقانه» می کند.