پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی

پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی

پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره 12 پاییز 1401 شماره 3 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

کاربرد استعاره های مفهومی به عنوان یک راه حل شناختی برای چالش نگارش در زبان انگلیسی: تأثیر آموزش بر نگرش نوشتاری و خودکارآمدی نوشتاری زبان آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل نوشتاری شناختی نظریه استعاره مفهومی خودکارآمدی نگارش نگرش به نوشتن راه حل شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۴۱
با تکیه بر نظریه استعاره مفهومی (لیکاف و جانسون،2003 ) در چارچوب نظری مدل شناختی (فلاور و هیس، ۱۹۸۰)، محققان تلاش کردند تا از طریق خلق کنش متقابل بین سیستم ادراکی نگارنده و تجارب طبیعی که سازه های اصلی بدنه ی متن را تشکیل می دهند تمایلات عاطفی زبان آموزان نسبت به نگارش به زبان انگلیسی را بهبود بخشند. بدین منظور، 120 دانشجوی دختر و پسر کارشناسی زبان انگلیسی از مرکز زبان های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی کرج داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. داوطلبان سپس به طور تصادفی به دو گروه برابر زن و مرد تقسیم شدند .گروه آزمایشی از آموزش رویکرد شناختی و گروه کنترل از آموزش رویکرد سنتی بهره مند شدند.با استفاده از مدل آماری تحلیل کواواریانس دوطرفه ، محققان نتایج پس آزمون هردو گروه را مورد ارزیابی قرار دادند. تجزیه و تحلیل حاکی از یک تغییر معنادار در نمرات پس آزمون نگرش نوشتاری و خودکارآمدی نگارش در گروه شناختی بود. یافته های پژوهش حاضر به لحاظ عملی و نظری برای معلمان نگارش زبان انگلیسی از اهمیت ویژه ای برخوردارمی باشد. معلمان می توانند استعاره های مفهومی را به عنوان یک استراتژی شناختی به منظور بهبود تمایلات عاطفی زبان آموزان که موفقیت آنان را در نگارش تحت الشعاع قرار داده است را در برنامه های آموزشی خود قرار دهند.
۲.

افزایش توانایی نوشتن از طریق تکنیک های تکیه گاه سازی: مطالعه ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تکیه گاه سازی تکیه گاه سازی مبتنی بر انگیزه تکیه گاه سازی مبتنی بر فراشناخت تکیه گاه سازی مبتنی بر فناوری توانایی نوشتن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۳۲
پژوهش حاضر به بررسی تأثیر تکیه گاه سازی انگیزشی، فراشناختی و مبتنی بر فناوری در توسعه توانایی نوشتاری زبان آموزان ایرانی می پردازد. شرکت کنندگان 60 زبان آموز بودند که بر اساس عملکردشان در آزمون مقدماتی انگلیسی (PET) انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه مساوی قرار گرفتند. سپس برای سنجش توانایی نوشتاری آنان در ابتدای مطالعه، پیش آزمون گرفته شد. در گروه تکیه گاه سازی مبتنی بر فناوری، نرم افزاری توسط متخصص کامپیوتر طراحی شد که شامل تکالیف مختلفی بود. در گروه تکیه گاه سازی انگیزشی، آموزش نوشتن بر اساس فعالیت هایی بود که انگیزه فراگیران را برانگیخت. در گروه تکیه گاه سازی فراشناختی، آموزش تکیه گاه سازی شده ی نوشتن در راهبردهای فراشناختی ادغام شد. شرکت کنندگان تمامی گروه ها در پس آزمون شرکت کردند. در پایان مطالعه، تمامی شرکت کنندگان در یک مصاحبه شرکت کردند. نتایج نشان داد که تکیه گاه سازی مبتنی بر انگیزه مؤثرترین تکنیک در افزایش توانایی نوشتن زبان آموزان زبان انگلیسی است. نتایج مصاحبه همچنین نشان داد که تکنیک های تکیه گاه سازی به طور مداوم مهارت های نوشتاری زبان آموزان را بهبود می بخشد. مقدار کافی آموزش تکیه گاه سازی به زبان آموزان زبان انگلیسی کمک می کند تا بهترین تلاش خود را برای پر کردن شکاف در منطقه ی مجاور رشد خود انجام دهند. نتایج این مطالعه ممکن است برای معلمان زبان انگلیسی در حذف یا به حداقل رساندن اثرات معکوس روش ها و استراتژی های سنتی بر رفتار و یادگیری زبان آموزان مفید باشد.
۳.

بررسی ویژگی های صوت شناختی همخوان های سایشی در زبان روسی در بیان دانشجویان فارسی زبان ایرانی و مقایسه آن با زبان معیار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همخوان سایشی شدت صوت دیرش ویژگی های فیزیکی جایگاه تولید واج سازه اول سازه دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۲۹
هدف اصلی در آموزش زبان خارجی، توانایی ایجاد ارتباط با بیشترین تطابق ممکن با زبان مقصد است (Азимов, 2009, 98). اولین گام در فهم و انتقال معنی در مبانی آواشناسی نهفته است. فارغ از میزان تسلط زبان آموز به مباحث دستوری و دانش واژگانی، نامفهوم بودن تلفظ عملا می تواند در امر ارتباط اختلال ایجاد کند. هدف از تحقیق پیش رو مقایسه تلفظ دانشجویان فارسی زبان در ادای برخی واج های زبان روسی با تلفظ معیار است. بررسی تطبیقی در این حوزه امکان به حداقل رساندن تاثیر منفی نظام آوایی زبان مادری (در اینجا زبان فارسی) در یادگیری زبان دوم (در اینجا زبان روسی) را فراهم می نماید. نتایج بدست آمده به روشنی نشان می دهد واج های روسی که مشابه آن در زبان فارسی وجود دارد (از جمله همخوان های سایشی مورد بررسی در این مقاله) از نظر ویژگی های فیزیکی، جایگاه تولید واج، شدت صوت، دیرش، محل برخورد همخوانی سازه اول و سازه دوم عملا هیچگونه تطابقی با یکدیگر ندارند. دانشجویان نیز در تلفظ کلمات روسی، واج های فارسی را جایگزین نمونه اصلی می کنند. همین موضوع باعث پیدایش لهجه می شود که امر آموزش را از هدف اصلی خود دورتر می سازد. بررسی چگونگی شکل گیری این انحراف در تولید چنین آواهایی می تواند تا حد زیادی داشنجویان را در برطرف نمودن آن یاری کند.
۴.

بررسی آ سیب های آموزش از راه دور بریادگیری دانشجویان زبان آلمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: همه گیری کرونا آموزش از راه دور مهارت زبانی آسیب های آموزش مجازی دانشجویان زبان آلمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
با همه گیری کرونا درسراسردنیا تمامی فعالیت های آموزشی تعطیل شدند و تنها گزینه ادامه فعالیت مراکز آموزشی"آموزش از راه دور" بود. در این پژوهش تلاش شده کیفیت و تاثیرآموزش مجازی بر یادگیری دانشجویان ورودی جدید زبان آلمانی که شروع تحصیل آنها در دانشگاه همزمان با تغییرسیستم آموزش حضوری به شکل آموزش آنلاین- مجازی بوده است، درسه مهارت زبانی خواندن، نوشتن، صحبت کردن مورد ارزیابی قرارگیرد و سطح علمی دروس پایه تعداد 55 نفر از دانشجویان درچهار بخش خواندن، زبان گفتاری، زبان نوشتاری و دستور در آزمون های پایانی نیمسال اول 1401-1400 در دو سطح کمی و کیفی بررسی و همچنین دیدگاه آنها درباره آموزش از راه دور مورد ارزیابی قرارگیرد. نتایج حاصل از این ارزیابی حاکی از تفاوت قابل توجه در قبولی دانشجویان است؛ هیجکدام از دانشجویان جامعه آماری این تحقیق بر خلاف سنوات گذشته در مواد امتحانی دروس پیش دانشگاهی و ترم یک رد نشدند، این در حالی است که براساس ارزیابی فقط 12% از دانشجویان ورودی جدید به زبان آلمانی آشنایی داشتند و %80 از دانشجویان تجربه آموزش از راه دور نداشتند و سطح آگاهی آنها از اطلاعات فناوری پایین بوده است، ضمنا دراین بررسی مزایا و معایب مختلف یادگیری از راه دور و راه حل های آموزشی برای رفع مشکلات ناخواسته بواسطه ضعف ها و نقصان های آموزش از راه دور ارائه گردید.
۵.

گونه های زبانی در رمان ماجراهای هاکلبری فین در متن اصلی و دو ترجمۀ ابراهیم گلستان و نجف دریابندری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه گونه های زبانی متن شخصیت پردازی لحن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۷۱
تا حدود نیم قرن پیش، حفظ امانت در ترجمه به این معنی بود که عبارت زبان اصلی هرچه بیشتر به رنگ زبان فارسی در آید. اما از نیم قرن پیش و به خصوص پس از سال ۱۳۲۰ که ترجمه باز هم رونق بیشتری پیدا کرد، ارزش ترجمه را با انطباق هرچه بیشتر آن با متن اصلی می سنجیدند و این را حفظ سبک می نامیدند. مقاله ی حاضر با هدف بررسی کمی و کیفی تطابق سبکی و گونه ای متن مبدأ و متون مقصد کتاب ماجراهای هاکلبری فین (۱۸۸۴) نوشته ی مارک توین انجام شده است. دلیل انتخاب این موضوع نادیده گرفتن گونه های زبانی متون انگلیسی در بسیاری از متون ترجمه شده ی موجود در بازار کتاب و دلیل انتخاب این کتاب، همان گونه که نویسنده نیز اظهار داشته است، این است که در داستان چندین گویش، لهجه و لحن مختلف به کار گرفته شده اند. پژوهشگر کوشیده است این گونه های زبانی را ابتدا در متن اصلی شناسایی کند، سپس تطابق یا عدم تطابق آن ها را در متون ترجمه شده مورد بررسی قرار دهد، با اصول وفاداری در ترجمه تطبیق داده شود و در نهایت رابطه ای میان عملکرد مترجمان و استقبال مخاطبان برقرار کند. در این پژوهش ابتدا متن انگلیسی و سپس متون فارسی از منظر سبک و گونه های به کار رفته تحلیل شدند. بررسی گونه های زبانی در ترجمه ی نجف دریابندری (1366) و ابراهیم گلستان (1382)، نشان می دهد که ترجمه ی گلستان بر متن اصلی منطبق تر است، اما برخلاف انتظار، این ترجمه ی دریابندری ست که بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است. واژه های کلیدی: ترجمه، گونه های زبانی، متن، شخصیت پردازی، لحن
۶.

مقایسۀ ساخت گفتمانی هویت حرفه ای در بین دو گروه از دانشجومعلمان و معلمان شاغل: گرایش به تغییر یا تکرار؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: هویت حرفه ای معلمان گرایشهای هویتی ساخت گفتمانی گفتمان های رقیب گفتمان های مسلط عاملیت معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۴
پژوهش حاضر به مطالعه ی این موضوع می پردازد که چگونه گرایش های هویت حرفه ای معلمان به صورت گفتمانی در طول تعاملات و گفتگوهای روزمره با دیگران ساخته می شود. بدین منظور، مدل ارائه شده توسط بمبرگ، دفینا و شیفرین (2011) شامل سه مبنای تحلیلی از دوگانه های متناقض عاملیت/کنترل، تفاوت/شباهت و یکسانی/تغییر استفاده شد. به منظور جمع آوری داده ها، پنج معلم شاغل و پنج دانشجو معلم (همگی مؤنث) در مصاحبه های نیمه ساختاریافته شرکت کردند و همچنین در گفتگوهای شخصی با پژوهشگر شرکت کردند. هم زمان، این مصاحبه ها و گفتگوها به صورت متنی بازنویسی شده و با روش تحلیل محتوا مورد ارزیابی قرار می گرفت. تجزیه وتحلیل مکرر مضامین نشان داد که معلمان باتجربه تر معتقد بودند که هویت آن ها به عنوان یک معلم توسط محیط پیرامون کنترل می شود و نه توسط خودشان (کنترل) درحالی که دانشجو معلمان معتقد بودند که می توانند تحولات جدیدی را در کلاس های درس خود آغاز کنند(عاملیت). علاوه بر این، هر دو گروه اظهار داشتند که هویت آن ها بیشتر شبیه سایر همکاران یا معلمانشان است (یکسانی) و نه متفاوت از دیگران که ناشی از دنبال کردن یک روال ثابت در شغل روزانه (تکرار) در تقابل با تغییر شیوه های تدریس بر اساس نیازهای خاص محیط (تغییر) قرار دارد. تصمیم گیری آگاهانه مبتنی بر آگاهی می تواند به تقویت عاملیت در برابر گفتمان های مسلط قدرت گرفته از محیط کمک کند.
۷.

مقایسۀ برگردان های فارسی داستان کودکانۀ «درخت بخشنده» از منظر پیراترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقد تطبیقی ترجمه شناسی پیرامتن داستان کودک سیلورستاین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۹۸
پیرامتن، متنی در آستانه متن دیگر است. طرح روی جلد، پیشگفتار، توضیحات پشت جلد، قطع، جنس کاغذ، تقدیم نامه، پانوشت، لوگوی ناشر، سرصفحه و به طور کلی تمامی الحاقاتی که متن را به کتاب بدل می سازند پیرامتن به شمار می آیند. یوسته فریاس، با الهام از مفهوم پیرامتن، اصطلاح پیراترجمه را مطرح می کند. پیراترجمه عبارت است از ترجمه پیرامتن های کتاب، در راستای متناسب سازی آن با سپهر نشانه ایِ زبان مقصد. سازه های پیرامتنی، مجرایی نامرئی برای نفوذ ایدئولوژی مترجم اند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر سازه های پیراترجمه ای بر تغییر گفتمان غالبِ اثر زبان اصلی است. با توجه به کثرت ترجمه های «درخت بخشنده»، اثر شل سیلورستاین، از زبان انگلیسی به زبان فارسی و خوانش های گوناگون مفسرانش، کتاب مذکور برای موضوع ترجمه شناسیِ این مقاله اختیار شده است. در همین راستا، پژوهش پیشِ رو با روش تحلیلی توصیفی در پی تطبیق چگونگی برهم کنشِ سازه های مختلفِ پیرامتنیِ هر یک از این ترجمه ها است. در گستره ادبیات کودک، همواره برهم کنش متن و تصویر مورد توجه نظریه پردازانی همچون اسکات و نیکولایوا بوده است. نوآوری پژوهش حاضر این است که برهم کنش های مدّنظر ایشان را از سطح رابطه متن و تصویر به سطح رابطه سازه های پیراترجمه تعمیم می دهد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که برهم کنش متن و پیراترجمه به پنج شیوه (تقارنی، تکمیلی، توسیعی، ترکیبی و تناقضی) صورت می پذیرد و مترجمان و همکاران ایشان خوانش متن زبان اصلی را از طریق تغییر شیوه برهم کنش پیراترجمه های آن دستخوش تغییر می کنند. فاصله فرهنگی میان متن زبان اصلی و متنِ ترجمه شده و نیز جایگاه برجسته پیرامتن هایی همچون طرح جلد، قطع و امثالهم در صنعت نشر کتاب کودک ضرورت پژوهش را ایجاب می نماید.
۸.

تأثیر الگوی یادگیری معکوس مبتنی بر رویکرد تدریس مسأله محور بر سبک های حل مسأله یادگیری زبان انگلیسی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک های حل مسأله زبان انگلیسی الگو یادگیری معکوس رویکرد تدریس مسأله محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۸۴
یادگیری فعالیتی دگرگون ساز است که افراد را برای مقابله با رویدادها و سازش با محیط آماده می سازد. لذا پژوهش حاضر به بررسی تأثیر الگوی یادگیری معکوس مبتنی بر رویکرد تدریس مسأله محور بر سبک های حل مسأله یادگیری زبان انگلیسی دانشجویان پرداخته است. این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون است که در دو گروه کنترل و آزمایش اجرا شد. شرکت کنندگان تعداد 320 نفر به صورت در دسترس با جایگزینی تصادفی بودند. به منظور جمع آوری داده ها، ابتدا پرسشنامه حل مسأله کسیدی و لانگ به عنوان پیش آزمون روی دو گروه اجرا شد. سپس، نحوه آموزش در گروه کنترل به شیوه مرسوم و در گروه آزمایش تحت الگوی آموزش معکوس مبتنی بر رویکرد تدریس حل مسأله بود. جهت بررسی میزان یادگیری، نمرات پس آزمون دو گروه با هم مقایسه شد. جهت بررسی نرمال بودن جامعه مورد مطالعه آزمون اندازه گیری مکرر و آزمون تی تست مستقل انجام شد. یافته ها نشان داد که استفاده از این الگوی تدریس بر سبک های حل مسأله سازنده و غیرسازنده یادگیری زبان انگلیسی دانشجویان تأثیر دارد. همچنین، عملکرد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بهتر و تفاوت یادگیری معنادارتر بود. اما پیش آزمون تأثیر و برتری معنی داری بر پس آزمون دو گروه نداشته است. یادگیری به این شیوه تدریس، یکی از نیازهای اساسی آموزش امروزی در همه سطوح تحصیلی است. با توجه به مزایایی چون تقویت ژرف اندیشی، تفکر تحلیلی، تفکر انتقادی، خلاقیت، اطمینان در اتخاذ تصمیم و حل مسأله، این شیوه تدریس می تواند به عنوان روشی مکمل در کنار آموزش های سنتی مورد استفاده قرار گیرد.
۹.

بررسی اثربخشی آموزشِ نظریه روانشناختی انتخاب گلاسر در دوره های تربیت مدرس زبان های خارجی بر تحول در نگرش مدرسان به امر تدریس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نظریه انتخاب گلاسر نیازسازی دوره تربیت مدرس استقلال در یادگیری آموزش زبان های خارجی تحول در نگرش مدرس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۴۰
هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش نظریه روانشناختی انتخاب گلاسر در دوره های تربیت مدرس زبان های خارجی بر تحول کیفی یاددهی است. در این تحقیق به مسأله نیازسازی آموزشی و ایجاد حس مسئولیت پذیری در زبان آموزان توسط مدرسان می پردازیم. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و جامعه ی آماری آن شامل یک گروه 40 نفره از استادان آموزش زبان های خارجی (فرانسه و انگلیسی) می شود که بصورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش تحت آموزش در یک دوره تربیت مدرس با عنوان استراتژی های یاددهی در زبان های خارجی قرار گرفتند و مفاهیم تئوری انتخاب گلاسر به آنها آموخته شد. این در حالی بود که به گروه کنترل هیچ آموزشی داده نشد. هر دو گروه از استادان دوبار و به روش پیش آزمون و پس آزمون و با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته مورد سنجش قرار گرفتند. فرضیه ما در این پژوهش بر این مبناست که آموزش نظریه انتخاب گلاسر در دوره تربیت مدرس بر تحول در نگرش مدرسان به تدریس و یاددهی موثر می باشد. برای آزمون فرضیه فوق از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که متغیر تصادفی کمکی (357/360=F) در سطح خطاپذیری (0.01 ≥P) بطور معنی دار با متغیر وابسته رابطه دارد. فاصله نمره پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معنی داری داشته و گروه کنترل و گروه آزمایش در نمره پس آزمون تفاوت معنی داری دارند. بنابراین آموزش نظریه انتخاب گلاسر در دوره تربیت مدرس بر تحول در نگرش مدرسان زبان (فرانسه و انگلیسی) به تدریس و یاددهی در مرحله پس آزمون 90/6درصد موثر بوده است.
۱۰.

بررسی واژه های هندی و گجراتی موجود در پنج فصل نخست شِکَند گُمانیک ویچار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شکند گمانیک ویچار پازند پهلوی زبان هندی زبان گجراتی ریشه شناسی آوانویسی هندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۳۰۳
در این پژوهش واژه هایی که در پنج فصل نخست شکند گمانیک ویچار توسط پازند نویس از زبان هندی و گجراتی در متنِ پازند آورده شده است، به همراه صورت پازند، پهلوی، برگردان فارسی واژه ها، ریشه شناسی و صورت باستانی آنها مورد بررسی قرار می گیرد. کتاب شکند گمانیک ویچار را نویسنده آن که مَردان فرُوخا پسر هُرمِزددات نام دارد، پس از سفر به هندوستان تألیف کرده است و چون با سفر به هندوستان با زبان گجراتی پارسی آشنایی پیدا کرده و پازند نویسِ متنِ کتاب نیز از پارسیان هند بوده است، به همین سبب واژه هایی از زبان هندی و گجراتی در تمام فصل های این کتاب آمده است. نویسندگان این مقاله که آشنایی کامل با زبان هندی و گجراتی دارند، همه این واژه ها را در زبان هندی و گجراتی یافته و مورد مطالعه قرار داده اند. در این پژوهش مشخص گردید که نویسنده کتاب و پازند نویس چون زبانشان گجراتی پارسی بوده است، برای بسیاری از واژه ها صورت هندی و گجراتی پارسی را به کار برده اند و همه واژه های هندی و گجراتی خالص که در پنج فصل نخست وجود داشت مورد بررسی قرار گرفت و صورت های آوانویسی نیز چون به صورت آوانویسی هندی با خط اوستایی آورده شده است، مورد بررسی قرار گرفت و برای هر واژه مقوله دستوری و جنسی که آن واژه در زبان هندی و گجراتی (مذکر، مؤنث، خنثی) دارد، آورده شد و در مورد هر واژه به صورت جداگانه یادداشت هایی ارائه گردید. این مقاله حاصل کشفی است که برای نخستین بار در جهان توسط نویسنده مسئولِ آن صورت گرفته است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۷