حکومت اسلامی

حکومت اسلامی

حکومت اسلامی سال بیست و یکم بهار 1395 شماره 1 (پیاپی 79) (مقاله پژوهشی حوزه)

مقالات

۱.

کاربست مذاکره در دیپلماسی کشور اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: کاربست مذاکره دیپلماسی کشور اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۸ تعداد دانلود : ۲۶۴
مذاکره، به عنوان مهمترین و مؤثرترین ابزار دیپلماسی، نقش بی بدیلی در تأمین اهداف سیاست خارجی کشورها ایفاء می کند. اسلام نیز که در پی تحقق صلح و امنیت جهانی بر پایه ارزش های متعالی الهی است، بر مشروعیت مذاکره کشور اسلامی با سایر دولت ها صحه گذاشته است. از جمله مباحث حائز اهمیت در مسأله مذاکره، کارکردهای مذاکره در تحقق اهداف سیاست خارجی کشور اسلامی است. در این پژوهش تلاش گردیده تا با روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع معتبر و اصیل اسلامی، نشان داده شود که حکومت اسلامی می تواند از طریق مذاکره زمینه ساز تحقق اهداف متعالی ای همچون تحقق آرمان های جهانی اسلام، هدایت، اتحاد، تثبیت امنیت، صلح و همزیستی مسالمت آمیز، رفع اختلافات، حفظ نظام، ثبات نظام بین الملل، انعقاد معاهدات و تضعیف جبهه طاغوت گردد.
۲.

تألیف قلوب؛ مفهوم، قلمرو و کاربست آن در وضعیت معاصر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: زکات تألیف قلوب ف‍ق‍ه ت‍طب‍ی‍ق‍ی فقه سیاسی کمک های بشردوستانه جهاد و دفاع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۶۵
زکات یکی از مهمترین فروعات مالی دین مبین اسلام است که در آن حمایت از اقشار آسیب پذیر و تقویت دین اسلام هدف گذاری شده است. «تألیف قلوب» به عنوان یکی از موارد مصرف زکات، ریشه در قرآن دارد و هدف از پیش بینی این نهاد، همدلی و جست وجوی روابط دوستانه و نیز جلب همکاری در حفظ صلح و امنیت جوامع اسلامی است. مفهوم و قلمرو تألیف قلوب و نیز چگونگی کاربست آن در زمان معاصر از جمله مسائلی است که نیازمند پژوهش است و تحقیق حاضر با رویکرد فقه تطبیقی به این مسائل می-پردازد. برآیند مقاله این است که «تألیف قلوب» مفهومی گسترده دارد که هدف آن از یک سو جلب همدلی افراد صاحب رأی و نفوذ برای همراهی و همکاری با جوامع اسلامی است و از سوی دیگر، تقویت باورهای دینی و مکتبی مسلمانان در آن پیش بینی شده است. جست وجوی راههای همدلی با جوامع اسلامی هم اکنون نیز در قلمروهای صلح و امنیت، دعوت و تبلیغ اسلامی و حمایت از فعالیت های علمی و فرهنگی قابل تطبیق است.
۳.

حکومت سعادت گرا در اندیشه سیاسی علامه طباطبایی(ره)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: علامه طباطبایی حکومت دینی سعادت فطرت حاکمیت اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۴ تعداد دانلود : ۲۹۸
تفکر فیلسوفان در طراحی جامعه مطلوب است، به این امید که در عالم واقع تمام یا برخی از جنبه های آن تحقق یابد. نظرات فیلسوفانی چون «افلاطون»، «لاک» و حتی در دوران معاصر، تئوری عدالت «جان رالز» با این هدف و مقصود بوده است. در اندیشه سیاسی اسلام نیز با توجه به آموزه های قرآنی و سنت نبوی و ائمه معصومین: در بحث حکومت و حاکمیت و شرایط جامعه مطلوب، فیلسوفان اسلامی درصدد ارائه طرحی برای جامعه مطلوب می باشند. در این مقاله تلاش شده است جایگاه سعادت به عنوان هدف و غایت جامعه مطلوب اسلامی در اندیشه علامه «طباطبایی» فیلسوف و مفسر اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. از دیدگاه علامه طباطبایی، جامعه ای به سعادت می رسد که حرکتش در مسیر فطرت انسانی و نظام آفرینش باشد. حکومت مطلوب، حکومتی است که براساس دین و فطرت، جامعه را به سعادت برساند. ازاین رو، جامعه ای به سعادت دنیوی و اخروی می رسد که دین منطبق با فطرت بر آن جامعه حکومت کند. اما هدف از تشکیل حکومت این است که هر فردى از افراد جامعه به کمال لایق خود برسد و در نیل به سعادت، کسى و چیزى مانع وی نگردد.
۴.

بررسی دلالت های احادیث «منزلت» و «ثقلین» بر مشروعیت سیاسی الهی در نظام امامت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: کلام نقلی نظام امامت مشروعیت سیاسی حدیث منزلت حدیث ثقلین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۳ تعداد دانلود : ۳۳۷
موضوع مقاله حاضر بررسی دلایل نقلی مشروعیت الهی امام در کلام شیعی بر اساس دو حدیث متواتر «منزلت» و «ثقلین» است. این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد فقه الحدیث در کلام نقلی به بررسی مسأله پرداخته است. بر اساس دلالت حدیث منزلت، به جز منزلتی که از حضرت علی استثناء شد، تمام منازل هارون برای ایشان ثابت می شود که خلافت و جانشینی از مهمترین آن منازل می باشد. همانگونه که جانشینی هارون، همراه با درخواست حضرت موسی از خداوند و با موافقت الهی صورت گرفت، خلافت و جانشینی حضرت علی نیز از طرف خداوند بوده و حضرت رسول از نزد خود هرگز نمی تواند خلیفه و جانشین برای مردم قرار دهد. در حدیث ثقلین، اهل بیت: برابر با قرآن معرفی شده-اند و تبعیت مطلق از قرآن، شامل آن ها نیز می شود. از آن جهت که قرآن، مایه هدایت بشر و کتابی خالی از خطا می باشد، اهل بیت: نیز همانند قرآن، می بایست مبرا از خطا و هدایت کننده به سمت کمال باشند که این نکته دلالتی روشن بر عصمت اهل بیت: دارد. واضح است که امت اسلامی قادر به تشخیص چنین فردی نیستند و خداوند بر اساس قاعده لطف، وظیفه دارد که مصادیق اهل بیت و جانشینان پیامبر را تعیین نماید تا مردم از ضلالت و گمراهی نجات یابند.
۵.

چیستی فتنه تکفیر و حکم فقهی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: فتنه تکفیر فتنه گر اهل بغی جهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۲۵۸
پژوهش پیش رو در باره فتنه تکفیر است که از مهمترین مسائل روز جهان اسلام به شمار می آید. باکمال تأسف، دشمنان اسلام با استفاده از عدم بصیرت گروهی از مسلمانان، حرکت جهادی آنان را که باید علیه کفر و صهیونیست بکارگرفته می شد، به خود مسلمانان بازگردانده و به خوبی در جهت اهداف پلید خویش مدیریت و هدایت می کنند. ازاین رو، تکفیر را که مسأله ای برون-دینی است، به درون دین و میان خود مسلمانان کشاندند و آن را تبدیل به یک فتنه بزرگ کردند. این پژوهش با بهره گیری از متون دینی و فقهی مذاهب اسلامی (اعم از شیعه و اهل سنت)، افزون بر چیستی فتنه تکفیر، نظر صحیح فقهی را درباره کسانی که این فتنه را رهبری و یا در آن نقش دارند تبیین می کند و وظایف مهم سایر مسلمانان را در قبال این گروه مشخص می نماید، اگر مسلمانان با فتنه تکفیر روبرو شدند، فقه چه راه کارهایی برای جلوگیری و یا هدایت آن در مسیر صحیح، ارائه داده است تا امت اسلامی از خطرهای سهمگین آن در امان بمانند.
۶.

ولایت فقیهان از دیدگاه شیخ فضل الله نوری (بررسی دیدگاه های مخالف و مختار)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: امام عصر شیخ فضل الله نوری ولایت فقیه ولایت فقیهان نیابت عامه سلطنت اسلامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۳۱۰
شیخ فضل الله نوری قائل به «ولایت فقیهان» بود، نه معتقد به «ظل اللهیِ» شاه. به عبارتی، مجتهد نوری، حکومت را از آن فقهای مبسوط الید می دانست، نه سلطان صاحب قدرت؛ چون به اعتقاد او فقهاء، «نواب عام» امام عصر(عج) هستند. این اعتقاد مجتهد نوری را می توان در آثار و اسناد به جای مانده از ایشان دید. با این وصف، عده ای مدعی هستند که مجتهد نوری، نظری درباره «ولایت فقیه» ندارد و «اصلاً سخنی از ولایت فقیه در هیچ یک از آثار او وجود ندارد، بلکه مدافع سلطنت اسلامیه است و سلطان صاحب شوکت!». هدف این مقاله، بیان این واقعیت است که مسأله مذکور(هم ولایت فقهیان از دیدگاه مجتهد نوری و هم مدعای مخالفان) را بازخوانی و واکاوی کند و با تکیه بر سخنان و اسناد به جای مانده از خود ایشان، اندیشه او را درباره این مسأله بررسی و بیان نماید تا صحت و سقم مدعای مخالفان دیدگاه وی نیز مشخص شود.
۷.

راهبردهای کنترل بازار در سیره مدیریتی امام علی(ع) 7(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سیره علوی راهبرد کنترل تحدیدی کنترل تشخیصی کنترل اجتماعی کنترل درونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۳۵۵
کنترل بازار یکی از دغدغه های مهم در حوزه اقتصاد در هر کشور و جامعه می باشد. جوامع براساس نظام ارزشی و فرهنگی خاصی که دارند از سازوکارها و راهبردهای کنترلی خاصی استفاده می کنند. این پژوهش با بررسی در سیره علوی تلاش می کند راهبردهای کنترل بازار در سیره ایشان را کشف نماید. پژوهشگر با طرح این سؤال که راهبردهای کنترل بازار در سیره امام علی چگونه است، کنکاش در منابع تاریخی را آغاز و با استفاده از روش کتابخانه ای، اطلاعات مورد نیاز را گردآوری نموده سپس با روش تحلیلی توصیفی، به تحلیل آنها پرداخته است. سرانجام یک مدل مفهومی به صورت ماتریس 2×2 تدوین شد. پس از تدوین مدل مفهومی و بررسی در سیره علوی، راهبردهای کنترل بازار در سیره امام علی در چهار نوع براساس موقعیت و شرایط بازار و براساس رویکرد به کنترل، مطرح و تبیین شد. این راهبردهای چهارگانه عبارتند از: راهبرد کنترل تحدیدی، راهبرد کنترل تشخیصی، راهبرد کنترل اجتماعی و راهبرد کنترل درونی.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۱