فرهنگ مشاوره و روان درمانی

این پژوهش با هدف طراحی الگوی شایستگی های مشاوران در بافت مراکز مشاوره و خدمات روان شناسی نیروهای مسلح جمهوی اسلامی ایران انجام شد. به عبارت دیگر، مساله اصلی تحقیق حاضر این بود که ابعاد و مولفه های الگوی شایستگی های مشاوران برای کار در مراکز مشاوره و خدمات روان شناسی در بافت سازمان نظامی مورد مطالعه کدام اند؟ این پژوهش را می توان بر مبنای هدف از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر ماهیت، کیفی به شمار آورد. جامعه آماری این پژوهش شامل مشاوران (حوزه های خانواده، ازدواج، فردی، تحصیلی و کودک و نوجوان) مراکز مشاوره سازمان نظامی مورد مطالعه بود که در مجموع 71 مشاور را شامل می شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند صورت گرفت. بر اساس این روش، حجم نمونه مبتنی بر اشباع نظری بود لذا فرآیند مصاحبه تا حصول اطمینان از احصاء داده های مرتبط با موضوع تحقیق و نبود داده جدید ادامه یافت و در نفر چهاردهم مصاحبه ها به پایان رسید. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه استفاده گردید که داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا بر مبنای رویکرد قیاسی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های این تحقیق نشان داد که الگوی شایستگی های مشاوران دارای 7 بُعد شایستگی دانشی، بینشی، نگرشی، توانشی، منشی، مهارت ها و ویژگی های اخلاقی است که 126 مولفه را دربرمی گیرند. این یافته ها با دو روش تکرارپذیری و دلفی اعتباریابی شدند که آزمون دو جمله ای انجام شده بر روی داده های دلفی نشان داد که همه 126 مولفه شناسایی شده در سطح 05/0 معنادار بوده و مورد تایید خبرگان هستند.

تحقیق حاضر با هدف مطالعه رفتار جامعه پسند در دوره سالمندی و بررسی نقش ارتباط با خدا و ویژگی های دموگرافیک سالمندان اجرا شد. گستره ی وسیعی از رفتارها را می توان به عنوان رفتار جامعه پسند توصیف کرد. رفتار جامعه پسند هر رفتاری است که از نظر اجتماعی سازنده و یا به نوعی برای شخص یا گروه دیگر سودمند باشد. رفتار جامعه پسند در اسلام مصادیق مختلفی دارد از این بابت نقش ارتباط با خدا بر رفتار جامعه پسند قابل تصور است. تحقیق حاضر، تحقیقی توصیفی و از نوع همبستگی است که در سال 1396 اجرا شد. جامعه آماری تحقیق حاضر سالمندان(افراد 60 ساله و بیشتر) ساکن در شهر تهران بودند. از جامعه آماری 338 نفر به عنوان نمونه تحقیق به روش نمونه گیری چند مرحله ای ، انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل: 1- پرسشنامه مجموعه شخصیت جامع پسند پنر( PSB) و 2-پرسشنامه ارتباط با خدا بود. پس از تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون آنووا و آزمون رگرسیون نتایج نشان داد: کسانیکه ارتباط ضعیفی با خدا داشتند به طور معناداری نسبت به کسانیکه ارتباط بالا یا حتی ارتباط متوسطی با خدا داشتند رفتار جامعه پسند پایین تری داشتند. همچنین وقتی در قالب یک مدل رگرسیون تاثیر متغیرهای مختلف بر رفتار جامعه پسند مطالعه شد، مشاهده شد که متغیرهای ارتباط با خدا و تحصیلات تاثیر معناداری بر رفتار جامعه پسند داشتند. این نیز بدان معنی است که کسانیکه با خداوند ارتباط قوی تری داشته و از سطح تحصیلات بالاتری برخوردار بوده اند رفتار جامعه پسندتری داشته اند.

فقدان، اگرچه تجربه ای مشترک میان انسان هاست، تعریف و گستره ی آن به این واسطه که افراد مختلف برداشت های گوناگونی از آن دارند کماکان چالشی پیش روی پژوهش گران و درمان گرانی است که با این پدیده روبرو می شوند. در این مطالعه، که به شیوه ای کیفی و پدیدارشناختی، با نمونه گیری هدفمند و به کمک گروه های کانونی و مصاحبه ی ژرف نگر انجام گرفت، در مجموع تجربیات 13 نفر به صورت گروهی و 8 نفر به صورت انفرادی در خصوص تعریف شان از چیستی فقدان و فقدان هایی که در طول زندگی شان تجربه کرده اند اخذ و آوا نویسی و بر اساس روش تحلیل پدیدارشناسی تفسیری تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تعریف جوانان از فقدان را می توان در سه گونه ی کلی تعریف فقدان برمبنای از دست دادن، برمبنای پیامدهای هیجانی و همچنین بر مبنای نداشتن شیء مطلوب دسته بندی نمود. همچنین گستره ای از تجارب فقدان های فردی و ارتباطی شامل فوت افراد نزدیک، فقدان های خانوادگی، عاشقانه یا دوستانه، اقتصادی- اجتماعی، جسمانی و نهایتاً فقدان های مرتبط با مفاهیم ذهنی شناسایی شد. در نهایت مقایسه ای با تحقیقات گذشته نشان داد که فقدان ها دامنه ی وسیع تری از آنچه که تا کنون شناسایی شده بود را در بر گرفته و تا حد زیادی وابسته به زیست جهان و فرهنگ افراد مورد بررسی هستند. در نتیجه ضروری به نظر می رسد که تحقیقات آتی واکنش به فقدان های مختف فردی و اجتماعی را از حیث شباهتشان به واکنش های متداول در سوگ مورد بررسی قرار دهند.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش روانی بر اساس الگوی السون و مک مستر در افزایش انسجام خانواده معلمان زن بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری بود. جامعه پژوهش کلیه معلمان زن متاهل شاغل در آموزش و پرورش شهرستان خرمدره در سال تحصیلی 96-95 به تعداد 550 نفربودند. تعداد نمونه 45 نفر بود که از بین معلمانی که نمره پایین در پرسشنامه انسجام خانواده(اولسون،1999) کسب کرده بودند به صورت تصادفی انتخاب و بصورت تصادفی در سه گروه(گروه آزمایشی(1) 15نفر، گروه آزمایشی(2)15 نفر و گروه کنترل 15 نفر) قرار گرفتند. آزمودنیهای گروه های آزمایشی در جلسات آموزشی شرکت کردند و افراد گروه کنترل مداخله خاصی دریافت نکردند. پس از پایان جلسات پس آزمون برای هر سه گروه اجرا شد. یکماه بعد نیز جلسه پیگیری برگزار گردید. داده ها با روش تحلیل واریانس چندراهه (آمیخته) تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش روانی بر اساس الگوی السون و مک مستر در ارتقای انسجام خانواده معلمان زن اثربخش است و این اثربخشی در طی زمان ماندگار است(001/0P≤). همچنین نتیجه پژوهش نشان داد که اثربخشی این دو آموزش در انسجام خانواده معلمان زن متفاوت نیست. بنابراین، می توان نتیجه گرفت برای ارتقای انسجام خانواده معلمان زن می توان از آموزشهای مبتنی بر الگوی اولسون و مک مستر استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی بررسی ارتباط کارکرد خانواده، سبک دلبستگی و سبک های تربیتی والدین با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و روش مطالعه همبستگی بود. از میان جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان دختر ۱۲ تا ۱۸ سال منطقه پنج تهران در نیم سال دوم تحصیلی ۱۳۹۵-۹۶ به تعداد ۲۶۸۸ نفر ، نمونه ای به تعداد ۳۳۸ نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردید و با پرسشنامه های دلبستگی بزرگسالان کولینز و رید، پرسشنامه ی سبک های تربیتی فرزندپروری شیفر، آزمون اعتیاد به اینترنت و ابزار سنجش خانواده مورد ارزیابی قرار گرفتند، جهت تجزیه و تحلیل دادها از نرم افزار آماریSPSS- ۲۲ و با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی شامل همبستگی و رگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج تجزیه تحلیل داده ها نشان داد که متغیرهای کارکرد خانواده و سبک های تربیتی و سبک دلبستگی ایمن با اعتیاد به اینترنت ارتباط منفی و بین سبک های دلبستگی دوسوگرا و اجتنابی با اعتیاد به اینترنت ارتباط مثبت معناداری وجود دارد. پیشنهاد می شود از نتایج پژوهش حاضر در طراحی برنامه های درمانی آموزشی اعتیاد به اینترنت نوجوانان استفاده گردد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تمایز یافتگی خود و عوامل اقتصادی با میانجیگری تعارضات خانوادگی در پیشگیری از آسیب های روانی و اجتماعی انجام شد. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود.جامعه آماری تحقیق ، کلیه افراد متاهل شهر بندرعباس بودند که با توجه به جدول مورگان و کرجسی تعداد 420 خانواده به عنوان حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای سهمیه ای انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تجدید نظر شده تعارضات زناشویی ثنایی و همکاران ، پرسشنامه نقش عوامل اقتصادی در تعارضات خانواده ، فرم کوتاه پرسشنامه تمایز یافتگی خود ، پرسشنامه چند وجهی شخصیتی مینه سوتا MMPI ، پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به آسیب های اجتماعی بود. یافته های پژوهش نشان داد، بین تمایز یافتگی خود و آسیب روانی رابطه وجود دارد اما بین تمایز یافتگی خود و تعارضات خانواده و نگرش نسبت به آسیب های اجتماعی رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین عوامل اقتصادی بر افزایش تعارضات خانواده و آسیب های روانی و اجتماعی نقش دارد، و در نهایت تعارضات خانواده نقش پیش بینی کنندگی بر آسیب های روانی و اجتماعی دارد.نتایج پژوهش حاضر نشان داده است که تمایزیافتگی خود می تواند آسیب های روانی را پیش بینی کند ، همچنین عوامل اقتصادی فاکتور خوبی برای پیش بینی تعارضات خانواده و آسیب های روانی و اجتماعی است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واسطه ای دلبستگی شغلی در رابطه بین تعارض کار- خانواده و حمایت سازمانی ادراک شده با نیت ترک خدمت در کارکنان نظامی انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کارکنان مرد متاهل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران(ناجا) در شهر تهران بود که در سال 96 به خدمت فعالیت داشتند. از این جامعه تعداد 250 نفر با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه تعارض کار – خانواده( نت میر و همکاران، 1996)، مقیاس نیت ترک شغل(اوریلی، چاتمن و کالدول،1991)، پرسش نامه دلبستگی شغلی(کانونگو،1982) و پرسش نامه حمایت سازمانی ادراک شده(ایزنبرگر و همکاران، 1997) گردآوری شد و با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد اثر مستقیم تعارض کار- خانواده بر نیت ترک خدمت(22/0=β، 01/0P ) و اثر مستقیم تعارض خانواده-کار بر نیت ترک خدمت(15/0=β، 01/0P) مثبت معنادار؛ اثر مستقیم حمایت سازمانی ادراک شده بر نیت ترک خدمت (34/0-=β، 01/0P ) و اثر مستقیم دلبستگی شغلی بر نیت ترک خدمت ( 16/0- =β، 01/0P) منفی معنادار است. همچنین، نتایج نشان داد که نقش واسطه ای دلبستگی شغلی در رابطه تعارض کار – خانواده و نیت ترک خدمت (008/0 =β، 05/0P>) معنادار نیست، اما نقش واسطه ای دلبستگی شغلی در رابطه تعارض خانواده- کار و نیت ترک خدمت (03/0- =β، 05/0P) معنادار است. در نهایت نتایج نشان داد که نقش واسطه ای دلبستگی شغلی در رابطه حمایت سازمانی ادراک شده و نیت ترک خدمت(07/0- =β، 01/0P) معنادار است.