روشها و مدل های روانشناختی (دانشگاه آزاد مرودشت)

هدف از پژوهش حاضر تبیین واسطه گری باورهای اسنادی برای ادراک از والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. در این راستا مدلی سلسله مراتبی ارائه شد که در آن ادراک کودک از والدین به عنوان متغیر برون زاد، باورهای اسنادی به عنوان متغیر واسطه ای و پیشرفت تحصیلی به عنوان متغیر درون زاد در نظر گرفته شدند. مفروضه اصلی مدل وجود نقش واسطه گری باورهای اسنادی در رابطه متغیر بروزن زاد و درون زاد مدل بود. نمونه ی پژوهش حاضر256دانش آموز پسر و دختر مقطع ابتدایی در پایه پنجم بودند که به شیوه ی نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از آموزش و پرورش شهر شیراز انتخاب شدند. به منظور بررسی باورهای اسنادی از پرسشنامه ی ادراک کنترل دانش آموز و برای تعیین ادراک کودک از والدین از مقیاس ادراک از والدین و برای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی از معدل تحصیلی دانش آموزان استفاده شد. روایی و پایایی ابزارهای مورد نظر احراز گردید. یافته های حاصل از تجزیه وتحلیل رگرسیون چند گانه به شیوه ی هم زمان نشان داد که تأیید خوداستقلالی توسط مادر هم به صورت مستقیم و هم با واسطه گری باور ظرفیتی تلاش پیش بینی کننده مثبت و معنادار پیشرفت تحصیلی می باشد. رفتارمراقبه ای مادر پیش بینی کننده ی منفی باور راهبردی شانس بود و رفتارمراقبه ای پدر پیش بینی کننده ی مثبت باور راهبردی توانایی بود. همچنین نتایج نشان داد که باور راهبردی شانس به صورت منفی و معنادار و باور ظرفیتی تلاش به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کننده ی پیشرفت تحصیلی بودند. یافته های این پژوهش نشانگر تأیید مدل مورد آزمون بود

هدف از این پژوهش، بررسی روایی و پایایی مقیاس جهت گیری فراشناختی محیط یادگیری بود. بدین منظور، یک گروه نمونه 213 نفری (107 پسر و 106دختر) از بین دانش آموزان دبیرستانی به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. این آزمودنی ها به مقیاس محیط یادگیری با جهت گیری فراشناختی و پرسشنامه آگاهی فراشناختی پاسخ دادند. جهت برآورد روایی از روش های تحلیل عوامل و روایی همگرا استفاده گردید. نتیجه تحلیل عامل با روش محور های اصلی و چرخش متعامد از نوع واریماکس بیانگر وجود 6 عامل با نام های تعامل درون کلاسی، کنترل توزیع شده، مطالبات فراشناختی، حمایت عاطفی، اظهارنظر دانش آموز و حمایت و تشویق معلم بود که53/68 درصد از واریانس کل را تبیین می کردند. همبستگی مقیاس جهت گیری فراشناختی محیط یادگیری با پرسشنامه آگاهی فراشناختی و هر یک از زیر مقیاس های مقیاس جهت گیری فراشناختی محیط یادگیری با کل مقیاس بین 31/0 تا93/0 دامنه داشته است (001/0p<) که مؤید روایی همگرای مطلوب این مقیاس می باشد. به منظور بررسی اعتبار مقیاس از روش های بازآزمایی، آلفای کرونباخ استفاده گردید. دامنه ضرایب باز آزمایی با فاصله زمانی دو هفته بین 64/0 و 88/0 (001/0p<) و دامنه ضرایب آلفای کرونباخ بین60/0 تا 94/0 بود. نتیجه این که مقیاس محیط یادگیری با جهت گیری فراشناختی از روایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است و می تواند در موقعیت های آموزشی و پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.

بازی برای محققان دریچه ای به دنیای کوکان می گشاید تا از آن طریق بتوان وارد دنیای آنان شد و اطراف را از دید آنها مشاهده نمود. وجود ابزارهای مناسب برای ارزیابی بازی، در حیطه ی پژوهش بر روی کودکان بسیار با اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسجی مقیاس رفتار کودکان پیش دبستانی در بازی( کوپلن و رابین، 1998) بود. بر این اساس این مقیاس توسط مربیان مهد کودک برای 162 کودک 3 تا 6 ساله که به شیوه تصادفی انتخاب شده بودند، تکمیل گردید. با بررسی ساختار عاملی مقیاس، به شیوه ی تحلیل عاملی، سه عامل بازی فعال، بازی انفرادی و بازی منفعل به دست آمد. پایایی به شیوه ی همسانی درونی محاسبه شد. ضریب آلفای کرنباخ به ترتیب برای عوامل ذکر شده 92/0، 64/0 و 66/0 به دست آمد. اعتبار نیز به شیوه ی محاسبه ی ضریب همبستگی عوامل با یکدیگر و نمره کل محاسبه گردید. همچنین از همبستگی بین نظر مربیان و نظر والدین در این مقیاس، برای اعتبار همگرا استفاده شد. در نهایت پژوهش حاضر نشان داد که هر یک از ویژگی های روانسنجی این مقیاس نشان گر قابلیت خاصی برای این مقیاس می باشد.

این پژوهش با هدف بررسی امکان جایگشت پذیری متغیرها و به صورت یک مطالعه ی موردی در حوزه ی روانشناسی صنعتی و سازمانی به مرحله اجرا درآمد. از جامعه آماری معلمان شهر اصفهان، 532 نفر (مرد و زن) با استفاده از نمونه گیری سهل الوصول برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه قرارداد روانی تک لیب و همکاران (2005)، مقیاس رضایت شغلی وایس و زواران و همکاران (1998؛ با چهار خرده مقیاس موسوم به رضایت از کار، رضایت از حقوق و دستمزد، رضایت از همکاران و رضایت از سرپرست و پرسشنامه تعهد سازمانی اسپیرو و ون کاتش (2002) بودند. داده های حاصل از پرسشنامه ها، بر مبنای دو مدل پیشنهادی اولیه، از طریق مدل سازی معادله ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. شواهد حاصل از این تحلیل ها حاکی از آن است که تلقی کردن رضایت شغلی به عنوان متغیر پیامد برای قرارداد روانی و تعهد سازمانی (به عنوان متغیر واسطه ای) نسبت به اینکه تعهد سازمانی را پیامد قرارداد روانی و رضایت شغلی در نظر بگیریم، هیچ گونه برتری ندارد. این امر به طور نسبی، از این دیدگاه که بسیاری از متغیرها را در علوم انسانی می توان جایگشت پذیر تلقی کرد، حمایت می کند.

هدف از این پژوهش تبیین اثربخشی آموزش ارزش های زندگی به کودکان پیش دبستانی بر سلامت روان و رشد اجتماعی آنان بود .این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل کلیه کودکان پیش دبستانی که در مهد کودک های تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر شیراز در سال 1389 وجود داشت، بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد351 کودک انتخاب، و پرسشنامه سلامت روان (psc) و رشد اجتماعی واینلند، برای آنان اجرا شد. بعد از تکمیل پرسشنامه ها، تعداد 30 نفر از افرادی را که پایین ترین نمره را در دو پرسشنامه یاد شده کسب کرده بودند، به صورت هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 2 ساعته تحت آموزش ارزش های زندگی به شیوه بازی و فعالیت قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss و آزمون آماری کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند.نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت در دو گروه آزمایش و کنترل از نظر میزان سلامت روان (0001/0 p≤ )و رشد اجتماعی (002/0p≤ ) به سطح معنادار رسیده است. اندازه اثر آموزش به ترتیب 75 و 30 درصد می باشد. آموزش ارزش های زندگی به کودکان بر سلامت روان و رشد اجتماعی آنها مؤثر است

هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه ی جهت گیری هدف و خودکارآمدی تحصیلی با عملکرد ریاضی دانش آموزان نواحی چهارگانه ی شهر شیراز بود. آزمودنی های پژوهش 297 نفر (149 دختر و 148 پسر) از دانش آموزان سوم دبیرستان های شیراز بود. ابزارهای پژوهش نیز مقیاس جهت گیری هدف (الیوت و مک گریگور، 2001) و خودکارآمدی تحصیلی (گرین، میلر، کراوسون، داک و اکی، 2004) بود. همچنین نمره ی ریاضی ترم اول دانش آموزان به عنوان ملاک عملکرد ریاضی آنان مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تعیین روایی ابزارهای پژوهش از روش تحلیل عاملی و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش حاضر که با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت، از آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و روش های آمار استنباطی (همبستگی و رگرسیون چندگانه) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که هدف تسلط-گرایشی و خودکار آمدی تحصیلی پیش بینی کننده های مثبت و معنادار و هدف عملکرد-اجتنابی پیش بینی کننده ی منفی و معناداری برای عملکرد ریاضی بوده و اهداف تسلط-اجتنابی و عملکرد-گرایشی از قدرت پیش بینی برای عملکرد ریاضی برخوردار نبودند. همچنین در بررسی نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی با استفاده از روش بارون و کنی مشخص شد که خودکارآمدی تحصیلی از طریق هدف تسلط-گرایشی نقش واسطه ای میان جهت گیری هدف و عملکرد ریاضی دارد.

پژوهش حاضر به منظور ساخت، انطباق و هنجاریابی دو ابزار با عنوان مقیاس سنجش منابع استرس و مقیاس سنجش نشانه های استرس انجام گرفته است. گروه نمونه مورد مطالعه شامل 635 دانشجو از جامعه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال تحصیلی 88- 1387 بوده است. ابزارهای پژوهش براساس نظریه های هولمز و راهه، لازاروس و فولکمن، سلیه و سایرین تدوین و در مورد گروه نمونه مذکور اجرا شد. اعتبار پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ و روایی آنها با استفاده از تحلیل عاملی با روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس انجام گرفت. نتایج حاصل از تحلیل های مذکور، روایی و اعتبار ابزارها را مورد تأیید قرار داد. در پایان برای جامعه ی زنان و مردان دو جدول نرم جداگانه به صورت نمره T و رتبه درصدی محاسبه و تنظیم شد. این ابزارها را می توان برای تشخیص و برنامه ریزی درمان در فرایند مشاوره و روان درمانی مورد استفاده قرار داد

هدف از این مطالعه تبین نقش واسطه گری تنظیم شناختی هیجان برای سبک های والدگری و مشکلات هیجانی بود. بدین منظور با انتخاب یک گروه 240 نفری از دانش آموزان دبیرستانی از شهرستان فسا به شیوه ی خوشه ای چند مرحله ای مقدمات مطالعه مهیا گردید. به منظور گردآوری اطلاعات از سه مقیاس پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان، پرسشنامه سبک والدگری آلاباما و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس استفاده شد. به منظور بررسی نقش واسطه گری تنظیم شناختی هیجان برای سبک والدگری و مشکلات هیجان در قالب یک مدل علّی از شیوه ی مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج این تحلیل حاکی از تایید نقش واسطه گری تنظیم شناختی هیجان بود. همچنین شاخص های برازش مدل نیز حاکی از کفایت مناسب مدل مورد آزمون بود. نتایج این مطالعه نشان داد که والدگری کارآمد موجب کاهش استفاده از استراتژی های منفی تنظیم شناختی هیجان برای مقابله با شرایط استراس زا در نوجوانان می شود و این امر موجب افزایش سطح سلامت در آنها می گردد. از سوی دیگر سبک والدگری ناکارآمد از طریق افزایش به کارگیری استراتژی های منفی در تنظیم شناختی هیجان موجب افزایش مشکلات هیجانی در نوجوانان می شود.