روشها و مدل های روانشناختی (دانشگاه آزاد مرودشت)

روشها و مدل های روانشناختی (دانشگاه آزاد مرودشت)

روش ها و مدل های روان شناختی سال یازدهم پاییز 1399 شماره 41 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اثربخشی آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر خود تمایز یافتگی و سلامت اجتماعی در زنان سرپرست خانوار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش خودتمایزیافتگی سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۴۵
پژوهش حاضر با هدف تاثیر اثربخشی آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر خودتمایزیافتگی و سلامت اجتماعی در میان زنان سرپرست خانوار شهر شیراز به شیوه آزمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی کمیته امداد امام خمینی(ره) شهر شیراز بودند. تعداد نمونه 30 نفر که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه تمایز یافتگی خود اسکورن و دندی و پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز بود که روایی و پایایی آنها در پژوهش های مختلف مورد تایید واقع شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر افزایش واکنش هیجانی، بریدگی عاطفی و آمیختگی با دیگران تاثیر مثبت داشت. اما این آموزش بر موقعیت من تاثیر معنادار نداشته است. همچنین آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار تاثیر مثبت و معنادار داشت.
۲.

مدل علی راهبردهای یادگیری (شناختی و فراشناختی) با نقش واسطه گری امید تحصیلی برای خودکار آمدی تحصیلی در دانش آموزان متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبردهای شناختی فراشناخت امید تحصیلی خودکارآمدی تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۳۱۲
پژوهش حاضر با هدف تبیین مدل علی بین راهبردهای شناختی ، فراشناخت و خودکارآمدی با نقش واسطه گری امید تحصیلی در دانش آموزان مقطع متوسطه انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و حجم نمونه شامل 558 نفر (248 دختر و310 پسر) از دانش آموزان متوسطه دوم (پایه دهم، یازدهم و دوازدهم) شهرستان شیراز در سال 98-97 که به روش خوشه ای چند مرحله ای نمونه گیری شدند، بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس راهبردهای یادگیری خودتنظیمی ، مقیاس امید تحصیلی ومقیاس خودکارآمدی دانش آموزان بود. تجزیه و تحلیل داده با استفاده از آزمون تحلیل مسیرنشان داد امید تحصیلی نقش واسطه گری معناداری را در رابطه بین راهبردهای یادگیری و خودکارآمدی تحصیلی ایفا می کند. همچنین مدل علی ارایه شده از برازش خوبی برخوردار است.
۳.

بررسی نقش واسطه ای بهداشت روان بر ادراک از جو مدرسه و انگیزه پیشرفت در دانش آموزان متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انگیزش پیشرفت بهداشت روان ادراک دانش آموزان از جومدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۲۶۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای بهداشت روان در رابطه بین ادراک دانش آموزان از جو مدرسه و انگیزه پیشرفت صورت گرفت. روش این پژوهش مبتنی بر شیوه همبستگی است که در آن روابط بین متغیرها را در قالب تحلیل مسیر مورد بررسی قرار می دهد. این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی و روش جمع آوری اطلاعات به صورت توصیفی – همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه این تحقیق شامل تمام دانش آموزان متوسطه شهر شیراز است که در  سال تحصیلی 1398-1397 مشغول تحصیل در دبیرستان های این شهر بودند. از آنجاییکه در این تحقیق تعداد عوامل مربوط به پرسشنامه ها برابر با 8 متغیر مشاهده شده بود، بنابراین حجم نمونه تحقیق 275 نفر انتخاب شد. شیوه نمونه گیری تحقیق نیز به صورت روش خوشه ای چند مرحله ای و به صورت تصادفی تعیین شد جهت گردآوری اطلاعات، مقیاس ادراک دانش آموز از جو مدرسه ( SPOSC)، مقیاس انگیزه پیشرفت هرمنس (A.M.T) و مقیاس بهداشت روان (GHQ-28) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آزمون معادلات ساختاری و استفاده از برنامه AMOSE نشان داد مدل مورد نظر از برازش مطلوبی برخوردار است. در مجموع، یافته ها موید آن بود که بهداشت روان دانش آموزان می تواند تأثیر ادراک از جو مدرسه و انگیزه پیشرفت را واسطه گری کند.
۴.

اثربخشی طرحواره درمانی بر طرحواره های ناسازگار اولیه، افزایش کیفیت زندگی و رضایت زناشویی در زوجین متقاضی طلاق در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طرحواره درمانی طرحواره های ناسازگار اولیه کیفیت زندگی رضایت زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۴۱۸
هدف از انجام این مطالعه اثربخشی طرحواره درمانی، بر طرحواره های ناسازگار اولیه، افزایش کیفیت زندگی و رضایت زناشویی در زوجین متقاضی طلاق شهر شیراز در سال 96-97 بود. روش پژوهش تجربی (نیمه آزمایشی) و کاربردی بود. 30 زوج در آستانه ی طلاق، با روش تصادفی ساده در پژوهش شرکت کردند. برای گردآوری داده ها از پروتکل طرحواره درمانی، مقیاس پرسشنامه ی طرحواره های ناسازگار اولیه، پرسشنامه ی کیفیت زندگی و مقیاس رضایت زناشویی انریچ استفاده گردید. یافته ها نشان دادند با توجه به نتایج آزمون تحلیل کوواریانس مشاهده می شود که شاخص F برای ابعاد رها شدگی، بی اعتمادی بد رفتاری، وابستگی بی کفایتی، آسیب پذیری، نقص شرم، ایثار، خودانضباطی ناکامی، بیگانگی اجتماعی و گرفتاری  در سطح 001/0 معنادار شده است. با توجه به میانگین نمرات مشاهده می شود که میانگین نمرات متغیر های ذکر شده در مرحله پس آزمون نسبت به مرحله پیش آزمون کاهش یافته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که طرحواره درمانی تاثیر معناداری بر طرحواره های ناسازگار اولیه در زوجین متقاضی طلاق در شهر شیراز داشته است.
۵.

اثربخشی آموزش نظریه ذهن بر خودپنداره و اضطراب در دانش آموزان ناتوان یادگیری با نقش تعدیل کنندگی اختلال نقص توجه- بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش نظریه ذهن خود پنداره اضطراب دانش آموزان ناتوان یادگیری اختلال نقص توجه - بیش فعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۲۳۵
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش نظریه ذهن بر خودپنداره و اضطراب در دانش آموزان با ناتوانی های خاص یادگیری با نقش تعدیل کنندگی همبودی اختلال نقص توجه- بیش فعالی بود. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دارای ناتوانی خاص یادگیری شهر اهواز در سال 1398 تشکیل می دهند. از بین آنها 28 نفر شامل 9 دختر و 19 پسر (14 نفر به ازا هر یک از گروههای آزمایش و گواه به این صورت که هر گروه از تعداد مساوی دانش آموز دارای ناتوانی خاص یادگیری با همبودی اختلال نقص توجه بیش فعالی و بدون آن تشکیل می شد)، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه خودپنداره کودک پیرز – هریس و مقیاس اضطراب کودکان اسپنس، استفاده شد. گروه آزمایش تحت آموزش نظریه ذهن قرار گرفت و گروه کنترل در لیست انتظار آموزش قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آموزش نظریه ذهن بر بهبود خود پنداره و کاهش اضطراب دانش آموزان اثربخش بودند (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد، همبودی اختلال نقص توجه-بیش فعالی اثر بخشی این آموزش را تعدیل کرد. لذا نتیجه گیری می شود که می توان از این روش آموزش در جهت کمک به داش آموزان دارای ناتوانی خاص یادگیری و به ویژه افراد دارای همبودی اختلال نقص توجه – بیش فعالی بهره برد.
۶.

مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر شفقت بر تاب آوری و تحمل ابهام در زنان متقاضی طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طرحواره درمانی شفقت ورزی تاب آوری تحمل ابهام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۲۵۵
نقش خانواده به عنوان کوچک ترین واحد اجتماعی می تواند هم در جنب ه مثب ت و هم در جنبه منفی ، بسیارتأثیرگ ذار باش د. هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و شفقت درمانی بر تاب آوری و تحمل ابهام در زنان متقاضی طلاق بود. این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و آزمون پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 185 نفر از  زنان متقاضی طلاق می باشد که در 3 ماه اول سال 97-98 به مراکز مشاوره در سطح شهر نیشابور مراجعه کردند. که تعداد 36 نفر از آنان با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به سپس به تصادف در دو گروه آزمایش 1 و 2 (12 نفره)، و یک گروه کنترل جایگزین شدند. گروه اول طرحواره درمانی، گروه دوم شفقت درمانی را دریافت کردند و گروه سوم به عنوان گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (2003)، و پرسشنامه تحمل ابهام مک لین (2008)، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها نشان داد که با توجه به F محاسبه شده که نسبت به F معیار در سطح 05/0 کوچک تر بود، هر دو نوع درمان در شاخص تاب آوری و تحمل ابهام اثربخش بوده است. اثربخشی شفقت درمانی در مقایسه با طرحواره در متغیر تاب آوری محسوس و معنادار است.، اما اثربخشی طرحواره درمانی در مقایسه با درمان شفقت ورزی در متغیر تحمل ابهام برتری داشته است (p<0/05).
۷.

ارائه یک الگوی علی جهت تبیین اختلال شخصیت مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روابط موضوعی اختلال شخصیت مرزی خودشیفتگی مرضی شرم پرخاشگری عزت نفس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۶۱
پژوهش حاضر به منظور ارائه یک الگوی علی جهت تبیین اختلال شخصیت مرزی انجام گرفته است.برای اینکار 160بیمار (58 مرد و 102 زن) مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر شیراز به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های پژوهش را تکمیل نمودند. این پرسشنامه ها شامل پرسشنامه تشخیص اختلال شخصیت مرزی لیشنرنیگ، پرسشنامه پرخاشگری باس و پری، پرسشنامه شرم از دیگران گاس و همکاران، پرسشنامه خودشیفتگی مرضی پینکاس و پرسشنامه روابط موضوعی بل و پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ بودند.تحلیل داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عامل تاییدی در نرم افزار (AMOS) انجام شد. ارزیابی مدل فرضی پژوهش نشان داد که این مدل شاخص برازش مناسبی دارد. یافته ها نشان داد که روابط موضوعی از طریق متغیر های میانجی پرخاشگری، عزت نفس، خودشیفتگی مرضی، عزت نفس  و شرم از دیگران بر تشخیص اختلال شخصیت مرزی در سطح اطمینان 99 درصد تاثیر معناداری دارد.با توجه به مثبت و معنا در بودن روابط  می توان نتیجه گرفت که این مولفه ها پیش بینی کننده اختلال شخصیت مرزی می باشند و بر این اساس می توانند چارچوب مناسبی برای سبب شناسی و تشخیص  این اختلال ارائه دهند.
۸.

ویژگی های روانسنجی پرسشنامه ویژگی های نه گانه تاریک شخصیت موشاگن ، هیلبیگ و زتلر، 2018(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبار روایی ویژگی های نه گانه تاریک شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۲۳۶
هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه ویژگی های نه گانه تاریک شخصیت (موشاگن، هیلبیگ و زتلر، 2018) در جمعیت ایرانی بود. بدین منظور از جامعه آماری کلیه  افراد بزرگسال (بالاتر از 18 سال) ساکن شهر تهران، نمونه ای به حجم 540 نفر به شیوه هدفمند و در دسترس انتخاب شد. افراد حاضر در پژوهش به پرسشنامه ویژگی های 9 گانه تاریک (موشاگن، هیلبیگ و زتلر، 2018) شخصیت پاسخ گفتند. داده های حاصل با نرم افزار آماری 23-SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی  نشان داد 83 سوال روی 9 عامل بارگذاری شدند که این 9 عامل روی هم 46 درصد از واریانس پرسشنامه ویژگی های  نه گانه  تاریک شخصیت را تبیین می کردند. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 82 سوالی 93/0 محاسبه گردید که نشان از هماهنگی درونی مناسب سوال ها داشت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی با نرم افزار AMOS  و روش مدل یابی معادلات ساختاری نیز نشان داد، الگوی نه عاملی پرسشنامه با داده ها برازش دارد. بطور کلی یافته ها حاکی از مناسب بودن ویژگی های روان سنجی پرسشنامه در جمعیت ایرانی بود و می توان از این ابزار در پژوهش ها  استفاده کرد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۶