روشها و مدل های روانشناختی (دانشگاه آزاد مرودشت)

روشها و مدل های روانشناختی (دانشگاه آزاد مرودشت)

روش ها و مدل های روان شناختی سال 14 تابستان 1402 شماره 52 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل چندسطحی رابطه ادراک مهارت های تشخیصی معلم، سطح چالش انگیزی کلاس، کیفیت تدریس معلم و هیجانات پیشرفت مثبت با عملکرد ریاضی در دانش-آموزان پایه نهم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت های تشخیصی سطح چالش انگیزی کیفیت تدریس هیجانات پیشرفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۲
مقدمه: هدف پژوهش حاضر، تحلیل چندسطحی رابطه ادراک مهارت های تشخیصی معلم، سطح چالش انگیزی کلاس، کیفیت تدریس معلم و هیجانات پیشرفت مثبت با عملکرد ریاضی در دانش آموزان پایه نهم بود. روش: پژوهش از نوع همبستگی و به صورت تحلیل چندسطحی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان پایه نهم پسر و دختر دوره متوسطه اول شهرستان کهگیلویه در سال تحصیلی 1402-1401 بود که از میان آنها، نمونه ای 1000 نفری (500 پسر و 500 دختر) به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شد. برای سنجش متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه ارزیابی کلاس گارتنر، مقیاس ادراک دانش آموزان از فعالیت های کلاسی جنتری و اسپرینگر، مقیاس کیفیت تدریس کریاکیدز و همکاران، پرسشنامه هیجانات پیشرفت پکران و همکاران و نمرات نوبت اول درس ریاضی دانش آموزان استفاده شد. داده ها به کمک مدل سازی خطی سلسله مراتبی (HLM) تحلیل شد. یافته ها: تحلیل چندسطحی نشان داد متغیرهای سطح 1 (هیجانات پیشرفت مثبت) و سطح 2 (میانگین هیجانات پیشرفت مثبت کلاس، ادراک مهارت های تشخیصی معلم، سطح چالش انگیزی کلاس، کیفیت تدریس معلم) به طور مثبت و معنی دار، پیش بین عملکرد ریاضی بودند. تعامل متغیرهای سطح 2 (میانگین هیجانات پیشرفت مثبت کلاس، ادراک مهارت های تشخیصی معلم و سطح چالش انگیزی کلاس) با شیب رابطه هیجانات پیشرفت مثبت و عملکرد ریاضی معنی دار بود. نتیجه گیری: بر اساس تحلیل چندسطحی در این پژوهش می توان نتیجه گرفت، توجه به افزایش هیجانات پیشرفت مثبت در دانش آموزان و ارتقاء متغیرهای کلاسی (میانگین هیجانات پیشرفت مثبت کلاس، ادراک مهارت های تشخیصی معلم، سطح چالش انگیزی کلاس و کیفیت تدریس معلم)، منجر به بهبود عملکرد ریاضی دانش آموزان و نگرش مثبت آن ها نسبت به این درس خواهد شد.
۲.

طراحی مدل ساختاری-تفسیری تجارب معلمان از جایگاه هوش های چندگانه در برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی تجارب معلمان مدل ساختاری هوش های چندگانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۴
هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری-تفسیری تجارب معلمان از جایگاه هوش های چندگانه در برنامه درسی بود. روش پژوهش آمیخته (کیفی-کمی) از نوع اکتشافی بوده، در بخش کیفی تحلیل مضمون و در بخش کمی رویکرد توصیفی- پیمایشی بکار گرفته شد. مشارکت کنندگان بخش کیفی، خبرگان دانشگاهی (اعضای هیئت علمی) و آموزش و پرورش در سال تحصیلی 01-1400 استان آذربایجان شرقی بوده که به شیوه هدفمند انتخاب و اشباع آن در نفر 20م بدست آمد. در بخش کمّی نیز شیوه نمونه گیری لحاظ شده تصادفی خوشه ای چندمرحله ای بود. دستاورد بخش کیفی حاکی از آن بود که تجارب معلمان از جایگاه هوش های چندگانه در خصوص عناصر برنامه درسی برای عنصر روش شامل دو نوع روش زبانی و روش فعال؛ در عنصر هدف شامل نیازسنجی، سازگاری فرهنگی و تفاوت های فردی، انعطاف پذیری، در عنصر محتوا، شامل چالش برانگیزی، متناسب و سهولت در دسترس معرفی؛ در عنصر مدرس، شامل دانش، مهارت و نگرش و معرفی و در عنصر ارزشیابی، شامل تناسب سنجش و ارزشیابی با اهداف، محتوا و منابع یادگیری، وضوح و شفافیت معیارهای سنجش، استفاده از روش های سنجش و ارزشیابی و سنجش انعطاف پذیر معرفی شدند. که روایی موارد شناسایی شده با استفاده از طرح چهار بخشی گوبا و لینکلن مورد بررسی و تایید واقع شد. برای بررسی اعتبار نیز از ضریب توافق بین دو کدگذار استفاده گردید که مقدار شاخص آن بالاتر از 7/0 بدست آمد که دال بر تایید اعتبار بوده است. در ادامه نیز اقدام به مدل سازی تفسیری در نرم افزار میک مک شد که در نهایت ساختار آن مورد تایید واقع شد.
۳.

برازش روابط علّی- ساختاری خودکارآمدی و خود تنظیمی با اعتیاد به اینترنت با میانجی گری کیفیت زندگی در نوجوانان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتیاد به اینترنت کیفیت زندگی خود کارآمدی خودتنظیمی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۹
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی برازش روابط علی- ساختاری خودکارآمدی و خودتنظیمی با اعتیاد به اینترنت با واسطه گری کیفیت زندگی در بین نوجوانان شهر تهران انجام شده است.روش : طرح پژوهشی از نوع توصیفی- همبستگی گذشته نگر می باشد. از بین نوجوانان شهر تهران تعداد 314 نوجوان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ، پرسشنامه کیفیت زندگی36 عبارتی واروشربون، پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد و پرسشنامه خودکارآمدی کودکان و نوجوانان موریس گردآوری شد. داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری در نسخه 24 نرم افزار AMOS-Graphicتجزیه و تحلیل شد. یافته ها : کلیه ی متغیرهای پژوهش به جز خودتنظیمی رابطه منفی معناداری با اعتیاد به اینترنت داشتند. ضرایب مسیر حاکی از برازش مناسب مدل بود که در آن هم کیفیت زندگی (به صورت مستقیم) و هم خودکارآمدی (به صورت غیر مستقیم با واسطه کیفیت زندگی) اعتیاد به اینترنت را پیش بینی کردند. مسیرهای مستقیم کیفیت زندگی با اعتیاد به اینترنت، خود تنظیمی با خودکارآمدی، در س طح معنی داری (01/0α<) و خود کارآمدی با کیفیت زندگی، در س طح معنی داری (05/0α<) معنی دار است. نتایج برای مسیرهای مستقیم خود کارآمدی با اعتیاد به اینترنت، خود تنظیمی با اعتیاد به اینترنت و خود تنظیمی با کیفیت زندگی معنی دار نبود (05/α>). همچنین اثر غیر مستقیم خود کارآمدی بر اعتیاد اینترنتی با میانجی گری کیفیت زندگی تأیید شد (05/0α< ) و اثر غیر مستقیم خود تنظیمی بر اعتیاد اینترنتی با میانجی گری کیفیت زندگی رد شد (05/0α> ).
۴.

بررسی تاثیر اصلاح سبک زندگی بر بهبود گونه شناسی یکپارچگی و آسیب شناسی خانواده در بین زوج های شهرستان رستم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصلاح سبک زندگی گونه شناسی خانواده یکپارچگی آسیب شناسی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۳
خانواده بنیادی ترین ساختار اجتماعی است که تاثیرات آن محدود به اعضای آن نمانده و جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه بررسی عوامل آسیب زا برای این نهاد و ارایه راهکارهایی جهت به حداقل رساندن آنها دارای اهمیت است. از این رو، این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی اصلاح سبک زندگی بر بهبود گونه شناسی خانواده یکپارچه و آسیب شناسی خانواده در بین زوج های شهرستان رستم انجام شد. تحقیق حاضر از نوع طرح های کاربردی و تمام آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه زوج های شهرستان رستم در سال 1399 بود. نمونه این پژوهش شامل 30 زوج از جامعه مذکور بود که با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه در دسترس انتخاب و با استفاده از شیوه تصادفی سازی ساده در 2 گروه آزمایش (15=n)، و گروه کنترل (15=n) گماشته شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه مدل فرایند و محتوای سامانی (2005) جمع آوری شدند. نتایج نشان دهنده اثربخشی اصلاح سبک زندگی زندگی بر بهبودگونه شناسی یکپارچه خانواده و همچنین کاهش آسیب های خانواده بود. به این ترتیب، می توان نتیجه گرفت که با اصلاح سبک زندگی به شکل معناداری شاهد ارتقای گونه های خانواده از ناسالم و مشکل دار به سمت خانواده سالم و یکپارچه هستیم. افزون بر این، اصلاح سبک زندگی می تواند به شکل معناداری در کاهش موارد آسیب شناختی خانواده موثر باشد.
۵.

اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روان شناختی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درمان شناختی رفتاری گروهی اضطراب اجتماعی کیفیت زندگی بهزیستی روانشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۶
مقدمه: هدف پژوهش حاضر تبیین اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روان شناختی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و جامعه ی آماری آن شامل دانشجویان دانشگاه دولتی شیراز و دانشگاه فرهنگیان استان فارس ساکن شیراز در سال 1400 – 1399 مشغول به تحصیل که در آن از نمونه گیری در دسترس استفاده شده بود. 30 نفر از افراد با بالاترین میزان اضطراب از میان پاسخ دهندگان شناسایی و به صورت تصادفی دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی – فرم کوتاه، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف فرم 18 سوالی، پرسشنامه اضطراب اجتماعی واتسون و فرند بود که در دو مرحله ی پیش آزمون و پس آزمون توسط شرکت کنندگان تکمیل گردید. گروه آزمایش 12 جلسه ی 60 دقیقه ای مداخلات درمانی شناختی رفتاری گروهی دریافت کردند و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکردند.پس از تحلیل داده ها با نرم افزار spss-23 نتایج نشان داد نمرات پس ازآزمون کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی معنادار شده است لذا نتایج در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معنادار و مثبتی در سطح کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی نشان داد.
۶.

تبیین خود شفقت ورزی براساس سبک های دلبستگی و کمال گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودشفقت ورزی سبک های دلبستگی کمال گرایی سازگار کمال گرایی ناسازگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۹
هدف از پژوهش حاضر، تبیین نقش واسطه ای کمال گرایی در رابطه ی بین سبک های دلبستگی و خودشفقت ورزی دانشجویان بود. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی بوده که در آن روابط علّی بین متغیرها در قالب مدل یابی معادلات ساختاری مورد مطالعه قرار گرفت. جامعه ی آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 98-97 بود که از این بین 295 دانشجو (162دختر (%9/54) و 133 پسر(%1/45)) با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس بازبینی شده ی سبک دلبستگی بزرگسال (کولینز و رید، 1990)، خودشفقت ورزی- فرم کوتاه (رائس، نف و ون گوچت، 2010) و کمال-گرایی (هیل و همکاران، 2004) را تکمیل کردند. نتایج معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Amos، حاکی از برازش خوب مدل نهایی با داده های پژوهش بود. نتایج بررسی مدل معادلات ساختاری نشان داد که سبک دلبستگی اجتنابی، اثر مستقیم بر خود شفقت ورزی دارد. هم چنین، سبک های دلبستگی، کمال گرایی سازگار و ناسازگار را تحت تاثیر قرار دادند. علاوه بر این، نقش واسطه ای کمال گرایی سازگار و ناسازگار در رابطه ی بین سبک های دلبستگی و خودشفقت ورزی مورد تایید قرار گرفت. در مجموع، نتایج این پژوهش نشانگر نقش تعیین کننده ی سبک های دلبستگی و کمال گرایی در خودشفقت ورزی دانشجویان است.
۷.

تاثیر سرزندگی ذهنی و هوش معنوی بر شایستگی کارآفرینی با واسطه گری سرمایه های اجتماعی دردانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرزندگی ذهنی هوش معنوی شایستگی کارآفرینی سرمایه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۴
کارآفرینی یک عامل مهم در رشد اقتصادی تلقی می شود.در حقیقت ، فعالیت های کارآفرینانه به اثربخشی بالا در توسعه اقتصادی از جمله ایجاد اشتغال ، نوآوری در کسب وکارها و رقابت پذیری و. . . منجر می شود.هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر سرزندگی ذهنی و هوش معنوی بر شایستگی کارآفرینی با واسطه گری سرمایه های اجتماعی دردانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شیراز بود. روش پژوهش، توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دختر مرکز پیام نور شیراز به تعداد 13000 نفر بودند که از میان آنها تعداد 250 نفر به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل، پرسشنامه سرزندگی ذهنی (Deci and Ryan, 1977) ، پرسشنامه هوش معنوی کینگ (SISRI) (۲۰۰۸) ، شایستگی کارآفرینی (زندی، 1392) ، پرسشنامه سرمایه اجتماعی دلاویز (1384) بود. نتایج نشان داد اثر سرزندگی ذهنی (21/0=β، 05/0<P)، هوش معنوی (162/0=β) و سرمایه های اجتماعی (285/0=β) بر شایستگی کارآفرینی دانشجویان اثر مثبت و معناداری دارد . همچنین نتایج نشان داد رابطه ی سرزندگی ذهنی و هوش معنوی بر شایستگی کارآفرینی با توجه به نقش واسطه ای سرمایه های اجتماعی مثبت و معنادار می باشد. لذا می توان گفت با تدوین برنامه های آموزشی و عملی در جهت افزایش هوش معنوی و سرمایه های اجتماعی، می توان در جهت پیشرفت شایستگی کارآفرینی در افراد گام موثری برداشت.
۸.

اثر بخشی بسته آموزشی هوش معنوی با رویکرد قرآنی بر سلامت روان بیماران سرطانی زن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اثر بخشی آموزش هوش معنوی رویکرد قرآنی سلامت روان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۹
چکیدهمقدمه و هدف: امروزه انواع سرطان و عوارض سنگین درمان آنها و همچنین مرگ و میر ناشی از این بیماری،همچنین وضعیت سلامت روان بیماران توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود معطوف کرده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر ساخت بسته ی آموزشی هوش معنوی با رویکرد قرآنی و بررسی تأثیر آموزش آن بر سلامت روان در گروهی از بیماران سرطانی زن بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر طرحی آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود و آزمودنیها به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. درراستای دستیابی به هدف پژوهش، پس از تدوین بسته آموزشی تعداد 40 بیمار سرطانی زن انتخاب، و به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. گروه آزمایش، طی هشت جلسه و به مدت 2 ماه آموزش دیدند و در طول این مدت با استفاده از پیام های امید بخش و یاد آوری تکالیفی ازآیات قرآنی(به عنوان بخشی از بسته ی آموزشی ) همراهی شدند. در این پژوهش جهت اندازه گیری سلامت روان ازپرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) استفاده شد وداده با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش حاضر حاکی از افزایش معنادار سلامت روان و ابعاد آن در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل پس از مداخله آموزشی است.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که مداخله های آموزشی ترکیبی و مبتنی بر فرهنگ می تواند بر افزایش قابل ملاحظه سلامت روان در بیماران مبتلا به سرطان مؤثر باشد.
۹.

بررسی نقش میانجی سبک مقابله ای مثبت و منفی بر رابطه بین پاسخ استرس روانی و پرخاشگری دانش آموزان دوره دوم ابتدایی پس از پیک ششم شیوع کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک مقابله ای مثبت و منفی پاسخ استرس روانی پرخاشگری دانش آموزان دوره دوم ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۳
مقدمه: از دسامبر 2019، کشورهای سراسر جهان به شدت تحت تأثیر کووید-19 قرار گرفته اند. دوره های طولانی انزوا در خانه مشکلات زیادی را برای افراد بخصوص کودکان ایجاد می کند. این مشکلات ممکن است دانش آموزان را در برابر چالش های روان شناختی بیماری همه گیر مستعدتر کند. از این رو، پژوهشی با هدف بررسی نقش میانجی سبک مقابله ای مثبت و منفی بر رابطه بین پاسخ استرس روانی و پرخاشگری دانش آموزان دوره دوم ابتدایی پس از پیک ششم شیوع کووید-19 انجام شد.مواد و روش ها:پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ روش زمینه یابی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دوره دوم ابتدایی شهر شیراز در سال تحصیلی 01-1400، نمونه آماری 250 نفر و ابزار مورد استفاده نسخه فارسی پرسشنامه پاسخ استرس روانی (SRQ-20)(2008)، پرسشنامه پرخاشگری(AQ) (2000) و پرسشنامه سبک مقابله ساده (SCSQ)(1998) بود. یافته ها:یافته ها نشان داد مدل پیشنهادی ارائه شده مورد تایید بوده، چرا که مقدار ریشه میانگین مجذور خطای برآورد (RMSEA) در حد مطلوب قرار داشته و علاوه بر آن شاخص های برازندگی مطلوب بودند. مطابق یافته ها، پاسخ استرس روانی بر پرخاشگری با نقش میانجی سبک مقابله ای مثبت تاثیرگذار بوده است. همچنین سبک های مقابله ای مثبت رابطه بین استرس روانی و پرخاشگری را به طور قابل توجهی واسطه نمود. نتیجه گیری:بنابراین برای به حداقل رساندن اثر نامطلوب پاسخ استرس روانی بر پرخاشگری کودکان در طول بحران هایی مانند همه گیری، مداخلاتی با هدف افزایش تأثیر مهارت های مقابله ای مثبت مورد نیاز است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۵