تاریخ اسلام و سیره

نوشته حاضر، نقدى است بر چهار تن از بزرگان اندیشه در حوزه فلسفه تاریخ با محوریت دو موضوع مهم و کلیدى در بحث روش‏شناسى و فلسفه علم تاریخ؛ یعنى روایت و واقعیت. به‏طور خلاصه در این بحث، ساختار روایت به‏عنوان محورى‏ترین عنصر در تاریخ‏نگارى و ارتباطش با واقعیت و نیز این که چگونه روایت مى‏خواهد واقعیت تاریخى را براى خواننده تبیین نماید و این‏که آیا ساختار روایتىِ روش تاریخ‏نگارى فعلى مى‏تواند تمامى هستى تاریخ را منتقل کند یا خیر، به اجمال بررسى شده است. ضمن این مبحث، آفت‏هایى که بر عنصر روایت در روش تاریخ‏نگارى روایى مترتب است نیز ارزیابى شده است و در نهایت، این پرسش را در برابر ذهن خواننده قرار مى‏دهد که چه روش جامعى را مى‏توان براى ثبت و ضبط کامل وقایع تاریخ، تدارک دید و ابداع نمود تا بتوان کوچک‏ترین وقایع تاریخ را در جایگاه خودشان ثبت کرد.

۲۸۸۸.

تاریخ شفاهى

نویسنده: ترور لومیس کامران عاروان

منبع: تاریخ پژوهان ۱۳۸۵ شماره ۶

کلید واژه ها: تاریخ‏نگارى تاریخ شفاهى منابع تاریخى و روایات تاریخى

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات کلیات و فلسفه‌ تاریخ

تعداد بازدید : ۱۱۲۱

تاریخ شفاهى یکى از روش‏هاى انتقال اخبار و روى‏دادها و یکى از قدیمى‏ترین روش‏هاى تاریخ نگارى است که از گذشته‏هاى بسیار دور، حتى پیش از پدیدار شدن سنت مکتوب تاریخ‏نگارى، کاربرد و اهمیت داشت و امروزه نیز در مکتب‏هاى جدید تاریخ‏نگارى کشورهاى مختلف، رویکرد ویژه‏اى به این مقوله مى‏شود. مقاله حاضر بر آن است تا ضمن معرفى پیشگامان تاریخ شفاهى، اهمیت آن‏را نیز به‏عنوان یک منبع در تاریخ‏نگارى جدید بنمایاند

۲۸۸۹.

هنر بیان نبوى

نویسنده: رضا رستمى زاده

منبع: معرفت ۱۳۸۵ شماره ۱۱۰

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره‌ حضرت محمد(ص)

تعداد بازدید : ۱۱۵۰

هنر بیان زیبا و کلام شیوا آن است که در دل انسان نفوذ کند و روح را از تاریکى و زشتى و پلیدى برهاند و در افقى وسیع و با صفا که به نور ایمان روشن است سر دهد. سخن از فصاحت و بلاغت و هنر بیان مؤمن ترین انسان جهان، حضرت محمّد(صلى الله علیه وآله) است; همان کس که در فصاحت ممتاز و در بلاغت بى همتا بود; چرا که قلب وى مهبط الهام پاک بود و گفتار الهى بر زبانش جارى. یکى از اعراب که در دانش احوال و اخبار عرب تبحّرى بسزا داشت به آن حضرت(صلى الله علیه وآله) عرض کرد: من در میان عرب گشته ام و گفتار فصحاى عرب بسیار شنیده ام ولى از تو فصیح تر ندیده ام، چه کسى تو را این هنر و ادب آموخت؟ پیامبر سخن(صلى الله علیه وآله) فرمود: «خدایم آموخت و نیک آموخت.»بزرگ ترین ویژگى هنر بیان نبوى آن است که در عین روانى و سادگى، مایه بهبود و کمال و صلاح انسانیت گشته است ; و بهترین عامل براى راهنماى افراد به جمال و کمال مطلوب و رها ساختن بى خبران از بند هواهاى نفسانى در همه دوران هاست.

۲۸۹۰.

فاطمه زهرا(س) و قرآن

نویسنده: زهرا نساجى زواره

منبع: نشریه پاسدار اسلام ۱۳۸۵ شماره ۲۹۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۳۳

۲۸۹۱.

سیر تحول پدیده شهرنشینی و ویژگی های اجتماعی شهرنشینان در اندیشه ابن خلدون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود علیمردانی

منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۵ شماره ۵۹

کلید واژه ها: شهر ابن خلدون شهروند عمران مقدمه عصبیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام

تعداد بازدید : ۱۸۴۶

یکی از معروف ترین افرادی که در اعصار گذشته در دنیای اسلام به بررسی جوامع گوناگون بشری پرداخته عبدالرحمن بن خلدون (808-732 هجری قمری) می باشد. نامبرده را می توان به نوعی پایه گذار جامعه شناسی شهری دانست، زیرا در معروف ترین اثر به جای مانده از او به نام «المقدمه» وی به صورت کاملا دقیق و موشکافانه جوامع هم عصر خود را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و از این رهگذر به نتایج قابل توجهی دست یافته است. لیکن علت اصلی شهرت ابن خلدون را در این امر می توان ذکر کرد که برخورد نامبرده با مسایل اطراف خود به صورت تحلیلی و نه توصیفی بوده است و همواره در پس ظاهر رویدادها و آنچه که مشاهده می نمود در پی یافتن علت اصلی و چگونگی سیر تحول وقایع بود. از طرف دیگر می باید به این نکته اذعان داشت که ابن خلدون به علت شرایط اقتصادی و اجتماعی دوران خویش همواره با حالت بدبینانه ای به حوادث اطراف خود می نگریسته و این امر در نحوه قضاوت وی تاثیر غیر قابل اغماضی بر جای نهاده است

۲۸۹۲.

مشاهیر و عالمان سیراف(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمود طاهری

منبع: مجله تاریخ اسلام ۱۳۸۵ شماره ۲۷

کلید واژه ها: خلیج فارس بازرگانان سیراف دریانوردی محدثان عجائب الهند بندر طاهری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و ایران

تعداد بازدید : ۳۰۳۵

۲۸۹۳.

نام های پیامبر اعظم (ص) در قرآن کریم

نویسنده: سید مهدی سلطانی رنانی

منبع: کوثر ۱۳۸۵ شماره ۲۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۹۷

۲۸۹۴.

تبین ویژگی های مدیران از دیدگاه حضرت علی (ع) در نهج البلاغه

نویسنده: آرش آقاجانی

منبع: معارف اسلامی و حقوق پاییز ۱۳۸۵ شماره ۲۴

کلید واژه ها: ارزشیابی امام اول 23 قبل از هجرت علی بن ابی طالب‏‫ ‏‫(ع) 40 ق نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۰۷ تعداد دانلود : ۸۷۴

انتخاب مدیران و کارگزاران اصلح چه در بخش دولتی و چه در سازمان های خصوصی دارای اهمیت بسیار می باشد . به منظور انتخاب اصلح ، باید معیارهایی وجود داشته باشد تا مدیران و کارگزاران با آن معیارها سنجیده و ارزیابی شوند . با توجه به حجیت کلام معصوم (ص) ، در این مقاله سعی شده است معیارهای مدیران جامعه اسلامی از نظر حضرت علی (ع) که از کتاب شریف نهج البلاغه استخراج شده است ارائه گردد . ...

۲۸۹۵.

روشهای پیامبر اعظم (ص) در مدیریت محیطهای اجتماعی

نویسنده: سید جعفر علوی

منبع: الهیات و حقوق دانشگاه رضوی (آموزه های قرآنی) سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۸۵ شماره ۷ و ۸ (پیاپی ۲۱ و ۲۲)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره‌ حضرت محمد(ص)

تعداد بازدید : ۱۱۴۳ تعداد دانلود : ۵۷۲

۲۸۹۶.

قطره ای از دریای عنایات حضرت جواد (ع)

نویسنده: عبدالکریم پاک نیا

منبع: مبلغان ۱۳۸۵ شماره ۸۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۸ تعداد دانلود : ۴۸۹

۲۸۹۷.

زینب (ع) در آیینه خاطرات (1)

نویسنده: سید جواد حسینی

منبع: مبلغان ۱۳۸۵ شماره ۸۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی سایر

تعداد بازدید : ۱۱۲۰ تعداد دانلود : ۴۶۳

۲۸۹۸.

کلیم خرد (نگاهی به جایگاه علمی امام کاظم (ع))

نویسنده: طه تهامی

منبع: مبلغان ۱۳۸۵ شماره ۸۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۰۳ تعداد دانلود : ۵۰۳

۲۸۹۹.

قطره ای از دریای عنایات حضرت رضا (ع)

نویسنده: سید مهدی سلطانی رنانی

منبع: مبلغان ۱۳۸۵ شماره ۸۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۶ تعداد دانلود : ۵۲۶

۲۹۰۰.

جایگاه مردم در حکومت نبوى(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدحسن قدردان قراملکى

منبع: حکومت اسلامی ۱۳۸۵ شماره ۴۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۹

مقاله حاضر به تبیین جایگاه مردم در حکومت نبوى پرداخته و آن را در سه مبحث زیر به تصویرمى کشد: نخست , «مشروعیت سیاسى حکومت» نویسنده با برشمردن اصول و نکاتى ; مانند اصل بیعت , لزوم رضایت مردم , شورا, امانت بودن حکومت و امین و اجیرانگارى دولتمردان , جایگاه مردم درمشروعیت سیاسى حکومت را نشان مى دهد. دوم ; «اداره کشور» مقاله با اتکا به اصول متخذ از سیرهء نظرى وعملى پیامبر(ص)مانند: لزوم مشاوره , حقوق فطرى شهروندان , شایسته سالارى , آزادى پرسش , نقد واعتراض , نصیحت حاکم , جایگاه و نقش مردم را درادارهء کشور تبیین کرده است . سوم ; «تبیین حقوق مردم در عرصهء قانونگذارى» در این قسمت با یادآورى این نکته که قوانین مربوط به شریعت یا موارد نص الهى از قلمرومشارکت مردم خارج است , تأکید شده که درعرصه هاى دیگر, حاکم با مشاورهء مردم , به وضع قانون مى پردازد.

درخت حوزه‌های تخصصی